جنجال قرارداد ۲ میلیارد یورویی زاکانی با چینی ها؛ ماجرا چیست؟

چند ماهی از مطرح شدن تصمیم علیرضا زاکانی شهردار تهران برای انعقاد قراردادی ۲ میلیارد یورویی با چینی ها به منظور خرید اتوبوس و واگن مترو برای پایتخت می گذرد. این تصمیم اما با حواشی زیادی همراه بوده و حتی اختلافاتی نیز میان مسئولان شهرداری و شورای شهر پایتخت ایجاد کرده است. اعضای شورای شهر تهران این قرارداد شهرداری پایتخت را دارای ابهامات زیادی می دانند.

اما ماجرای این قرارداد پر سر و صدا چیست؟

وبسایت «خبرآنلاین» دراینباره نوشته است:

شهرداری تهران مدتی قبل قراردادی با یک شرکت چینی برای واردات اتوبوس‌های برقی امضا کرده بود، چند روز قبل یک فعال رسانه‌ای نوشت که این قرارداد با یک شرکت ساختمانی در چین امضا شده است و ابهامات زیادی دارد، ابعاد جدید قرارداد شهرداری تهران با چینی‌ها دیروز به صحن شورای شهر تهران رسید و سبب‌ساز تنش در شورای شهر شد، طوری‌که برخی اعضا هنگام سخنان زاکانی جلسه را ترک کردند.

بغض شورای شهر مقابل شهرداری زاکانی شکست، دیروز جلسه این شورا که برای بررسی وضعیت حمل و نقل و ترافیک پایتخت برگزار شد تحت شعاع ترک جلسه توسط برخی از اعضا شورای شهر تهران قرار گرفت. آن‌طورکه به‌نظر می‌رسید برخلاف این‌که قرار بود واردات ۲۵۰۰ اتوبوس برقی برای تهران از کشور چین تبدیل به کارنامه زاکانی شود حالا پاشنه آشیل شهرداری او شده است.

ترجیح زاکانی؛ اتوبوس چینی به جای ایرانی

اواخر سال گذشته بود که معاون مالی شهرداری تهران از قرار خرید اتوبوس برقی شهرداری پایتخت با چینی‌ها پرده برداشت، لطف‌الله فروزنده دراین‌باره گفت که: «انعقاد قرارداد ۲۵۰۰ اتوبوس برقی ۱۲( متری)، ۲۷۵۰۰ هزار تاکسی انرژی نو، ۱۰ هزار ون و مینی‌بوس و ۱۵۰ هزار موتور سیکلت برقی نیز از دیگر دستاوردهای این سفر بود، که امیدوارم به امید خدا بتوانیم این محموله‌ها را هرچه سریع تر وارد کشور کنیم.»

فروزنده اواخر سال گذشته در گفت‌وگویی با بیان اینکه این شرایط، فرصتی استثنایی برای ماست و تمام ارکان کاملا با هم هماهنگ هستند، گفت: «اینکه یک شرکت چینی تمایل به یوزانس دارد، یک فرصت طلایی است، اگر می‌خواستیم این خریدها را از داخل کشور تامین کنیم چنین پولی وجود نداشت. ۵۰ درصد اعتبارات را دولت تامین می‌کند و رییس جمهور دستور داد که بلافاصله منابع از محل ماده ۱۲ تامین شود.»

شهردار تهران هم با اشاره به ارزان بودن اتوبوس‌های برقی چینی نسبت به اتوبوس‌های ایرانی تلاش کرد از اقدام خود برای انعقاد قرارداد با چینی‌ها دفاع کند: «زمانی که در این سفر بودیم، بررسی‌هایی صورت گرفت و مشخص شد که قیمت اتوبوس‌های برقی در کشور چین به مراتب پایین‌تر از قیمت تولیدکنندگان داخلی است، به طوری که کیفیت و قابلیت آنها بسیار مناسب بود اما قیمت آنها به مراتب کمتر از قیمت‌های اتوبوس‌های برقی داخلی بود. تفاوت قیمت اتوبوس‌های برقی چینی با اتوبوس‌های برقی داخلی بین ۵ تا ۶ میلیارد تومان در هر اتوبوس است. در واقع اتوبوس‌های چینی به مراتب ارزان‌تر از اتوبوس‌های داخلی هستند.»

از شرکت ساختمانی اتوبوس برقی خریدند!

شهردار و مدیر مالی شهرداری تهران علیرغم مخالفت برخی اعضای شورای شهر توانستند موافقت این شورا را برای قراردادی ۲ میلیارد یورویی با چینی‌ها دریافت کنند، تا با عقد آن اتوبوس‌های برقی از چین راهی تهران شوند، اما حالا به نظر می‌رسد این قرارداد با اما اگرهای زیادی مواجه شده است.

چند روز قبل یاشار سلطانی، فعال رسانه‌ای با انتشار متن این قرداد در پایگاه خبری خودش، درباره آن نوشت: «یکی از مهم‌ترین موضوعات در این قرارداد اصرار بر ترک تشریفات و عجله برای امضای قرارداد با طرف چینی است. موضوعی که در مذاکرات رسمی شورای شهر به صراحت به آن اشاره می شود. اما شاید بزرگترین ابهام در قرارداد ۲ میلیارد یورویی علیرضا زاکانی و شهرداری تهران با طرف چینی انتخاب شرکت طرف قرارداد است.»

