بعد از مبارزه در چندین جنگ در کنار هم، بالاخره کشورهای اروپایی توانستند یک اتحادیه تشکیل دهند. گام منطقی بعدی نیز همکاری در زمینه تحقیقات و توسعه نظامی بود. از زمان تشکیل اتحادیه اروپا بود که پروژه های نظامی مختلفی از این اتحادیه بیرون آمد که به تولید جت های جنگنده متعددی منجر شد. جت های جنگنده بخشی کلیدی از نیروی هوایی هستند زیرا امنیت و حفاظتی که نیروهای زمینی به آن نیاز دارند را تامین می کنند. این جنگنده ها که عمدتاً برای نبرد هوا به هوا در مقابل نیروی هوایی دشمن طراحی شده اند، اصلی ترین هدف تاکتیکی شان خلق برتری هوایی به منظور حفاظت از حریم هوایی کشور در مقابل تهدیدات است.
یک جت جنگنده در واقع هواپیمایی بال ثابت مورد استفاده نیروهای نظامی است که اصولاً برای مانور نبرد هوایی در مقابل هواپیماهای دشمن ساخته شده است. علاوه بر قابلیت کلیدی قدرت آتش، این پرنده نظامی نمایانگر عملکرد با سرعت بالا و قدرت مانور است در شرایطی که برتری هوایی را در فضای آسمانی یک کشور ایجاد می کند. بدست آوردن برتری هوایی که منجر به پیروزی شود به فاکتورهای متعددی مانند مهارت خلبان، استراتژی های انجام شده توسط جنگنده و تعداد و عملکرد جت های جنگنده وابسته است. از این رو همه چیز با تکنولوژی که خلبان در اختیار دارد شروع می شود. وقتی پای نبردهای هوایی به میان می آید، جنگنده های آمریکایی همواره پیشگام بوده اند. اما علیرغم کمتر شناخته شدن در مقایسه با همتایان آمریکایی شان، جت های جنگنده اروپایی نیز در زمینه کارآیی، توانمندی و عملکرد بسیار قابل توجه هستند.
بیش از جنگ جهانی اول، کشورهایی که اکنون عضو ناتو هستند عمدتاً به صورت مستقل و مجزا ارتش هایشان را توسعه می دادند. آلمان در بین جنگ جهانی اول و دوم سرمایه گذاری عظیمی در نیروی هوایی خود موسوم به لوفت وافه انجام داد اما این روزها توسعه صنعت نظامی یک امر اشتراکی بین کشورهای عضو اتحادیه اروپاست. در سال های اخیر، اسپانیا در همکاری با فرانسه و آلمان توانسته نسل جدیدی از هواپیماهای جنگی را ساخته و در کل توان دفاعی اروپا به شدت افزایش یافته است. پروژه جدید و بزرگ دیگری نیز بین سه کشور وجود دارد که هدف آن تکمیل جنگنده ای است که تا سال ۲۰۴۰ جایگزین دو جنگنده افسانه ای میان وزن اروپایی تایفون و رافال خواهد شد. اما در این مطلب می خواهیم شما را با ۷ فروند از بهترین جت های جنگنده اروپایی آشنا کنیم.
۱- Dassault Mirage III
جت جنگنده Dassault Mirage III یک هواپیمای رهگیر و اولین جت جنگنده ساخت اروپای غربی است که در پرواز افقی از سرعت ۲ ماخ عبور کرد. موفق ترین نسخه هواپیماهای خانواده میراژ اولین پروازش را در ۱۷ نوامبر ۱۹۵۶ انجام داد. این جنگنده معمولاً با انواع مختلفی از سلاح های مخصوص درگیری هوا به زمین یا موشک های هوا به هوای کوتاه برد R.550 Magic مجهز می شد. این جنگنده بمب افکن تک موتوره تک سرنشینه دارای رادار Cyrano با قابلیت های هوا به زمین اضافی است که سیستم مسیریابی مستقل را مدیریت کرده و امکان حمله در ارتفاع پایین را ممکن می سازد.
همچنین این جنگنده دارای تجهیزات مسیریابی پیشرفته، یک سیستم مسیریابی هوایی تاکتیکی و یک رادار دوپلر است. حداکثر سرعت جنگنده The Mirage III در ارتفاع ۳۹,۰۰۰ پایی به ۱,۲۷۰ گره دریایی (۲,۳۵۰ کیلومتر بر ساعت) می رسید و برد عملیاتی آن نیز ۶۵۰ مایل دریایی (۱,۲۰۴ کیلومتر) بود. این جنگنده از یک موتور توربوجت پس سوز SNECMA Atar 09C و یک موتور راکت سوخت مایع SEPR 841 استفاده می کرد.
