
در تابستان سال ۲۰۲۱، نیروی دریایی ایالات متحده کاری باورنکردنی انجام داد: به یکی از ناوهای جنگی خودش حمله کرد. ناو هواپیمابر تازهساخت یو اس اس جرالد آر فورد در سواحل شرقی لنگر انداخت و در معرض مجموعهای از انفجارهای زیرآبی قرار گرفت؛ این آزمایشها در نهایت با انفجاری معادل ۴۰٬۰۰۰ پوند (۱۸,۱۴۴ کیلوگرم) تیانتی به بدنه کشتی به اوج رسید. هدف از این آزمایشها، اطمینان از توانایی ناو هواپیمابر فورد برای حفاظت از ۵٬۰۰۰ ملوان مستقر در آن بود—یعنی بیشتر از تعداد کل ملوانان کشته شده در حمله به بندر پرل هاربر.
۱۳ کشور دارای بال هوایی متحرک؛ چه کشورهایی در جهان ناو هواپیمابر در اختیار دارند؟

نیروی دریایی آمریکا و نوسازی ناوهای هواپیمابر
در بیش از هشتاد سال گذشته، نیروی دریایی ایالات متحده بزرگترین و قدرتمندترین ناوگان ناوهای هواپیمابر جهان را اداره کرده است؛ ۱۱ فروند ناو هواپیمابر این کشور بیش از ۴۰۰ جنگنده را حمل میکنند و در مجموع بیش از ۵۵٬۰۰۰ نفر خدمه دارند. بیشتر این ناوگان شامل ۱۰ فروند ناو کلاس نیمیتز است که بین دهههای ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ ساخته شدهاند.
در دهه ۲۰۰۰ مشخص شد که طراحی این ناوها که به دهه ۱۹۵۰ بازمیگردد، مانعی بر سر راه وارد کردن فناوریهای نوین است. نیمیتز از منجنیق های بخار برای پرتاب هواپیما استفاده میکرد؛ سیستمی که بخار را از طریق شبکه های وسیع و طولاانی از لوله ها از دیگ بخار به مخازنی در زیر عرشه هدایت میکرد. این ناوها همچنین از رآکتورهای هسته ای قدیمی A4W ساخت شرکت وستینگهاوس استفاده میکردند که فضای زیادی را اشغال کرده و پاسخگوی نیازهای جدید ناوها از نظر انرژی نبود—نیازهایی که بهواسطهی استفاده از رایانهها، حسگرها و حتی سلاحهای لیزری آیندهمحور افزایش یافتهاند.

معرفی کلاس جدید: فورد
در سال ۲۰۰۸، نیروی دریایی برای نخستینبار در چهل سال گذشته، سفارش ساخت یک کلاس جدید از ناوهای هواپیمابر را صادر کرد. این ناوها که با عنوان کلاس فورد شناخته میشوند، قرار است از سال ۲۰۲۶ بهتدریج جایگزین نیمیتز شوند، هر چند قبل از آن نیز برای چند سال در کنار آن فعالیت خواهند کرد. USS Gerald R. Ford اولین ناو از این کلاس است.
ناوهای کلاس فورد برای طول عمر بسیار بالا طراحی شدهاند. در حالی که نیمیتز برای ۴۰ سال خدمت طراحی شده بود، نیروی دریایی آمریکا امیدوار است ناوهای فورد بتوانند بیش از ۹۰ سال در خدمت باقی بمانند؛ چراکه طراحی آنها برای بهروزرسانیهای تکنولوژیک آینده بهینهسازی شده است.
طراحی بدنه و سیستمهای جدید
با طول ۱,۰۹۲ فوت (حدود ۳۳۳ متر) و عرض ۲۵۲ فوت (حدود ۷۷ متر)، جثه ناوهای فورد با نیمیتز مشابه است اما ۴,۰۰۰ تُن سبکتر هستند—معادل وزن یک کشتی جنگی ساحلی کلاس Freedom. این کاهش وزن عمدتاً به دلیل استفاده از رآکتورهای کوچکتر و سیستمهای خودکار بیشتر است؛ اتوماسیون باعث شده نیاز به خدمه ۲۰ درصد کاهش یابد و برخی تجهیزات و تدارکات لازم برای پشتیبانی از آن ها حذف شوند.
یکی از تفاوتهای ظاهری مهم، جابجایی محل جزیرهی فرماندهی پرواز است. طراحان این بخش را به عقب ناو منتقل کردهاند تا حرکت هواپیماها و مهمات روی عرشه سادهتر شود.

