روش های جلوگیری از بارداری چه عوارض جانبی دارند؟

روش های جلوگیری از بارداری گرچه مانع بارداری می شوند، اما اغلب تغییراتی در بدن ایجاد می کنند. بعضی از این تغییرات می تواند مثبت باشد، اما این روش ها عوارض جانبی پیچیده تری هم دارند. هیچ روش جلوگیری از بارداری بی عیب و نقص نیست، به همین دلیل می خواهیم مروری بر شایع ترین عوارض جانبی روش های جلوگیری از بارداری داشته باشیم. با در نظر گرفتن مزایا و معایب هر روش می توانید به درستی درباره ی مناسب ترین روش جلوگیری از بارداری برای خود تصمیم بگیرید.

۱- کاهش خون در دوران پریود

مصرف استروژن در هر شکلی می تواند باعث کاهش خون در دوران پریود و بهبود وضعیت پوست شود. این امر شامل هر شکلی از روش های جلوگیری از بارداری هورمونی می شود، از جمله قرص ضد بارداری، حلقه ضد بارداری، آی‌یو‌دی، چسب ضد بارداری و ایمپلنت ضد بارداری.

۲- حساس شدن سینه ها

حساس شدن سینه ها یکی از عوارض جانبی رایج روش های جلوگیری از بارداری هورمونی است، به ویژه در نخستین هفته های استفاده از این روش ها. چه چیزی طبیعی نیست؟ وجود برآمدگی یا احساس درد در سینه ها. در صورت تجربه ی هر یک از این نشانه ها به پزشک مراجعه کنید.

۳- بزرگ شدن سینه ها

نخستین باری که مصرف استروژن یا پروژستین را آغاز می کنید، ممکن است در اولین پریودهای خود با مسأله ی احتباس مایعات در بدن مواجه شوید، امری که می تواند باعث افزایش موقت حجم سینه ها شود. این افزایش به مرور یا با کنار گذاشتن استفاده از روش های ضد بارداری هورمونی از میان می رود.

۴- شفاف شدن پوست

مصرف استروژن به هر شکلی می تواند باعث بهبود پوست شود. استروژن چربی پوست را که باعث جوش می شود کاهش می دهد و به پوست شفافیت و سلامت می بخشد.

۵- سردرد

هرگونه نوسان در هورمون ها می تواند باعث سردرد شود. در دوران پریود، سطح هورمون ها به طور مداوم در نوسان قرار دارد. به همین دلیل ممکن است دچار سردرد، از جمله میگرن شوید. در چنین شرایطی اگر از روش های ضد بارداری هورمونی هم استفاده کنید، این امر می تواند باعث تشدید سردردها یا برعکس، کاهش دفعات وقوع یا شدت سردردها شود. این موضوع تماماً به بدن خودتان بستگی دارد. اگر در حال حاضر از روش های ضد بارداری استفاده نمی کنید اما در دوران پریود دچار سردرد می شوید، به پزشک مراجعه کنید؛ شاید استفاده از روش های ضد بارداری هورمونی بتواند به جلوگیری از این مشکل کمک کند. برعکس، اگر در دوران پریود دچار سردرد نمی شوید، به خاطر داشته باشید که استفاده از روش های ضد بارداری می تواند این امر را تغییر دهد.

۶- افزایش وزن

افزایش وزن را اغلب با استفاده از قرص ضد بارداری پروژستین یا آمپول دپوپروورا مرتبط می دانند. آمپول دپوپروورا هر ۳ ماه یک بار تزریق می شود و بالاترین دوز را در میان روش های ضد بارداری هورمونی دارد. بنابراین، با عوارض جانبی ناخوشایندتر مثل افزایش وزن، بیشتر همراه است. اغلب زنانی که از این آمپول استفاده می کنند دچار افزایش وزن نمی شوند اما اگر جزء زنانی بودید که افزایش وزن پیدا می کنند، می توانید روش ضد بارداری دیگری پیدا کنید که برای بدن شما مناسب تر باشد.

