همه چیز در مورد آوسبیلدونگ آلمان؛ از شرایط زبانی و میزان تمکن مالی تا زمان ثبت نام

یکی از فرصت‌های مهاجرت به آلمان و کار و تحصیل در این کشور ثبت نام در آوسبیلدونگ (Ausbildung) است؛ آوسبیلدونگ درواقع ترکیبی‌ از آموزش تئوری و کارِ واقعی‌ست که علاوه بر حقوق ماهانه، امکان دریافت اقامت قانونی آلمان را نیز فراهم می‌کند. بر خلاف مسیرهای دانشگاهی که به مدرک تحصیلی یا هزینه‌های فوق‌العاده بالا نیاز دارند، آوسبیلدونگ به مهارت‌، انضباط و پشتکار افراد وابسته است.

قدمت آوسبیلدونگ به دوران قرون وسطی بازمی‌گردد و به همین دلیل، آلمانی‌ها آشنایی عمیقی با این مسیر دارند و بسیاری از آن‌ها از همین طریق وارد بازار کار این کشور می‌شوند. نکته جالب دیگر این است که هر ساله بیش از نیم میلیون قرارداد جدید کارآموزی در قالب آوسبیلدونگ بین شرکت‌های آلمانی و کارآموزان منعقد می‌شود.

آوسبیلدونگ چیست؟

آوسبیلدونگ یک دوره آموزش فنی‌و‌حرفه‌ای یا به‌اصطلاح دوره کارورزی در آلمان است که به‌صورت ترکیبی از آموزش نظری و آموزش عملی در یک شرکت حقیقی برگزار می‌شود. آوسبیلدونگ آلمان به متقاضیان این امکان را می‌دهد تا ضمن یادگیری یک مهارت شغلی، تجربه کاری واقعی کسب کرده و حقوق ماهانه دریافت کنند.

در سیستم دوگانه آوسبیلدونگ، کارآموزان معمولا یک یا دو روز در هفته را در موسسه آموزش فنی‌حرفه‌ای می‌گذرانند (مدرسه نیمه‌وقت) و باقی روزها را در شرکت مشغول به کار هستند. بنابراین باید در هر دو مکان حضور داشته باشید و زمان‌ خود را بر اساس دوره کارآموزی تقسیم کنید. به عنوان مثال، اگر در یک هتل، آوسبیلدونگ هستید؛ در این صورت باید سه بار در هفته و در زمان تعیین شده در هتل حضور داشته باشید تا تجربه عملی کار در هتل را به دست آورید و بقیه روزهای هفته را در موسسه آموزشی سپری کنید. دو روز باقیمانده از هفته خود را در موسسه آموزش فنی حرفه‌ای شرکت خواهید کرد و دروس مربوط به کار خود را مورد مطالعه قرار می‌دهید.

ناگفته نماند که این موسسه از شما امتحان میان ترم و پایان ترم خواهد گرفت. نمره پایانی شما در دوره آوسبیلدونگ از ترکیب ارزیابی‌های محل کار و نمرات موسسه آموزشی به دست می‌آید. شرکت محل کار، عملکرد شما را در طول فعالیت‌های عملی ارزیابی می‌کند و موسسه آموزش فنی‌ حرفه‌ای نیز براساس آزمون‌های تئوری و کتبی به شما نمره می‌دهد.

انواع آوسبیلدونگ آلمان

دوره آوسبیلدونگ در آلمان معمولاً به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

۱. آوسبیلدونگ دوگانه (Duale Ausbildung)

این مدل، ترکیبی از آموزش نظری در موسسه فنی‌حرفه‌ای و کار عملی در یک شرکت واقعی است. در این سیستم، کارآموز از همان ابتدا با محیط کار واقعی آشنا می‌شود و آموخته‌های خود را بلافاصله در عمل پیاده می‌کند. از جمله ویژگی‌های کلیدی این مدل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محبوب‌ترین نوع آوسبیلدونگ
• شامل آموزش عملی در شرکت و آموزش نظری در آموزشگاه
• همراه با حقوق ماهانه
• معمولا ۳–۴ روز کار در شرکت و ۱–۲ روز آموزش تئوری در هفته
• پوشش هزینه‌های دوره توسط شرکت

