هزاره گراها چه کسانی هستند و ارتباط آن ها با مسمومیت های سریالی مدارس چیست؟

در حالی که سریال مسمومیت های دانش آموزان در مدارس دخترانه ی کشور کماکان ادامه دارد و هر روز اخبار تازه ای در این خصوص منتشر می شود، حالا پای گروهی تندرو به نام هزاره گرا به عنوان عامل پشت پرده ی این اتفاق به میان آمده است. اما هزاره گراها چه کسانی هستند؟

ماجرای مسمومیت های سریالی مدارس دخترانه

مسمومیت سریالی در مدارس دخترانه ی کشور از روز ۹ آذر ماه در هنرستان نور در قم آغاز شد و از آن زمان این اتفاق در ده ها مدرسه ی دیگر در قم، اردبیل، تهران و بروجرد تکرار شده است. در میان این مسمومیت های سریالی یک مورد مدرسه ی پسرانه نیز وجود دارد که روز ۲۵ بهمن ماه در یک راهنمایی پسرانه در قم بود.

نقطه ی اشتراک این مسمومیت ها پخش بویی نامطبوع در محیط مدرسه بوده که به بدحالی دانش آموزان انجامیده است. سرگیجه، سردرد، تهوع، استفراغ، بدن درد و بی حسی بدن از جمله عوارض گزارش شده در دانش آموزان مسموم شده بوده است. این حادثه با بستری شدن بسیاری از دانش آموزان در بیمارستان همراه بوده و با وجود بهبودی اغلب آن ها، گزارش هایی نیز از تداوم عوارض در برخی دانش آموزان منتشر شده است.

گفته می‌شود نهادهای امنیتی و قضایی در حال بررسی دلایل این موضوع هستند، با این حال روند این تحقیقات هنوز منجر به نتیجه ی روشن و پاسخگویی به افکار عمومی نشده‌ است.

همچنین بر اساس اعلام وزارت بهداشت تاکنون مشخص شده این مسمومیت ها ناشی از ترکیبات شیمیایی در دسترس بوده که جنگی و میکروبی نیستند و هیچ نشانه ای از مسری بودن نداشته اند.

عامل پشت پرده ی مسمومیت های سریالی مدارس دخترانه از زبان مسئولین

گمانه زنی های اولیه در شبکه های اجتماعی که بر عمدی بودن این مسمومیت های سریالی و وجود جریانی تندرو در پشت این اتفاق تأکید داشت، تا مدت ها با مقاومت مسئولین رو به رو شد، تا روز گذشته که نقل قول هایی خبرساز از برخی مسئولان و چهره ها در این رابطه منتشر شد.

دیروز یکشنبه ۷ اسفند ماه خبرگزاری تسنیم در خبری نوشت یونس پناهی، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت در نشستی خبری با اصحاب رسانه در جریان اجلاس معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور در مشهد، با تأیید عمدی بودن مسمومیت دانش آموزان قمی اظهار داشت: «پس از مسمومیت چندین باره ی دانش آموزان در مدارس قم، مشخص شد افرادی دوست داشتند که تمامی مدارس، به خصوص مدارس دخترانه تعطیل شوند.»

پس از آن، انتشار اظهار نظری دیگر درباره ی عامل مسمومیت های سریالی مدارس دخترانه نیز سر و صدای زیادی به پا کرد.

شبکه شرق روز گذشته به نقل از محمدتقی فاضل میبدی، استاد حوزه و عضو مجمع مدرسین حوزه علمیه قم نوشت گروهی موسوم به هزاره‌ گرا در پشت این مسمومیت‌ های سریالی است.

او در این مورد توضیح داد: «عمدی بودن این ماجرا واقعیت دارد. گفته می‌شود گروهی موسوم به هزاره‌ گرا مسئول این مسمومیت‌های سریالی در مدارس هستند. این گروه‌ و تفکر معتقد است که دختران نباید درس بخوانند یا نهایتاً باید تا سوم دبستان درس بخوانند. این جریان یک جریان مذهبی و ضد مدرنیته است.»