۲- SEPECAT Jaguar
جنگنده SEPECAT Jaguar از لحاظ فنی یک جنگنده تهاجمی است اما به خاطر موفقیتش شایسته داشتن جایی در این فهرست است. این جنگنده حاصل پروژه ای مشترک بین نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا و نیروی هوایی فرانسه بود. در اروپا، Jaguar از سال ۱۹۷۳ تا ۲۰۰۵ در فرانسه و تا سال ۲۰۰۷ در بریتانیا در سرویس بود. این هواپیما به کشورهای زیادی از خاورمیانه، آفریقا و آمریکای جنوبی صادر شد. در مجموع ۵۴۳ فروند از این جنگنده ساخته شده و هنوز هم تعدادی از آن ها در نیروی هوایی هند در سرویس هستند. در اروپا، جنگنده SEPECAT Jaguar با جنگنده های Eurofighter Typhoon, Panavia Tornado و Dassault Rafale جایگزین شد.
۳- Panavia Tornado
جنگنده Panavia Tornado یک جنگنده چندمنظوره و تهاجمی با بال چرخشی است که توسط سه کشور قدرتمند اروپایی ایتالیا، بریتانیا و آلمان غربی ساخته شده بود. این جنگنده اولین پرواز خود را در ۱۴ آگوست ۱۹۷۴ انجام داده و در سال ۱۹۷۹ وارد سرویس شد. در کل سه نسخه عمده از Tornado ساخته شد: جنگنده بمب افکن Tornado IDS (تهاجمی/بازدارنده)، Tornado ECR (مخصوص سرکوب سیستم های دفاع هوایی دشمن که آن را به یک جنگنده مخصوص جنگ الکترونیک با قابلیت انجام ماموریت های جاسوسی تبدیل می کرد) و Tornado ADV که نسخه مناسب دفاع هوایی بوده و نقش رهگیر را داشت. این جنگنده چندمنظوره با بال های چرخشی متغیر طراحی شده بود تا بهترین عملکرد را به عنوان یک جنگنده تهاجمی سوپرسونیک با ارتفاع پروازی کم داشته باشد.
این جنگنده دارای کابینی با دو صندلی در کنار هم، سیستم نمایش اطلاعات راداری پیشرفته Tornado (TARDIS) و یک سیستم هدایت پرواز و پرواز خودکار (AFDS) است. جنگنده تورنادو به توپ چرخان Mauser Bk-27، موشک های هوا به هوای AIM-9 Sidewinder یا AIM-132 ASRAAM، موشک AGM-65 Maverick, Brimstone یا Strom Shadow و موشک ضد تشعشع ALARM مجهز بود. حداکثر سرعت این جنگنده ۱,۳۰۰ گره دریایی (۲,۴۰۵ کیلومتر بر ساعت) در ارتفاع ۳۰,۰۰۰ پایی بود. برد عملیاتی آن ۷۵۰ مایل دریایی (۱,۳۹۰ کیلومتر) و برد پروازی آن ۲,۱۰۰ مایل دریایی (۳,۸۹۰ کیلومتر) بود. این جنگنده می توانست تا ارتفاع ۵۰,۰۰۰ پایی پرواز کند.
۴- Dassault Mirage 2000
جنگنده Dassault Mirage 2000 یک جنگنده چندمنظوره نسل چهارمی است که در اواخر دهه ۱۹۷۰ توسعه یافت. این جت جنگنده فرانسوی توسط کمپانی Dassault Aviation به عنوان جایگزینی برای Mirage III ساخته شد. نمونه اول این جنگنده اولین پروازش را در ۱۰ مارس ۱۹۷۸ انجام داد و از سال ۱۹۸۴ در سرویس نیروی هوایی فرانسه بوده است. Mirage 2000 دارای ساختار بال مثلثی است تا از لحاظ حمل سوخت بهترین شرایط را داشته و اولین هواپیمای ساخت کمپانی فرانسوی Dassault است که در ساخت آن از تکنولوژی کنترلی پرواز با سیم استفاده شده است. همچنین این جنگنده دارای سیستم کنترل HOTAS یا همان کنترل جوی استیکی، نمایشگر روی سر و صفحات نمایش CRT در کابین خلبان است.
جت جنگنده فرانسوی برای حمل انواعی از موشک ها مانند موشک های هوا به هوای MBDA MICA IR/RF, Matra R550 Magic-II و Super 530D و همچنین موشک های هوا به سطح Am.39 Exocet طراحی شده است. سرعت حداکثر این جت جنگنده ۱,۲۶۱ گره دریایی (۲,۳۳۵ کیلومتر بر ساعت) در ارتفاع بالا و ۶۰۰ گره دریایی (۱,۱۱۱ کیلومتر بر ساعت) در سطح آب است. Mirage 2000 می تواند تا ارتفاع ۵۵,۹۷۰ پایی پرواز کند و برد عملیاتی آن ۸۵۰ مایل دریایی (۱,۵۷۳ کیلومتر) است.
