جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل بالاخره با یک آتش‌بس به پایان رسید و معلوم نیست که آیا این ترک تخاصم طولانی است یا بزودی از سر گرفته می‌شود. فارغ از ادعاها و رجزخوانی‌ها، دو طرف در این جنگ صدمات قابل توجهی به یکدیگر وارد کردند. اسرائیل شاهد خرابی‌ها و تلفاتی بود که برای دهه‌ها تجربه نکرده و به نظر می‌رسد که بعد از یک سال درگیری‌های مختلف در غزه، لبنان، سوریه و نقاط دیگر، اقتصاد و زیرساخت‌هایش توان ادامه بیشتر این درگیری را نداشت.
در طرف دیگر نیز ایران علیرغم صدمات قابل توجهی که با موشک‌های بالستیک خود به اسرائیل وارد کرد، نشان داد که در زمینه پدافند هوایی و جنگنده‌ها عملکردی در حدواندازه موشک‌های خود ندارد. دو طرف خود را پیروز این جنگ می‌دانند اما صدمات اقتصادی این درگیری تمام عیار ۱۲ روزه بر هر دو طرف را نمی‌توان دستکم گرفت. در حالی که هنوز برآوردی از صدمات اقتصادی این جنگ بر ایران صورت نگرفته، بسیاری از رسانه‌ها از فشار اقتصادی جنگ ۱۲ روزه با ایران بر اسرائیل خبر می‌دهند.
بر اساس گزارش وب‌سایت «فایننشال اکسپرس»، اسرائیل تنها در هفته نخست حملات به ایران حدود ۵ میلیارد دلار هزینه کرده، در حالی که هزینه روزانه جنگ به ۷۲۵ میلیون دلار می‌رسد که از این میزان، ۵۹۳ میلیون دلار برای حمله و ۱۳۲ میلیون دلار صرف اقدامات دفاعی و بسیج نیروهای نظامی شده است.
روزنامه «وال‌استریت ژورنال» نیز اعلام کرده هزینه روزانه سیستم‌های ضد موشکی اسرائیل بین ۱۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار متغیر بوده است.
طبق تخمین مؤسسه سیاست‌گذاری اقتصادی «آرون» مستقر در اسرائیل، اگر این حملات یک ماه ادامه پیدا می‌کرد، هزینه‌ها می‌توانست به بیش از ۱۲ میلیارد دلار برسد.
«ناصر عبدالکریم»، دانشیار رشته مالی در دانشگاه آمریکایی فلسطین، در گفتگو با خبرگزاری آنادولو گفت این حملات نه‌تنها مستقیماً هزینه‌های نظامی اسرائیل را افزایش داده، بلکه بر فعالیت‌های تولیدی تل‌آویو نیز اثر منفی گذاشته است. او معتقد است که هزینه مستقیم و غیرمستقیم این جنگ می‌تواند برای اسرائیل تا ۲۰ میلیارد دلار برآورد شود.
او همچنین تصریح می‌کند که کسری بودجه اسرائیل ۶ درصد افزایش خواهد یافت و پرداخت غرامت به شهروندان آسیب‌دیده، وضعیت مالی دولت را وخیم‌تر خواهد کرد.
بر اساس اعلام سازمان مالیات اسرائیل، در هفته نخست بیش از ۱۰ هزار نفر خانه‌های خود را ترک کردند و ۳۶٬۴۶۵ نفر برای دریافت غرامت درخواست داده‌اند.
عبدالکریم می‌گوید دولت اسرائیل در حال بررسی سه گزینه برای پوشش کسری بودجه فزاینده است: ۱. کاهش هزینه‌های عمومی در بخش‌های بهداشت و آموزش ۲. افزایش مالیات‌ها ۳. توسل به استقراض، که در این صورت نسبت بدهی عمومی به تولید ناخالص داخلی می‌تواند از ۷۵ درصد فراتر رود.
وزارت دارایی اسرائیل اعلام کرده که منابع مالی کنونی به‌سرعت در حال ته کشیدن است. این وزارتخانه خواستار اختصاص ۸۵۷ میلیون دلار به وزارت دفاع شده و همچنین درخواست ۲۰۰ میلیون دلار کاهش بودجه از وزارتخانه‌های بهداشت، آموزش و خدمات اجتماعی کرده است.
به گزارش روزنامه اقتصادی «گلوبز» اسرائیل، بیشتر این بودجه صرف هزینه‌های پرسنل نظامی خواهد شد. در جریان بسیج گسترده، حدود ۴۵۰ هزار نیروی ذخیره در اسرائیل به خدمت فراخوانده شدند.
عبدالکریم همچنین می‌گوید نرخ برابری «شِکِل» در برابر دلار آمریکا پس از آغاز جنگ به ۳.۷ کاهش یافت اما به ۳.۵ برگشت؛ البته این بازگشت محدود تحت‌تأثیر تضعیف دلار و معاملات سفته‌بازانه نیز بوده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر درگیری با ایران ادامه یابد، نرخ رشد اقتصادی اسرائیل ممکن است کاهش یابد، نرخ بیکاری افزایش یافته و نرخ فقر نیز بالا رود.
ایران زیرساخت‌های حیاتی در تل‌آویو و حیفا را هدف قرار داده است؛ از جمله حمله‌ای که موجب تعطیلی پالایشگاه نفت «بازان»، بزرگ‌ترین پالایشگاه اسرائیل شد و طبق گزارش فایننشال تایمز، زیانی ۳ میلیون دلاری در روز به بار آورده است.
فرودگاه «بن‌گوریون» نیز در پی حملات تلافی‌جویانه ایران فعالیت خود را متوقف کرد. این فرودگاه معمولاً روزانه ۳۰۰ پرواز و ۳۵٬۰۰۰ مسافر را پوشش می‌دهد و تا روز یکشنبه فقط برای بازگرداندن شهروندان به‌طور جزئی بازگشایی شده بود که این اختلال می‌تواند خسارت‌های اقتصادی بیشتری به‌همراه داشته باشد.
این توقف هم‌زمان شد با تصمیم شرکت هواپیمایی ملی اسرائیل، «ال عال»، برای تعلیق پروازها و تغییر مسیر هواپیماها جهت کاهش خطر حمله. یک پرواز به پاریس در میانه راه به قبرس جنوبی منحرف شد و پرواز دیگری به بانکوک، مجبور به فرود در رم شد.
هزینه‌های عملیاتی ناشی از این تغییرات، به‌تنهایی حدود ۶ میلیون دلار برآورد شده است.
بازارهای مالی نیز از تنش‌های نظامی آسیب دیده‌اند. به‌عنوان نمونه، حمله موشکی اخیر ایران به بورس الماس اسرائیل—بخشی که حدود ۸ درصد از صادرات آن را تشکیل می‌دهد—ضربه سنگینی وارد کرد.
به نظر می‌رسد حتی اگر آتش‌بس نیز پایدار بماند، تبعات سیاسی، اجتماعی و به ویژه اقتصادی این جنگ ۱۲ روزه برای ماه‌ها و شاید سال‌ها بر فضای حکمرانی دو طرف مستولی باقی بماند.
بدون نظر