۷- قطع پریود

استفاده از روش های ضد بارداری می تواند پریود را به کلی متوقف کند، تعداد دفعات پریود شدن را کاهش دهد، طول دوره ی پریود را کمتر کند یا از حجم خون پریود بکاهد. بنابراین اگر در یک ماه پریود نشدید، وحشت زده نشوید. برای مثال، اگر بعد از کار گذاشتن آی‌یودی پریود نشدید، احتمالاً طبیعی است. اگر احساس نگرانی می کنید، به پزشک مراجعه کنید.

۸- کاهش درد در دوران پریود

استفاده از روش های ضد بارداری هورمونی مانند قرص ضد بارداری ترکیبی، حلقه ضد بارداری، ایمپلنت پروژستین و چسب ضد بارداری می تواند به کاهش درد در دوران پریود کمک کند، چرا که این روش ها تعداد دفعات پریود شدن را کاهش می دهند یا پریود را به کلی متوقف می کنند.

۹- حالت تهوع

مصرف قرص استروژن می تواند منجر به حالت تهوع شود، امری که معمولاً به مرور زمان تسکین می یابد. هر چه دوز استروژن موجود در یک روش ضد بارداری بیشتر باشد، احتمال تجربه ی حالت تهوع بیشتر می شود. این مشکل زمانی که برای اولین بار مصرف قرص ضد بارداری را شروع می کنید رایج تر است و باید ظرف چند روز از میان برود.

۱۰- حساس شدن پوست

استفاده از چسب ضد بارداری می تواند باعث حساس شدن پوست شود. این چسب ها بر روی شکم، باسن، پشت، یا پشت بازو قرار می گیرند. توصیه می شود محل چسب را هفته ای یک بار تغییر دهید. اگر حساسیت پوست ادامه یافت، با پزشک خود درباره ی استفاده از برند دیگری از چسب یا تغییر روش ضد بارداری خود صحبت کنید.

۱۱- لخته شدن خون

ریسک لخته شدن خون با چسب ضد بارداری بیشتر از دیگر روش های ضد بارداری است. این امر ممکن است باعث ترس بیماران شوید، اما کماکان روش ضد بارداری مناسبی محسوب می شود.

ریسک لخته شدن خون برای زنان سیگاری هم بالا است. و استفاده از روش های ضد بارداری حاوی استروژن می تواند ریسک بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. اگر خودتان سیگاری هستید و / یا اعضای خانواده تان سابقه ی لخته شدن خون یا بیماری قلبی دارند، با پزشک خود درباره ی استفاده از یک روش ضد بارداری دیگر، مثل قرص پروژستین صحبت کنید.

۱۲- انقباضات رحمی

انقباضات رحمی عارضه جانبی اصلی آی‌یودی است. نخستین بار کارگذاری آی‌یودی توسط پزشک، با احساس ناراحتی و انقباضات رحمی همراه خواهد بود. با این حال، تا ۳ تا ۵ سال آینده (بسته به نوع آی‌یودی) باردار نخواهید شد. با آی‌یودی هورمونی احتمال کاهش خون و درد در دوران پریود هم بیشتر است. حتی ممکن است اصلاً پریود نشوید. آی‌یودی هورونی می تواند عوارض جانبی دیگر روش های ضد بارداری هورمونی را هم داشته باشد (مثل حساس شدن سینه ها و سردرد) اما احتمالاً در مقایسه با قرص ضد بارداری، این عوارض را با شدت کمتری تجربه خواهید کرد.

۱۳- احساس ناراحتی هنگام دخول در رابطه جنسی

اگر قصد استفاده از آی‌یودی را دارید، باید تأثیر آن بر رابطه جنسی را در نظر داشته باشید. در انتهای آی‌یودی رشته های کوچکی وجود دارد که شریک جنسی تان ممکن است هنگام دخول آن ها را احساس کند. این رشته ها در ابتدا اندکی سفت هستند، اما با گذشت زمان نرم می شوند. و اگر رشته ها کماکان مخل زندگی جنسی تان بودند، همیشه امکان کوتاه کردن آن ها توسط متخصص وجود دارد.

