۶ ژوئن ۱۹۴۴، که بیشتر به نام دی-دَی (D-Day) شناخته می شود، یکی از مهم ترین روزهای جنگ جهانی دوم بود. این روز مصادف با تهاجم متفقین به نرماندی بود که اولین نقطه عطف در راه آزادی اروپا و پایان دادن به جنگ بود. نقشه کلی عملیات نرماندی یا اورلرد (overlord) این بود که چتربازان پشت خطوط دشمن فرود بیایند تا راه را برای پیاده شدن نیروهای زمینی در ساحل در صبح روز بعد باز کرده و نیروهای کانادایی، آمریکایی و انگلیسی در عملیات شرکت کنند. با توجه به اهمیت و شکوه این روز برای متفقین، جای تعجب ندارد که فیلم های زیادی از روی این عملیات ساخته شود. به یاد هشتادمین سالگرد این عملیات بزرگ، اینها بهترین فیلم‌های جنگی درباره D-Day هستند.
۱۰ فیلم جنگی برتر در مورد پیاده شدن نیروهای متفقین در نرماندی
۱۰- The Great Escaper (۲۰۲۳)
۹- Overlord (۲۰۱۸)
۸- The Dirty Dozen (۱۹۶۷)
۷- Eye of the Needle (۱۹۸۱)
۶- ۳۶ Hours (۱۹۶۴)
۵- The Big Red One (۱۹۸۰)
۴- Patton (۱۹۷۰)
۳- Overlord (۱۹۷۵)
۲- The Longest Day (۱۹۶۲)
۱- Saving Private Ryan (۱۹۹۸)
۱۰- The Great Escaper (۲۰۲۳)
The Great Escaper یک درام بیوگرافی است که سر مایکل کین را در نقش برنی جردن دارد، یک کهنه سرباز واقعی بریتانیایی جنگ جهانی دوم که در سال ۱۹۴۴ در پیاده شدن نیروها در ساحل نرماندی شرکت داشت. در سال ۲۰۱۴، برنی یواشکی از خانه سالمندان بیرون می زند و به فرانسه می رود تا در هفتادمین سالگرد عملیات نرماندی در این منطقه شرکت کرده و به دوستان کشته شده اش ادای احترام کند.
اگرچه داستان فیلم در قرن بیست و یکم می گذرد، اما D-Day بخش مرکزی روایت فیلم است و فیلم به بررسی تأثیر آن بر روان انسان می پردازد. اگرچه ممکن است نبردهای نرماندی مدت‌ها قبل اتفاق افتاده باشد، اما فیلم فراری بزرگ یادآوری گزنده‌ای بر این واقعیت است که نبرد یک سرباز هرگز تمام نمی‌شود و چیزهایی که دیده‌اند تا آخر عمر آنها را تحت تاثیر قرار خواهند داد.
(L-R) Jovan Adepo as Boyce, Dominic Applewhite as Rosenfeld in the film, OVERLORD by Paramount Pictures
۹- Overlord (۲۰۱۸)
اگر به دنبال چیزی غیرمحتمل تر هستید، Overlord بهترین فیلم جنگی برای تماشا است. این فیلم که نام خود را از عملیات اورلرد، رمز عملیات نرماندی، گرفته است، داستان گروهی از چتربازان را دنبال می کند که در ساعات پایانی ۶ ژوئن در پشت خطوط دشمن فرود می آیند. یک زن فرانسوی محلی به این سربازان نزدیک شده و آنها را از حضور نازی ها در روستای خود آگاه می کند. نازی‌ها نه تنها در آنجا مستقر شده اند، بلکه به نظر می‌رسد که در حال انجام آزمایش‌های علمی تخیلی ترسناکی نیز هستند.
این فیلم جنگی و ترسناک جذاب به نوعی مضحک است اما بسیار سرگرم کننده نیز هست. این فیلم خیلی مبتکرانه یا پیشگامانه نیست، اما پیچش کلاسیک آن تضمین می کند که نیازی به ابتکار نیست. Overlord یک فیلم اکشن-ترسناک عالی با محیطی منحصربه‌فرد است که بسیاری حوزه ها موفق عمل می کند، چیزی که برای بسیاری از منتقدان و بینندگان غافلگیر کننده بود.