تفاوتهای فنی عمده با کلاس نیمیتز
با این وجود، درونیات ناو فورد بسیار متفاوت از نیمیتز است. این ناو به فناوریهای پیشرفتهای مجهز است که هم کارآیی امروز را به حداکثر میرسانند و هم برای ارتقاهای آینده آمادهاند. مهمترین فناوری جدید، سیستم الکترومغناطیسی پرتاب هواپیماها (EMALS) است. این سیستم با استفاده از انرژی الکتریکی، میدانهای مغناطیسی قدرتمندی تولید میکند که یک شاتل متصل به ارابه فرود هواپیما را با سرعت بالا به سمت انتهای عرشه پرتاب میکند.
برخلاف منجنیق بخار، EMALS از انرژی جنبشی ذخیرهشده و سیستمهای تبدیل برق حالت جامد استفاده میکند. نتیجه آن پرتاب نرمتر هواپیما است که فرسایش کمتری برای خلبان و خود هواپیما ایجاد میکند. همچنین این سیستم هر ۴۵ ثانیه یک هواپیما را پرتاب میکند و انعطافپذیری بیشتری برای پرتاب هواپیماهای بدون سرنشین دارد.
دیگر فناوریهای نوین
- رادار چندمنظوره AN/SPY-3 برای کشف موشکهای کروز ضدکشتی با ارتفاع پرواز پایین که به سمت ناو شلیک شده اند
- سیستم جدید و بسیار پیشرفته AAG برای گرفتن هواپیما هنگام فرود
- آسانسورهای جدید تسلیحات برای حمل سریع مهمات از اعماق کشتی به روی عرشه

توان تهاجمی بال هوایی
در اصل، قدرت آتش یک ناو هواپیمابر در بال هوایی آن نهفته است. ناو فورد حامل بال هوایی هشتم (CVW-8) است که شامل بیش از ۷۰ هواپیمای ثابتبال، تیلتروتور و هلیکوپتر میشود.
بال هوایی شامل سه اسکادران از جنگندههای تک سرنشین F/A-18E Super Hornet و یک اسکادران از نسخه دوسرنشین F/A-18F است. این جنگندهها در عملیاتهای هوا به هوا و هوا به زمین کاملاً کارآمد هستند. با ورود جنگنده نسل پنجمی F-35C، تدریجاً جایگزینی سوپرهورنتها آغاز شده است و حدود نیمی از این اسکادران ها از هواپیمای جدید F-35C استفاده خواهند کرد.
تسلیحات هواپیماهای سوپر هورنت
جنگنده های سوپر هورنت روی عرشه ناو هواپیمابر فورد، انواع مختلفی از موشک های هوا به هوا را برای هدف قرار دادن هواپیماها، پهپادها و موشک های دشمن حمل می کنند. موشک مادون قرمز کوتاه برد AIM-9X Sidewinder گزینه ایده آبی برای مقابله با پهپادها یا نبردهای تن به تن با جنگنده های سرنشین دار دشمن است؛ موشک هدایت راداری AIM-120 AMRAAM می تواند با اهدافی که در فاصله بیش از ۱۳۰ کیلومتری هستند درگیر شود. یک جنگنده F/A-18E/F در هر لحظه می تواند به حداکثر ۹ فروند موشک هوا به هوا مسلح شود، بیش از هر جنگنده آمریکایی دیگری. در سال ۲۰۲۴ نیروی دریایی ایالات متحده به طور رسمی یک سوپر هورنت مسلح به ۴ فروند موشک AIM-9X و ۵ فروند موشک AIM-120 را Murder Hornet به معنای «زنبور قرمز قاتل» نامید که الهام گرفته شده از زنبور غول پیکری است که در سال ۲۰۲۰ در شمال غرب اقیانوس آرام کشف شد.

