ساخت نیروگاه عظیم مکش CO2 از هوا در ایسلند؛ گامی در راه مبارزه با تغییرات اقلیمی

دانشمندان در ایسلند نیروگاه عظیمی ساخته‌اند تا با مکش ۳۶ هزار تن دی‌اکسید‌کربن از هوا گامی در راه مبارزه با تغییرات آب و هوایی بردارند.

این تجهیزات عظیم در ایسلند که «ماموت» نام دارد، از فن‌های فولادی بزرگ برای جذب CO2، حل کردن گاز در آب و پمپاژ آن در اعماق زمین استفاده می‌کند. جایی که با بازالت واکنش داده و طی چندین سال سنگ تشکیل می‌دهد.

کلایم‌وُرکس (Climeworks) شرکت سازنده این نیروگاه می‌گوید این محفظه در بالاترین حد از ظرفیت خود می‌تواند سالانه ۳۶ هزار تن دی‌اکسیدکربن را از آسمان تخلیه کند.

در حالی که این تنها بخش کوچکی از انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان است، شرکت سوئیسی بر این باور است که که پمپ‌هایی مانند ماموت کلید مبارزه با تغییرات اقلیمی هستند.

ساخت و ساز ماموت در ژوئن ۲۰۲۲ آغاز شد اما به تازگی راه اندازی شده است.

طراحی مدولار آن اجازه می‌دهد که ۷۲ «مخزن جمع‌آوری»، کربن را از هوا استخراج کنند، اگرچه در حال حاضر تنها ۱۲ مخزن نصب شده است. این مخزن‌ها برای به حرکت درآوردن فن‌های فولادی بزرگ، از انرژی یک نیروگاه زمین‌گرمایی در مجاورت خود استفاده می‌کنند که هوای محیط را از اتمسفر به سمت فیلترهای ویژه‌ای می‌کشند که CO2 را به دام می‌اندازند.

وقتی فیلترها پر شدند، هواگیری می‌شوند و دمای داخل ظرف به ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد. این کار باعث آزاد شدن کربن از فیلتر می‌شود تا بتوان آن را توسط بخار پرفشار شستشو داد.

درست مانند هر نوشیدنی گازداری، گاز در آب حل می‌شود و محلولی گازدار می‌سازد که به اعماق سنگ‌های آتشفشانی زیر این نیروگاه پمپاژ می‌شود. همانطور که آب به سمت سطح می‌رود، CO2 با بازالت واکنش داده و طی چند سال به سنگ تبدیل می‌شود.

منتقدان می‌گویند که ساده‌ترین راه برای کاهش CO2 در جو، کاهش میزان سوخت‌های فسیلی است اما طرفداران جذب و ذخیره کربن (CCS) از ساخت چنین نیروگاه‌هایی به عنوان یک راه حل موقت حمایت می‌کنند.

ماموت با حداکثر ظرفیت جذب ۳۶ هزار تن دی‌اکسید‌کربن در سال، می‌تواند انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای را معادل ۷۸۰۰ خودروی بنزینی کاهش دهد. با این حال، این رقم چشمگیر تنها معادل ۳۰ ثانیه از انتشار سالانه CO2 در جهان است.

فناوری پشت «جذب مستقیم هوا» به سرعت پیشرفت کرده اما هنوز به دلیل کمبود مقیاس و هزینه بالای جذب کربن عملی نشده است.

در مقایسه با احیای جنگل، که می‌تواند ۱۲.۵۶ دلار به ازای هر تن CO2 گرفته‌شده هزینه داشته باشد، جذب مستقیم هوا بسیار گران است. به گفته مدیران این شرکت، هزینه این کار نزدیک به هزار دلار در هر تن است.

با این حال، این شرکت قصد دارد این هزینه را تا سال ۲۰۳۰ به ۳۰۰ دلار در هر تن و تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰۰ دلار در هر تن کاهش دهد.

علیرغم این چالش‌ها، شرکت سوئیسی نسبت به پتانسیل فناوری CCS خوشبین است و در حال کار بر روی پروژه های جدید، از جمله تأسیساتی با بودجه دولتی ۵۰ میلیون دلاری در لوئیزیانا است. شرکت‌های دیگر نیز در حال سرمایه‌گذاری بر جذب کربن هستند و آن را فرصتی سودآور تلقی می‌کنند.