۲. آوسبیلدونگ مبتنی بر مدرسه (Schulische Ausbildung)

در این نوع از آموزش، تمرکز بیشتر بر یادگیری دانش نظری و تئوری است. مدت زمان آموزش نیز معمولا از آموزش عملی طولانی‌تر است. این دوره‌ها بین ۲.۵ تا ۵ سال طول می‌کشند و توسط کالج‌ها یا آکادمی‌های فنی‌حرفه‌ای دولتی یا خصوصی آلمان برگزار می‌شوند. در این نوع آوسبیلدونگ، معمولا حقوقی پرداخت نمی‌کنند؛ به‌جز در رشته‌‌های پر‌‌تقاضایی مانند آوسبیلدونگ پرستاری آلمان که حقوق مناسبی دارد.

مدت زمان دوره آوسبیلدونگ در آلمان

معمولاً طول دوره برنامه آوسبیلدونگ سه سال است، اما اگر نمرات مناسبی داشته باشید، می‌توانید این دوره را در مدت کوتاه‌تری به اتمام برسانید. از جمله عواملی که در مدت زمان دوره آوسبیلدونگ تاثیر دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در کدام شرکت کار می‌کنید
• مسئولیت کدام بخش با شما است
• در کدام موسسه آموزش فنی و حرفه‌ای مشغول تحصیل هستید

شرایط زبانی برای آوسبیلدونگ در آلمان

زبان مورد استفاده در موسسه آموزش فنی و حرفه‌ای آلمانی است و همه امتحانات این دوره آموزشی به زبان آلمانی برگزار می‌شوند. همچنین، شرکتی که در آن مشغول به فعالیت خواهید شد در آلمان قرار دارد، بنابراین تسلط به زبان آلمانی برای تحصیل در آوسبیلدونگ ضروری است. البته در بسیاری از مواقع، افرادی که به زبان انگلیسی مسلط هستند نیز می‌توانند در این آموزش شرکت کنند. اما به‌طور معمول، برقراری ارتباط در محل کار به زبان آلمانی خواهد بود.

بیش از ۹۰ درصد شرکت‌ها در آلمان اعلام کرده‌اند که مهارت‌های زبانی برای کامل کردن دوره آموزشی الزامی است. بنابراین باید مهارت زبان آلمانی‌ خود را ارتقا دهید تا بتوانید برای شرکت در این دوره پذیرفته شوید. سطح B2 آلمانی برای این برنامه کافی است. حتی در برخی از مواقع، سطح زبان B1 آلمانی نیز پذیرفته می‌شود.

سایر شرایط آوسبیلدونگ آلمان

پشت پرده ازدواج‌های صوری ایرانیان برای مهاجرت؛ تجارت پنهان اقامت در غرب

مدرک تحصیلی شما دست‌کم باید دیپلم دبیرستان (پایه دوازدهم) باشد.

• مدرک شما باید در سیستم آموزشی آلمان ارزشیابی و معادل‌سازی شود.
• افرادی که مدرک بالاتر از دیپلم دارند نیز می‌توانند برای این دوره‌ها اقدام کنند.

محدودیت سنی رسمی برای آوسبیلدونگ وجود ندارد، اما در عمل اغلب شرکت‌ها و مدارس فنی افراد جوان بین ۱۸ تا ۳۵ سال را ترجیح می‌دهند.

مدارک مورد نیاز برای تقاضای آوسبیلدونگ در آلمان

برای درخواست آوسبیلدونگ آلمان به مدارکی که در ادامه آن‌ها را نام می‌بریم احتیاج دارید:

• رزومه: رزومه شما باید شامل اطلاعات دقیق در مورد تحصیلات‌، تجربه کاری و موارد دیگر باشد. فراموش نکنید که تمامی این موارد را باید به صورت مختصر بنویسید.
• انگیزه‌نامه‌: انگیزه‌نامه خود را طوری بنویسید که شما را به عنوان یک گزینه مناسب برای حضور در دوره‌های آوسبیلدونگ معرفی کند.
• تجربه کاری تاییدشده: تجربه کاری در زمینه شغل انتخابی‌ خود، نقش بسزایی در پذیرش تقاضای آوسبیلدونگ شما دارد.
• مدرک تحصیلی: برخی از شرکت‌ها از شما می‌خواهند تا ترجمه رسمی مدارک تحصیلی‌ خود را به همراه مدارکی که در بالا اشاره کردیم ارائه کنید.

