مقایسه اف-۲۲ رپتور آمریکایی با جی-۲۰ چنگدو چینی؛ کدام جت جنگنده پنهانکارتر است؟

هدف جدیدترین نسل از جنگنده های برتری هوایی، برتری بر دشمن نه از طریق قدرت آتش زیاد، بلکه از طریق سرعت و پنهانکاری است. امروزه دو جنگنده برتری هوایی مافوق صوت اصلی با پیکربندی رادارگریز امروز در خدمت هستند، که هر دو دارای مشخصات منحصر به فرد، قابلیت های های پیشرفته، و مهمتر از همه، فناوری رادارگریزی هستند.

اولین مورد از این جنگنده ها، جنگنده آمریکایی اف-۲۲ رپتور است ساخت کمپانی لاکهید مارتین است، یک جنگنده رادارگریز مافوق صوت و مناسب همه شرایط جوی که برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ وارد خدمت نیروی هوایی ایالات متحده شد. در مجموع، تنها ۱۹۵ فروند رپتور ساخته شد و تولید آن در سال ۲۰۱۱ تعطیل گردید، در حالی که وزارت دفاع ایالات متحده اولویت را به هواپیمای چند منظوره F-35 Lightning II داد.

در میان معدود جنگنده های برتری هوایی در آسمان که پتانسیل رقابت با اف-۲۲ رپتور را دارند، چنگدو جی-۲۰ (Chengdu J-20) که در خدمت نیروی هوایی ارتش آزادیبخش خلق چین است، از بهترین هاست. فناوری‌های رادارگریزی ارتقا یافته این هواپیما، آن را به یک رقیب بزرگ تبدیل کرده است. در این مقاله به بررسی جزئیات بیشتر قابلیت های پنهانکاری و عملیاتی چنگدو J-20 می پردازیم.

نمای کلی رادارگریزی F-22

قبل از مقایسه فناوری‌های پنهانکاری موجود در هر هواپیما، مهم است که نگاه عمیق‌تری به توسعه و پیشینه هر هواپیما بیندازیم. از آنجایی که F-22 از نظر زمانی زودتر معرفی شد، یک نقطه شروع ایده آل است و مهم است که توجه داشته باشید که J-20 و F-22 هر دو از نظر طراحی تقریباً یکسان هستند.

در حالی که F-22 در اصل برای جایگزینی کامل جنگنده همه منظوره برتری هوایی قدیمی تر سابق نیروی هوایی، F-15، طراحی شده بود، این هواپیما هرگز در تعداد زیاد تولید نشد. با این حال، پیشرفت های تکنولوژیکی موجود در این هواپیما به آن اجازه داده است تا به یکی از تواناترین و مرگبارترین جنگنده هایی تبدیل شود که تاکنون وارد آسمان شده است.

قابلیت های باورنکردنی رادارگریزی این هواپیما ویژگی اصلی است که F-22 Raptor را به چنین جنگنده ای به شدت مرگبار تبدیل می کند. به ادعای نیروی هوایی ایالات متحده، این هواپیما در هنگام کار در حداکثر پنهانکاری دارای سطح مقطع راداری به اندازه یک تیله است که باعث می شود هواپیما حتی برای پیشرفته ترین رادارهای نظامی تقریباً نامرئی باشد.

سیستم های آویونیک و تسلیحات پیشرفته این هواپیما به آن اجازه می دهد تا با اهدافی بسیار فراتر از برد بصری درگیر شود. چابکی چشمگیر اف-۲۲ و نسبت پیشرانه به وزن بی نظیر بیش از ۱:۱، این جت را به یک دشمن ترسناک تبدیل کرده است. این هواپیما ترکیبی بی نظیر از عوامل زیر را ارائه می دهد:

• پنهانکاری
• فناوری پیشرفته
• قابلیت مانور
• قدرت

رادارگریز بودن این هواپیما یک نقطه ضعف کلیدی دارد، با این حال، نقطه ضعفی که تمام هواپیماهایی که در یک پیکربندی رادارگریز کار می کنند با آن مواجه خواهند شد. هنگام باز کردن درهای محفظه بار برای شلیک سلاح، سطح مقطع راداری هواپیما به شدت افزایش می یابد که می تواند موقعیت آن را برای دشمن آشکار کند. در این زمان، برای هر جنگنده ای که بخواهد از رپتور سبقت بگیرد یا او را شکست دهد، خیلی دیر شده است.

