حکم تزریق آمپول، خوردن قرص و استعمال شیاف برای روزه دار در ماه رمضان چیست؟

سعیده اکبری سه شنبه، ۲۲ اسفند ۱۴۰۲

در این روزهای ماه مبارک رمضان و ایام روزه داری بسیاری از مردم به دلیل ابتلا به بیماری های مختلف و به ویژه سرماخوردگی هایی که شایع شده، درگیر مداوا هستند و دارو مصرف می کنند. یکی از احکام روزه‌داری، مربوط به حکم خوردن و آشامیدن در حین این عمل واجب است. اما آیا آمپول زدن روزه را باطل می کند؟ حکم تزریق آمپول و سرم اعم از خوراکی و غیرخوراکی است؟ آیا خودارضایی روزه را باطل می کند؟ نظر مراجع تقلید در مورد حکم استمنا در ایام روزه داری چیست؟

نظر سه تن از مراجع عظام تقلید را می توانید به طور خلاصه در ادامه بخوانید.

حکم تزریق آمپول برای روزه دار

فتوای رهبر معظم انقلاب:

* احتیاط واجب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپول‌های مقوّی یا مغذّی، یا آمپول‌هایی که به رگ تزریق می‌شود و نیز انواع سِرُم‌ها خودداری کند، ولی تزریق آمپول در عضله یا برای بی‌حس کردن و نیز دارو گذاشتن در زخمها و جراحتها اشکال ندارد. آمپول های غیر تقویتی که در عضله تزریق می شود؛ مانند آنتی بیوتیک یا مسکن و نیز آمپول هایی که برای بی حسّ کردن به کار می رود، مانعی ندارد.
* احتیاط واجب آن است که روزه‌دار از مواد مخدری که از راه بینی یا زیر زبان جذب می‌شود خودداری کند.

فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی:

تمام انواع آمپول‌های دارویی یا تقویتی یا بی‌حسّی که به‌صورت عضلانی تزریق می‌شوند و همچنین تزریق عضلانی واکسن برای افراد روزه‌دار اشکالی ندارد؛ ولی تزریق آمپول‌ها و سرم‌های وریدی (که در رگ تزریق می‌شوند) جایز نیست.

فتوای آیت‌الله سیستانی:

سوال: آیا سرم و یا آمپول خوراکی که از رگ تزریق می‌شود روزه را باطل می‌کند، اعم از این‌که مریض ناچار باشد و یا نباشد؟

پاسخ: در هر دو صورت روزه را باطل نمی‌کند.

آیا آمپول زدن روزه را باطل می کند؟

خوردن قرص در حال روزه داری

سوال: آیا خوردن قرص فشار خون در حال روزه جایز است یا خیر؟

پاسخ: اگر خوردن آن در ماه رمضان برای درمان فشار خون ضروری باشد، اشکال ندارد، ولی با خوردن آن روزه باطل می شود.

سوال: اگر من و بعضی از مردم بر این عقیده باشیم که بر استفاده از قرص ها جهت مداوا عنوان خوردن و آشامیدن صدق نمی کند، آیا عمل به آن جایز است و به روزه ام ضرر نمی زند؟

پاسخ: خوردن قرص روزه را باطل می کند.

آیا آمپول زدن روزه را باطل می کند؟

استفاده روزه دار از اسپری یا شیاف

سوال: نوعی داروی طبی برای اشخاص مبتلا به تنگی نفس شدید وجود دارد که عبارت است از یک قوطی که در آن مایع فشرده شده وجود دارد. با فشار دادن آن داروی مایع به صورت پودر گاز از طریق دهان وارد ریه شخص بیمار شده و موجب تسکین حال وی می گردد. گاهی بیمار مجبور می شود در یک روز چندین بار از آن استفاده کند، آیا با وجود استفاده از این دارو، روزه گرفتن جایز است؟ با توجه به این که بدون استفاده از آن روزه گرفتن غیرممکن و یا بسیار سخت خواهد بود.

پاسخ: وسیله مذکور که برای بازکردن راه تنفّسی استفاده می‌شود مبطل روزه نیست.

