تبخال یا جوش؟ چگونه تفاوتشان را تشخیص دهیم؟

شاید متوجه یک برآمدگی قرمز و دردناک در اطراف لب خود شده باشید. آیا دچار تبخال شده‌اید یا جوش‌زده‌اید؟

گاهی ممکن است تشخیص تفاوت میان جوش و تبخال دشوار باشد. در واقع، به راحتی می‌توان تبخال و جوش را با هم اشتباه گرفت. زیرا هر دو می‌توانند به صورت برآمدگی‌های قرمز رنگ ظاهر شوند، به خصوص هنگامی که تبخال در مراحل اولیه است.

با خواندن ادامه این مطلب متوجه خواهید شد که چگونه تفاوت بین جوش و تبخال را تشخیص داده و آن‌ها را درمان کنید.

تبخال چیست؟

تبخال، به تاول‌های کوچک و پر از مایعی گفته شده که در اطراف لب‌ها ایجاد می‌شود. ممکن است که قبل از ایجاد تبخال، احساس خارش یا سوزش در اطراف لب خود داشته باشید. معمولاً تبخال‌ها طی ۲ تا ۳ هفته بهبود می‌یابند.

تبخال عفونتی بوده که معمولاً توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) ایجاد شده و می‌تواند از طریق تماس نزدیک، بوسیدن یا رابطه جنسی دهانی منتقل شود. هنگامی که برای اولین بار به HSV-1 آلوده می‌شوید، ممکن است که تب، گلودرد، درد لثه، سردرد، درد‌های عضلانی یا تورم غدد لنفاوی را تجربه کنید.

جوش چیست؟

جوش‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که غدد چربی پوست شما با آلودگی یا باکتری مسدود شود. ممکن است که جوش شما قرمز و ملتهب شود یا چرکی باشد.

جوش‌ها توسط ویروس ایجاد نمی‌شوند و مسری نیستند. در واقع، جوش‌ها تنها نتیجه وجود مواد زائد روی پوست شما هستند. ایجاد جوش در اطراف لب‌ها یا چانه معمول است، اما جوش‌ها می‌توانند روی گونه‌ها، بینی، پیشانی، گردن، کمر، بالای بازو‌ها یا سینه شما نیز ظاهر شوند.

چگونه تفاوت را تشخیص دهیم؟

نکاتی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند که تفاوت میان جوش و تبخال را متوجه شوید.

تبخال:

• محل ایجاد: اطراف دهان
• ظاهر: در ابتدا خوشه‌ای از تاول‌های کوچک پر از مایع شفاف. (تبخال معمولاً سرسفید نیست). هنگامی که تاول‌ها ظاهر می‌شوند، دَلَمه ایجاد می‌شود. معمولاً ناحیه اطراف تاول قرمز می‌شود.
• احساس: سوزش، خارش یا سوزن سوزن شدن

جوش:

• محل ایجاد: صورت، گردن، سینه و کمر
• ظاهر: به طور معمول به صورت یک برآمدگی قرمز منفرد. این برجستگی ممکن است سر سفید و چرکی باشد.
• احساس: وقتی که جوش ظاهر می‌شود، حساس یا دردناک است.

چگونه تبخال را درمان کنیم؟

تبخال‌ها اغلب در عرض ۲ تا ۳ هفته خود به خود از بین ‌می‌روند. اما درمان‌های ضد ویروسی که به شکل کرم یا قرص هستند، می‌توانند روند بهبودی را تسریع کنند. به گفته دکتر گارشیک، بهترین راه برای درمان تبخال، استفاده از داروی والاسیکلوویر (یک داروی ضد ویروسی) است.

پماد‌های بدون نسخه حاوی دوکوسانول نیز برای درمان تبخال مؤثر هستند. مصرف همه درمان‌های با نسخه یا بدون نسخه، پس از مشاهده اولین نشانه‌های سوزش یا سوزن سوزن شدن که اغلب قبل از تبخال احساس می‌شوند، بهترین نتیجه را دارد.

علاوه بر مصرف دارو، افزودن کمپرس گرم می‌تواند علائم را کاهش دهد. هنگامی که زخم‌ها باز شدند، می‌توانید از یک پماد درمانی مبتنی بر نفت مانند وازلین استفاده کنید تا دلمه را بهبود بخشد.

شما نباید به تبخال‌ها دست بزنید یا سعی کنید که آن‌ها را بترکانید. این کار می‌تواند روند بهبودی را کند کند و احتمال انتشار تبخال را به مناطق یا افراد دیگر افزایش دهد. برای جلوگیری از انتشار تبخال به دیگران، از اشتراک نوشیدنی یا غذا و بوسیدن عزیزان خود خودداری کنید و مرتباً دستانتان را بشویید.

چگونه جوش را درمان کنیم؟

اکثر جوش‌ها طی ۳ تا ۷ روز خود به خود از بین ‌می‌روند. اما کار‌هایی وجود دارند که می‌توانید انجام دهید تا زودتر از شر جوش خود خلاص شوید.

بهتر است که جوش را با مواد ضد آکنه از جمله بنزوئیل پراکسید و اسید سالیسیلیک درمان کنید. در حالی که به طور کلی بهتر است از این مواد روی تمام صورت برای جلوگیری از جوش‌ها استفاده کنید، در برخی موارد «درمان نقطه‌ای» می‌تواند برای درمان جوش‌های بزرگتر مفید باشد.

همچنین، استفاده از کمپرس گرم با افزایش جریان خون به بهبود سریعتر جوش کمک می‌کند. اگر اولویت اول شما کاهش درد یا حساسیت است، یک کیسه یخ پیچیده شده در حوله را هر بار به مدت ۱۰ دقیقه روی جوش قرار دهید. این کار جریان خون و التهاب را کاهش می‌دهد.

در برابر میل به ترکاندن و دست زدن به جوش مقاومت کنید. این کار می‌تواند منجر به تشدید درد، التهاب و زخم شود و احتمال عفونت را افزایش دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هم تبخال و هم جوش‌ها با درمان خانگی از بین ‌می‌روند. اگر به صورت مکرر دچار تبخال می‌شود، می‌توانید به پزشک برای تجویز دارو مراجعه کنید. همچنین، اگر جوش‌های شما زیاد هستند یا بر زندگی روزمره‌تان تأثیر می‌گذارند، می‌توانید به متخصص پوست مراجعه کنید.

اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید، تبخال می‌تواند عوارض جدی برای شما ایجاد کند. اگر مبتلا به اچ‌آی‌وی (ایدز) یا اگزما هستید یا دارو‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنید، در صورت ابتلا به تبخال فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.