نمای کلی رادارگریزی J-20

J-20 که پیشرفته ترین جنگنده رادارگریز برتری هوایی چین است، چندین تکنیک و تصمیمات طراحی را با هدف به حداقل رساندن سطح مقطع راداری هواپیما ترکیب می کند. بدنه هواپیما چند تفاوت کلیدی با F-22 Raptor دارد، از جمله کاناردهای دو دماغه.

با این حال، این هواپیما شباهت های زیادی با همتای آمریکایی خود دارد، از جمله غلاف رادار دماغه ای و سایبان کابین خلبان رسانای الکتریکی که برای کاهش ردپای راداری هواپیما طراحی شده است. ورودی‌های هوای مافوق صوت، موتورها را به‌شدت از رادار پنهان می‌کنند و ویژگی‌هایی، از جمله محفظه داخلی سلاح و پوشش‌های جاذب رادار، برای کاهش دید مورد استفاده قرار گرفته اند.

این هواپیما همچنین دارای نازل های موتور دندانه دار و چندین قطعه است که با فلزات سبک تر و مواد جاذب رادار طراحی شده اند. جی-۲۰ همچنین دارای یک بازتابنده راداری قابل جابجایی است که بیش از پیش به پنهان کردن هواپیما از رادار دشمن کمک می کند.

به گفته مجله دیده بان نظامی، تحلیلگران نظامی عمدتاً اذعان کرده اند که قابلیت های رادارگریزی J-20 فراتر از جنگنده روسی Su-57 است. همانطور که در یک منطقه جنگی انتظار می رود، در حضور شلوغ راداری در پس زمینه نبرد، رادارگریزی J-20 می تواند هم موثر و هم مرگبار باشد.

مقایسه

هنگامی که F-22 و J-20 را در کنار هم قرار می دهید، تشخیص تعداد زیادی تفاوت های قابل مشاهده در نگاه اول، که بتوانند منجر به تصمیم قطعی در مورد اینکه کدام عملکرد پنهانکاری برتری شوند، بسیار دشوار خواهد بود. علاوه بر این، این دو جت هنوز در هیچ سناریو جنگی با یکدیگر روبرو نشده اند و شاید یک جنگ تن به تن تنها راه برای تعیین این باشد که کدام هواپیما از فناوری‌های پنهانکاری برتری برخوردار است.

چندین بار بوده است که برتری رادارگریزی J-20 Chengdu زیر سوال رفته است، به ویژه در می ۲۰۱۸ زمانی که یک مارشال هوایی هند ادعا کرد که جنگنده های دیگر توانسته اند این جت را ببینند. به گزارش نشنال اینترست، بیرندر سینگ دانوا در یک کنفرانس مطبوعاتی ادعا کرد که جنگنده های هندی Su-30MKI می توانند یک J-20 را در چندین کیلومتر دورتر شناسایی کنند.

در مورد عملکرد رادارگریز، کاناردهای J-20 نیز باعث تعجب تحلیلگران نظامی شده است، کارشناسانی که به طور سنتی معتقدند که چنین سطوحی ردپای تقاطع راداری هواپیما را افزایش می دهد. F-22 این سطوح کنترلی را ندارد و همچنین قرار است تحت یک ارتقاء ۸ میلیارد دلاری قرار گیرد که عملکرد رادارگریزی هواپیما را بهبود می بخشد.

با این حال، تحلیلگران نظامی موافقند که F-22 Raptor در یک نبرد تن به تن برتری به همتای چینی خود برتری نسبی دارد، زیرا این جنگنده موشک‌های هوا به هوای بیشتری داشته و قدرت مانور بهتری دارد. علاوه بر این، هواپیمای آمریکایی یک توپ داخلی برای درگیری های کوتاه برد دارد، چیزی که J-20 فاقد آن است.