۱۴- افزایش خون در دوران پریود

تجربه ی زندگی با آی‌یودی مسی مشابه آی‌یودی هورمونی است (انقباضات رحمی پس از کارگذاری، احساس ناراحتی هنگام دخول در رابطه جنسی و غیره)، اما عمده تفاوت آن این است که ظرف یک سال اول با افزایش خون در دوران پریود مواجه خواهید بود. پس از یک سال، وضعیت پریود به حالت قبل بازمی گردد. اما در نخستین ماه های پس از کارگذاری آی‌یودی مسی باید همیشه آماده ی پریود شدن بوده و نوار بهداشتی دم دست داشته باشید.

۱۵- ضایعات پوستی قرمز رنگ و برآمده و حساس شدن پوست

حتی کاندوم هم برای کسانی که به لاتکس حساسیت دارند، با عوارض جانبی ای همراه است. ظرف ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ی پس از استفاده از کاندوم، متوجه خواهید شد که به لاتکس حساسیت دارید یا خیر. در صورت داشتن حساسیت، ضایعات پوستی قرمز رنگ و برآمده ای ظاهر خواهد شد. اما ظاهر شدن این ضایعات تنها به قسمت هایی از بدن که کاندوم با آن ها تماس دارد محدود نمی شود و می تواند در هر جایی از بدن رخ دهد. در اینصورت می توانید کاندوم های پلی اورتان یا طبیعی را امتحان کنید. به امکانات اضافی برخی کاندوم های موجود در بازار نیز باید توجه داشت، مثل کاندوم های ویبره دار، روان کننده و اسپرم کش. اینگونه امکانات می تواند باعث حساس شدن پوست شود. یک کاندوم ساده به همراه یک لوبریکانت محلول در آب همیشه مطمئن ترین گزینه است.

۱۶- عفونت مجرای ادرار

عفونت مجرای ادرار یکی از عوارض جانبی شایع دیافراگم ضد بارداری است، به خصوص برای زنانی که از قبل مستعد این نوع عفونت هستند. با این حال، دیافراگم ضد بارداری کماکان روش ضد بارداری غیر هورمونی مناسبی محسوب می شود، به شرط آنکه به درستی مورد استفاده قرار گیرد. دیافراگم پیش از دخول در داخل واژن گذاشته می شود.

۱۷- کاهش شیر در دوران شیردهی

اگر در دوران شیردهی به سر می برید، توجه داشته باشید که استروژن می تواند شیر مادر را کاهش دهد. به همین دلیل پزشکان به تازه مادرها قرص های پروژستین را توصیه می کنند.

۱۸- ریزش مو

استفاده از روش های ضد بارداری هورمونی می تواند باعث ریزش مو شود، به ویژه در زنانی که سابقه ی ریزش مو در خانواده ی آن ها وجود دارد. رشد مو در ۳ فاز رخ می دهد: فاز فعال (آناژن)، فاز انتقالی (کاتاژن) و فاز استراحت (تلوژن). روش های ضد بارداری هورمونی می توانند مو را وارد فاز استراحت کنند یا در این فاز باقی بگذارند، امری که باعث ریزش موها می شود.

۱۹- افزایش ترشحات واژن

یکی از عوارض جانبی مرتبط با حلقه ضد بارداری افزایش ترشحات واژن است. حلقه ضد بارداری یک حلقه ی کوچک پلاستیکی است که هر ماه درون واژن قرار می گیرد و از آن همان ترکیب استروژن و پروژستین آزاد می شود که در قرص های ضد بارداری ترکیبی وجود دارد (اما این کار را با دوز کمتر و به شکل یکنواخت تری انجام می دهد). حضور این حلقه درون واژن می تواند برای بعضی زنان ایجاد ناراحتی کند. حلقه ضد بارداری می تواند ترشحات واژن را نیز اندکی افزایش دهد.

۲۰- احساس درد در ناحیه ی دست

ایمپلنت ضد بارداری نوعی روش ضد بارداری هورمونی است که از آن پروژستین آزاد می شود. و به شکل یک میله ی پلاستیکی انعطاف پذیر (در اندازه ی یک چوب کبریت) است که زیر پوست کاشته می شود. علاوه بر عوارض جانبی مرتبط با روش های ضد بارداری حاوی پروژستین، ممکن است بر روی دست خود، در قسمتی که ایمپلنت کاشته شده، تا ۲ هفته با درد، ورم و کبودی رو به رو باشید.