چطور جوش های صورت را از بین ببریم؟

هر فردی که تا به حال جوش زده، می داند تلاش برای ترمیم و بهبودی این زائده های پوستی چقدر سخت است. اما در کنار اینکه می توان علائم جوش و آکنه را تسکین داد، می توان از به وجود آمدن جوش های تازه پیشگیری کرد و چرخه باطل آن را شکست. پس بیایید ببینیم چطور می‌توانیم جوش های صورت را از بین ببریم؟

جوش ها در هر جایی از پوست بروز پیدا می کنند. عامل اکثر جوش ها باکتری به نام «باکتری پروپیونی آکنه» است. همانطور که از نام این باکتری هم پیداست، این باکتری وقتی سبوم همان چربی طبیعی پوست به اسیدهای چرب تبدیل می شوند، باعث ایجاد التهاب می شود. روش های مختلفی برای درمان جوش و آکنه و حفظ سلامتی پوست وجود دارد. در این مطلب به ۱۴ روش مختلف پرداخته ایم که به پیشگیری از جوش صورت و داشتن پوستی صاف و شفاف کمک می کنند.

دلیل جوش زدن چیست؟

به جز باکتری ها دلایل زیاد دیگری برای جوش زدن وجود دارد. هورمون های خاصی مانند آندروژن که محرک تولید سبوم است هم باعث به وجود آمدن جوش می شود. ژنتیک، رژیم غذایی و استفاده بی رویه از محصولات بهداشتی و مراقبتی و عوامل محیطی مانند آلودگی هوا هم گاهی اوقات باعث جوش زدن می شوند.

سایر علت های بروز جوش هم عبارتند از:

-بلوغ، بارداری و چرخه قاعدگی

-فشار دادن یا کَندن جوش ها

-مالش شدید یا تمیز کردن زیاد از حد پوست

-فشار برخی وسایل مانند کلاه، کلاه ایمنی یا بند کوله پشتی

-رطوبت بالا

-لوازم آرایشی به خصوص محصولاتی حاوی روغن

-برخی از داروها

تفاوت بین آکنه و جوش چیست؟

اگرچه اکثر اوقات جوش و آکنه را به جای هم استفاده می شوند، اما آکنه یک بیماری پوستی است، در حالی که جوش از علائم آن به حساب می آید. در حقیقت،‌ آکنه بیماری است که فولیکول ها و غدد موی پوست را درگیر می کند.

علائم مختلف آکنه می تواند علت جوش را نشان دهد. برخی از علائم شامل موارد زیر است:

-جوش های سر سیاه (منافذ پوست را مسدود کرده و در برابر هوا باز هستند)

-جوش های سرسفید (منافذ پوست را مسدود کرده و در برابر هوا باز نیستند)

-پاپول ها یا جوش های دانه سفت (برجستگی های کوچک و متورمی به رنگ قرمز یا صورتی)

-چرکدانه ها (تاول کوچک چرکداری در پوست)

ندول ها (توده های بزرگ و دردناکی زیر سطح پوست)

کیست (توده های دردناک و مملو از چرک زیر پوست)

حالا که با انواع مختلف جوش و آکنه و علل آنها آشنا شدید، بهتر است برویم سراغ درمان جوش.

۱- طریقه صحیح شستشوی صورت را یاد بگیرید

برای کمک به پیشگیری از جوش زدن، خیلی مهم است که تا جای ممکن روزانه چربی، کثیفی و عرق را از بدن خود تمیز کنید. اما همچنان شستن بیش از حد صورت هم می تواند باعث بدتر شدن وضع جوش ها شود.

اکثر متخصصان پوست معتقدند، با شستشوی بی رویه پوست باعث برداشتن سبوم های طبیعی بدن خود می شوید. این امر باعث می شود تا پوست برای جبران چربی های طبیعی از دست رفته، چربی بیشتری تولید کند.

