آمار تکان دهنده از مقایسه مصرف گوشت قرمز در ایران و کره شمالی + اینفوگرافی

در چند سال اخیر، هرساله مردم ناچار شده‌اند مصرف گوشت قرمز خود را به خاطر افزایش سنگین قیمت‌ها کاهش دهند تا جایی که بر اساس گزارش مرکز پژوهش دانشگاه صنعتی شریف که اخیرا منتشر شده، درصد خانوارهایی که در یک سال گذشته گوشت قرمز مصرف نکرده‌اند به ۵۸ درصد رسیده است. این روزها مردم ترفندهای تلخی برای خرید گوشت و مرغ به کار می‌برند؛ از کارگری تا مبادله کالا به کالا. آمار و ارقام همچنین نشان می‌دهد مصرف گوشت قرمز در کره شمالی، تانزانیا و عراق و غنا از ایران بالاتر بوده و ایران در رده کشور‌هایی مانند یمن، نیجریه و گینه در زمینه مصرف گوشت قرمز قرار دارد.

آنچه در ادامه می‌خوانید گزارش روزنامه اینترنتی «فراز» درباره معضل عدم مصرف گوشت قرمز در کشور است.

اگر اعلام شود که در روزهای اخیر و در سال ۱۴۰۲ مصرف سرانه گوشت قرمز در کشور به زیر یک کیلوگرم سقوط کرده است خیلی دور از ذهن نخواهد بود و اگر روال به این صورت ادامه پیدا کند شاید در سال‌های آینده دیگر نیازی به تولید گوشت در کشور هم نباشد! بنابراین بسیاری از مشکلات کشور از جمله تامین گوشت مورد نیاز یا تامین نهاده های دامی به خودی خود حل خواهد شد و یکی از نگرانی‌های دولت‌ها رفع می‌شود!

پروتئین یکی از نیازهای ضروری بدن به شمار می‌رود، به طور متوسط هر فردی روزانه یک گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن خود نیاز به پروتئین دارد. پروتئین‌ها شامل ۹ آمینو اسید ضروری هستند که بدن انسان قادر به تولید برخی از آنها نیست و این مواد باید از طریق مواد غذایی وارد بدن شوند.

به همین دلیل به غذا‌های حیوانی پروتئین کامل و به غذا‌های گیاهی دارای پروتئین (شامل حبوبات) پروتئین ناکامل گفته می‌شود. اما شاید کسانی ادعا کنند که انسان می‌تواند بدون استفاده از محصولات حیوانی و فقط از طریق گیاهان این پروتئین ها را جذب کند، واقعیت این است که انجام این کار ممکن است اما فرد ویجیترن (گیاهخوار) برای تامین پروتئین کامل بدون گوشت، باید همه انواع خشکبار، حبوبات و غلات را مورد مصرف قرار دهد.

واقعیت این است که بحث‌های مربوط به رژیم‌های غذایی و اینکه آیا گوشت بخوریم یا نخوریم و اینکه خوردن گوشت باعث آزار حیوانات می‌شود و به جای آن باید با صرف غذاهای گیاهی پروتئین مورد نیاز بدن را تامین کرد مربوط به همه اقشار جامعه نمی‌شود و تنها عده خواص در دهک‌های بالا قادر هستند که این رفتارها را از خود نشان دهند، چرا که بسیاری از مردم حتی قادر به تامین ساده ترین اقلام مورد نیاز روزانه هم نیستند و در حد اینکه گرسنه نخوابند غذا دارند.

میزان مصرف پروتئین در کشور در سال‌های اخیر در حال رسیدن به مرز بحران است، در گزارشی که مرکز پژوهش دانشگاه صنعتی شریف اخیرا منتشر کرده نشان می‌دهند درصد خانوارهایی که در یک سال گذشته گوشت قرمز مصرف نکرده‌اند به ۵۸ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است. یا به عبارت ساده‌تر حدود ۴۹ میلیون نفر در یک سال هیچ گوشت قرمزی نخورده‌اند.

شاید در نگاه اول گفتن این واقعه که ۵۸ درصد از مردم در سال حتی یک گرم هم گوشت قرمز مصرف نمی‌کنند، دور از ذهن باشد اما زمانی که آمارهای مرکز آمار را با گفته‌های دبیر انجمن صنعت بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی کشور کنار هم می‌گذاریم وضعیت کمی ملموس‌تر می‌شود.

سرانه مصرف گوشت؛ سالانه کمتر از ۳ کیلوگرم!

در میانه‌ی اردیبهشت سال ۱۴۰۱ بود که مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی کشور از کاهش مصرف سرانه گوشت ایرانیان نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: «مرکز آمار ایران سرانه مصرف گوشت قرمز در سال را ۴ کیلوگرم در سال به ازای هر نفر اعلام کرده است. اما آنچه واقعیت دارد چیزی حدود ۳ کیلوگرم است که باید گفت این آمار برای هر جامعه‌ای نگران‌کننده است.

کم شدن سرانه مصرف گوشت فقط مختص سال ۱۴۰۱ نیست؛ در چند سال اخیر، هرساله مردم ناچار شده‌اند مصرف گوشت قرمز خود را به خاطر افزایش سنگین قیمت‌ها کاهش دهند.