۸- The Dirty Dozen (۱۹۶۷)
داستان فیلم دوازده مرد خبیث در مارس ۱۹۴۴ رخ می دهد، جایی که یک گروه ۱۲ نفره از محکومان توسط ارتش استخدام می شوند تا به عنوان یک واحد کماندویی وارد نبرد شده و یک عملیات ترور دسته جمعی را علیه بالاترین مقام های نازی انجام دهند، با این وعده که هر کسی که زنده بماند عفو و آزاد خواهد شد. اگرچه داستان فیلم قبل از ۶ ژوئن اتفاق می افتد، اما D-Day هنوز بخش مهمی از داستان است، زیرا دلیل اصلی ترور این افسران نازی، متلاشی کردن زنجیره فرماندهی و تسهیل حمله در ماه ژوئن است.
تهاجم نرماندی فضای کلی داستان را دائماً تحت الشعاع قرار می دهد، و اگرچه ممکن است از نظر فیزیکی در داستان اتفاق نیفتد، اما دی-دی ایده ای است که همیشه وجود دارد. این فیلم جنگی ماجراجویی فوق‌العاده در واقع میراث عظیمی دارد – در ادامه الهام‌بخش فیلم ایتالیایی The Inglorious Bastards شد، که به نوبه خود الهام‌بخش فیلم Inglourious Basterds ساخته کوئنتین تارانتینو در سال ۲۰۰۹ گردید. در واقع، فیلم های زیادی وجود دارند که از فیلم دوازده مرد خبیث الهام گرفته اند، موضوعی که از کیفیت و خاطره‌انگیز بودن آن خبر می دهد.
۷- Eye of the Needle (۱۹۸۱)
Eye of the Needle در واقع از نگاه طرف بازنده جنگ جهانی دوم برای روایت داستان خود استفاده می کند، داستانی در مورد یک مامور مخفی آلمانی به نام هنری فابر (دونالد ساترلند) که به دلیل علاقه اش به کشتن دشمنانش با یک چاقوی باریک و نوک تیز، «سوزن» لقب گرفته است. زمانی که فابر در بریتانیا حضور دارد، به طور تصادفی به اطلاعاتی مبنی بر حمله متفقین به نرماندی دست می یابد، که چیزی نیست که فرماندهی عالی آلمان انتظار دارد.
با این حال، MI5 از افتادن این اطلاعات به دست فابر آگاه است و او را به یک هدف شکار بین المللی تبدیل می کند تا از افشای نقشه‌های متفقین برای این عملیات بزرگ جلوگیری کند. این رازآلودگی و پیچیدگی سیاسی باعث می شود که فیلم سوراخ سوزن از ابتدا تا انتهاهیجان انگیز و دیدنی باشد، حتی در شرایط که داستان کاملاً تخیلی است. این مفهوم که کل سرنوشت جنگ بر دوش یک فرد است، آن را به یک ماجرای پرتنش، هیجان‌انگیز با پایانی بی نقص خاتمه داستان تبدیل می‌کند.
۶- ۳۶ Hours (۱۹۶۴)
۳۶ ساعت یک تریلر جاسوسی سیاسی است، اگرچه اکشن واقعی میدان نبرد را به نمایش نمی‌گذارد، اما مشکلی در جذابیت داستان ایجاد نمی کند، زیرا کیفیت فیلم به روایت آن باز می گردد نه ابعاد بصری فیلم. شخصیت اصلی فیلم سرگرد پایک (جیمز گارنر) است که به پرتغال فرستاده می‌شود تا با یک خبرچین ملاقات کند تا اطمینان حاصل شود که نازی‌ها هیچ اطلاعی در مورد حمله به نرماندی که چند روز دیگر آغاز می‌شود ندارند. در عوض، او دستگیر شده و بیهوش می شود. وقتی از خواب بیدار می شود، به پایک گفته می شود که او در سال ۱۹۵۰ در آلمان اشغالی است.
پایک رفته رفته به این روایت مشکوک شده و در نهایت متوجه می‌شود که توسط نیروهای محور ربوده شده است، نیروهایی که در تلاش هستند او را متقاعد کنند که از برنامه‌های D-Day که تنها چهار روز دیگر اتفاق می افتد دست بردارد. در حالی که هر لحظه به زمان شروع عملیات نزدیک می شویم و وقت تنگ است، پایک باید اطمینان حاصل کند که اطلاعات حیاتی او به دست دشمن نیفتد، زیرا ممکن است سرنوشت کل جنگ به خطر بیفتد. منتقدان ۳۶ Hours را به خاطر نبوغ خلاقانه‌اش و همچنین توانایی آن در همزمان عجیب و واقعی بودن ستوده اند.