او توضیح داد: «بر اساس تحقیقات حقوقی که انجام شده شرکت Poly Overseas Engineering Co., Ltd که طرف قرارداد شهرداری است در سال ۲۰۱۰ ثبت شده و دارای شرح خدمات زیر است:آموزشی، دامنه کسب و کار شامل مهندسی با قرارداد خارجی، عمده فروشی تجهیزات الکتریکی، واردات و صادرات فناوری، خدمات مشاوره مدیریت بازرگانی، خدمات مشاوره تجارت، عمده فروشی محصولات سخت افزاری، راه آهن، راه، ساخت و ساز مهندسی تونل و پل، ساخت و ساز کارهای عمومی شهرداری، مصالح ساختمانی، عمده فروشی مواد تزئینی، واردات و صادرات (به استثنای محصولات دارای امتیاز)، بهره برداری از دستگاه های پزشکی بدون مجوز، تجارت تجهیزات پزشکی دارای مجوز.»

به‌گفته یاشار سلطانی: «این شرکت دارای یک تیم حرفه ای مجرب متشکل از کارشناسان راه و پل، مهندسان ارشد و پرسنل مدیریت فنی مختلف می‌باشد. دارای یک مرکز فناوری شرکت ملی و یک آزمایشگاه ملی است و دارای کشتی های جرثقیل پیشرفته ۳۲۰۰ تنی و شمع بندی قاب شمع ۱۰۰ متری است. این شرکت هیچ تخصصی در زمینه خودروهای برقی و حمل و نقل پاک ندارد و حالا قرار است ۲ میلیارد یورو از بیت‌المال مردم ایران به دست آنها سپرده شود تا با تامین خودروی برقی اندکی هوای پاک و کاهش ترافیک را برای تهران به ارمغان بیاورند.»

به‌گفته این فعال رسانه‌ای آن‌طورکه از متن این قرارداد برمی‌آید تضمین‌های لازم وجود ندارد و در صورت بروز اختلاف راه حل‌های حقوقی مناسب پیش‌بینی نشده است.

تنش به شورای شهر کشیده شد

افشای جزئیات قرارداد زاکانی با این شرکت چینی سبب‌ساز تنش در جلسه دیروز شورای شهر تهران شد، به گزارش ایسنا در جلسه دیروز هرمزی، معاون حمل و نقل شهرداری تهران به ارائه گزارشی از وضعیت حمل و نقل عمومی پرداخت و در مورد قراردادهای منعقد شده شهرداری در چین توضیحاتی ارائه کرد که این توضیحات سبب واکنش‌های اعضای شورای شهر شد؛ به گونه‌ای که در ابتدا نرجس سلیمانی با تاکید بر اینکه با این حجم از موضوعات مالی در قرارداد چین هنوز ابهاماتی وجود دارد که به آن پاسخ داده نشده است، گفت: «در مورد واردات وسایل حمل و نقل عمومی وعده‌های زیادی شنیدیم و عملا اتفاق خاصی نیفتاده و باید بگویم که مدیریت شهری در حوزه اجرایی با تک ماده هم به نمره قابل قبولی نمی‌رسد.»

در ادامه جعفر تشکری هاشمی نیز با تاکید بر اینکه هنوز متوجه نشدیم که در حوزه اتوبوسرانی اساسا با طرف خارجی قرارداد بستیم یا خیر؟ گفت: باید صراحتا گفته شود که قرارداد به چه شکل بسته شده است و من به یاد دارم که شهردار در یکی از جلسات شورای شهر اعلام کرد که چهار ماهه اتوبوس‌ها را به تهران می‌آورد اما هنوز با گذشت زمان زیادی از این صحبت اصلا تردید دارم که قراردادی منعقد شده یا نه؟»

ناصر امانی، دیگر عضو شورای شهر تهران هم در واکنش به گزارش معاون شهردار گفت: «جای سوال است که واگن‌های مترو از چین چه زمانی پرواز می‌کنند و به تهران می‌رسند تا ما به چشم ببینیم تا قلبمان مطمئن شود.»

مهدی اقراریان نیز با تاکید بر اینکه بارها اعلام کردیم که مباحث مطرح شده در قراردادها برای ما مبهم است و شفافیت ندارد، گفت: «شهردار تهران چند دوره نماینده مجلس بوده و چگونه است که از انتقادات ما ناراحت می‌شود.»

مهدی عباسی عضو دیگر شورای شهر با اشاره به موارد منتشر شده از قرارداد چین در توئیتر گفت: «اگر اسنادی وجود دارد باید این اسناد به ما داده شود و اگر این ادعاها درست است باید به شورا گزارش دهیم. وظیفه شورا مشخص است وقتی شورا بدون پیوست دو میلیارد یورو مصوب می‌کند یعنی ما می‌خواهیم به شهرداری کمک کنیم و بنده نماینده مردم هستم و درست نیست از کنار یک قرارداد بزرگ بین‌المللی بگذریم و باید ناراحت باشیم از اینکه یک خبرنگار اسنادی را دارد که ما به عنوان عضو نداریم.»

اعضای شورا جلسه را ترک کردند

بعد از انتقادهای مطرح شده زاکانی در جایگاه حاضر شد و همزمان با حضور زاکانی در محل تریبون تعدادی از اعضای شورای شهر جلسه را ترک کردند. به گزارش ایسنا همزمان با خروج قائمی، عباسی، امانی، اقراریان، شربیانی شهردار خطاب به آنها گفت: «بنشینید تا پاسخ سوالات‌تان را بدهم اما آنها بدون توجه به سخنان شهردار جلسه را ترک کردند و بعد از آن نیز سوده نجفی جلسه را ترک کرد و شهردار تهران در ابتدای سخنانش خطاب به تشکری گفت که رونوشت قرارداد واگن چین به وی داده شده اما تشکری هاشمی در حین خروج از جلسه اعلام کرد که این قراردادها به وی داده نشده است.»