بعد از کش و قوس‌های فراوان بالاخره شب گذشته با تصویب نشدن طرح پیشنهادی روسیه و چین برای تمدید ۶ ماهه مهلت عملی شدن مکانیسم ماشه، این بند در برجام به طور کامل فعال شده و از ۲۴ ساعت دیگر تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بازخواهند گشت. بدین ترتیب اسنپ‌بک نهایی شد و تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران فردا (یکشنبه) ساعت ۸ شب به وقت نیویورک پس از ده سال دوباره اجرا خواهد شد. اما مکانیسم ماشه چه تحریم‌هایی را علیه ایران باز می‌گرداند؟
مکانیسم ماشه چیست؟
مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک، بخشی از سازوکار نظارتی مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است که پس از امضای برجام در سال ۲۰۱۵ به تصویب رسید. بر اساس این سازوکار، اگر هر یک از اعضای توافق هسته‌ای (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان) مدعی شوند که ایران تعهدات برجامی خود را نقض کرده، می‌توانند روند بازگرداندن تحریم‌های تعلیق‌شده را آغاز کنند.
ویژگی کلیدی این سازوکار، غیرقابل وتو بودن آن است؛ به این معنا که اگر یکی از کشورهای عضو، موضوع را به شورای امنیت ارجاع دهد و طی ۳۰ روز توافقی حاصل نشود، تمام تحریم‌های پیشین سازمان ملل به‌طور خودکار بازمی‌گردند، حتی اگر دیگر اعضا با آن مخالفت کنند.
با اعمال مکانیسم ماشه چه تحریم‌هایی برای ایران به‌وجود می‌آید؟
فعالسازی مکانیسم ماشه می‌تواند پیامدهای اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک گسترده‌ای برای ایران به‌همراه داشته باشد. مهم‌ترین تبعات آن عبارتند از:
بازگشت تمام تحریم‌های بین‌المللی سازمان ملل که پیش از توافق برجام بر ایران اعمال شده بود، از جمله تحریم‌های تسلیحاتی، موشکی، مالی و بانکی.
مسدود شدن دارایی‌های ایران در بانک‌های خارجی و محدودیت‌های شدید در مبادلات مالی بین‌المللی.
کاهش بیشتر ارزش ریال و افزایش نرخ تورم در بازار داخلی.
محدودیت در فروش نفت و کاهش صادرات، به‌دلیل تحریم کشتیرانی و بیمه.
بی‌ثباتی در فضای اقتصادی و افزایش فشار بر مردم و فعالان اقتصادی.
مکانیسم ماشه چه زمانی فعال خواهد شد؟
با توجه به بندهای قطعنامه ۲۲۳۱، مدت زمان اجرای این سند تا اکتبر ۲۰۲۵ (مطابق با مهرماه ۱۴۰۴) در نظر گرفته شده است. بر اساس اظهارات عباس عراقچی، معاون پیشین وزارت امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکرات هسته‌ای، در صورت آغاز مذاکرات جدید، فرصت بسیار محدود است، چراکه پس از پایان مدت قطعنامه، بستر حقوقی برجام عملاً از بین می‌رود.
بر این اساس، در صورت ادامه روند فعلی و عدم دستیابی به توافق، پاییز سال ۱۴۰۴ می‌تواند نقطه عطفی در بازگشت تحریم‌ها از مسیر اسنپ‌بک باشد.
با فعال شدن این مکانیزم، ما میشیم کره شمالی. یا سوریه قبل ازادی.
چون ماشه خیلی شدیده. من تا جایی که مطالعه کردم یعنی اینکه مثل عراق نفت بدیم غذا وارد کنیم. برنامه ی نفت در برابر غذا. تو اینترنت بزنین. حتی مکانیزم ماشیه شدیدتر هم هست. چون اینترنت هم تحریم میشه. یعنی خود کشورهای همسایه اینترنت رو میزنن قطع میکنن. و یک گزینه ی عدم تهدید نظامی داره. یعنی اینکه غرب اعلام میکنه مثلا فلان نقطه پرواز ممنوعه. و اگه چیزی پرواز کنه میزنن. و چون مکانیزم ماشه فعال شده و ایران هم فعال شدن رو قبول کرده، پس قانونیه.
ما مردم عادی بیچاره تر و فقیرتر میشیم
آقازاده ها جای گرم و نرم نشستن و با ثروت مردم ایران در خارجه بیزنس میکنن
خدایا خودت بداد ما برس
با فعال شدن این مکانیزم، ما میشیم کره شمالی. یا سوریه قبل ازادی.
چون ماشه خیلی شدیده. من تا جایی که مطالعه کردم یعنی اینکه مثل عراق نفت بدیم غذا وارد کنیم. برنامه ی نفت در برابر غذا. تو اینترنت بزنین. حتی مکانیزم ماشیه شدیدتر هم هست. چون اینترنت هم تحریم میشه. یعنی خود کشورهای همسایه اینترنت رو میزنن قطع میکنن. و یک گزینه ی عدم تهدید نظامی داره. یعنی اینکه غرب اعلام میکنه مثلا فلان نقطه پرواز ممنوعه. و اگه چیزی پرواز کنه میزنن. و چون مکانیزم ماشه فعال شده و ایران هم فعال شدن رو قبول کرده، پس قانونیه.