محمد تقی فاضل میبدی همچنین گفت: «یک جامعه‌شناس که نمی‌توانم نامش را بگویم در قم پژوهشی در این زمینه انجام داده‌ و در جلسه‌ای این موضوع را برای برخی شرح داده‌است. در این تحقیقاتی که انجام داده به این نتیجه رسیده‌است که هزاره‌ گراها این اقدامات را انجام می‌دهند. این مسمومیت‌ها اتفاقی نیست. این جریان شبیه طالبان هستند، گرچه طالبان اجازه نمی‌دهد دختران به دانشگاه بروند اما این گروه می‌گویند دختر نهایتاً تا سوم دبستان باید درس بخواند. من در شگفتم که چرا دولت و نهادهای امنیتی این جریان را دنبال و موضوع برای مردم شفاف نمی‌کند.»

این روحانی در مورد فضای حاکم بر قم بعد از این مسمومیت‌ها توضیح داد: «در مدارس دخترانه رعب و وحشت حاکم است. جامعه‌شناسی که پژوهشی در این خصوص انجام داده، معتقد است مرکز ثقل این جریان در قم و اصفهان است.»

او در پاسخ به این سوال که واکنش بیوت مراجع در این مدت چه بوده‌است، توضیح داد: «من تا به حال نشنیده‌ام که روحانی یا چهره شاخصی از این جریان حمایت کند و نمی‌دانم آیا فرد شاخصی پشت این ماجرا هست یا خیر، اما مطمئناً این ماجرا تصادفی نیست.»

فاضل میبدی همچنین گفت‌: «خبر دارم که خانواده‌ها می‌ترسند دخترانشان را به مدرسه بفرستند. فضای رعب و وحشت در شهر ایجاد شده و درصد زیادی از تحصیل محروم شده‌اند تا جانشان حفظ شود.»

تکذیب اظهارات جنجالی درباره عاملین مسمویت های سریالی مدارس دخترانه

این اظهارات یونس پناهی، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و محمدتقی فاضل میبدی، استاد حوزه بسیار خبرساز شد و واکنش های زیادی را در پی داشت.

با این حال، امروز هم پناهی و هم فاضل میبدی، نقل قول های منتشر شده از خود را به گونه ای تکذیب کردند.

یونس پناهی در گفتگویی با خبرگزاری فارس، با اصلاح اظهارات خود درباره ی علت مسمومیت تعدادی از دانش‌آموزان در قم گفت: «آنچه از بنده درباره علل بیرونی این مسمومیت‌ها و عمدی بودن آنها نقل شده، مورد تأیید نیست و نقل قول دقیقی هم صورت نگرفته است.»

وی افزود: «تحلیل علمی و طبی مسمومیت‌ها از جمله ماهیت غیر ویروسی و غیر میکروبی آن در کمیته علمی صورت گرفته است، اما درباره این که این مسمومیت‌ها ناشی از کدام علت بیرونی بوده و عامدانه بوده است یا خیر، بنده اطلاعی ندارم و حدس و گمان‌ها در این باره را نیز تایید نمی‌کنم.»

فاضل میبدی نیز در گفتگویی با خبرگزاری ایرنا اعلام کرد شبکه شرق بدون اجازه ی او این مطالب را به نقل از او منتشر کرده و هنوز اطمینانی از دست داشتن هزاره گراها در ماجرای مسمومیت های سریالی مدارس نیست.

او در این رابطه اظهار داشت: «نمی‌دانم شبکه شرق چرا این مطلب را از قول بنده زده. من گفتم یکی از دوستانم بیان کرده و باید از وی بپرسید. بنده به آن خانم که این مطلب را از قول بنده زدند اعتراض کردم و گفتم نباید این کار را می کرد. من گفتم که نباید این مطلب مطرح شود، کار ناقص است، پژوهش در این رابطه ادامه دارد که متاسفانه این خانم از قول بنده زده. نباید این کار را می کرد.»

