هاکان شوکور، ستاره سابق فوتبال ترکیه، زمانی عزیز ملتش بود. با توانایی ذاتی گلزنی که او را به مهاجمی مورد ستایش هواداران تیم ملی ترکیه و غول سوپرلیگ این کشور، گالاتاسرای، تبدیل کرده بود، شوکور به عنوان بهترین بازیکن تاریخ هر دو تیم به شهرت رسید.
با این حال، در حالی که شوکور لحظات درخشان بسیاری را در طول سال‌های بازی‌اش برای فوتبال دوستان در ترکیه به ارمغان آورد، این مهاجم سابق و چهره سیاسی برای مدتی کوتاه، اکنون پس از درگیری با دولت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور کنونی ترکیه، خود را در تبعید در ایالات متحده می‌بیند. از کمک به ترکیه برای رسیدن به نیمه نهایی جام جهانی گرفته تا مواجهه با مجازات اعدام، داستان هاکان شوکور بسیار پرفراز و نشیب است؛ از گل‌ها و افتخارات گرفته تا تهدید دستگیری در صورت بازگشت به وطن محبوبش.
گاو نر بُسفر
پس از شهرت تدریجی‌اش با ساکاریاسپور و بورسااسپور در لیگ دسته دوم فوتبال ترکیه، مهارت و عملکرد خیره‌کننده و بادوام شوکور در سال ۱۹۹۲ توجه گالاتاسرای را به خود جلب کرد. دو سال قبل، درخشش شوکور در سال‌های ابتدایی دوران حرفه‌ایش، اولین حضور بین‌المللی‌اش در تیم ملی ترکیه را برایش به ارمغان آورده و حالا کیفیت بازی‌اش او را به استانبول کشانده بود.
در سال اول حضور در گالا، این مهاجم ترک در ۳۰ بازی ۱۹ گل به ثمر رساند و به تیم خود کمک کرد تا هم عنوان قهرمانی لیگ و هم جام حذفی را کسب کند. سپس در دو فصل بعدی به ترتیب ۱۶ و ۱۹ گل دیگر به گل‌هایش برای گالاتاسرای اضافه نموده و توجه تورینو را به خود جلب کرد. در سال ۱۹۹۵، شوکور به تورین نقل مکان کرد و به دومین بازیکن ترک تبدیل شد که تاکنون در سری آ بازی کرده است. با این حال، پس از عدم موفقیت در جا افتادن در تیم، در پنجره نقل و انتقالات زمستانی بعدی به کشورش و گالاتاسرای بازگشت.
در حضور دوباره در گالا، انگار شوکور هرگز از تیم دور نبوده، چون در اولین فصل پس از بازگشت به راحتی ۱۶ گل برای تیمش زد تا اینکه در فصل ۹۷-۱۹۹۶ با ۳۸ گل، در کنار متین اوکتای، اسطوره فوتبال ترکیه، در جایگاه دوم بیشترین گل زده در یک فصل قرار گرفت. به لطف تلاش‌هایش، شوکور در آن سال در رتبه سوم توپ طلای جهان قرار گرفت. در فصل‌های بعدی، این مهاجم ترکیه‌ای به روند گلزنی‌هایش ادامه داد و فصل ۲۰۰۰-۱۹۹۹ بار دیگر تاریخ‌ساز شد، اما این بار از نظر تیمی. گالاتاسرای برای دومین سال متوالی دوگانه داخلی را به دست آورد و جام یوفا را نیز به افتخارات خود اضافه کرد؛ جایی که با شکست آرسنال در ضربات پنالتی، به اولین تیم ترکیه‌ای تبدیل شد که یک عنوان قهرمانی اروپا را کسب می‌کند.
نکته: هاکان شوکور با ۵۱ گل زده برای تیم ملی ترکیه، بهترین گلزن تاریخ این کشور است.
با گل‌های بیشتر، شوکور برای بار دوم به ایتالیا رفت، در تیم‌های اینتر و سپس پارما بازی کرد و سپس مدتی کوتاه در بلکبرن روورز، انگلیس نیز بر تجربیات خود افزود، اما هیچ‌کدام از این حضورها موفقیت‌آمیز نبودند. به نظر می‌رسید گالاتاسرای و ترکیه همیشه مکان امنی برای شوکور بودند. او در زمان بازگشت دومش به گالاتاسرای در سال ۲۰۰۳، یک نماد ملی بود. سال قبل، او سریع‌ترین گل جام جهانی را به ثمر رسانده بود: گلی در ثانیه یازدهم مقابل کره جنوبی، و در مسیر رسیدن به رکورد بیشترین گل ملی – که در نهایت ۵۱ گل در ۱۱۲ بازی بود – قرار داشت. شوکور پس از بازنشستگی در سال ۲۰۰۸ و ورود آرام آرام به سیاست، احتمالاً نمی‌توانست تصور کند که اوضاع در سرزمین مادری‌اش چگونه تغییر خواهد کرد.
