سه شنبه ۳۰ آبان لایحه بودجه ۱۴۰۳ تقدیم هیات‌رئیسه مجلس شد و مراسم رسمی که رئیس‌جمهوری در آن درباره جزئیات بودجه و جهت‌گیری آن صحبت می کند، در اولین جلسه رسمی مجلس انجام خواهد شد. اما تبعیض مالیاتی بودجه ۱۴۰۳ میان مالکان و مستاجران در این لایحه خبرساز شده است.
به گزارش اقتصادنیوز: بر اساس بند «ث» تبصره ۱۶ لایحه بودجه ۱۴۰۳ که در هفته گذشته تقدیم هیات‌رئیسه مجلس شد، دولت برای حقوق‌بگیران خواب بدی دیده است که اگر به همین شکل تصویب شود، در حکم یک تنبیه مضاعف برای مستاجرهاست. بر اساس تبصره مذکور سال آینده درآمد افراد کارمند و حقوق بگیر در صورتی که تا ۱۲۰ میلیون تومان باشد و این افراد به اصطلاح حداقلی بگیر باشند، از پرداخت مالیات معاف خواهد بود اما درآمد سالانه بیش از این رقم به صورت پلکانی و با ضرایب مختلف مشمول مالیات خواهد شد.
هرچند این بند در صورت تصویب، در ظاهر یک مصوبه مالیاتی متعارف به نظر می‌رسد که به ازای میزان درآمد افراد اخذ خواهد شد، اما اگر ارزش ریالی این مالیات برای یک فرد حقوق بگیر، با حداقل درآمد لازم برای زندگی یک مستاجر در شهر تهران مقایسه شود، معنای متفاوتی پیدا می‌کند.
درآمد سالانه یک خانوار تهرانی در سال‌جاری و با قیمت‌های امروز چیزی در حدود ۲۷۶ میلیون تومان برآورد می‌شود. این رقم بر اساس میزان درآمد پارسال تهرانی‌ها و نرخ ۲۰درصدی افزایش حقوق که امسال اعمال شد، به دست آمده است؛ کما اینکه پارسال بر اساس گزارش‌های رسمی درآمد تهرانی‌ها ۲۳۰ میلیون تومان اعلام شده بود.
از طرفی بر اساس تبصره مذکور در لایحه بودجه ۱۴۰۳، سال آینده تمام درآمدهای بالای ۱۲۰ میلیون تومان کارمندان مشمول پرداخت مالیات خواهد شد؛ به این ترتیب که ما‌به‌التفاوت افزایش درآمد نسبت به ۱۲۰میلیون تومان تا سقف ۱۶۸میلیون تومان مشمول پرداخت ۱۰درصد مالیات و در پله بعدی ما‌به‌التفاوت درآمد از ۱۶۸ تا ۲۷۶ میلیون تومان مشمول نرخ ۱۵ درصدی مالیات خواهد شد.
از قضا کف درآمد لازم برای حیات نباتی یک خانوار مستاجر در تهران نیز در سال‌جاری در حدود همین رقم یعنی ۲۷۶ میلیون تومان برآورد می‌شود. اجاره ماهانه یک واحد مسکونی ۶۰ مترمربعی در تهران در حال حاضر به حدود ماهانه ۱۵ میلیون تومان افزایش یافته و با فرض اینکه همین رقم برای سال آینده ثابت بماند و سطح درآمد خانوار نیز به قیمت امروز در محاسبات لحاظ شود، مستاجرهای تهرانی با کسب کمترین درآمد لازم برای ادامه سکونت در تهران، باید سالانه ۲۱ میلیون تومان و به عبارت دیگر ماهانه یک میلیون و ۷۵۰هزار تومان مالیات به دولت بپردازند.
این تنبیه مالیاتی برای مستاجرهایی که به دلیل جهش قیمت مسکن واجاره‌بها در سال‌های اخیر، با دشواری زیادی تاکنون توانسته‌اند در تهران دوام بیاورند و شهر خود را به مقصد شهرهای اقماری اطراف تهران ترک نکنند، در حالی در لایحه بودجه پیش‌بینی شده است که هیچ خبری از وضع و اجرای مالیات‌های موثر ملکی نیست و چند خانه‌ای‌ها در حال حاضر از پرداخت مالیات به کلی معاف هستند.
با فرض اینکه یک مستاجر تهرانی ماهانه ۲۳ میلیون تومان درآمد کسب کند و ۶۰ درصد درآمد خود را که معادل دو برابر استاندارد جهانی است، صرف پرداخت اجاره‌بها کند، او می‌تواند در تهران در یک واحد مسکونی نقلی ساکن باشد. در واقع کف درآمد مورد نیاز برای اجاره‌نشین‌های تهرانی سالانه ۲۷۶ میلیون تومان است که همین رقم کم و بیش به واقعیت نزدیک است و مستاجرهای تهرانی همین حدود درآمد را کسب می‌کنند.
اما مساله‌ای که دولت روبه‌روی آنها قرار داده و وضعیت بغرنج اجاره‌نشینی را بدتر می‌کند این است که آنها حق تصرف در ۴۰ درصد باقی مانده درآمد خود را به طور تمام و کمال نخواهند داشت و یک فرد حقوق بگیر ماه به ماه باید بخشی از این رقم را به عنوان مالیات پرداخت کند.
مالیات ماهانه فردی که درآمد نسبتا معقول ۲۷۶ میلیون تومانی سالانه را داشته باشد معادل یک میلیون و ۷۵۰هزار تومان است که بلافاصله از حقوق‌بگیرها وصول می‌شود، اما در مقابل آن دسته از صاحبان سرمایه که به بازار ملک ورود کرده و با خرید یک یا چند ملک بیشتر از خانه مصرفی و سکونتگاه خود، در این بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اند، از پرداخت هر نوع مالیاتی معاف هستند.
حکومت عدل علی