تابستان ها خورشید قدرت خود را هر چه تمام تر به رخ می کشد. و در حالی که کارشناسان همواره به اهمیت استفاده از کرم ضد آفتاب تأکید دارند، بسیاری به این موضوع بی توجه اند. آفتاب سوختگی تنها ظاهر بدی ایجاد نمی کند، بلکه از چیزی که بسیاری از مردم تصور می کنند خطرناک تر است، چرا که پرتوهای پرقدرت نور خورشید به پوست ما آسیب می زنند. و کار کرم ضد آفتاب هم مراقبت از پوست ما است.
چرا به کرم ضد آفتاب نیاز داریم؟
آفتاب سوختگی پوست را ملتهب می کند. در آفتاب سوختگی خفیفریال پوست تنها قرمز می شود. اما اگر آفتاب سوختگی شدیدتر باشد، ممکن است پوست تاول بزند یا پوسته پوسته شود. آفتاب سوختگی در دراز مدت ریسک ابتلا به سرطان پوست را بالا می برد.
سرعت آفتاب سوخته شدن فرد به نوع پوست او بستگی دارد. هر چه پوست روشن تر باشد، سریع تر آفتاب سوخته می شود. خطر نور مستقیم خورشید، خود نور نیست، بلکه پرتوهای فرابنفشی است که خورشید با نور خود ساطع می کند. پرتوهای فرابنفش ۳ نوع اند: فرابنفش A، فرابنفش B و فرابنفش C. با این حال، تنها ۲ نوع اول برای انسان خطرناک اند، چون جو کره زمین می تواند پرتوهای فرابنفش C را به راحتی دفع کند. با این حال، پرتوهای فرابنفش A و B از جو کره زمین رد می شوند و بنابراین مستقیماً به پوست ما می رسند.
پرتوهای فرابنفش A و B چه هستند؟
فرابنفش B
پرتوهای فرابنفش B نفوذ چندان عمیقی به درون پوست ندارند. آن ها تنها به لایه ی اول پوست به نام روپوست یا اپیدرم می رسند و عامل برنزه شدن پوست هستند. فایده ی این پرتوها این است که زمینه ساز تولید ویتامین D در پوست می شوند، ویتامینی که برای داشتن استخوان های محکم ضروری است. اما عیب این پرتوها این است که باعث آفتاب سوختگی هم می شوند.
فرابنفش A
پرتوهای فرابنفش A نفوذ بیشتری در پوست دارند و به لایه ی دوم پوست به نام درم می رسند. این پرتوها هیچ فایده ای برای پوست ندارند و تنها باعث آفتاب سوختگی می شوند و احتمال ابتلا به سرطان پوست را بالا می برند. اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود. این پرتوها را عامل پیری پوست هم می دانند.
کرم ضد آفتاب چگونه از پوست محافظت می کند؟
توانایی طبیعی پوست در محافظت از خود در برابر پرتوهای فرابنفش نور خورشید بین تنها ۵ تا ۲۰ دقیقه است. بنابراین محافظت از پوست خود در برابر نور خورشید اهمیت زیادی دارد. این امر با استفاده از انواع لوازم و لباس های محافظ (چه بهتر که از قدرت محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش هم برخوردار باشند) مانند کلاه، عینک آفتابی و از همه مهم تر، کرم ضد آفتاب امکان پذیر است. شدت پرتوهای فرابنفش در میانه ی روز، زمانی که خورشید در بالاترین نقطه از آسمان قرار دارد، از هر وقت دیگری بیشتر است.
مدت زمان دوام آوردن کرم ضد آفتاب و اثرگذار بودن آن در محافظت از پوست در برابر نور خورشید، به میزان SPF آن بستگی دارد که مخفف عبارت «فاکتور محافظت در برابر خورشید» (Sun Protection Factor) است. با این حال، SPF تنها نشان می دهد که کرم ضد آفتاب تا چه مدت می تواند از پوست در برابر پرتوهای فرابنفش B محافظت کند. بنابراین اگر قصد خرید ضد آفتاب جدیدی را داشتید، باید مطمئن شوید که قدرت حفاظت از پوست در برابر پرتوهای فرابنفش A را هم دارد. این نکته روی بسته بندی کرم ذکر می شود.