بنابراین، شستن بیش از حد صورت و استفاده از محصولاتی مانند انواع لوسیون ها و پاک کننده های پوست و منافذ باعث خشکی بیش از حد پوست و در نتیجه بدتر شدن وضع جوش ها می شود.

پیشنهاد متخصصان پوست این است که به جای استفاده از لایه بردارهای سفت یا اسپری های تمیزکننده از پاک ‌کننده‌ های بدون گوگرد (سولفات)، بدون رایحه و عطر و ملایم (تا دو بار در روز) استفاده کنید.

برای شستشوی صحیح صورت پیشنهاد می شود:

-صورت خود را با آب گرم، نه داغ خیس کنید.

-به جای دستمال با حرکات دایره ای انگشت یک پاک کننده ملایم را روی صورت خود پخش کنید و صورت خود را بشویید.

-بعد از شستشو، صورت خود را کاملا خشک کنید.

۲- نوع پوست خود را بشناسید

شناختن بهتر پوست فواید زیادی برای درمان جوش دارد. با شناختن پوست خود می توانید از مصرف محصولات بهداشتی مضر برای پوست خود پرهیز کنید. اگر هنوز نوع پوست خود را نمی دانید، به طور کلی پوست ها در یکی از دسته های زیر قرار می گیرند:

-خشک: پوست اکثر اوقات حالتی پوسته پوسته و سفت دارد.

-چرب: پوست همیشه براق است و شاید لازم شود روزی چند مرتبه آن را تمیز کنید.

مختلط: پوست ترکیبی از هر دو پوست خشک و چرب است. (ناحیه چرب معمولا همان ناحیه T، پیشانی، بینی و چانه است)

حساس: به راحتی پوست تحریک می شود و مستعد قرمز شدن است.

به طور کلی، پوست های چرب بیشتر نسبت به جوش زدن آسیب پذیر هستند، اما هر کسی که نوع پوست خود را نمی شناسد، تا حدی زیادی مستعد جوش است. شناخت پوست به فرد کمک می کند، محصولات سازگار با پوست خود را استفاده کند و پوستی صاف و شفاف داشته باشد. برای مثال، اگر پوست شما حساس و دارای جوش است، استفاده از مواد فعالی مانند ژل شستشوی صورت حاوی سالیسیلیک اسید، لایه بردار اسید سالیسیلیک و کِرِم رتینول ممکن است باعث تحریک زیاد از حد پوست و جوش زدن های بیشتر شود. اگر پوست چربی دارید، استفاده از مرطوب کننده های مخصوص پوست های خشک باعث نفوذناپذیری و مسدودی منافذ پوست می شود.

۳- از مرطوب کننده ها استفاده کنید

مرطوب کننده ها به آب رسانی و مرطوب ماندن پوست کمک زیادی می کنند. اگر جوش دارید، استفاده از مرطوب کننده ها مهم است، چون در صورتی که پوست شما بیش از حد خشک باشد، بدن برای چرب کردن پوست سبوم تولید می کند و سبوم زیاد از حد باعث جوش زدن می شود.

در همین حال، بسیاری از مرطوب ‌کننده ‌ها روغن دار هستند، رایحه و عطر دارند یا مواد دیگری دارند که باعث تحریک پوست و جوش زدن می شود. توصیه می شود قبل از خرید مرطوب کننده ها به دقت مواد تشکیل دهنده آن را بخوانید و از نداشتن عطر و غیر کومدوژنیک (فاقد خاصیت مسدودسازی منافذ پوست) محصول مورد نظر مطمئن شوید.

اساسا هر چه مواد تشکیل دهنده مرطوب کننده کمتر باشد، برای پوست های مستعد جوش بهتر است.

