استفاده باشگاه های انگلیسی از ترانه معروف ایرانی؛ از «گل یخ» کوروش یغمایی چه می‌دانیم [تماشا کنید]

اکانت رسمی اینستاگرام تیم منچسترسیتی از ریمیکس آهنگ «گل یخ» کورش یغمایی برای کلیپ ورود بازیکنان به زمین قبل از بازی با استون ویلا استفاده کرد.

پس از آن اکانت تیم لیورپول نیز در ویدیو مربوط به تونل ورزشگاه آنفیلد قبل از آغاز دیدار شب گذشته با شفیلدیونایتد از همین ترانه استفاده کرد.

این ریمیکس جدید آهنگ گل یخ کوروش یغمایی را مت بایلا انجام داده و در اینستاگرام خود منتشر کرده است.

به باور کارشناسان، کوروش یغمایی بنیان‌گذار موسیقی راک در ایران است که همگام با پیشگامان این سبک موسیقی در جهان، گروه‌های رولینگ استونز و بیتلز و… این سبک موسیقی را در ایران معرفی کرد. با تکیه بر همین پیشینه، به او لقب «پدر راک ایران» را داده‌اند.

در این مطلب بیشتر درباره ترانه گل یخ کوروش یغمایی و شکل‌گیری آن صحبت می‌کنیم.

صدای کوروش یغمایی چطور به آمریکا رسید؟

زمستان ۹۸ این اثر در تیتراژ یکی از قسمت‌های یک سریال آمریکایی به گوش رسید. آمریکای کوچک (Little America) با این اثر از کورش یغمایی، خواننده و آهنگساز ایرانی شروع می‌شود و در ادامه چند اثر دیگر کورش یغمایی هم در همین قسمت از این سریال به گوش می‌سد.

«آمریکای کوچک» از آثار موفق اپل تی وی، گلچینی از داستان‌های طنز، عاشقانه، الهام بخش و غافلگیرکننده درباره زندگی مهاجران در آمریکا است. قسمت هفتم این سریال با عنوان «صخره» درباره یک خانواده مهاجر ایرانی‌ است که در نیویورک زندگی می‌کنند و ترانه‌های کورش یغمایی هم در این بخش به گوش می‌رسد.

از ممنوعیت تا سیب نقره‌ای

کورش یغمایی ۷۸ ساله، از معدود هنرمندان مشهور قبل از انقلاب است که بعد از انقلاب اسلامی هم در ایران ماند و موفق به انتشار آلبوم شد.

یغمایی پس از انقلاب برای ۱۷ سال به طور رسمی اجازه فعالیت نداشت، روالی که بسیاری از چهره‌های هنری و فرهنگی قبل از انقلاب سال‌ها با آن رو‌به‌رو بودند و بسیاری از آنان هنوز هم پس از دهه‌ها اجازه کار رسمی ندارند. اما او سرانجام در سال ۱۳۷۵ آلبومی به نام «سیب نقره‌ای» را با مجوز رسمی منتشر کرد.

پس از آن هم سه آلبوم دیگر، «کابوس»، «ماه و پلنگ» و «تفنگ دسته نقره» از کورش یغمایی در ایران منتشر شد.

قطعات انتخاب شده در سریال «آمریکای کوچک» از آلبوم Back From The Brink است که در سال ۲۰۱۱ با تلاش کاوه یغمایی، فرزند کورش یغمایی منتشر شد. مجموعه‌ای از بهترین‌های پدرش قبل از انقلاب که بین سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۹ تولید شده بود. تولد یک صدا، ساقه، خار، گل یخ و اخم نکن، قطعاتی هستند که برای این سریال انتخاب شدند.

این اولین بار نیست که ترانه‌های کورش یغمایی خارج از مرزهای ایران و برای مخاطبان غیرایرانی منتشر می‌شود. در سال ۲۰۱۰ آلبومی به نام «Forge your own chains» یا «زنجیر خودت را بساز» منتشر شد. مجموعه‌ای از بهترین‌های پاپ دنیا بین سال‌های ۱۹۶۸ -۱۹۷۴.

