پس از غلبه بر این قانون فیزیک اکنون دیگر عمر جاودانه غیرممکن نیست

نورا تاجدینی پنجشنبه، ۲۳ فروردین ۱۴۰۳

برایان جانسون یک کارآفرین نرم‌افزاری است که سالیانه حدود ۲ میلیون دلار هزینه می کند تا بدن ۴۵ ساله خود را طوری نشان دهد که انگار ۱۸ ساله است!

او بیش از ۳۰ پزشک و متخصص مراقبت های بهداشتی را استخدام کرده که تمام عملکردهای بدنی او را بررسی کنند.

جانسون روزانه بیش از ۱۱۰ ویتامین مصرف می کند. او بر کیفیت و سلامت هر چیزی که می خورد، نظارت دارد.

اساساً، «تلاش برای جاودانگی» شغل تمام‌وقت جانسون است.

او از آموخته هایش طرحی ایجاد کرده تا به افراد دیگر کمک کند که بدن خود را برای مدت طولانی تری جوان نگه دارند. البته اگر منابع لازم برای انجام رویکرد پیچیده و گران‌قیمت او را داشته باشند.

جانسون تنها یکی از افراد ثروتمندی بوده که میلیاردها دلار خرج می‌کنند تا از پیر شدن خود جلوگیری کنند.

اما در نهایت، آنها ممکن است در تلاش برای رسیدن به جوانی ابدی با یک مانع بزرگ مواجه شوند: قوانین فیزیک.

آیا جاودانگی ممکن است؟

چند دلیل احتمالی برای توضیح پیری وجود دارد.

بحث تکاملی آن از این منظر است که هر نسل از موجودات (انسان، حیوان یا گیاه) باید پیر شوند و بمیرند تا راه را برای نسل جدید باز کنند.

در این صورت، این که بدن ما از سن خاصی از ترمیم خود دست می کشد، یک نقص نیست، بلکه یک ویژگی محسوب می شود.

«ماشین های مولکولی» مختلفی در بدن ما وجود دارند که از تکثیر سلول ها گرفته تا جابجایی مواد مغذی را برعهده دارند.

هنگامی که این ماشین‌ها کار خود را انجام می‌دهند، توسط هزاران مولکول آب احاطه شده‌اند که به‌طور تصادفی یک تریلیون بار در ثانیه با آنها برخورد می‌کنند.

این همان چیزی است که فیزیکدانان آن را «حرکت حرارتی» می‌نامند.

چرا قانون دوم ترمودینامیک علت احتمالی پیری است؟ این قانون می تواند سایر نظریه های پیری را توضیح دهد.

به گفته هافمن، این حرکت حرارتی منبعی از انرژی بوده که ماشین های مولکولی می توانند برای کار از آن استفاده کنند؛ اما مسئول شکستن پیوندهای بین مولکول ها هم هست.

به عبارت دیگر، پیری و فرسودگی نتیجه گریزناپذیر زندگی کردن است.

برخلاف اجسام بی جان، ما می توانیم سیستم بدنی خود را پس از چنین آسیب هایی تعمیر کنیم، اما همچنان محدودیت هایی بر سر راهمان وجود دارد.

دکتر لئونارد هایفلیک، استاد آناتومی و میکروبیولوژی، یکی از برجسته ترین متخصصان در زمینه مطالعه پیری است.

او پدیده ای را کشف کرد که به «حد هایفلیک» معروف است. پیرشدگی سلول پدیده‌ای است که به مرور زمان در طی فرآیند تقسیم سلولی رخ می‌دهد. در دهه ۱۹۶۰ میلادی، لئونارد هایفلیک و پائول مورهد کشف کردند که سلول‌های فیبروبلاست جنین انسان پس از پنجاه تقسیم سلولی به مرحله پیرشدگی می‌رسند. این فرآیند با نام «پیرشدگی حاصل از تکثیر» یا حد هایفلیک نیز شناخته می‌شود.

پس چرا قانون دوم ترمودینامیک علت احتمالی پیری است؟ این قانون همه مولکول ها را کنترل می کند.

کلمه آنتروپی از زبان یونانی آمده و به ‌معنای «دگرگونی» و «هرج و مرج» است. کشف این مفهوم به رودولف کلازیوس، ریاضی‌دان و فیزیک‌دان آلمانی نسبت داده شده است.

