
مرگ خورشید یا برخورد ناگهانی یک سیارک تنها چند نمونه از راههایی هستند که ممکن است به پایان دنیا منجر شوند. اما حالا دانشمندان بررسی کردهاند که واقعاً چقدر احتمال دارد یکی از این سناریوهای ترسناک اتفاق بیفتد.
گروهی از پژوهشگران دانشگاه دورهام بررسی کردهاند که برخورد احتمالی کهکشان راه شیری با کهکشان آندرومدا، چه سرنوشتی برای زمین رقم خواهد زد. آنها در صد هزار شبیهسازی مختلف، به این نتیجه رسیدند که احتمال برخورد این دو کهکشان در طی ده میلیارد سال آینده حدود پنجاه درصد است.
این برخورد که با سرعتی در حدود ۳۵۴ هزار کیلومتر در ساعت رخ خواهد داد، به گفته کارشناسان میتواند برای هر دو کهکشان فاجعهبار باشد.

البته جای نگرانی نیست، چون خبر خوب این است که این احتمال نسبت به مطالعات قبلی خیلی کمتر شده است.
پروفسور آلیس دیسان، یکی از پژوهشگران این مطالعه، گفته است: «قبلاً فکر میکردیم برخورد با آندرومدا قطعی است و در نهایت یک کهکشان غولپیکر به نام میلکومدا شکل میگیرد. اما حالا این احتمال وجود دارد که اصلاً چنین برخوردی رخ ندهد.»
کهکشان آندرومدا در فاصله ۲.۵ میلیون سال نوری از ما قرار دارد و نزدیکترین کهکشان بزرگ به راه شیری به حساب میآید.
این کهکشان مارپیچی عظیم ۱۵۲ هزار سال نوری پهنا دارد و به نظر میرسد جرمی تقریباً برابر با راه شیری داشته باشد.
اما همانطور که هر دو کهکشان در فضا حرکت میکنند، نیروی گرانشی دیگر کهکشانهای اطراف آنها را به یکدیگر نزدیکتر میکند. وقتی به اندازه کافی به هم نزدیک شوند، جاذبه متقابل باعث میشود شروع به چرخیدن به دور هم و در نهایت به هم برخورد کنند.

اگرچه چنین برخوردهایی نادر هستند، اما نوری که از کهکشانهای بسیار دور به ما میرسد و میلیاردها سال پیش منتشر شده، میتواند تصویری از آنچه در آینده ممکن است اتفاق بیفتد را به ما نشان دهد.
پروفسور کارلوس فرنک، یکی دیگر از پژوهشگران، گفته است: «جهان دائماً در حال تغییر است و پویایی زیادی دارد. ما بارها دیدهایم که کهکشانها با هم برخورد میکنند یا ادغام میشوند. گاهی اوقات این فرآیند مثل یک آتشبازی کیهانی است، بهویژه زمانی که گازهای موجود در کهکشان به سمت مرکز آن کشیده میشوند، به سیاهچاله مرکزی میرسند و تابش بسیار زیادی تولید میکنند و در نهایت درون آن سقوط میکنند.»
در تحقیقات قبلی تصور میشد که راه شیری و آندرومدا تقریباً به طور قطعی طی پنج میلیارد سال آینده با هم برخورد خواهند کرد.
اما شبیهسازیهای جدید نشان میدهند که شاید دنیا اینگونه به پایان نرسد.
پروفسور فرنک گفته است: «قبلاً مطمئن بودیم که چنین سرنوشتی در انتظار کهکشان ماست، اما حالا میدانیم که احتمال زیادی وجود دارد از این پایان ترسناک نجات پیدا کنیم.»

در تنها دو درصد از شبیهسازیها، برخورد بین این دو کهکشان در پنج میلیارد سال آینده اتفاق افتاده است.
در حدود نیمی از شبیهسازیها، آنها آنقدر به هم نزدیک شدند که سرعتشان کاهش پیدا کرد و شروع به چرخیدن به دور هم کردند که در نهایت به ادغام منجر شد.
اما این برخوردها معمولاً بین هشت تا ده میلیارد سال دیگر رخ میدهند، نه زودتر.
این امر نشان میدهد که برخورد راه شیری با آندرومدا به احتمال زیاد پایان دنیا نخواهد بود.
دکتر تیل ساوالا، نویسنده اصلی این تحقیق گفته است: «نتایج ما نشان میدهند که اگر هم برخوردی رخ دهد، احتمالاً زمانی اتفاق میافتد که دیگر نه خورشیدی وجود دارد و نه زمین. حتی اگر این برخورد زودتر از آن زمان باشد، باز هم به احتمال بسیار زیاد، زمین آسیبی نخواهد دید، چون حتی زمانی که دو کهکشان با هم برخورد میکنند، برخورد بین ستارهها خیلی نادر است.»
پژوهشگران میگویند دلیل اینکه احتمال برخورد در شبیهسازیهای آنها کمتر شده، این است که تأثیر کهکشانهای همسایه راه شیری را بیشتر در نظر گرفتهاند، مخصوصاً نیروی گرانشی کهکشانی به نام ابر ماژلانی بزرگ.

اگرچه این کهکشان نسبتاً کوچک است، اما کشش آن در مسیری قرار دارد که میتواند مسیر حرکت راه شیری را در فضا بهطور قابل توجهی تغییر دهد.
وقتی این عامل در شبیهسازیها در نظر گرفته میشود، احتمال برخورد راه شیری با آندرومدا خیلی کمتر میشود.
اما یک نکته منفی هم وجود دارد؛ به گفته پژوهشگران، تقریباً قطعی است که راه شیری در حدود دو میلیارد سال آینده با ابر ماژلانی بزرگ ادغام خواهد شد.
با این حال، دکتر تیل توضیح داده: «برخلاف ادغام احتمالی راه شیری با آندرومدا، ادغام با ابر ماژلانی یک ادغام جزئی است و ساختار کلی کهکشان ما را دستنخورده باقی میگذارد.»
بدون نظر