موشک چندمنظوره PrSM؛ جانشین ATACMS با هوش مصنوعی، پهپاد و بمب‌های مرگبار

به دلیل جنگ در اوکراین، سامانه موشکی تاکتیکی ارتش آمریکا با نام MGM-140 Army Tactical Missile System (ATACMS) توجه زیادی را به خود جلب کرده است؛ اما این سامانه از اوایل دهه ۱۹۹۰ وجود داشته و اکنون زمان آن رسیده که جایگزینی برای آن معرفی شود. در همین راستا، شرکت لاکهید مارتین در حال توسعه سامانه‌ای جدید به نام Precision Strike Missile (PrSM) یا موشک ضربتی نقطه‌زن است که می‌تواند همه‌چیز را متحول کند. این موشک جدید دارای ویژگی‌هایی است که آن را از ATACMS و دیگر موشک‌های زمین‌ به‌ زمین کوتاه‌برد مورد استفاده ارتش ایالات متحده متمایز می‌سازد.

موشک PrSM با پرتابگرهای MLRS M270 ساخت لاکهید سازگار است، یعنی همان پلتفرمی که برای سامانه‌ی HIMARS یا سیستم راکت توخانه‌ای با تحرک بالا نیز استفاده می‌شود. بنابراین، جایگزینی ATACMS با PrSM، از نظر هزینه و کارآیی، منطقی و مقرون‌به‌صرفه خواهد بود. مهم‌تر از همه اینکه PrSM به‌راحتی قابلیت تطبیق با انواع کلاهک‌ها را دارد، که همین موضوع آن را منحصر‌به‌فرد می‌کند؛ زیرا یکی از پیکربندی‌های آن امکان استفاده از خرده‌مهمات (Submunitions) را فراهم می‌کند. خرده‌مهمات، نوعی مهمات یا تجهیزات هستند که از یک مهمات بزرگ‌تر جدا و رها می‌شوند، اما PrSM با بمب‌های خوشه‌ای سنتی تفاوت دارد.

بمب‌های خوشه‌ای سنتی صدها گلوله کوچک رها می‌کنند که بسیاری از آن‌ها تا مدت‌ها پس از پایان درگیری، به‌عنوان تهدیدی مرگبار باقی می‌مانند. در مقابل، PrSM بسیار پیشرفته‌تر است و توانایی استفاده از خرده‌مهمات مختلف را دارد، اما نکته مهم‌تر اینکه این موشک قادر خواهد بود پهپاد کایوت (Coyote) ساخت کمپانی Raytheon را نیز حمل و رها کند تا این پهپادها بتوانند به‌طور مستقل با چند هدف درگیر شوند. همچنین، در پیکربندی‌های دیگر می‌توان از مهمات تهاجمی کوچک‌مقیاس Hatchet ساخت شرکت نورثروپ گرومن استفاده کرد. این خرده‌مهمات کوچک قدرتی معادل بمب‌های ۲۲۷ کیلوگرمی دارد؛ بنابراین، تطبیق‌پذیری با PrSM آن را برای طیف وسیعی از عملیات‌های نظامی مناسب می‌سازد.

موشک ضربتی نقطه‌زن (PrSM)

PrSM دارای برد اعلام‌شده‌ای بین ۵۹ تا بیش از ۴۹۰ کیلومتر است، اگرچه برد نهایی واقعی آن هنوز به‌صورت عمومی فاش نشده است. این موشک از یک سامانه ناوبری اینرسیایی با پشتیبانی GPS استفاده می‌کند که به آن امکان می‌دهد به‌صورت لحظه‌ای موقعیت خود را نسبت به هدف بازنگری کند. پیشران این موشک بر اساس آنچه لاکهید در مستندات خود ذکر کرده، از نوع «مهمات غیرحساس» (Insensitive Munition یا IM) است و از یک کلاهک انرژی‌زا از همین نوع بهره می‌برد.