۵- The Big Red One (۱۹۸۰)
The Big Red One درباره لشکر یکم پیاده نظام آمریکاست که به خاطر عدد زرشکی رنگ غول پیکری که سربازانش روی کلاه خود دارند به شماره یک بزرگ قرمز ملقب شده اند. این یگان به خاطر موفقیت هایش در نبرد و حضور در برخی از سرنوشت سازترین و خونین ترین لحظات جنگ جهانی دوم شناخته شده بود. جالب اینجاست که ساموئل فولر، کارگردان فیلم، از کهنه سربازان همین واحد است، که مایه اطمینان خاطر از کیفیت و واقعیت گرایی فیلم است زیرا بدیهی است که فیلم حداقل تا حدودی دقیق ساخته شده است.
جالب اینجاست که این فیلم دست کم گرفته شده با حضور مارک همیل، کمی از اتفاقات جنگ جهانی اول را نیز شامل می‌شود، زیرا منشا این دسته و شکل گیری آن را پیش از پرداختن به دستاوردهایشان در دوران جنگ جهانی دوم نیز بررسی می کند. این فیلم، یگان مذکور را در طول نبرد گذرگاه کاسرین در تونس، و بلافاصله پس از آن در حمله به سیسیل و البته، پیاده شدن نیروها در ساحل اوماها نشان می دهد. The Big Red One دقیقاً نشان می‌دهد که چرا این واحد تا این حد معروف است، که سرگذشت کارگردان و تیمی از بازیگران ستاره باعث شده جذابیت و کیفیت آن چند برابر شود.
۴- Patton (۱۹۷۰)
پتن یک فیلم جنگی بیوگرافیک تحسین شده درباره ژنرال و قهرمان جنگ ایالات متحده، جورج اس. پتن (جرج سی اسکات) است. مانند The Big Red One، پتن چندین درگیری را در طول جنگ جهانی دوم به تصویر می کشد، از جمله نبردهای گذرگاه کاسرین، حمله به سیسیل و عملیات اورلرد. فقط، ژنرال پتن یک سرباز پیاده نظام معمولی نیست – او یکی از افسران عالی رتبه در ارتش ایالات متحده است، و بخش زیادی از فیلم در مورد آنچه در پشت صحنه نبردها می گذرد است.
سناریو این فیلم توسط فرانسیس فورد کاپولا نوشته شده است که بیشتر به خاطر کارش در فیلم‌های افسانه‌ای پدرخوانده مورد توجه قرار گرفته است. اگر بیشتر به درام‌های جنگی علاقه دارید تا فیلم‌های جنگی پر از اکشن، پتن را باید ببینید، زیرا روند فکری یکی از مشهورترین قهرمانان جنگ ایالات متحده را در برخی از مرگبارترین نبردهای جنگ، از جمله D-Day بررسی می‌کند. حتی اگر این نبردها همیشه به صورت فیزیکی روی صفحه ظاهر نمی شوند، تأثیر آنها قطعاً بر شخصیت ها و داستان محسوس است.
۳- Overlord (۱۹۷۵)
فیلمی که نباید با فیلم ترسناک سال ۲۰۱۸ به همین نام اشتباه شود، نسخه سال ۱۹۷۵ از فیلم Overlord بیشتر از فیلم قبلی با واقعیت سروکار دارد. این فیلم جنگی تکان دهنده بریتانیایی، برایان استیرنر را در نقش تام، سرباز بریتانیایی حاضر در عملیات پیاده شدن نیروها در ۶ ژوئن در ساحل شمشیر، بازی می‌کند. بیشتر فیلم به زندگی تام می‌پردازد، از آشنایی با عشق زندگی‌اش گرفته تا پیوستن به ارتش برای حضور در جنگ و پیاده شدن همراه با دیگر نیروها در نرماندی. اما البته، این جنگ است و بسیاری از داستان های جنگ به تراژدی ختم می شوند.
