گودالی آتشین در کشور ترکمنستان که به «دروازه جهنم» شهرت دارد، بیش از ۵۰ سال بدون وقفه در حال سوختن بوده است.
اکنون دانشمندان اعلام کرده‌اند که شعله‌های این گودال رو به خاموشی و به‌تدریج در حال از بین رفتن هستند.
این گودال در سال ۱۹۷۱ به وجود آمد، زمانی که تیمی از دانشمندان شوروی به‌طور اتفاقی به منبعی از گاز طبیعی زیر زمین برخورد کردند و برای جلوگیری از انتشار گازهای خطرناک، آن را آتش زدند.
از آن زمان، این گودال هم به یکی از مقاصد توریستی معروف ترکمنستان تبدیل شده و هم به عنوان یکی از منابع اصلی آلودگی گاز متان شناخته می‌شود.
به گفته محققان، جریان گاز قابل اشتعال که موجب روشن ماندن شعله‌ها می‌شد، کاهش یافته و همین مسئله باعث کم‌فروغ شدن آتش شده است.
براساس گزارش مقامات ترکمن، شعله‌ها اکنون نسبت به گذشته بسیار ضعیف‌تر شده‌اند و تنها از فاصله نزدیک قابل مشاهده‌اند.
یکی از مدیران شرکت دولتی «ترکمن‌گاز» اعلام کرده که در گذشته، نور ناشی از این آتش‌سوزی از چندین کیلومتر دورتر نیز دیده می‌شد و به همین دلیل نام «دروازه جهنم» را برای آن انتخاب کرده بودند. اما حالا تنها آتشی ضعیف و کم‌جان درون گودال باقی مانده است.
این دهانه که نام رسمی آن «درخشش قره‌قوم» است، قطری در حدود ۷۰ متر دارد و در دل صحرای قره‌قوم قرار گرفته است.
در زیر این گودال، مخزن عظیمی از گاز طبیعی قرار دارد که به‌صورت دائمی به سطح نشت می‌کند. شعله‌های متعدد گاز در اطراف گودال، به آن ظاهری عجیب و فرازمینی داده‌اند.
اطلاعات دقیقی از نحوه شکل‌گیری این گودال وجود ندارد، زیرا در دوران اتحاد جماهیر شوروی، مسئولان این ماجرا را مخفی نگه داشته بودند.
با این حال، رایج‌ترین روایت این است که در جریان حفاری برای کشف منابع گاز، زمین ناگهان فرو ریخته و گودال امروزی شکل گرفته است.
در دهه ۱۹۷۰، یک ایستگاه حفاری شوروی به‌اشتباه وارد محفظه‌ای از گاز شد و بر اثر فروپاشی زمین، گودالی به وجود آمد که گاز آن به سطح نشت می‌کرد.
برای جلوگیری از انتشار گازهای سمی، دانشمندان در آن زمان تصمیم گرفتند که گودال را آتش بزنند.
آن‌ها تصور می‌کردند این آتش پس از چند روز خاموش می‌شود، اما بر خلاف انتظارشان، شعله‌ها تا امروز همچنان روشن مانده‌اند.
ترکمنستان چهارمین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد که بیشتر آن‌ها در دل بیابان و به‌صورت پراکنده قرار دارند.
احتمال می‌رود گودال دروازه جهنم به یکی از همین منابع بزرگ متان متصل باشد و به همین دلیل، گاز لازم برای شعله‌ور ماندن را به‌طور پیوسته دریافت کند.
با وجود اینکه این گودال حاصل یک حادثه صنعتی در دوران شوروی بوده، اکنون به یکی از نمادهای کشور ترکمنستان تبدیل شده است.
تعداد اندک گردشگران این کشور، معمولاً برای دیدن این منظره خارق‌العاده و شب‌نشینی در کنار شعله‌ها به این منطقه سفر می‌کنند.
در سال ۲۰۱۹، رئیس‌جمهور وقت ترکمنستان، قربانقلی بردی‌محمدف، برای مقابله با شایعاتی درباره مرگش، فیلمی از خود منتشر کرد که در آن با یک خودروی رالی دور این گودال رانندگی می‌کرد.
اما در سال ۲۰۲۲، او تصمیم گرفت که پروژه‌ای برای خاموش‌کردن شعله‌های این گودال آغاز کند. هدفش این بود که در تاریخ به عنوان رهبری شناخته شود که دروازه جهنم را بست.
او در سخنانش اشاره کرده بود که ادامه سوزاندن گاز، به معنای از بین رفتن منابع ارزشمندی است که می‌توانند به سود اقتصادی کشور و بهبود معیشت مردم کمک کنند.
پس از آن، دست‌کم دو چاه جدید در اطراف گودال حفر شد تا گاز متان نشت‌یافته به سطح را جمع‌آوری کند.
همچنین، برخی از پمپ‌های گازی قدیمی در منطقه مجدداً به‌کار گرفته شدند تا گاز را از گودال منحرف کنند.
داده‌های حاصل از این چاه‌های اطراف نشان می‌دهد که میزان گاز ورودی به گودال کاهش قابل توجهی یافته است.
در نتیجه، شعله‌های گودال نیز کوچک‌تر و کم‌فروغ‌تر شده‌اند.
این اتفاق خبر خوشی برای فعالان محیط‌زیست است، چراکه ترکمنستان سابقه خوبی در کنترل نشت گاز ندارد.
گاز متان یکی از قوی‌ترین گازهای گلخانه‌ای است که نقش مهمی در گرم شدن زمین دارد.
طبق گزارشی از آژانس بین‌المللی انرژی، ترکمنستان بزرگ‌ترین کشور منتشرکننده متان از طریق نشت گاز در جهان بوده، گرچه دولت این کشور این آمار را قبول ندارد.
شرکت اطلاعاتی Kayrros نیز اعلام کرده بود که تنها نشت گاز از دو میدان سوخت فسیلی در ترکمنستان در سال ۲۰۲۲، بیش از کل انتشار دی‌اکسیدکربن بریتانیا در همان سال بر تغییرات اقلیمی تأثیر گذاشته است.
اگرچه شعله‌های گودال تا حدی باعث سوختن گاز نشت‌یافته می‌شدند، اما همچنان حجم زیادی از متان بدون سوختن به جو وارد می‌شود.
با هدایت گاز طبیعی به چاه‌های امن‌تر و استفاده از آن برای تولید انرژی، این کشور می‌تواند میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهد.
بدون نظر