کرم ضد آفتاب می تواند حاوی دو نوع فیلتر حفاظتی مختلف باشد: محافظت فیزیکی یا شیمیایی. یک ضد آفتاب باید دست کم یکی از این دو فیلتر را داشته باشد.
محافظت فیزیکی
در این حالت قابلیت محافظت ضد آفتاب مانند آینه عمل می کند. تیتانیوم اکسید یا زینک اکسید موجود در ضد آفتاب پرتوها را بازتاب می دهند تا نتوانند به درون پوست نفوذ کنند.
محافظت شیمیایی
ضد آفتاب دارای محافظت شیمیایی با مواد اورگانیک درون خود از پوست در برابر پرتوها محافظت می کند. این مواد پرتوهای فرابنفشی که به پوست می رسند را جذب می کنند و سپس آن ها را تبدیل به گرما کرده و در هوا آزاد می کنند.
کرم ضد آفتاب تا چه مدت اثر دارد؟
SPF کرم های ضد آفتاب ۲۰، ۳۰، ۵۰، ۷۰ و ۱۰۰ است. اما به خاطر داشته باشید که این اعداد تنها نشان می دهند که ضد آفتاب تا چه مدت دوام می آورد و از پوست در برابر نور خورشید محافظت می کند. برای مثال، اگر SPF کرم ضد آفتاب ۳۰ باشد، باید این عدد را با مدت زمان قدرت طبیعی پوست در حفاظت از خود در برابر نور خورشید ضرب کنید.
مدت زمان قدرت طبیعی پوست در حفاظت از خود نشان می دهد که یک پوست برنزه نشده حداکثر تا چه مدت می تواند بدون قرمز شدن، نور خورشید را تحمل کند. این مدت بین ۳ دقیقه برای پوست بسیار روشن و ۴۰ دقیقه برای پوست های سبزه ی مدیترانه ای است. این میزان بر اثر قدرت نور خورشید در میانه ی روز در اروپای مرکزی محاسبه شده است.
اگر پرتوهای فرابنفش شدیدتر باشند، مدت زمان قدرت محافظت طبیعی پوست از خود، کمتر می شود. مثلاً اگر SPF ضد آفتاب ۳۰ باشد به این معنی است که با احتساب ۱۰ دقیقه قدرت محافظت طبیعی پوست از خود، ضد آفتاب به مدت ۳۰۰ دقیقه می تواند از پوست محافظت کند. این حداکثر مدتی است که می توانید بدون آفتاب سوخته شدن در فضای بیرون بمانید.
چقدر کرم ضد آفتاب باید به پوست زد؟
شاید فکر کنید هر چه بیشتر بهتر. اما اینگونه نیست. این تصور که با ضد آفتاب بیشتر می توان بیشتر از پوست محافظت کرد، اشتباه است. کرم ها و لوسیون های ضد آفتاب با حداقل میزان توصیه شده هم همان قدرت حفاظتی را دارند.
به گفته ی کارشناسان، به ازای هر سانتیمتر مربع از پوست باید ۲ میلی گرم ضد آفتاب استفاده شود. این بدان معنی است که ۴ قاشق غذا خوری ضد آفتاب برای کل بدن یک فرد بزرگسال کافی است. اگر ضد آفتاب کمتری بزنید، از قدرت حفاظتی آن بهره مند نخواهید شد.
ضد آفتاب باید به طور مرتب تجدید شود. چرا که تعریق، پاک کردن صورت یا تماس آن با لباس ها می تواند از مقدار ضد آفتاب روی پوست بکاهد. توصیه می شود ضد آفتاب خود را هر ۲ ساعت یک بار تجدید کنید.
هنگام خرید ضد آفتاب باید به چه نکاتی توجه داشت؟
گزینه های زیادی برای خرید ضد آفتاب وجود دارد. اما ضد آفتاب ها تنها حاوی ضد آفتاب نیستند. شما باید بر اساس خواست و نیاز خود باید در مورد آن تصمیم بگیرید.
