چین در سال ۲۰۲۳ با ۱۵.۹ گیگاتن دی‌اکسید کربن معادل، بیشترین سهم از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان را داشته و ۳۰.۱٪ از کل انتشار جهانی را به خود اختصاص داده است.
در مجموع، ۱۵ کشور نخست از نظر میزان انتشار، حدود ۷۶.۶٪ از کل گازهای گلخانه‌ای جهان را تولید کرده‌اند.
با وجود رشد استفاده از منابع انرژی پاک در بسیاری از کشورها، انتشار گازهای گلخانه‌ای در سال ۲۰۲۳ همچنان به رکورد جدیدی رسید.
آمریکا با وجود جمعیت کمتر نسبت به چین، دومین کشور آلاینده جهان است و سرانه انتشار آن در میان ۱۵ کشور اول، در جایگاه بالایی قرار دارد.
بر اساس داده‌های پایگاه جهانی تحقیق درباره گازهای گلخانه‌ای (EDGAR)، یک اینفوگرافیکی منتشرشده که ۱۵ کشور نخست از نظر میزان انتشار کربن در سال ۲۰۲۳ را نشان می‌دهد.
در این رتبه‌بندی، میزان انتشار به صورت گیگاتن دی‌اکسید کربن معادل (GtCO₂e) در سطح ملی سنجیده شده و نتایج نشان می‌دهد که همین ۱۵ کشور نزدیک به ۸۰٪ از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
جدول ۱۵ کشور نخست از نظر میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در سال ۲۰۲۳
رتبه
کشور
میزان انتشار (۲۰۲۳)
سهم از کل انتشار جهانی
۱
چین
۱۵.۹ گیگاتن CO₂e
۳۰.۱٪
۲
ایالات متحده
۶.۰ گیگاتن CO₂e
۱۱.۳٪
۳
هند
۴.۱ گیگاتن CO₂e
۷.۸٪
۴
اتحادیه اروپا
۳.۲ گیگاتن CO₂e
۶.۱٪
۵
روسیه
۲.۷ گیگاتن CO₂e
۵.۰٪
۶
برزیل
۱.۳ گیگاتن CO₂e
۲.۵٪
۷
اندونزی
۱.۲ گیگاتن CO₂e
۲.۳٪
۸
ژاپن
۱.۰ گیگاتن CO₂e
۲.۰٪
۹
ایران
۱.۰ گیگاتن CO₂e
۱.۹٪
۱۰
عربستان سعودی
۰.۸ گیگاتن CO₂e
۱.۵٪
۱۱
کانادا
۰.۷ گیگاتن CO₂e
۱.۴٪
۱۲
مکزیک
۰.۷ گیگاتن CO₂e
۱.۳٪
۱۳
کره جنوبی
۰.۷ گیگاتن CO₂e
۱.۲٪
۱۴
ترکیه
۰.۶ گیگاتن CO₂e
۱.۱٪
۱۵
استرالیا
۰.۶ گیگاتن CO₂e
۱.۱٪
,
مجموع ۱۵ کشور
۴۱.۰ گیگاتن CO₂e
۷۶.۶٪
چین؛ موتور محرک آلودگی جهانی
انتشار گسترده گازهای گلخانه‌ای توسط چین، بازتاب‌دهنده جایگاه این کشور به‌عنوان مرکز تولید جهان است. اقتصاد چین به‌شدت به زغال‌سنگ وابسته بوده و فعالیت‌های صنعتی گسترده‌ای دارد که باعث می‌شوند حجم زیادی از کربن در جو منتشر شود.
سهم چین از تولید صنعتی جهانی نیز حدود ۲۷٪ بوده که تقریباً با سهم آن از انتشار کربن برابر است. این ارتباط، به‌روشنی نشان می‌دهد که تبدیل شدن به پایگاه تولید جهانی، چه تبعات زیست‌محیطی سنگینی برای چین داشته است.
آمریکا و هند؛ در صدر فهرست در کنار چین
آمریکا با ۶.۰ گیگاتن CO₂e و سهم ۱۱.۳٪ از انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان، دومین کشور در این رتبه‌بندی است. این در حالی است که آمریکا حدود ۳۳۰ میلیون نفر جمعیت دارد؛ یعنی تقریباً یک‌چهارم جمعیت چین، اما میزان انتشار سرانه آن بسیار بالاست. سرانه انتشار دی اکسید کربن در ایالات متحده حدود ۱۵ تن در سال است که آن را در بین ۱۵ کشور اول، در میان آلاینده‌ترین مناطق جهان قرار می‌دهد.
از سوی دیگر، هند با جمعیتی معادل چهار برابر جمعیت آمریکا، در رتبه سوم این فهرست قرار دارد. انتشار گازهای گلخانه‌ای هند در سال ۲۰۲۳ معادل ۴.۱ گیگاتن CO₂e (۷.۸٪ از کل انتشار جهانی) بوده است. هرچند میزان کلی انتشار گازهای آلاینده این کشور کمتر از آمریکاست، اما با رشد سریع اقتصادی و جمعیتی، این میزان در هند نیز به‌سرعت در حال افزایش است. مسیر هند تا حدی مشابه مسیر کشورهای صنعتی غرب بوده؛ رشد اقتصادی همراه با افزایش آلایندگی.
کشورهای کوچکتر با اثرات بزرگ‌تر
برخی از کشورها با جمعیت نسبتاً پایین‌تر، در فهرست جایگاه پایین‌تری دارند، اما از نظر انتشار سرانه بسیار بالاتر هستند. برای مثال، استرالیا، کانادا و عربستان سعودی از جمله کشورهایی هستند که به‌واسطه اقتصادهای مبتنی بر منابع و سبک زندگی انرژی‌بر، میزان انتشار سرانه بالایی دارند.
در این کشورها، استفاده گسترده از سوخت‌های فسیلی، ساختار صنعتی و مصرف بالای انرژی در بخش خانگی، موجب شده که علی‌رغم جمعیت کمتر، نقش مهمی در انتشار گازهای گلخانه‌ای ایفا کنند.
از سوی دیگر، کشورهایی مانند برزیل و اندونزی که در حال توسعه هستند، با مسائل دیگری از جمله جنگل‌زدایی، بهره‌برداری شدید از منابع طبیعی و تغییر کاربری زمین مواجه‌اند که باعث شده میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در آن‌ها نیز بالا باشد.
به طور کلی، بررسی انتشار گازهای گلخانه‌ای نشان می‌دهد که مقابله با بحران اقلیمی، نیازمند اقدامات جهانی است. از کشورهای پرجمعیت صنعتی تا کشورهای کوچکتر با مصرف بالا، همگی در شکل‌گیری این بحران سهم دارند و برای مدیریت این مشکل باید راه‌حل‌هایی فراگیر، متوازن و جهانی طراحی شوند.
بدون نظر