مرگ اومایرا سانچز، دختری ۱۳ ساله که ۶۰ ساعت در گل‌ولای ناشی از فوران آتشفشان گرفتار بود، به نماد فاجعه آرمرو در سال ۱۹۸۵ تبدیل شد؛ حادثه‌ای که جان بیش از ۲۵ هزار نفر را گرفت. او در حالی‌که نیمی از بدنش زیر آوار مدفون شده بود، با چشمانی خون‌گرفته و بدنی نیمه‌جان سوژه عکاسان شد تا همواره در حافظه جمعی جهان باقی بماند.
فوران مرگبار آتشفشان و مرگ آهسته اومایرا سانچز جلوی دوربین
در ۱۳ نوامبر ۱۹۸۵، آتشفشان نوادو دل روئیس در کلمبیا فوران کرد. این فوران باعث ذوب بخشی از پوشش برفی کوه شد و سیلی از گل‌ولای را به‌راه انداخت. شهر آرمرو، با جمعیتی حدود ۲۸هزار نفر، در چند دقیقه به کلی نابود شد. اومایرا سانچز، که همراه پدر، برادر کوچک و خاله‌اش در خانه بود، تا کمر در گل‌ولای مدفون شد. دیگر اعضای خانواده‌اش همان لحظه جان باختند.
اومایرا به‌مدت ۶۰ ساعت در میان گل‌ولای غلیظی که مانند سیمان سفت شده بود، گرفتار ماند. نیم‌تنه‌اش بیرون بود، اما پاها و پایین‌تنه‌اش زیر تیرآهن‌ها و بقایای خانه مدفون شده بود. نیروهای امدادی صلیب سرخ بی‌وقفه تلاش کردند تا او را نجات دهند. اما به‌زودی روشن شد که خارج‌کردن او بدون تجهیزات ویژه و انجام عملیات جراحی در محل، عملاً غیرممکن است. در آن شرایط بحرانی، امکانات پزشکی مناسب برای حفظ جان او وجود نداشت و انتقالش به مراکز درمانی نیز با خطر مرگ فوری همراه بود.
در نزدیک به سه‌روزی که اومایرا مدفون بود، امدادگران، خبرنگاران و عکاسان لحظه‌به‌لحظه در کنارش بودند. به او نوشابه گازدار و شیرینی می‌دادند، با او صحبت می‌کردند و تلاش می‌کردند تا در میان درد و ترس، اندکی آرامش بیابد.
در ساعات پایانی، چشم‌های اومایرا سیاه و دستانش بی‌رنگ شد. امدادگران می‌گویند اومایرا سانچز در سومین و آخرین روز زندگی‌اش دچار توهم شد و نگران امتحان ریاضی فردا و دیر شدن مدرسه‌اش بود.
ویدیویی که توسط شبکه RCN کلمبیا پخش شد، لحظه‌های پایانی زندگی او را ثبت کرده است. او در حالی‌که در گل فرورفته بود، رو به دوربین گفت برایش دعاکنند که بتواند راه برود و بعد به مادر و خانواده‌اش گفت «دوستتان دارم».
پس از مرگ او، مشخص شد که بازوهای خاله اومایرا به دور پاهایش پیچیده بوده‌اند.
فرانک فورنیه، عکاس فرانسوی، لحظه‌های آخر زندگی اومایرا را با دوربین ثبت کرد. تصویری که او گرفت، به‌عنوان عکس سال در مسابقه جهانی عکس‌های مطبوعاتی جهان (World Press Photo) سال ۱۹۸۶ انتخاب شد. این عکس، تبدیل به نماد فاجعه آرمرو شد.
هرچند برخی او را بابت عکاسی از کودک در حال مرگ به‌جای کمک‌کردن به او سرزنش کردند، اما فورنیه در گفت‌وگو با BBC گفت که هیچ راهی برای نجات اومایرا وجود نداشت. او گفت:
«احساس ناتوانی می‌کردم. ولی ثبت این تصویر، مسئولیت‌پذیری و بی‌توجهی رهبران کشور را به‌خوبی نشان داد. آن عکس کمک کرد تا توجه جهانی به این فاجعه جلب شود».
فورنیه، اومایرا را انسانی باوقار توصیف کرد که با احترام با امدادگران صحبت می‌کرد و حتی به آنها توصیه می‌کرد که بروند استراحت کنند. مادرش، ماریا، در گفت‌وگویی در سال ۲۰۱۵ یادآور شد که دخترش علاقه زیادی به درس‌خواندن داشت و بیشتر وقتش را به مطالعه اختصاص می‌داد.
فاجعه‌ای پیش‌بینی‌شده اما بی‌پاسخ
آتشفشان نوادو دل روئیس در شرق کلمبیا، ۶۹ سال خاموش بود و به همین دلیل، مردم آن را «شیر خفته» می‌نامیدند. با این حال، ماه‌ها پیش از فوران، دانشمندان نسبت به افزایش فعالیت‌های لرزه‌ای و احتمال فوران هشدار داده بودند. با وجود این هشدارها، مقام‌های دولتی هیچ طرح اضطراری برای تخلیه ساکنان منطقه تهیه نکردند و سهل‌انگاری مدیریتی نقش بزرگی در ابعاد فاجعه داشت.
در شامگاه ۱۳ نوامبر ۱۹۸۵، آتشفشان ناگهان فوران کرد. حرارت آن باعث ذوب شدن بخش وسیعی از پوشش برفی قله شد و در پی آن، جریان عظیمی از گل‌ولای داغ و متراکم به‌راه افتاد. این جریان گل‌ولای، با ارتفاعی حدود ۴۵ متر، با سرعتی سهمگین در بستر رود لاگونیا سرازیر شد و مستقیماً به‌سوی شهر آرمرو رفت.
در عرض چند دقیقه، شهر به‌طور کامل در گل‌ولای دفن شد. حدود ۲۳هزار نفر از جمعیت ۲۸هزار نفری آرمرو کشته یا ناپدید شدند. در سوی دیگر کوه نیز، در نواحی روستایی مجاور، نزدیک به ۲هزار نفر دیگر جان خود را از دست دادند. گروه‌های امدادی، به‌دلیل خرابی راه‌ها و نبود تجهیزات مناسب، با ۱۲ ساعت تأخیر به محل رسیدند؛ زمانی‌که بسیاری از زخمی‌ها دیگر زنده نبودند.
آرمرو، که روزگاری «شهر سفید» نامیده می‌شد، اکنون فقط بقایای ویران‌شده‌ای از خانه‌ها، خودروها و گورهای دسته‌جمعی است. بازماندگان این فاجعه، به شهرهای همجوار مانند گوایابال و لریدا منتقل شدند.
بدون نظر