در اسفند ۹۹، رئیس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور با اشاره به نوسان بازار در آن زمان گفته بود: «بنا بر آمار امسال، میزان مصرف گوشت قرمز نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰ درصد کاهش‌یافته است.» آن زمان قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز حدود ۴۵ هزار تومان بود. بااین‌حال مردم استطاعت خرید نداشتند اما امروز مشاهدات میدانی بازار نشان می‌دهد که حداقل قیمت گوشت قرمز در محدوده‌ی هر کیلو ۳۵۰ هزار تومان است؛ بر اساس آخرین قیمت‌ها در ۲۱ خرداد ماه سال جاری نرخ هر کیلو ران گوسفندی ممتاز ۵۰۰ تا ۵۲۰ هزار تومان رسیده است!

بنابراین اگر اعلام شود که در روزهای اخیر و در سال ۱۴۰۲ مصرف سرانه گوشت قرمز در کشور به زیر یک کیلوگرم سقوط کرده است خیلی دور از ذهن نخواهد بود و اگر روال به این صورت ادامه پیدا کند شاید در سال‌های آینده دیگر نیازی به تولید گوشت در کشور هم نباشد!! بنابراین بسیاری از مشکلات کشور از جمله تامین گوشت مورد نیاز یا تامین نهاده های دامی به خودی خود حل خواهد شد و یکی از نگرانی‌های دولت‌ها رفع می‌شود!

سرانه مصرف گوشت در کره شمالی بیشتر از ایران است

طبق گزارش «یورونیوز» میزان مصرف سرانه گوشت در ایران سال ۱۴۰۰ حدود ۲۵ کیلوگرم بوده که تنها ۶ کیلوگرم از این مقدار به گوشت قرمز اختصاص داشته است. این درحالی است که در کشور‌های درحال توسعه سالانه حدود ۳۲ کیلوگرم گوشت مصرف می‌شود و این میزان در کشور‌های توسعه یافته ۸۰ کیلوگرم است و نصف این دو رقم به‌طور متوسط به گوشت قرمز اختصاص دارد. درحالی که سرانه کلی مصرف گوشت در ایران متوسط شش کیلوگرم و برای طبقه کارگر چیزی حدود ۳ کیلوگرم و شاید کمتر است، طبق آمار سال گذشته این رقم برای کشور همسایه ما، ترکیه، چیزی حدود ۲۷ کیلوگرم در سال به ازای هر نفر است.

به گزارش سازمان خوار و بار و کشاوزی سازمان ملل متحد (فائو) سرانه مصرف گوشت قرمز سالانه هر فرد در غنا ۹، گینه ۵.۶، نیجریه ۵.۸، هندوستان ۵.۳، عراق ۸.۷، تانزانیا ۱۰ کیلوگرم، یمن با ۶.۱۴ و کره شمالی ۸.۱۰ کیلوگرم است که نشان می‌دهد آمار مصرف گوشت قرمز در کره شمالی، تانزانیا و عراق و غنا از ایران بالاتر بوده و ایران در رده کشور‌هایی مانند یمن، نیجریه و گینه و هندوستان در زمینه مصرف گوشت قرمز قرار دارد.

عواقب کاهش مصرف گوشت

همان‌طور که گفته شد هر انسانی برای در طول روز نیاز به مصرف حداقل ۱۰۰ گرم گوشت قرمز دارد، عدم توجه به این موضوع و ساده انگاری موضوع بحث در آینده‌ای نه‌چندان دور مشکلات بسیاری را ایجاد خواهد کرد. بسیاری از کارگران و کارمندان که درآمد چندانی ندارد و در تامین نیازهای خود دچار مشکل هستند، به ‌ناچار برای سیرکردن خود و خانواده خویش به انواع غلات و کربوهیدرات‌ها، روی می‌آوردند.

استفاده بیش از اندازه از این اقلام مانند نان و برنج به‌عنوان منبع کربوهیدرات‌ها گاهی به دلیل اولویت داشتن در سبد مصرفی، بیشتر از مصرف قند و شکر فرد را در معرض خطر ابتلا به قند خون قرار می‌دهد و چنانچه کنترل میزان مصرف نان و غلات (به‌خصوص نان‌های حجمی و ماشینی) و اختصاص بخشی از حجم غذا به منابع پروتئینی غنی در دستور غذایی قرار نگیرد این امکان وجود دارد تا از نظر بازتولید نیروی کار نیز زنگ‌های خطر برای مسئولین به صدا دربیاید.

اگر دیگر گوشت نخوریم چه اتفاقی برای بدن مان رخ می دهد؟

علاوه بر ضرورت رعایت استاندارد‌های حداقلی در بحث سفره غذایی مردم که شامل گوشت و سبزیجات می‌شود، مسائلی مانند بهداشت، آموزش و مسکن نیز حیاتی است واگر توجهی به آن نشود در آینده صدماتی را خواهد زد که دیگر قابل جبران نخواهد بود و دولت مجبور است هزینه های بیشتری را برای تامین نیروی کار و درمان پرداخت کند.