وی همچنین گفت: «جریان هزاره گرا برای ایران نیست. افرادی هستند که اعتقاد دارند هر هزار سال مصلحی ظهور می کند. این دوست بنده گفته بود تحقیقاتی کرده که این جریان در کشور درحال شکل گیری و مرکز آن در قم و اصفهان است، در مسیحیت و یهودیت هست.»

هزاره گراها چه کسانی هستند؟

هزاره گرایی (Millenarian) تقریباً در همه ی ادیان یافت می شود. گرچه ریشه ی اصطلاح هزاره گرایی به پیش از دوران باستان باز می گردد اما این اصطلاح از یک مفهوم درون دینی مسیحیت خارج شد که به حکومت هزار ساله ی خداوند بر زمین اشاره دارد و به تدریج، با گذر زمان به جوامع و ادیان و مذاهب دیگر نیز گسترش یافت. برخی از مسلمانان نیز تصور کرده اند که قرآن مجید نیز در آیه ای از هزاره گرایی سخن گفته است.

در مقاله‌ای تحت عنوان «هزاره‌گرایی رویکردها و گونه‌ها» در فصلنامه «انتظار موعود»، نوشته ی مهراب صادق نیا در تعریف هزاره گرایی آمده است: «هزاره گرایی به معنی اعتقاد به پایان قریب الوقوع نظام کنونی دنیا و پدیدار شدن حکومتی در غایت خوبی، هماهنگی و عدالت پیشگی در جهان است و مهم‌ترین شاخصه‌های هزاره گرایان، اول، نارضایتی از وضع موجود و سپس اعتقاد به وقوع دوره‌ای از جهان است که عدالت، صلح و رفاه در آن فراگیر می‌شود.»

حجت الاسلام والمسلمین مسعود ادیب در سال ۸۷ در گفتگویی با خبرگزاری ایسنا درباره ی حضور موجی از خرافه گرایی در کشور هشدار داده و چنین توضیح داده بود: «ما شاهد خرافه‌گرایی در مورد اعتقاد به منجی در ادیان دیگر هم هستیم. موجی از خرافه گرایی تحت عنوان هزاره‌ گرایی را در میان مسیحیان و دیگر معتقدان به منجی شاهد هستیم که یک سری از بازتاب‌های آن در جامعه‌ی ما حضور یافته است.»

ماجرای یک شب نامه و وقوع اتفاقاتی مشابه در افغانستان

از روزهای نخست ماجرای مسمومیت های سریالی مدارس دخترانه برخی در شبکه های اجتماعی از احتمال دست داشتن گروهی تندرو در این مسمومیت ها صحبت کرده بودند که با اجرای ایده هایی مشابه طالبان درصدد تعطیل کردن مدارس دخترانه هستند.

در حقیقت بسیاری از گروهی حرف می‌ زدند که در پیام‌ رسان ایتا اعلام موجودیت کرده‌ و با انتشار یک شب نامه مسئولیت مسمومیت ها را بر عهده گرفته‌ بود. با این حال، هیچ نسخه ای از این شب نامه در فضای مجازی دیده نمی شود. با جستجو در ایتا نیز هیچ نشانی از این گروه یافت نمی کنید و روشن نیست که چنین گروهی وجود نداشته و این موضوع از اساس شایعه بوده، یا در صورت وجود داشتن از سوی نهادهای نظارتی حذف شده است.

از سویی دیگر، بررسی آرشیو اخبار نشان می دهد که اتفاقات مشابهی حدود ۸ سال پیش در افغانستان رخ داده است که در آن زمان به طالبان – که در حکومت نبود و با تحصیل دختران مخالفت می کرد – نسبت داده می شد.

در زیر تصاویری از آرشیو خبرهای ۸ سال پیش رسانه های ایرانی و افغانستانی را می بینید: