مطالعه اعماق کیهان معمولاً نیاز به ابررایانه‌های گران‌قیمت، ماهواره‌ها و تلسکوپ‌های پیشرفته دارد که هزینه آن‌ها به میلیاردها دلار می‌رسد.
اما حالا گروهی از دانشمندان شرایطی را فراهم کرده‌اند که بتوانید از خانه، بدون هیچ ابزار خاصی، وارد دنیای شگفت‌انگیز کیهان شوید.
آن‌ها نقشه‌ای تعاملی با نام «COSMOS-Web» را طراحی کرده‌اند که به کاربران اجازه می‌دهد در میان حدود ۸۰۰ هزار کهکشان حرکت کرده و تا ۱۳٫۵ میلیارد سال به عقب بازگردند.
این یعنی می‌توان تا ۹۸ درصد عمر جهان را مرور کرد؛ تقریباً تا لحظه‌ای که جهان برای اولین‌بار شکل گرفت، یعنی حدود ۱۳٫۸ میلیارد سال پیش.
تصویری که در این نقشه مشاهده می‌شود، محدوده‌ای از آسمان را پوشش می‌دهد که تقریباً به اندازه سه ماه کامل است. این تصویر حاصل ترکیب بیش از ۱۰ هزار عکس ثبت‌شده با تلسکوپ فضایی جیمز وب است.
به گفته کیتلین کیسی، استاد نجوم در دانشگاه کالیفرنیا در سانتا باربارا و یکی از سرپرستان این پروژه، هدف آن‌ها این بوده که تصویری عمیق از فضا را در مقیاسی بی‌سابقه ثبت کنند.
اگر تصویری از میدان فوق‌عمیق تلسکوپ هابل را روی یک برگ کاغذ معمولی چاپ کنید، عکس ما به همان عمق، چیزی در حدود یک تابلو بزرگ ۴ در ۴ متر خواهد بود. یعنی ابعادش بسیار بزرگ و چشمگیر است.
تا پیش از این، داده‌های مربوط به این نقشه وجود داشت، اما به صورت خام و پیچیده بودند و فقط کارشناسان با استفاده از ابررایانه‌ها می‌توانستند آن‌ها را تحلیل کنند.
اما طی دو سال گذشته، تیمی بین‌المللی از دانشمندان تلاش کرده تا این اطلاعات عظیم را به گونه‌ای ساده و کاربردی تبدیل کند که همه مردم بتوانند از آن استفاده کنند.
در نقشه تعاملی جدید که از طریق یک لینک در دسترس قرار گرفته، کاربران می‌توانند با بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی، صدها هزار کهکشان را ببینند و جزئیات شگفت‌انگیزی از آن‌ها را کشف کنند.
ابزارهای موجود در نقشه این امکان را می‌دهند که بین حالت‌های مختلف تصویربرداری جابه‌جا شوید و به اطلاعات دقیق‌تری دست پیدا کنید.
همچنین می‌توانید با فعال‌کردن گزینه‌های سمت چپ نقشه، فهرست کهکشان‌ها را ببینید و با کلیک روی هر کهکشان، اطلاعات جامع و دقیقی درباره آن دریافت کنید.
دانشمندان امیدوارند که با منتشر کردن این نقشه، افراد بیشتری وارد دنیای کشف کیهان شوند و به پاسخ برخی از پرسش‌های بزرگ و بی‌پاسخ در مورد جهان کمک کنند.
کیسی در این‌باره می‌گوید:
بهترین شکل علم، وقتی اتفاق می‌افتد که افراد مختلف از زاویه‌های متفاوت به یک مجموعه داده نگاه می‌کنند. این کشف‌ها فقط نباید در انحصار یک گروه خاص باشد.
این مجموعه عظیم از داده‌ها هم‌اکنون به دانشمندان کمک می‌کند تا درک بهتری از چگونگی شکل‌گیری کهکشان‌ها در ابتدای تاریخ جهان به دست آورند و حتی برخی فرضیات پایه در علم اخترشناسی را دوباره بررسی کنند.
بر اساس داده‌های پیشین تلسکوپ هابل، انتظار می‌رفت که در ۵۰۰ میلیون سال ابتدایی پس از بیگ‌بنگ، کهکشان‌ها بسیار نادر باشند.
دلیل این پیش‌بینی این بود که شکل‌گیری ستاره‌ها زمان زیادی می‌برد و باید تحت تأثیر گرانش به هم نزدیک شوند تا ساختارهای بزرگ‌تری را بسازند.
اما زمانی که دانشمندان به دورترین نقاط قابل مشاهده کیهان نگاه کردند، متوجه شدند که حدود ۱۰ برابر بیشتر از حد انتظار کهکشان وجود دارد.
از زمانی که جیمز وب شروع به کار کرده، مدام از خودمان می‌پرسیم: آیا این داده‌ها مدل کیهان‌شناسی ما را به چالش می‌کشند؟
چون به نظر می‌رسد که جهان خیلی زودتر از آنچه که فکر می‌کردیم، شروع به تولید نور کرده. تنها حدود ۴۰۰ میلیون سال زمان داشته تا چیزی معادل یک میلیارد جرم خورشیدی از ستارگان را شکل دهد. ما واقعاً هنوز نمی‌دانیم چنین چیزی چطور ممکن بوده.
نقشه جدید نسبت به نسخه‌های قبلی بسیار دقیق‌تر است و این دقت بالا به لطف ابعاد بزرگ آینه تلسکوپ جیمز وب امکان‌پذیر شده است.
آینه اصلی هابل ۲٫۴ متر قطر داشت، اما آینه تلسکوپ جیمز وب ۶٫۵ متر عرض دارد.
این تفاوت باعث شده که جیمز وب بتواند ضعیف‌ترین نورهای ساطع‌شده از دورترین نقاط جهان را ثبت کند.
جیهان کارتال‌تپه، استاد مؤسسه فناوری راچستر و یکی از دیگر سرپرستان پروژه گفته است:
حساسیت بی‌نظیر تلسکوپ جیمز وب به ما این امکان را می‌دهد که کهکشان‌هایی را ببینیم که قبلاً به دلیل نور کم و فاصله زیاد قابل شناسایی نبودند. حالا می‌توانیم این کهکشان‌های بسیار ابتدایی را پیدا کنیم و ویژگی‌های آن‌ها را با دقت بررسی کنیم.
با این حال، تیم پروژه COSMOS-Web هنوز کار زیادی برای تحلیل کامل این نقشه در پیش دارد.
در برنامه آن‌هاست که با استفاده از ابزارهای طیف‌سنجی تلسکوپ جیمز وب، کهن‌ترین کهکشان‌های موجود در تصویر را شناسایی کنند و درباره ترکیبات شیمیایی ستارگان اولیه اطلاعات بیشتری به‌دست آورند.
بدون نظر