معرفی شرکت های خودروسازی ایران

اوایل دهه ۳۰ بود که اولین شرکت‌های خودروسازی ایرانی پا به میدان گذاشتند. تا قبل از آن، خیابان‌های ایران در تسخیر خودروهای خارجی بودند و فقط کسانی توان خرید ماشین داشتند که دستشان به دهنشان می‌رسید، اما کم‌کم با رونق گرفتن اتومبیل‌سازیِ ایران، افراد بیشتری ماشین‌دار شدند.

حالا بعد از گذشت بیش از ۷ دهه، صنعت خودروسازی در ایران بعد از صنعت نفت، بزرگ‌ترین بنگاه مالی در کشور به حساب می‌آید. در ادامه این مطلب می‌خواهیم نگاهی گذرا به بازیگران عمده این صنعت در کشورمان داشته باشیم و شرکت‌های فعال خودروسازی را معرفی کنیم. با ما همراه باشید.

ایران خودرو یا همان ایران ناسیونال؛ ابرتولیدکننده داخلی

ایران ناسیونال در سال ۱۳۴۱ به همت برادران خیامی پایه‌گذاری شد و کار خود را با مونتاژ مینی‌بوس‌های شرکت بنز شروع کرد. گسترش خیره‌کننده این شرکت اما از سال ۱۳۴۶ و طی همکاری  با شرکت روتس انگلستان برای تولید پیکان شدت گرفت. خودرویی که نزدیک به ۴۰ سال در خط تولید بود و همین اواخر به دلیل بحث‌های مرتبط با واردات ماشین خارجی، تخمین قیمت خودرو دست دوم آن بسیار نجومی هم شد.

ایران ناسیونال بعد از انقلاب اسلامی به ایران خودرو تغییر نام داد و فعالیت‌هایش را وارد ابعاد جدیدتری کرد. در دهه شصت مونتاژ پژو ۴۰۵ توسط این شرکت شروع شده و در اواخر دهه هفتاد پژو پرشیا (پژو پارس) ازسوی آن معرفی شدند.

ایران خودرو سمند را به عنوان اولین خودروی ملی در سال ۱۳۸۱ رونمایی کرد و عملا به پرچمدار بازار اتومبیل ایران تبدیل شد، به شکلی که محاسبه قیمت خودرو همیشه با نگاهی به محصولات این کمپانی صورت می‌گیرد. حالا ایران خودرو بیش از ۶۰ درصد از بازار را در اختیار دارد و خودروساز بی‌رقیب داخل کشور است.

سایپا؛ دومین تولیدکننده بزرگ خودرو در ایران

شرکت سایپا در سال ۱۳۴۴ و در همکاری با سیتروئن فرانسه پایه‌گذاری شد. ژیانِ دوست‌داشتنی، مشهورترین نتیجه این همکاری است. بعد از تجربه موفق همکاری با فرانسوی‌ها، سایپا به سراغ دیگر خودروساز فرانسه یعنی رنو رفت و ماشین رنو ۵ را مونتاژ کرد. فعالیت سایپا بعد از انقلاب نیز ادامه یافت و با تولید وانت نیسان آبی به اوج رسید.

اما بدون تردید نماد و شناسنامه سایپا، پراید است. خودرویی پرشتاب، جمع‌وجور و کم‌مصرف که خیلی سریع گوی سبقت را از پیکان ربود و توانست سال‌ها به عنوان پرفروش‌ترین خودرویی اقتصادیِ بازار مطرح باشد و حتی همین حالا نیز تخمین قیمت خودرو دست دوم پراید بسیار رونق دارد.

پلتفرم پراید نیز اساسی شد بر سایر تولیدات سایپا مثل کوییک، ساینا و تیبا. در حال حاضر، شرکت سایپا دارای زیرمجموعه‌هایی هم‌چون زامیاد و پارس‌خودرو است و اتومبیل‌های متنوعی مثل انواع تیبا، کوییک، برلیانس و شاهین را در خط تولید دارد.

