ابهاماتی که بعد از ۴ سال همچنان در پرونده محمدعلی نجفی و قتل میترا استاد باقی است

چهار سال پیش در چنین روزی میترا استاد همسر محمدعلی نجفی، شهردار اسبق تهران به قتل رسید؛ پرونده‌ای که به رغم آزادی متهم ردیف اول همچنان با ابهاماتی روبه‌روست.

در ۷ خرداد سال ۹۸ خبری منتشر شد که فضای رسانه ای کشور را ملتهب کرد؛ میترا استاد، همسر دوم محمدعلی نجفی، شهردار اسبق تهران در خانه خود به ضرب گلوله کشته شد.

در همان ابتدا گمانه زنی ها درباره قتل استاد شروع شد. پرسش اصلی خبرنگاران معطوف به شخص نجفی بود. همسر میترا کجا بود؟ آیا او در جریان قتل نقش داشته است؟ با انتشار اخبار بیشتر احتمال دست داشتن نجفی در این ماجرا افزایش یافت. کسی باورش نمی‌شد سیاستمداری قدیمی که محجوب و ساکت به نظر می‌رسید و حتی در مدت حضورش در شهرداری نیز زیاد خبرساز نبود دست به چنین کاری زده باشد‌.

با این حال، نجفی شخصا به پلیس آگاهی خیابان وحدت اسلامی تهران رفته و ضمن معرفی خود، به قتل همسر دومش با اسلحه اعتراف کرد. گویا نجفی بعد از قتل به قم و حرم حضرت معصومه (س) رفته و بعد از زیارت به تهران بازگشته و خود را معرفی کرده بود.

ابهامات و واقعیاتی که از پرونده قتل میترا استاد بیرون آمد

از روز قتل و اعتراف تا روز دادگاه نجفی، اخبار متعددی درباره پرونده قتل میترا استاد منتشر شد. بسیاری از این اخبار نه تنها کمکی به حل معما نکردند بلکه بر ابهامات پرونده نیز افزودند. ملاحظات امنیتی و اختلافات سیاسی نیز مزید بر این ابهامات شدند.

سوالات فراوان بودند و پاسخ ها اندک. قتل میترا استاد یک اتفاق سیاسی بود یا یک قتل خانوادگی؟ آیا نجفی واقعا قاتل همسر دوم خود بود یا یکی از نزدیکانش این قتل را مرتکب شده و نجفی برای نجات او، قتل را گردن گرفته است؟ آیا اصلا اختلافات خانوادگی علت قتل بود یا مسائل سیاسی- امنیتی پشت پرده در این ماجرا دخالت داشتند؟ آیا میترا استاد جاسوس بود؟ آیا نجفی به ارتباط استاد با گروه های جاسوسی پی برده بود؟ این پرسش ها و پرسش های بی پاسخ دیگر بیش از هر چیز، پرونده قتل خیابان سعادت آباد را پیچیده کردند.

با وجود ابهاماتی که این پرونده داشته و دارد، از ۷ خرداد ۹۸ تا امروز برخی حقایق مشخص شده‌اند که می‌توانیم به آنها اشاره کنیم:

درگیری‌ های فیزیکی میترا استاد و نجفی

محمدعلی نجفی در دادگاه هایش اظهارات مختلفی درباره میترا استاد داشت. گاه او را مهدور الدم دانست و گاه مدعی ارتباط او با افراد مشکوک بود. با این حال، نجفی انگیزه اصلی از ارتکاب قتل را فشار روانی و مشکلات خانوادگی اعلام کرد. او گفت قبل از اعتراف به قم و سر خاک پدر و پدربزرگش رفته و قصد داشته در آنجا خودکشی کند اما بعد نظرش تغییر کرده و تصمیم گرفته خود را معرفی کند.

او در دادسرای تهران تأیید کرد که پیش از این هم یک بار در هتل لاله تهران به دلیل اختلاف‌ها با همسر دومش اقدام به خودکشی ناموفق کرده بود.

روزنامه ایران به نقل از پسر ۱۳ ساله میترا استاد نوشت نجفی مادرش را کتک می‌زد و اخلاق تندی داشت. نجفی در دادسرا گفت که درگیری فیزیکی دو طرفه بوده و میترا استاد هم چندبار با کارد او را مجروح کرده بود.

درخواست قصاص برای نجفی

در روز ۱۳ خرداد، دادستان تهران از صدور کیفرخواست پرونده نجفی و ارسال آن به دادگاه خبر داد. به گفته علی القاصی مهر با توجه به تکمیل تحقیقات دایر بر الف- قتل عمد میترا استاد ب- حمل و نگهداری سلاح غیرمجاز ج- ایراد صدمه بدنی عمدی منتهی به جرح (غیرفوتی) با تقاضای اولیای دم مقتول مبنی بر قصاص نجفی، پرونده با صدور کیفرخواست برای رسیدگی به دادگاه کیفری ارسال شد.

ابهام درباره نحوه شلیک گلوله‌ها

دادگاه محمدعلی نجفی در سه جلسه برگزار شد که آخرین جلسه آن ۳۱ تیر ۱۳۹۸ بود. در نهایت در ۸ مرداد ۱۳۹۸، سخنگوی قوه قضائیه از محکومیت محمدعلی نجفی، به قصاص نفس توسط دادگاه بدوی خبر داد. با وجود اصرار اولیه خانواده میترا استاد بر قصاص نجفی، مدتی بعد آنها از این درخواست گذشتند.

در ۳۰ شهریور ۱۳۹۸ دیوان عالی کشور حکم صادرشده در دادگاه بدوی را به دلیل نقص در تحقیقات نقض کرد و حکم داد که «باید نظر کارشناسی درباره نحوه شلیک گلوله‌ها» اخذ شود.

حبس به جرم قتل عمد

بعد از چندین بار کش و قوس و مطرح شدن ابهامات فراوان و تلاش وکیل محمد علی نجفی، پرونده قتل میترا استاد بار دیگر به شعبه نهم دادگاه کیفری ارجاع داده شد و در ۶ آذر ماه ۱۳۹۸ جلسه رسیدگی مجدد برگزار شد. نجفی با استناد به گزارش جدید کارشناسی، اتهام قتل عمد را رد کرد اما دادگاه بار دیگر او را به جرم قتل عمد به ۷ سال و نیم حبس محکوم کرد که شش سال آن قابل اجرا بود.

در نهایت شعبه دهم دادگاه کیفری محمدعلی نجفی را به ۶ سال و نیم حبس محکوم کرد. با این حال، او چند سال بعد از محکومیت، مورد عفو قرار گرفت و از زندان آزاد شد.

ابهامات پرونده؛ از گلوله دفرمه تا چهره آرام نجفی

هنوز ابهامات زیادی در رابطه با پرونده نجفی و قتل میترا استاد وجود دارد. میترا استاد زن جوانی بود که مدتی سعی داشت وارد سیاست شده و در انتخابات شورای شهر اسلامشهر شرکت کند و مدتی هم به بازیگری مشغول بود اما ناگهان وارد زندگی نجفی شد و با او ازدواج کرد. این فرآیند سرنخی بود که به دست سیاستمداران افتاد. چپ و راست، هر یک از زاویه دید خود شروع به بیان حدس و گمان خود کردند. گروهی گفتند استاد تغییر دین داده و پیش از ازدواج شیعه نبوده و همین نشان می‌دهد که او جاسوس بوده است. گروهی دیگر هم استاد را عامل نهادهای امنیتی داخلی دانستند که این امر توسط وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه پاسداران رد شد.

بخشی از این گمانه‌زنی‌ها به مسائل سیاسی مربوط می‌شود اما بخشی دیگر حاصل ابهامات و پرسش های پاسخ داده نشده در پرونده است.

در پرونده میترا استاد چند ابهام وجود دارد که وکیل نجفی بر آنها تاکید فراوان داشته اما هنوز به برخی از آنان پاسخ داده نشده است. این ابهامات به این شرح هستند:

۱. بخشی از این ابهامات به صحنه وقوع جرم مربوط می‌شود که با اظهارات نهایی تطابق ندارند. وکیل محمدعلی نجفی در یکی از مصاحبه هایش گفت: «گلوله به موضع سختی برخورده و به همین خاطر دفرمه شده است. مساله دیگر، نحوه شلیک گلوله است. اظهارنظر جدید کارشناسان این است که می‌گویند گلوله به کف دست خورده است و بعد از آن به صورت غیرمستقیم و زاویه دار به قفسه سینه اصابت نموده است. اگر این نظریه صحیح بود و اصابت گلوله در داخل وان رخ داده بود باید آثار خونریزی وسیعی در داخل وان مشاهده می‌شد، در حالی‌که جز یک قسمت بسیار خفیف، خونی درون وان دیده نشد و این در حالیست که سراسر کف حمام خون آلود بوده که نافی نظر کارشناسان است».

۲. وکیل شهردار اسبق در بخشی دیگر از اظهاراتش گفت: «مگر می‌شود پنج گلوله شلیک شود و ۹ محل برخورد گلوله وجود داشته باشد؟ مگر می‌شود دو گونه گلوله کشف شود؟ در این پرونده پنج پوکه داریم اما در بررسی صحنه معلوم شده که روی دیوار حمام، روی در کمد روشویی و روی سقف، روی هم هفت محل برخورد گلوله هست. دو محل دیگر هم یکی قفسه سینه و دیگری کف دست چپ مقتول است.»

۳. همچنین، رکنا در یکی از گزارش‌هایش به ۱۰ ابهام پرونده میترا استاد پراخته است. یکی از این ابهامات مربوط به شخص سومی در این پرونده است. به گفته وکیل پرونده گفته شده فردی در این پرونده دستگیر شده و بعدا آزاد شده است. وکیل نجفی در این رابطه گفت «مگر می‌شود شخصی در این پرونده بازداشت شود و فردایش آزاد شود و کسی نپرسد که او که بود؟»

۴. چهره آرام نجفی از لحظه دستگیری تا محاکمه یکی دیگر از ابهامات است. آیا این آرامش فقط به شخصیت فردی و سلوک او بازمی‌گردد یا نشانه‌ای از یک رفتار است. آیا نجفی با اعتراف به قتل همسر دومش از زیر بار یک فشار مضاعف رها شده یا نکته ای دیگر در این آرامش نهفته است؟

۵. یکی از نقایص پرونده این است که شماره سلاح B520cz بوده است اما در کیفرخواست شماره C520cz به عنوان شماره اسلحه آمده است این سلاح در مجوزش به نجفی ۷.۶۵ است اما در تشخیص هویت سلاح کمری دارای کالیبر ۹ میلیمتر مطرح شده است.

۶. ایراد بعدی این است که از مجموع ۶ کارشناس تعیین‌شده از سوی دادگاه، یک کارشناس نظری نداده است و فقط ۵ نفر اعلام نظر کرده‌اند.

همه این ابهامات باعث پیچیده تر شدن یکی از پرونده های مهم و پرحاشیه قتل سال‌های اخیر ایران شده است؛ پرونده‌ای که هنوز هم با ابهاماتی روبه‌روست و برخی مسائل آن حل نشده است.