اگرچه اورلرد داستانی کلیشه‌ای دارد، اما با قرار دادن تصاویر خبری مستندی آن زمان در لابلای صحنه ها و درام هیجان انگیزش، منحصربه‌فرد شده است. مخاطب بیش از هر کس دیگری تام را می شناسد و او را درک می کند، موضوعی که باعث می شود پایان احساسی فیلم بسیار تاثیرگذارتر باشد. Overlord یک نمونه کلاسیک از فلسفه “هرچه کمتر بهتر” است، که ثابت می کند برخی از بهترین داستان های جنگی ممکن است وسعت و زرق و برق قابل توجهی نداشته باشند، اما مخاطب به خوبی با آن ها ارتباط برقرار می کند.
۲- The Longest Day (۱۹۶۲)
The Longest Day آموزنده ترین فیلمی است که تا به حال در مورد عملیات اورلرد ساخته شده است، فیلمی با حضور ستارگان فراوان که اکثر آنها نقش سربازان واقعی و مقامات نظامی را بازی می کنند. این فیلم به سبک یک روایت مستندگونه فیلمبرداری شده است و جزئیات عملیات، احساسات سربازان قبل و بعد از آن و پیچیدگی های نقشه های حمله را توضیح می دهد. این تکه‌های اطلاعات که در داستان مطرح می شوند بسیار دقیق بوده و در واقع مستقیماً از سمت مشاورانی می آیند که شخصاً در این کابوس جنگی زندگی کرده‌اند.
این فیلم نامزد دو جایزه اسکار و نامزد بهترین فیلم نیز شد، اگرچه متاسفانه هیچ یک را از آن خود نکرد. با وجود موفقیت از نظر هنری و ارزش آموزشی واقعی، طولانی ترین روز در قرن بیست و یکم به نوعی ناشناخته باقی ماند. شاید به این دلیل که به اندازه اکثر فیلم های جنگی هیجان انگیز نیست، یا شاید به این دلیل که تحت الشعاع فیلم های دیگر قرار گرفته است، اما هنوز هم یک جواهر پنهان و یکی از دست کم گرفته شده ترین فیلم های جنگ جهانی دوم تا به امروز است.
۱- Saving Private Ryan (۱۹۹۸)
Saving Private Ryan مدتهاست که فیلم شماره یک در مورد عملیات D-Day بوده است. این فیلم جنگی تحسین شده داستان یک جوخه از سربازان آمریکایی را دنبال می‌کند که مأمور پیدا کردن جیمز رایان (مت دیمون) هستند، چتربازی که پس از مرگ همه برادرانش در جنگ، قرار است به خانه و نزد مادرش فرستاده شود. داستان این فیلم در صبح روز ۶ ژوئن در منطقه ای شروع می شود که متفقین بیشترین تلفات را در آن متحمل شدند. ساحل اوماها به دلیل شدت جراحات و تلفاتی که نیروهای آمریکایی متحمل شدند، گاهی اوقات به عنوان “اوماهای خونین” شناخته می شود.
به این ترتیب، کشتار در ساحل اوماها به گونه‌ای به تصویر کشیده می‌شود که نمونه آن قبلا دیده نشده بود. در واقع، سکانس های ابتدایی فیلم آنقدر واقع بینانه بود که سازندگان فیلم مجبور شدند برای کهنه سربازان رنج کشیده ای که این صحنه های فیلم آزارشان داده و به یاد گذشته می انداخت، مشاوره روانشناسی فراهم کنند، زیرا تصویر ارائه شده در فیلم از پیاده شدن نیروها در ساحل بیش از حد واقعی بود. تماشای این فیلم به همان اندازه که هیجان انگیز است، وحشتناک نیز هست زیرا بیشتر بر جهنمی تاکید دارد که سربازان متفقین مجبور بودند برای آزاد کردن اروپا و رهایی سرزمین های اشغال شده از دست رایش سوم، وارد آن شوند. اگرچه تنها در ۲۰ دقیقه اول فیلم به ماجرای پیاده شدن نیروهای متفقین در ساحل نرماندی پرداخته می شود، اما این موضوع در تمام طول فیلم یک حضور دلهره آور ثابت دارد و به راحتی خاطره انگیزترین بخش فیلم است، و به همین دلیل است که نجات سرباز رایان بدون ذره ای شک، بهترین فیلم جنگی تاریخ سینما و بهترین فیلم جنگی در مورد نبرد دی دی است.
بدون نظر