خودروی M270A2 می‌تواند دو فروند PrSM را در غلاف‌های پرتاب خود حمل کند و به دلیل تحرک بالای این آتش‌بار خودکششی، می‌توان آن را تقریباً در هر موقعیتی که ارتش نیاز داشته باشد مستقر کرد. هر موشک دارای طولی معادل ۴ متر و قطری برابر با ۴۳ سانتی‌متر است. کلاهکی که توسط لاکهید در حال توسعه است، برای از بین بردن اهداف با استفاده از ترکش‌های از پیش‌ساخته‌شده بهینه شده است.

به‌جای برخورد مستقیم به هدف، کلاهک بالای آن منفجر می‌شود و ترکش‌ها را با شدت بالا به‌سمت پایین شلیک می‌کند؛ این ترکش‌ها می‌توانند وسایل نقلیه، ساختمان‌ها، نفرات یا حتی کشتی‌ها را نابود کنند. عملکرد این ترکش‌ها شبیه نارنجک‌های ترکش‌دار است، با این تفاوت که انرژی جنبشی موشک آن‌ها را با نیروی فوق‌العاده‌ای به‌سمت هدف هدایت می‌کند و هر چیزی را در مسیر خود نابود می‌سازد.

این کلاهک، پیکربندی پایه‌ای PrSM است که توسط پیمانکار دفاعی ساخته شده و در آزمایش‌ها، کشندگی و اثربخشی بالایی داشته است. با این حال، مزیت استفاده از خرده‌مهمات و پهپادهایی مانند Coyote نیز غیرقابل انکار است. به‌اصطلاح «مهمات ازدحامی» (Swarming Munitions) این موشک مرگبار را به سلاحی متغیر و چندمنظوره تبدیل خواهند کرد که پیش‌تر در هیچ جنگی دیده نشده است.

پهپاد Coyote و ریزبمب Hatchet

هنوز مشخص نیست چه تعداد از پهپادهای Coyote یا ریز بمب‌های Hatchet را می‌توان درون یک موشک PrSM جای داد، اما اثربخشی بالای این تجهیزات نشان می‌دهد که حتی تعداد کمی از آن‌ها می‌تواند کشندگی موشک را به‌طرز چشمگیری افزایش دهد.

پهپادهای Coyote ابزاری کوچک‌اند که ابتدا به‌عنوان وسیله‌ای برای مقابله با پهپادهای دشمن (C-UAS) طراحی شدند، و می‌توانند پهپادهای متخاصم را شناسایی، رهگیری و منهدم کنند. این پهپادها همچنین توانایی برقراری ارتباط، حمله دقیق، جنگ الکترونیک و شناسایی را دارند؛ بنابراین، تنها کاربرد آن‌ها در نابودسازی اهداف نظامی نیست.

در تئوری، می‌توان موشکی پر از Coyote شلیک کرد تا این پهپادها را در فواصل دور مستقر کرده و به روش‌های گوناگون به اهداف حمله کنند. مهمات دقیق کوچک Hatchet نیز دارای کلاهکی تقویت‌شده است که با وجود وزن تنها ۱.۴۵ کیلوگرم، قدرت انفجاری معادل بین ۱۰۲ تا ۱۸۱ کیلوگرم بمب دارند. دقت آن‌ها نیز در حد ۲ متر است، به‌طوری‌که می‌توانند به‌راحتی یک خودروی دشمن یا ساختمان را هدف قرار دهند.

این مهمات همچنین قابلیت مقیاس‌پذیری برای کاهش خسارات جانبی دارند و طراحی آن‌ها ماژولار است، یعنی نسخه‌های مختلفی برای نیازهای متنوع عملیاتی قابل تولید است. یک PrSM که به Hatchet تجهیز شده باشد، می‌تواند به منطقه هدف شلیک شده و خرده‌مهمات خود را در ارتفاع بالا رها کند. سپس این ریزبمب ها به‌سمت اهداف مختلف روی زمین حرکت کرده و کشندگی کلی سامانه را افزایش دهند – آن هم در حالی‌که خود موشک به‌تنهایی نیز سلاحی مرگبار محسوب می‌شود.

در مجموع، PrSM، Hatchet و Coyote جهشی بزرگ در فناوری موشک‌های تهاجمی ایجاد کرده‌اند و می‌توانند مسیر توسعه مهمات آینده با این مقیاس و کارآیی را هموار کنند.