ضد آفتاب اسپری یا کرمی؟
پژوهش دانشمندان استرالیایی در سال ۲۰۲۱ نشان داد ضد آفتاب های اسپری اثربخشی چندان ندارند. این ضد آفتاب های حاوی الکل ۴۱ درصد و ۵۹ درصد هستند تا حالت مایع داشته باشند. این بدان معنی است که عمده ی محتوای این ضد آفتاب ها اصلاً ضد آفتاب نیست.
آیا مواد مضری در ضد آفتاب ها وجود دارد؟
بسیاری از کرم های ضد آفتاب حاوی نانوذرات هستند که مشکل آن ها این است که بسیار ریزند، آنقدر ریز که می توانند به پوست نفوذ کنند. یکی از نمونه های این مسأله تیتانیوم اکسید است که کار آن محافظت از پوست در برابر پرتوهای فرابنفش است. اما مشکل این ماده این است که در اندازه های مختلفی در ضد آفتاب وجود دارد.
تیتانیوم اکسید در اندازه ی طبیعی خطری ندارد اما نوع نانوی آن می تواند به درون بدن نفوذ کند. این ماده می تواند وارد جریان خون و اندام های بدن شود و بر روی سلول ها تأثیر سرطان زا داشته باشد. اما پیدا کردن ضد آفتاب بدون تیتانیوم دشوارتر از چیزی است که فکر کنید.
شرکت ها در اغلب موارد چیزی درباره ی وجود یا عدم وجود مواد خاصی همچون تیتانیوم اکسید (به شکل نانو) در تولیدات خود نمی گویند. اما جای امیدواری است که هر چه می گذرد جایگزین های بیشتری برای تیتانیوم اکسید در ضد آفتاب ها مورد استفاده قرار می گیرد، مانند فیلترهای معدنی همچون زینک اکسید که ماده ی ایمن تری دانسته می شود.
یک ماده ی دیگر در ضد آفتاب ها در اندازه ی نانوذرات، اکتوکریلین است. اکتوکریلین که در بعضی کرم های ضد آفتاب وجود دارد، کار آن محافظت از پوست در برابر پرتوهای فرابنفش است. با این حال، دانشمندان احتمال می دهند این ماده سرطان زا باشدو با این حال، هنوز به طور قطعی در اینباره مطمئن نیستند.
با این حال، برخی شرکت ها دیگر از اکتوکریلین در ضد آفتاب های خود استفاده نمی کنند. اگر می خواهید بدانید که ضد آفتاب تان حاوی اکتوکریلین هست یا خیر، می توانید فهرست مواد تشکیل دهنده ی روی بسته بندی آن را چک کنید. نام این ماده همیشه ذکر می شود.
اکسی بنزون هم یک ماده ی ریسکی دیگر موجود در ضد آفتاب ها است. این ماده می تواند هورمون های درون بدن را تحت تأثیر قرار دهد و بنابراین به سلامت بدن صدمه بزند. به علاوه، اکسی بنزون نه تنها برای انسان ها، بلکه برای محیط زیست هم مضر است. برای مثال، این ماده می تواند مرجان های دریایی را از میان ببرد. به همین دلیل استفاده از آن در هاوایی ممنوع شده است.
کرم ضد آفتاب چقدر ماندگاری دارد؟
این امر به این بستگی دارد که تیوپ ضد آفتاب را باز کرده باشید یا نه. تیوپ بسته ی ضد آفتاب ۲ سال و نیم ماندگاری دارد. از آنجایی که در این حالت ضد آفتاب هنوز تماسی با هوا نداشته، از قدرت حفاظت بخشی آن کاسته نمی شود. اما اگر تیوپ ضد آفتاب را باز کرده باشید، ماجرا متفاوت خواهد بود. به علامت کوچکی که پشت بسته بندی کرم وجود دارد نگاه کنید. این علامت نشان می دهد که ضد آفتاب بعد از باز شدن تا چند ماه قابل استفاده است.
یک ترفند ساده که خیال تان را راحت خواهد کرد این است که تاریخ روز باز کردن تیوپ ضد آفتاب را روی بسته بندی آن بنویسید.
بدون نظر