«حجم خالی» از کوروش یغمایی آهنگ چهاردهم از این مجموعه پانزده ترانه‌ای بود. پس از انتشار این آلبوم آثار او توجه بسیاری از نشریات و سایت‌های تخصصی موسیقی جهان را برانگیخت. رولینگ استون و بیلبورد از معتبرترین مجلات موسیقی هم مقاله‌‌هایی درباره او منتشر کردند.

حضور گل یخ در آلبوم هیپ‌هاپ آمریکایی

سال ۲۰۱۸ بود که کانیه وست، ترک گل یخ را برای NAS، خواننده مشهور آمریکایی در سبک هیپ‌هاپ سمپل کرد. شاید این نخستین موج از جهانی شدن ترانه پس از انتشارش در سال ۱۳۵۲ بود.

گل یخ از دیدگاه سازندگان اثر

سمیرا عالم‌پناه، روزنامه‌نگار فعال در شبکه اجتماعی ایکس در رشته توئیتی به هویت این ترانه از دیدگاه سازندگانش پرداخته است:

مهدی اخوان لنگرودی، شاعر ترانه درباره نوشتن گل یخ می‌گه: در دانشگاه با کوروش یغمایی و هومان داریوش (برادر هژیر داریوش، کارگردان سینما) که هرسه در یک کلاس، درس‌های جامعه‌شناسی را بلغور می‌کردیم‌ و هر کدام‌ به زمزمه‌ی از هنر، دل خوش.

هومان پیانو می‌زد. کوروش گیتار. ناگهان سه تایی تصمیم به ساختن شعر وآهنگ و ترانه‌ای گرفتیم. تابستان داغ بود. از پله‌های دانشگاه ملی سابق به سوی کلاس می‌رفتم. به ناگهان چشم‌های سیاه زغالینی را به یاد آوردم که ستاره اشک‌ها از تاریکی مژه‌هایش می‌پرید، یادآوری آن چشم‌ها مرا روی همان پله‌ها نشاند.

برای خودم غریبی کردم. ترانه گل یخ در همان ثانیه‌ها و دقیقه‌های بسیار کوتاه تمام درونم را گرفته بود که با این بیت‌ها شروع شد:

غم میون دوتا چشمون قشنگت لونه کرده 

شب تو موهای سیاهت خونه کرده

دو تا چشمون سیاهت، مث شب های منه

چه بخونم؟ جوونیم رفته، صدام رفته دیگه

گل یخ توی دلم جوونه کرده

و آهنگ گل یخ با یک سال کار کردن مداوم به پایان رسید. کوروش آهنگش را ساخته بود و دنبال خواننده می‌گشت. گفتم عزیزم، خودت بخوان. این شعر مال این مردم است، درد مشترکی‌ست که همه ما را می‌آزارد. این مردم صدایی نمی‌خواهند که فلک الافلاکی باشد.

زمزمه درونی عشق را می‌خواهند که چونان آیینه‌ای رو در روی آنان باشد. این شعر، تنهایی است که با زهر تلخ مرگ قاطی شده. روزگار ما این شعر را می‌خواهد. تصویر انسانی در هزارتوهای انزوا…  شعر گل یخ با آن صدای آرام‌بخش کوروش یغمایی سراغ آسمان‌ها را گرفت و هر ایرانی آن را زمزمه کرد.

کاربران درباره گل یخ چه می‌گویند؟

علی می‌گوید:

ولی من تو رده‌بندی‌ای که از بهترین موزیک‌های تمام دهه‌های موسیقی ایران تو ذهنم دارم، شماره یک رو می‌دم به همین «گل یخ» کوروش یغمایی.

گوتیرز درباره ارادت دیگر خواننده‌ها نسبت به این اثر می‌نویسد:

گل یخ کوروش یغمایی چقد خفنه که گوگوش می‌گه سالیان سال گوشش می‌داده.

غزال هم حسی که با این ترانه می‌خواهد را روایت کرده:

یه پیاده‌روی تنها تو جنگلی که هنوز مرطوبه از بارون روز قبل با موزیک گل یخ کوروش یغمایی. تنها چیزیه که این روزا منتالی می‌تونه نوازشم کنه.