آمار دوران حرفه‌ای هاکان شوکور
باشگاه
تعداد بازی
تعداد گل
تعداد پاس گل
جام‌ها
ساکاریا اسپور
۴۴
۱۰
۱
۰
بورسا اسپور
۶۳
۱۶
۵
۰
گالاتاسرای
۵۳۹
۲۸۸
۱۱۳
۱۶
تورینو
۵
۱
۰
۰
اینتر
۳۵
۶
۲
۰
پارما
۱۸
۳
۲
۱
بلکبرن روورز
۹
۲
۱
۰
تیم ملی ترکیه
۱۱۲
۵۱
۲۰
۰
دشمن دولت و فرار از کشور
شوکر در سال ۲۰۱۱ وارد سیاست شده و به عنوان عضو پارلمان انتخاب شد. او تنها دو سال در پارلمان ترکیه دوام آورد؛ سپس از حزب خود استعفا داد و ارتباطاتی با جنبش برادری اسلام‌گرای فتح الله گولن پیدا کرد. شوکور به عنوان نماینده مستقل پارلمان نامزد شد، اما پس از پایان دوره نمایندگی‌اش در سال ۲۰۱۵، در هر شغلی که در ترکیه دنبال می‌کرد با موانعی روبرو شد که باعث شد تصمیم بگیرد در ایالات متحده زندگی کند.
در سال ۲۰۱۶، ارتباطات با گروه گولن باعث مشکلی بسیار بزرگ‌تر برای او شد. این موضوع و توهین به رئیس جمهور اردوغان در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) باعث شد هاکان شوکور در آستانه دستگیری قرار گیرد. هاکان در دادگاهی که به صورت غیابی برگزار شد، به خاطر اتهامات فوق‌الذکر محاکمه گردید. شوکور مدعی شد که قصد توهین به اردوغان را نداشته است، اما دادستان‌ها با این گفته‌های او مخالفت کردند. بدتر از آن، در ادامه کودتایی رخ داد که توسط گولن با کمک بخش کوچکی از نیروهای مسلح ترکیه سازماندهی شده بود و تلاش می‌کرد اردوغان را سرنگون کند.
کودتا ناموفق بود، اما اثرات اجتماعی آن بسیار بزرگ‌تر از چیزی شد که گمان می‌رفت. بیش از ۳۰۰ نفر در این کودتا جان باختند، حدود ۱۲۰ هزار نفر شغل خود را از دست دادند و ۵۰ هزار نفر دستگیر شدند. هر کسی که با گولن ارتباط داشت، تروریست تلقی شده و به عنوان عضوی از FETO (سازمان تروریستی فتح‌الله گولن) معرفی می‌شد.
بلافاصله پس از کودتای نافرجام در ترکیه، حکم دستگیری هاکان صادر شده و به عضویت در یک گروه تروریستی مسلح متهم شد. با این حال، به لطف نقل مکانش به ایالات متحده، شوکور از تعقیب قضایی توسط دولت اردوغان – که قطعاً شامل زندان و حتی مجازات اعدام در بدترین حالت می‌شد – فرار کرد. شوکور با نگاهی به تبعیدش، در مورد اتهامات ادعایی خود صحبت کرده است. اگرچه او هرگز حمایت خود از جنبش گولن را پس نگرفته، اما هنوز معتقد است که هیچ کار اشتباهی انجام نداده است:
«به نظر نمی‌رسد کسی بتواند توضیح دهد که نقش من در این کودتا چه بوده است.»
«من هرگز کار غیرقانونی انجام نداده‌ام، من خائن یا تروریست نیستم.»
او با امید از آینده صحبت کرد و در سال ۲۰۱۸ به نیویورک تایمز گفت: «این کشور من است. من مردمم را دوست دارم، حتی اگر باورهای آن‌ها در مورد من توسط رسانه‌های کنترل‌شده تحریف شده باشد.» شوکور که اکنون سبک زندگی بسیار متفاوتی دارد، در مورد شغل فعلی خود در ایالات متحده صحبت کرده و گفت: «من به ایالات متحده نقل مکان کردم، در ابتدا یک کافه در کالیفرنیا اداره می‌کردم، اما افراد عجیب و غریب مدام به کافه می‌آمدند. اکنون برای اوبر رانندگی می‌کنم و کتاب می‌فروشم.»
شوکور اخیراً در سال ۲۰۲۴، در حالی که هنوز در کالیفرنیا بود، با The Athletic مصاحبه کرده و فاش نموده که حتی ویدیوهایی در یوتیوب منتشر می‌کند تا در مورد وضعیت خود افشاگری کرده باشد:
«من از یوتیوب به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم ترکیه استفاده می‌کنم. هر زمان که در یوتیوب لایو اجرا می‌کنم، هزاران نفر به من ملحق می‌شوند. می‌توانم با آن‌ها نه تنها در مورد فوتبال، بلکه در مورد مشکلات فعلی کشور نیز صحبت کنم.»
شوکور افزود که «دوست دارم دوباره با خانواده، دوستان و خاطراتم دیدار کند، اما تنها زمانی که حاکمیت قانون بازگردد». هاکان شوکور که اکنون در دهه ۵۰ زندگی خود است، همچنان در تبعید به سر می‌برد.
بدون نظر