ماجرای کامیون‌های مرموز و استحصال لیتیوم توسط چینی‌ها از دریاچه ارومیه چیست؟

چند روز پیش تصاویری از حرکت چند کامیون بر بستر دریاچه ارومیه و حمل خاک این دریاچه در شبکه‌های اجتماعی پر بازدید شد و شایعات مربوط به استحصال لیتیوم از شورابه‌های باقی‌مانده از دریاچه ارومیه قوت گرفت. با این حال مقامات، این شایعات را به کل رد و اعلام کرده‌اند که دریاچه ارومیه حاوی لیتیوم است، اما مقادیر آن به قدری اندک بوده که هیچ‌کس در ایران نمی‌تواند این میزان را فرآوری کند. در این میان به گفته رحیم وهاب‌زاده، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ارومیه، در حال حاضر تنها نمک دریاچه به دست دو شرکت فعال در بخش خصوصی برداشت می‌شود.

از سوی دیگر مختار خانی، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست ارومیه نیز اعلام کرده که اخیرا یک شرکت چینی درخواست دریافت مجوز برای برداشت شورابه‌های پارک ملی دریاچه ارومیه را داشت، اما اداره حفاظت محیط‌زیست اجازه برداشت شورابه از این منطقه را به چینی‌ها نداد. با این حال مقامات مسئول کشوری و استانی و فعالان اقتصادی در بخش معدن استان آذربایجان غربی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درستی این شایعات را به کل رد کرده و درباره آن توضیحاتی ارائه کردند.

دریاچه ارومیه حاوی لیتیوم اندک هست

علیرضا شهیدی، رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، در این باره گفت: دریاچه ارومیه حاوی لیتیوم هست، اما مقادیر آن به قدری اندک است که هیچ کس در ایران نمی‌تواند این میزان اندک را فرآوری کند.

وی همچنین اضافه کرد: لیتیوم موجود در بستر خشک شده این دریاچه ۳۰ تا ۳۵ ppm است که اگر هم برداشت شود اقتصادی نیست. استحصال لیتیوم در شرایطی اقتصادی است که بیش از ۱۰۰۰ ppm باشد و ۳۰ تا ۳۵ ppm به قدری اندک است که می‌توان گفت اصلا وجود ندارد.

تصاویر مستند نیست

رحیم وهاب‌زاده، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ارومیه نیز درباره تصاویر منتشرشده گفت: تصاویر مستند نیست و تاکنون هیچ سندی که بتواند درستی این امر را تایید کند به دست ما در اتاق بازرگانی ارومیه نرسیده است. همچنین در حاضر آنچه بیش از هر چیز در مورد این دریاچه اولویت دارد، احیای آن است که مزایای زیادی برای استان‌های همجوار دارد.

وی تصریح کرد: توجه داشته باشید دریاچه ارومیه منطقه‌ای حفاظت شده است و در حال حاضر تنها نمک آن به دست دو شرکت فعال در بخش خصوصی برداشت می‌شود که آن هم در ساخت محصولات شوینده به کار می‌رود.

حتی به چینی‌ها شورابه‌ ندادیم

در نهایت مختار خانی رئیس اداره حفاظت محیط زیست ارومیه گفت: کارشناسان محیط زیست از این منطقه به عنوان پارک ملی دریاچه ارومیه یاد می‌کنند چون رده حفاظتی پارک‌های ملی بالاتر از مناطق حفاظت شده است و این پارک بالاترین رده حفاظتی محیط زیست کشور را دارد.

وی افزود: بر این منطقه حساسیت ویژه‌ای وجود دارد، حتی برای ورود افراد معمولی به این پارک ملی باید از اداره حفاظت محیط زیست استان مجوز دریافت شود و تاکنون غیر از برداشت نمک برای برداشت هیچ ماده معدنی مجوز صادر نشده است.

خانی ادامه داد: مجوز برداشت نمک هم تنها در فصل‌های تر و سرد سال و تنها به شرکت‌های بزرگ داده می‌شود. افراد محلی هم در فصل پاییز می‌توانند از ذخایر نمک منطقه برداشت کنند، اما تنها به مساحت ۲۰ هکتار و به عمق حداکثر ۴۰ سانتی‌متر. در حال حاضر یک شرکت‌ در مراغه و شرکت دیگر در سلماس از نمک دریاچه ارومیه با مجوز اداره محیط زیست به عنوان ماده اولیه تولید برداشت می‌کنند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست ارومیه خاطرنشان کرد: اخیرا یک شرکت چینی از طرف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) آمده و درخواست دریافت مجوز برای برداشت شورابه‌های پارک ملی دریاچه ارومیه را داشت، اما اداره حفاظت محیط زیست اجازه برداشت شورابه را از این منطقه به چینی‌ها نداد. شرکت چینی هم به دنبال ذخایر «برم» موجود در شورابه‌های دریاچه بود نه لیتیوم.