۴- از داروهای بدون نسخه استفاده کنید

داروهای بدون نسخه زیادی هستند که به درمان جوش یا حتی پیشگیری از آن کمک می کنند. با این حال، همچنان برخی از این داروها ممکن است باعث قرمزی، تحریک یا خشکی زیاد از حد پوست شوند، بنابراین بهتر است دستورالعمل های روی هر کدام از این داروها را به دقت بررسی کنید. در اینجا برخی از رایج ترین مواد فعال درون هر کدام از داروهای ضدجوش را به طور خلاصه شرح دادیم:

بنزوئیل پراکسید: روی جوش های ملتهب مانند کیست و برآمدگی های قرمز و دردناک بهترین اثر را دارد، چون باکتری های مولد جوش را کاملا از بین می برد.

اسید سالیسیلیک: این ماده برای جوش های سرسیاه و سرسفید فوق العاده مفید است، چون منافذ باز و التهاب را پایین می آورد.

سولفور (گوگرد): گوگرد یک ماده طبیعی است و از دو ماده ای که ذکر شدند، ملایم تر است. گوگرد سلول های مرده روی پسوت را خشک می کند تا منافذ باز شده و سبوم اضافی را جذب کنند.

اگر همچنان مطمئن نیستید کدام دارو را انتخاب کنید، شاید بهتر باشد به یک متخصص پوست مراجعه کنید. یک متخصص پوست ضمن اینکه بهترین توصیه ها را به شما خواهد داد، از استفاده همزمان از دو داروی ناسازگار با هم جلوگیری می کند. برای مثال، استفاده از سِرم لایه بردار بتا هیدروکسی اسید همراه با کِرم ضدجوش رتینول می تواند باعث قرمزی و خشکی حاد پوست شود.

۵- آبرسانی به پوست را فراموش نکنید

اگر بدن دچار کم آبی شود، ممکن است غدد چربی پوست، چربی بیشتری تولید کنند. کم آبی باعث می شود که پوست شما ظاهری کدر و سفت پیدا کند و نهایتا این منجر به التهاب و قرمزی می شود. برای اینکه آب کافی به بدن خود برسانید، توصیه می شود که روزانه دستکم ۸ لیوان (۱۳ فنجان یا ۱٫۹ لیتر) آب بنوشید. برای زنان باردار یا در دوران شیردهی و کسانی که در محیطی گرم و شرجی زندگی می کنند هم نوشیدن آب بیشتری توصیه می شود.

۶- کمتر آرایش کنید

بسیاری زنانی که صورتشان جوش زده، تصمیم می گیرند با آرایش زائده های پوستی خود را پنهان کنند. اما فراموش نکنید با این کار ممکن است منافذ پوست مسدود شوند و همین هم باعث جوش زدن بیشتر می شود. قطعا حذف آرایش از امور روزمره برای بسیاری از زنان سخت است، اما همچنان می توانید با انتخاب های بهتر به درمان جوش های صورت خود کمک کنید. در صورتی که همچنان قصد آرایش کردن دارید باید از کرم پودر یا کرم پودر پوشاننده ای (کانسیلر) غیر کومدوژنیک و بدون رایحه و عطر استفاده کنید تا پوست را تحریک نکند. یک کرم مرطوب کننده ضدجوش حاوی اسید سالیسیلیک هم می تواند برای درمان جوش مفید باشد.

آرایش صورت خود را به خصوص در زمان خواب کاملا بشویید. علاوه بر کم کردن آرایش بهتر است توجه زیادی به محصولات بهداشتی و مراقبتی نزدیک صورت به خصوص حالت دهنده های مو داشته باشید. اسپری مو، شامپو خشک و کِرِم تقویت بافت پوست می توانند با پوست در تماس باشند و باعث جوش زدن شوند. سعی کنید از محصولاتی بدون روغن و غیرمولد جوش (غیر کومدون ساز) استفاده کنید.

۷- کمتر به پوست خود دست بزنید

شاید این کار سخت باشد، اما باید بدانید دست زدن به صورت می تواند باعث شود باکتری های و سایر عواملی که باعث مسدود شدن منافذ می شوند به پوست منتقل شود. سعی کنید تا جای ممکن دست زدن به پوست را کم کنید. مرتب دست های خود را بشویید تا اگر به صورت خود دست زدید، دستکم دست هایتان تمیز باشند.