قانون دوم ترمودینامیک، قانون آنتروپی، بیان می کند که «اگر فرآیند فیزیکی برگشت‌ناپذیر باشد، آنتروپی سیستم و محیط باید افزایش یابد. یعنی آنتروپی نهایی باید بیشتر از آنتروپی اولیه باشد».

به عنوان مثال، وقتی سیب می‌خورید، میوه در حالت آنتروپی پایین شروع می‌شود و با جویدن، هضم سیب و وارد شدن به سیستم سوخت بدن، آنتروپی آن افزایش می‌یابد.

آنتروپی در میان میلیاردها فرآیند مولکولی مختلف در سیستم پیچیده بدن ما افزایش می یابد.

هرچه بیشتر زندگی کنید، آنتروپی بیشتری را تجربه خواهید کرد و هر موقعیت جدید آنتروپی می تواند به نوبه خود مجموعه ای از فرآیندهای آنتروپیک جدید را ایجاد کند.

بدیهی است که اگر به گونه ای زندگی کنید که میزان آسیب به سلول ها و اندام های خود را کاهش دهید، یعنی بی تحرک نباشید، زیاد الکل ننوشید، تغذیه کافی برای بدنتان فراهم کنید و…، روند پیری خود را کُند خواهید کرد. زیرا در این صورت بدن شما انرژی زیادی را صرف ترمیم خود نمی کند.

برخی از دانشمندان دریافته‌اند که موش‌های مسن‌تری که خون موش‌های جوان به آن ها تزریق شده، عمر طولانی‌تری دارند. اگرچه لزوماً این یافته‌ در مورد انسان ها صدق نمی کند.

اما آیا راه‌های دیگری وجود دارد که به انسان کمک کنند تا به طور سیستماتیک روند پیری خود را کند کند؟ بله، تا حدی.

قرار گرفتن در معرض دمای کمتر گاهی اوقات موثر است. داشتن رژیم های کم کالری نیز می تواند موثر باشد. تحقیقات انجام شده روی کرم‌های لوله‌ای و موش ها نشان داده که قرار گرفتن در معرض میدان های مغناطیسی با استاتیک متوسط ممکن است روند پیری را در کل سیستم آهسته تر کند.

با این حال، مطالعات دیگر نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض میدان های الکترومغناطیسی می تواند پروسه پیری را تسریع کند. دانشمندان همچنان در حال بررسی عواملی هستند که بر این نتایج متفاوت تأثیر می گذارند.

پیری فرآیند بسیار پیچیده ای است. همه موجودات زنده دچار پیری می شوند و تنها علت آن زمان است.

شما می توانید به اندازه کافی ویتامین C و B و A مصرف کنید، همه میوه های مفید را بخورید، در یک مکان زیبا زندگی کرده، هر روز مدیتیشن کنید و تمرینات خود را انجام دهید و اگر خوش‌شانس باشید، شاید به ۱۱۰ سالگی برسید.

اگرچه طول عمر انسان در طول قرن گذشته به لطف بهبود در زمینه بهداشت، دارو، تغذیه و سایر عوامل دو برابر شده، اکثر دانشمندان معتقدند که بعید است بتوانیم بیشتر از ۱۲۲ سال عمر کنیم.

از سوی دیگر، با توجه به آمار، طول عمر انسان در حال حاضر بسیار فراتر از آن چیزی است که منطقاً باید باشد.

طول عمر اغلب با اندازه جثه حیوانات مطابقت دارد.

یک موش به طور متوسط دو سال زندگی می کند، در حالی که فیل ها تا ۶۰ سالگی و نهنگ های آبی تا ۹۰ سالگی عمر می کنند.

با در نظر گرفتن این موضوع، ما باید در حدود ۴۰ سال عمر کنیم.

حیوانات در حیات وحش به ندرت پیر می شوند. زیرا مدت ها قبل از اینکه فرصتی برای ایجاد التهاب و سایر مشکلات پیری سلولی داشته باشند، بر اثر شکار، بیماری یا گرسنگی می میرند.

مطالعات نشان می دهند که پیر شدن بزرگترین پیش‌بینی‌کننده ابتلا به یک بیماری کشنده است. اما پیری به خودی خود یک بیماری به حساب نمی آید.

مردم محلی در مناطق آبی معمولاً عمر بیشتری دارند. آن ها ناخواسته از سبک زندگی خاصی پیروی می کنند که چهار قانون اصلی دارد: