شاید امروزه رایج ترین راه استفاده از اینترنت و فناوری های دیجیتال تلفن های همراه باشند، اما عصر دیجیتال و اینترنت برای بیشتر افراد با کامپیوتر دسکتاپ ساده آغاز شد و در طول ۲۰ سال گذشته، لیست بلند بالایی از سیستم عامل ها، مورد استفاده قرار گرفته اند. در ویدیوی زیر افزایش و کاهش سهم بازار سیستم عامل های محبوب دسکتاپ را در بازه زمانی می ۲۰۰۳ تا ژوئن ۲۰۲۲ ببینید.
انحصار مایکروسافت بر محبوب ترین سیستم عامل دسکتاپ داستان بازار سیستم عامل دسکتاپ، داستان رشد انفجاری و سلطه بازار مایکروسافت است. در دهه ۱۹۸۰، این شرکت نوپا با شرکت رایانه های شخصی IBM قرارداد هم کاری امضا کرد. مایکروسافت یک سیستم عامل برای کامپیوترهای خود به نام MS – DOS در اختیار IBM قرار می داد و برای هر کامپیوتر فروخته شده حق امتیاز دریافت می کرد.
این حق امتیازها، مایکروسافت را تقویت کرد و انتشار ویندوز، به آنها کمک کرد تا بازار کامپیوتر شخصی را در دست بگیرند. اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰ شاهد عرضه نسخه های مختلف ویندوز به بازار بودیم:
ویندوز ۹۵: نوار ابزار و منوی استارت که اکنون مشهور شده اند، اولین بار در ویندوز ۹۵ معرفی شد. این نسخه همچنین اینترنت اکسپلورر را که زمانی محبوب ترین مرورگر جهان بود، عرضه کرد. ویندوز ۹۸: این سیستم عامل به نسبت ویندوز ۹۵، از سخت افزارهای بیشتری مانند USB ها و اتصال بیش از یک مانیتور پشتیبانی می کرد.
ویندوز XP: XP به سرعت به دلیل پایداری اش مورد توجه قرار گرفت و هم مشتریان تجاری و هم مشتریان کامپیوترهای شخصی را تحت تاثیر قرار داد. ویندوز XP پس از انتشار در سال ۲۰۰۱ به طور پیوسته بیشترین سهم بازار را به دست آورد و به سرعت با کسب ۷۶ درصد از سهم بازار در سال ۲۰۰۷ به محبوب ترین سیستم عامل دسکتاپ تبدیل شد.
مایکروسافت در نسخه های بعدی خود از پایان دهه ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰، از نسخ های شکست خورده ای مثل ویندوز ویستا و نسخه های محبوبی مانند ویندوز ۱۰ را ارائه کرد که در ادامه نگاهی به محبوب ترین آنها می اندازیم:
ویندوز ۷: این سیستم عامل، جانشین ویندوز ویستا شد و عملکرد و پایداری آن تا حد زیادی بهبود یافت. در سال ۲۰۱۱، ویندوز ۷، XP را پشت سر گذاشت تا به محبوب ترین سیستم عامل دسکتاپ تبدیل شود. ویندوز ۸ و ۸.۱: درست زمانی که مایکروسافت تبلت سرفیس همراه را منتشر کرد، این سیستم عامل برای یکپارچه سازی تبلت و دسکتاپ، طراحی شد. با این حال تفاوت های چشمگیر بین نسخه های دسکتاپ و تبلت باعث شد تا تا نسخه ۸.۱ معرفی شود. ویندوز ۱۰: تا سال ۲۰۱۸، ویندوز ۱۰ به محبوب ترین سیستم عامل دسکتاپ تبدیل شده بود و در نهایت در ابتدای سال ۲۰۲۲ ۶۱ درصد سهم بازار را به خود اختصاص داد.
جدیدترین نسخه ویندوز که با نام ویندوز ۱۱ منتشر شد، طراحی گرافیکی، یکپارچه سازی ویجت ها را به روز کرده و آخرین مرورگر اینترنتی مایکروسافت اج (Microsoft Edge) را معرفی کرد. اما در مقایسه با ویندوز ۱۰، کم تر مورد استقبال قرار گرفت و تا ژوئن ۲۰۲۲، سهم ۸.۳ درصدی از بازار را به دست آورد.
مایکروسافت در مقابل دیگر رقبا تا فوریه سال ۲۰۲۳، مایکروسافت سهم ۷۲ درصدی از بازار را در اختیار داشت.
سیستم عامل macOS اپل با فاصله زیادی از ماکروسافت قرار دارد. سودآورترین شرکت دنیا، بیشتر درآمد خود را از گوشی های هوشمند کسب می کند، با این وجو، اپل بخش کوچکی از بازار سیستم عامل های دسکتاپ را به خود اختصاص داده است. این رقم در آوریل ۲۰۲۰ به اوج خود یعنی ۱۹ درصد رسید.
غول فن آوری دیگر در حوزه سیستم عامل دسکتاپ، آلفابت است که ChromeOS آن، یک سیستم‌عامل مبتنی بر لینوکس است که توسط گوگل طراحی شده‌است. این سیستم‌عامل از نرم‌افزار رایگان سیستم عامل کرومیوم مشتق شده‌است و از مرورگر وب گوگل کروم به عنوان واسط کاربری اصلی خود استفاده می‌کند. این سیستم عامل در ابتدا با لپ تاپ هایی به نام کروم بوک عرضه شد. اخیرا آلفابت از نسخه ای خبر داده که می تواند در سال ۲۰۲۲ روی سخت افزارهای کامپیوتری موجود نصب شود.
در مقایسه با سیستم عامل تجاری منتشر شده در بالا، لینوکس برای دانلود و استفاده کاملا رایگان است و بزرگ ترین پروژه نرم افزاری متن باز (Open-source) در جهان است. اگرچه این سیستم عامل تنها در حدود ۳ درصد از کامپیوترهای دسکتاپ را به خود اختصاص داده، اما پایه و اساس اندروید و ChromeOS نیز هست. سیستم عامل لینوکس، پر استفاده ترین سیستم عامل در دستگاه های خانه های هوشمند، خودروها و حتی چند فضاپیما (برای مثال فالکون ۹ اسپیس ایکس)است.
نرم افزار آزاد
گنو لینوکس