۸- مواجهه با نور آفتاب را کم کنید

مواجهه با نور آفتاب ممکن است باعث خشک شدن جوش ها شود، اما اشعه های خورشید در دراز مدت اثر منفی روی پوست می گذارند. مواجهه طولانی مدت با آفتاب باعث کم آبی پوست، تولید چربی بیشتر و در نتیجه مسدود شدن منافذ پوست می شود. استفاده از کِرم های ضدآفتاب توصیه خوبی برای محافظت از پوست است. اما به یاد داشته باشید بسیاری از ضد آفتاب ها روغنی هستند. از این رو، باید در انتخاب ضد آفتاب های محصولاتی غیر مولد جوش و فاقد روغن را انتخاب کنید.

۹- از ترکاندن و فشار دادن جوش ها خودداری کنید

هر چقدر که فشار دادن یا ترکاندن جوش های بزرگ و زشت ممکن است وسوسه برانگیز باشد، اما تا حد ممکن جلوی خودتان را بگیرید. ترکاندن جوش ها ممکن است باعث خونریزی، زخم شدید و عفونت شود. این کار حتی باعث ملتهب تر شدن پوست و مسدود شدن منافذ پوست می شود و نهایتا وضع جوش ها را وخیم تر می کند.

۱۰- روغن درخت چای

عصاره درخت چای یکی از بهترین روش ها برای درمان جوش است. روغن درخت چای حاوی ترکیبی به نام ترپنین ۴ اُل است که نقش مهم در از بین بردن انواع باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها دارد. این ماده باعث تقویت گلبول های سفید خون می شود. برای استفاده از روغن درخت چای برای درمان جوش و آکنه، چند قطره از آن را روی محل التهاب خود بمالید. می توانید چند قطره روغن درخت چای را به پاک کننده ها و مرطوب کننده های خود اضافه کنید.

قبل از استفاده از روغن درخت چای به صورت رقیق نشده روی صورت، بهتر است برای امتحان کمی از آن را روی ناحیه ای از پوست خود مانند پشت گوش یا ساعد امتحان کنید. چند ساعت صبر کنید، اگر پوست تحریک شد، بهتر است روغن درخت چای را به نسبت ۱ به ۱ با آب رقیق کنید.

۱۱- داروهای آنتی بیوتیک

در صورتی که هیچکدام از داروهای بدون نسخه ای که ذکر شد برای درمان جوش و آکنه مفید نبودند، می توانید به متخصص پوست مراجعه کنید. متخصصان پوست معمولا برای کم کردن التهاب و از بین بردن باکتری ها انواع داروهای آنتی بیوتیک را تجویز می کنند. داروهای آنتی بیوتیک به دو شکل موضعی و خوراکی موجود هستند و با کم کردن باکتری پروپیونی آکنه مشکل جوش های صورت را برطرف می کنند.

آنتی بیوتیک های موضعی مانند کلیندامایسین معمولا برای موارد خفیف تر تجویز می شوند. برای موارد حادتر هم ممکن است داروهای آنتی بیوتیک خوراکی مانند قرص داکسی سایکلین به فرد تجویز شود. عموما پزشکان متخصص پوست ژل ضدجوش بنزوئیل پراکسید را به همراه دارو تجویز می کنند.

یکی از مواردی که باید به آن توجه کنید اینکه بدن ممکن است در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم شود و در نتیجه اثربخشی این داروها به مرور کم تر می شود. به همین دلیل،‌ تا جای ممکن داروهای خود را طبق برنامه ای که پزشک توصیه کرده استفاده کنید. علاوه بر این، در زمان مراجعه به یک متخصص پوست حتما در مورد داروهایی که استفاده می کنید صحبت کنید تا مطمئن شوید هیچ گونه تداخل دارویی به وجود نخواهد آمد.