۵- Dassault Rafale
جنگنده Dassault Rafale یک جنگنده چندمنظوره است که توسط کمپانی فرانسوی Dassault Aviation توسعه یافته است. توسعه این جنگنده در اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز شد و اولین نسخه آن در ۴ جولای ۱۹۸۶ به پرواز درآمد. این جنگنده برای نشان دادن برتری هوایی، بازدارندگی هوایی، عملیات شناسایی هوایی، پشتیبانی هوایی در مسافت نزدیک، نبرد ضدسطحی و نبردهای هسته ای طراحی شده است. Rafale دارای بدنه کاملاً بهینه سازی شده با بال های مثلثی و بالچه های با فاصله اندک است که برای عملکرد هوایی در هنگام نبرد اهمیت بالایی دارند.
همچنین این جنگنده از سنسورهای هوشمند و مجزای توانمند متعدد، ترکیب داده های چندسنسوری، سلاح های بسیار پیشرفته مختلف، قدرت پشتیبانی پذیری داخلی و آمادگی عملیاتی و هزینه عملیاتی پایین سود می برد. این جت جنگنده می تواند در ارتفاع ۵۰,۰۰۰ پایی با حداکثر سرعت ۱,۰۳۲ گره دریایی (۱,۹۱۰ کیلومتر بر ساعت) پرواز کند. برد جنگی آن ۱,۰۰۰ مایل دریایی (۱,۸۵۲ کیلومتر) در عملیات های نفوذی با سه موشک ضد تانک، دو موشک SCALP EG یا موشک کروز برد بلند عمومی و دو موشک MICA یا رهگیری، درگیری یا دفاع از خود است.
۶- Saab JAS 39 Gripen
Saab JAS 39 Gripen d یک جت جنگنده سبک چندمنظوره سوئدی ساخت کمپانی Saab Group است. مطالعات مربوط به توسعه هواپیمای جنگی که بتواند همزمان نقش جنگنده، تهاجمی و شناسایی هوایی را داشته باشد در سال ۱۹۷۹ آغاز شد. اولین نمونه از این هواپیما در ۹ دسامبر ۱۹۸۸ به پرواز درآمد و در سال ۱۹۹۶ وارد سرویس نیروی هوایی سوئد شد. نمونه های جدیدتر برای کشورهای عضو ناتو ساخته شده و دارای کابین خلبان کاملاً دیجیتال، ارتباط شبکه های از طریق لینک داده ای چند فرکانسی، یک بسته نمایش الکترونیکی پیشرفته Saab Avitronics EP-17، رادار پالس-دوپلر PS-05/A و سیستم شناسایی دوست یا دشمن TSC 2000 است.
همچنین این جنگنده سوئدی به یک توپ چرخان Mauser BK-27، راکت، موشک و بمب مجهز است. JAS 39 Gripen می تواند تا حداکثر سرعت ۱,۳۳۰ گره دریایی (۲,۴۶۰ کیلومتر بر ساعت) پرواز کند. برد عملیاتی و پروازی آن به ترتیب ۸۱۰ مایل دریایی (۱,۵۰۰ کیلومتر) و ۲,۲۰۰ مایل دریایی (۴,۰۷۵ کیلومتر) است. این جنگنده چند منظوره می تواند تا ارتفاع ۵۲,۰۰۰ پایی پرواز کند.
۷- Eurofighter Typhoon
Eurofighter Typhoon یک هواپیمای چند منظوره است که توسعه آن در سال ۱۹۸۳ آغاز شده و بزرگ ترین محصول ساخت چند کشور است. نمونه اولین این هواپیما در ۲۷ مارس ۱۹۹۴ به پرواز درآمد و در سپتامبر ۱۹۹۸ نام Typhoon برای آن انتخاب شد. این جنگنده که در زمان خود پیشرفته ترین جت جنگنده چندمنظوره نسل جدید جهان بود از توانایی های همزمان شلیک موشک های هوا به هوا و هوا به زمین برخوردار است. Typhoon جنگنده ای با چابکی بسیار بالاست که از ثبات آن نشأت می گیرد، هواپیمایی که به طور ویژه برای داشتن بهترین عملکرد در سرعت های پایین و سوپرسونیک طراحی شده است.
این جنگنده دارای چهار سیستم کنترل پرواز با سیم، سیستم Defensive Aids Sub و سلاح هایی مانند توپ چرخان Mauser BK-27، موشک هوای هوا به هوا و هوا به سطح و همچنین بمب است. حداکثر سرعت این جنگنده اروپایی ۱,۳۴۷ گره دریایی (۲,۴۹۲ کیلومتر بر ساعت) بوده و تا ارتفاع ۶۵,۰۰۰ می تواند پرواز کند. برد عملیاتی آن ۷۵۰ مایل دریایی (۱,۳۹۰ کیلومتر) با ۱۰ دقیقه قابلیت پرسه زنی و حمله زمینی یا ۱۰۰ مایل دریایی (۱۸۵ کیلومتر) با ۳ ساعت پشتیبانی و نبرد هوایی است.
اروپایی‌ها در گذشته بقدری با هم اختلاف داشتند قاره به کشورهایی کوچک تقسیم شد و تازه فهمیدن قدرت در اتحاد است