کرمان موتور؛ سردمدار مونتاژ خودروی خارجی

صنایع خودروسازی کرمان پس از ایران خودرو و سایپا بزرگ‌ترین کارخانه خودروسازی ایران است. این شرکت در سال ۱۳۶۹ با عنوان صنایع خودروسازی کرمان متولد شد و در ابتدا به مونتاژ محصولات دوو (از جمله دوو سی لو و دوو ماتیز) پرداخت. در اوایل دهه هشتاد کرمان موتور همکاری خود را با فولکس واگن آغاز کرد که ثمره آن، واردات خودروی محبوب گل بود.

با توجه به مسائلی مثل تحریم‌ها و نیاز بازار خودروی کشور، کرمان موتور به تدریج به سوی خودروهای چینی و ماشین‌های دست دوم متمایل شد. این شرکت حالا مونتاژکننده چینی‌ها است و مدیران خودرو، راین خودرو و بم خودرو را در زیرمجموعه خود در اختیار دارد.

مدیران خودرو؛ شناخته شده با اتومبیل‌های چینی

شرکت مدیران خودرو (که در واقع زیر مجموعه اصلی کرمان موتور است) به عنوان نخستین واردکننده اتومبیل‌های چینی، در سال ۱۳۸۱ در منطقه ویژه اقتصادی ارگ بم تاسیس شد. مدیران خودرو اصلی‌ترین واردکننده و شناخته‌شده‌ترین مونتاژکننده خودروهای چینی است و بسیار از محصولات نام‌آشنای شرکت چری را در قالب دو برند فونیکس و ام‌وی‌ام در بازار ایران عرضه می‌کند.

بهمن موتور؛ گزیده‌کار و مطمئن

بهمن موتور یا گروه بهمن، بیشتر بخاطر تولید وانت مزدا در کشور شناخته می‌شود. این شرکت که در واقع قدمت آن به اوایل دهه ۳۰ برمی‌گردد، با عرضه سدان محبوب مزدا ۳ (با کم‌ترین افت قیمت خودرو کارکرده) اعتبار بالایی در بازار خودرویی کشور کسب کرد.

مونتاژ نسل دوم مزدا ۳ نیز از سال ۸۹ نیز در ادامه همان روند بود. بهمن موتور تاکنون با کمپانی‌های چینی مثل فاو و دانگ فنگ نیز همکاری داشته که حاصل آن عرضه محصولات رده بالاتری مثل وانت کاپرا، فیدیلیتی و دیگنیتی بوده است.

فردا موتورز؛ جاه‌طلب و آینده‌دار

طول عمر کمپانی فردا موتورز به ۱۰ سال هم نمی‌رسد، اما طی همین مدت اندک در تولید بیش از ۳۰ هزار دستگاه پژو پارس با ایران خودرو همکاری کرده و در قیمت‌گذاری ماشین‌ها در بازار و همچنین تعیین قیمت خودرو دست دوم موثر بوده است.

این شرکت مجوز ورود برخی خودروهای چینی از جمله SX6، SX5 و FMC 511 را نیز بدست آورده است. کارخانه فردا موتورز که منطقه صنعتی سمنان قرار دارد، ظرفیت تولید ۱۲۰ هزار دستگاه اتومبیل را به صورت سالیانه دارد و پیش‌بینی می‌شود که به زودی به یکی از نام‌های اصلی در بازار ایران تبدیل شود.

سخن پایانی

شرکت‌های خودروسازی ایران به موارد بالا محدود نشده و در حال حاضر نزدیک به ۳۰ شرکت در داخل کشور مشغول به فعالیتند. بی‌جهت نیست که ایران یکی از ۲۰ تولیدکننده خودرو در جهان است و از نظر رشد در تعداد تولیدات خود، در جایگاه پنجم جهان قرار دارد.

متاسفانه اما کیفیت خودروهای ساخت داخل و ماشین‌های مونتاژی همیشه محل بحث بوده و بسیاری اعتقاد دارند که کیفیت فدای کمیت شده است. امید است در کنار تنوع و تعداد بالای تولیدات داخلی، کیفیت خودروسازی نیز در کشورمان افزایش یابد تا مصرف‌کننده نیز به حق خود برسد.