۱۲- از خاک رس سبز استفاده کنید

خاک رُس سبز یا خاک رس فرانسوی، نوعی خاک رس با قابلیت جذب و خیساندن ناخالصی های جوش و غنی از مواد معدنی با خواص درمانی فوق العاده بالا است. تحقیقاتی که انجام گرفته اند حاکی از خواص ضدباکتریایی قوی این نوع خاک هستند. خاک رس سبز با خارج کردن ناخالصی ها، کم کردن التهاب و جذب چربی اضافی پوست به درمان جوش کمک می کند. خاک رس سبز به صورت پودر در بازار موجود است و باید آن را با آب مخلوط کرده و به صورت ماسک صورت استفاده کنید. می توانید از سایر مواد تسکین دهنده پوست مانند ماست یا عسل هم استفاده کنید و آنها را به خاک رس سبز اضافه کنید.

۱۳- از خوردن برخی خوراکی ها پرهیز کنید

رژیم غذایی یکی از عوامل به وجود آمدن جوش و آکنه است. غذاهای فرآوری شده، لبنیات، الکل و قند های تصفیه شده فرآوری شده (مانند ساکارز و شربت ذرت) باعث بروز مشکلات پوستی می شوند. به این ترتیب، با کم کردن مصرف این خوراکی ها احتمال جوش زدن را هم پایین می آورید. اگر پرهیز غذایی شما کمک زیادی به جوش های صورتتان نکرد، می توانید از رژیم حذف استفاده کنید.

به طور معمول، برنامه استاندارد برای رژیم غذایی حذف، پرهیز از خوراکی های دارای گلوتن (پروتئین موجود در گندم، چاودار و جو)، لبنیات، تخم مرغ، سویا، غذاهای فست فودی و الکل به مدت ۲۳ روز است. پس از گذشت این مدت می توانید دوباره این خوراکی ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و تغییرات روی پوست را به دقت یادداشت کنید. با این کار می توانید غذاهایی که محرک جوش و آکنه هستند را شناسایی کنید. همچنین بهتر است قبل از شروع هر نوع رژیم غذایی با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید، رژیمی با مقدار مناسب کالری و مواد مغذی را انتخاب می کنید.

۱۴- روش های کم کردن استرس و اضطراب را امتحان کنید

اضطراب و استرس از علت های جوش زدن نیستند، اما باعث بدتر شدن آن می شوند. تحقیقات مختلف خبر از ترشح چربی بیشتر در زمان استرس می دهد. برخی از راهکارهایی که به کنترل اضطراب و استرس کمک می کنند عبارتند از:

-یوگا

-مراقبه

-یادداشت برداری روزانه

-ماساژ

-رایحه درمانی

-ورزش

روش های زیادی هم برای پیشگیری از جوش و آکنه وجود دارد. برای مثال، داشتن یک رژیم غذایی سالم و استرس پایین می تواند از جوش زدن جلوگیری کند یا اینکه مدت ماندگاری جوش ها را کم کند.

اگر با تمام اقداماتی که برای پیشگیری از جوش انجام داده اید، همچنان بدنتان جوش می زند، شاید نیاز به داروهای قوی با نسخه داشته باشید. برخی از این داروها عبارتند:

-کِرم های موضعی رتینوئید (مشتق شده از ویتامین آ هستند و از مسدود شدن منافذ پوست پیشگیری می کنند)

-داروهای ضد بارداری خوراکی یا داروهای آنتی آندروژن (به کاهش هورمون های محرکِ تولید سبوم کمک می کنند)

-ایزوترتینوئین با نام تجاری راکوتان (رتینوئیدی است که از مسدود شدن منافذ پوست پیشگیری کرده و تولید سبوم، التهاب و باکتری های پوست را کم می کند)

فراموش نکنید، هر کدام از داروهای قوی بالا ممکن است عوارض جدی هم داشته باشند. از این جهت، بهتر است همراه پزشک تمام جوانب منفی و مثبت را بسنجید.