همزمان، نیروی دریایی ایالات متحده در حال تست جدیدترین موشک های هوا به هوای خود در ۴۰ سال اخیر است، موشک موسوم به AIM-260 Joint Advanced Tactical Missile که در نهایت جایگزین AMRAAM خواهد شد. در سال ۲۰۲۴، این نیرو از AIM-174B رونمایی کرد؛ یک نسخه هوا به هوا از موشک رهگیر SM-6 که در کشتی های نیروی دریایی ایالات متحده به کار گرفته شده بود. برد این موشک بیش از ۳۲۰ کیلومتر است؛ دو برابر بیش از موشک های قبلی. در کنار هم، این دو موشک به جنگنده های نیروی دریایی این امکان را خواهند داد تا جت های چینی و روسی را از فاصله های دور هدف قرار داده و از خود دور نگه دارند.
تهدیدهای زمین و دریاپایه نیز در مقابله با بال هوایی ناو هواپیمابر جرالد آر فورد شرایط دشواری دارند. سوپر هورنت ها می توانند با موشک های ضد کشتی قدیمی تر AGM-84 Harpoon و موشک های ضد کشتی برد بلند جدیدتر AGM-158C، که از هوش مصنوعی برای شناسایی، دسته بندی و سپس حمله به سیستم های دفاعی دشمن استفاده می کند، کشتی های دشمن را هدف قرار دهند. همچنین جنگنده های کشتی نشین می توانند با استفاده از سیستم مین Quicksink که یک بمب با قدرت انفجاری بالای ۹۰۰ کیلوگرمی را به یک مین هوشمند تبدیل می کند که کشتی های سطحی و زیرسطحی را هدف قرار می دهد، میدان های مین بکارند.

در مورد اهداف زمینی، جنگنده های F/A-18E/F می توانند تعداد زیادی بمب و موشک حمل کنند، از جمله بمب های با قدرت انفجاری بالای غیرهدایت شونده عمومی، سری Paveway از بمب های هدایت لیزری، بمب های هدایت ماهواره ای JDAM، بمب های گلایدری دورایستای AGM-154 و موشک های کروز ضد اهداف زمینی SLAM-ER.
باقیمانده بال هوایی ناو شامل ۴ فروند هواپیمای پیشرفته E-2D Advanced Hawkeye است، یک رادار پرنده که به هدایت خلبانان در نبردهای هوایی در بردهای طولانی کمک می کند. ۱۹ فروند هلیکوپتر MH-60S و MH-60R Seahawk نیز روی عرشه کشتی هایی که ناو فورد را همراهی می کنند مستقر شده اند که به کلیت این گروه، ناوگروه رزمی گفته می شود. برخی از این اجزای بال هوایی به طور مستقیم از روی عرشه ناو فورد بلند می شوند در حالی که برخی دیگر روی ناوشکن ها، رزمناوها و دیگر کشتی های رزمی عضو گروه مستقر شده اند.
هلیکوپترهای Seahawk می توانند عملیات های تهاجمی سطحی انجام داده، کماندوهای تفنگدار دریایی را منتقل کرده، تجهیزات را از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل کرده و زیردریایی های دشمن را شکار کنند. در پایان، دو فروند پرنده تیلت روتور CMV-22B Osprey به عنوان باربرهای برد بلند ناو عمل می کنند و افراد، تجهیزات و حتی پیام ها را از بندر مجاور به ناوی که در دریاست منتقل می کنند.

آسیبپذیری و مقاومت
قرار دادن چنین قدرت آتشی در یک کشتی، ریسکی بزرگ است. با وجود همراهی رزمناوها، زیردریاییها و ناوشکنها، خود ناو میتواند هدف موشکهای کروز، هایپرسونیک یا بالستیک دشمن قرار گیرد. برخی از این سلاحها می توانند از سیستم های دفاعی ناو عبور کرده و در حالی که برخورد مستقیم این پرتابه ها به ناو بسیار بعید به نظر می رسد، حتی یک برخورد کوچک و نصفه نیمه نیز میتواند خسارت چشمگیری ایجاد کند. ناو جرالد آر فورد، تست های شوک سال ۲۰۲۱ را با خسارات سطحی به پایان رساند که ثابت می کرد این کشتی بزرگ می تواند برخوردهای نصفه نیمه از سلاح های بزرگی مانند موشک بالستیک ضد کشتی DF-21 را تاب آورده و همچنان به عملیات پرواز خود ادامه دهد.
جمعبندی
با قدرت، جثه، خدمه و بال هوایی عظیمش، ناو فورد قادر است در یک روز حملات هوایی شدیدی انجام دهد، روز بعد با حملات پیچیده هوایی-دریایی مقابله کند، و روز دیگر به امدادرسانی در بلایای طبیعی بپردازد. این ناو، همهکارهترین سلاحی است که تاکنون ساخته شده—و در جهان هیچ چیزی مشابه آن وجود ندارد.
بدون نظر