سوال: داروهای مخصوصی برای معالجه بعضی از بیماری های زنان وجود دارد (شیافهای روغنی) که در داخل بدن گذاشته می شود، آیا استفاده از آن موجب بطلان روزه می شود؟

پاسخ: استفاده از آن داروها به روزه ضرر نمی رساند.

حکم خودارضایی روزه دار در ماه رمضان چیست؟

ایا خود ارضایی روزه را باطل می کند ؟

همان طور که در مطلب مبطلات روزه گفته شد، یکی از مبطلات روزه خودارضایی یا استمنا است. اگر کسی در هنگام روزه عمل خودارضایی را انجام دهد سبب باطل شدن روزه اش می‌گردد و باید کفاره روزه را بدهد. علاوه بر این غسل جنابت هم بر او واجب می‌شود.

ملاعبه (بازی) با همسر و نیز استمنا توسط همسر حرام نیست، اما اگر نزدیکی با همسر در ماه رمضان و در زمان روزه داری منجر به خروج منی شود، (اگر از عمد ملاعبه کنند تا منی خارج شود) روزه باطل است کفاره روزه نیز واجب می‌شود.

شکستن روزه با خودارضایی یا چیز حرام دیگر مثل اینکه آمیزش جنسی حرام (زنا، آمیزش با همسر در زمان حیض و…) یا استمنا باعث می‌شود که کفاره جمع (یعنى یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند، یا به هر کدام آن‌ها یک مد که تقریباً ده سیر است گندم یا جو یا نان و مانند این‌ها بدهد و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آن‌ها که ممکن است باید انجام دهد) بر او واجب شود.

در صورت شکستن روزه با خودارضایی نظر برخی از مراجع بر این عقیده است که باید کفاره جمع پرداخته شود.

لازم به ذکر است که شکستن روزه با خودارضایی مخصوص آقایان نیست و اگر خانمی نیز خودارضایی کند روزه اش باطل می‌شود.

آیا خودارضایی روزه را باطل می کند؟

فتوای آیت الله سیستانی در مورد خودارضایی

فتوای آیت الله سیستانی در مورد استمناء یا خودارضایی روزه دار در ماه رمضان و پاسخ به سوال مطرح شده در بالا عبارت است از:

اگر کسی به قصد انزال، استمنا کند و انزال هم بشود روزه باطل می‌شود و بر او قضا و کفاره (روزه دو ماه پی در پی و یا اطعام شصت فقیر) واجب است.

کسی که استمنا کند و قصد انزال هم داشته باشد لیکن منی خارج نشود باید روزه آن روز را به قصد قربت مطلقه بگیرد و علاوه بر آن قضا هم بکند.

درد صورتی که کسی استمنا کند و قصد انزال نداشته باشد و عادت او هم چنان نبوده است که انزال بشود، ولی احتمال انزال می‌داده و اتفاقاً منی هم خارج شود بر او واجب است قضا کند و کفاره واجب نمی‌شود.

اگر کسی بر خودش مطمئن بوده که منی خارج نخواهد شد از قضا منی بیرون آید نه قضا واجب می‌شود و نه کفاره و در این مسائل فرقی میان زن و مرد نیست.

آیا استمنا روزه را باطل می کند؟

فتوای آیت الله مکارم شیرازی درباره شکستن روزه با خودارضایی

اگر کسی روزه قضا بگیرد و بعد از ظهر همان روز فراموش کند که روزه است و خودارضایی کند روزه اش صحیح است، اما مرتکب معصیت بزرگی شده است.

در صورتی که شخص روزه داری بعد از نماز صبح محتلم شد، سپس قبل از غسل با خود بازی کند و برای بار دوم از او منی خارج شود روزه او باطل است. علاوه بر قضا کفاره جمع نیز دارد.

اگر فردى به دلیل عدم اطلاع از کفاره، روزه خود را با جنابت از حرام باطل کرده باشد علاوه بر قضای روزه، باید کفاره جمع (بنابر احتیاط واجب) را نیز بپردازد، چون علم به بطلان داشته هر چند علم به کفاره نداشته و علم به کفاره شرط نیست.