میزان تمکن مالی برای آوسبیلدونگ آلمان

در بسیاری از دوره‌های آوسبیلدونگ در آلمان، شرکت آلمانی به کارآموز حقوق ماهانه پرداخت می‌کند. این حقوق می‌تواند همه یا بخشی از نیاز مالی شما را پوشش داده و مبلغ مورد نیاز برای اثبات تمکن مالی را کاهش دهد؛ بنابراین میزان تمکن مالی لازم برای شرکت در بسیاری از دوره‌های آوسبیلدونگ صفر است.

گفتنی است که میانگین حقوق دوره‌های آوسبیلدونگ بین ۸۰۰ تا ۱۴۰۰ یورو در ماه است که بیشتر هزینه‌های اصلی زندگی دانشجویی در آلمان را پوشش می‌دهد. اگر حقوق دوره کمتر از مقدار مشخصی باشد، در برخی موارد امکان دریافت کمک‌هزینه‌های دولتی نیز وجود دارد. البته پیشنهاد ما این است که حتی اگر مشمول این کمک‌هزینه‌ها بودید، از دریافت آن‌ها صرف‌نظر کنید؛ چرا که شاید در آینده اقامت خود به مشکل بخورد.

زمان ثبت نام آوسبیلدونگ

ثبت‌نام در دوره‌های آوسبیلدونگ در آلمان، مهلت سراسری مشخص و یکسانی ندارد. زمان‌بندی آن بسته به رشته، شرکت و ایالت فدرال متفاوت است. با‌ این‌ حال، الگوهای مشترکی میان اغلب دوره‌ها و کارفرمایان دیده می‌شود که به برنامه‌ریزی بهتر شما کمک می‌کند. آوسبیلدونگ‌ها معمولا از ماه آگوست یا سپتامبر آغاز می‌گردند، اما فرآیند ثبت‌نام و اپلای از ۶ تا ۱۲ ماه قبل شروع می‌شود.

بعد از پایان دوره آوسبیلدونگ چه اتفاقی می‌افتد؟

پس از پایان دوره اوسبیلدونگ در آلمان، شرکت‌کنندگان در آزمون نهایی تخصصی شرکت می‌کنند تا مهارت و شایستگی حرفه‌ای آن‌ها در حوزه انتخابی مورد ارزیابی قرار گیرد. در‌صورت موفقیت، مدرک رسمی و معتبر IHK یا HWK (بسته به نوع رشته) را دریافت می‌کنند که در سراسر آلمان به‌عنوان گواهی نیروی متخصص (Fachkraft) شناخته می‌شود.

فارغ‌التحصیلان آوسبیلدونگ، در ۹۰ درصد مواقع در همان شرکتی که دوره کارآموزی خود را در آن گذرانده‌اند، استخدام رسمی می‌شوند؛ ۱۰ درصد دیگر نیز می‌توانند از شرکت‌های دیگر جاب آفر آلمان را دریافت کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند بعد از پایان برخی از دوره‌های خاص، برای ادامه تحصیل بعد از آوسبیلدونگ اقدام کنند.

راهنمای تحصیل در مدارس دولتی و خصوصی آلمان

با داشتن قرارداد کاری، متقاضی می‌تواند برای دریافت بلو کارت آلمان (Blue Card) که نوعی اقامت کاری ویژه نیروی کار غیر‌اروپایی است درخواست دهد. فقط با حدود دو سال کار تمام‌وقت پس از آوسبیلدونگ می‌توانید برای اقامت دائم اقدام کنید و در آینده نیز شرایط دریافت تابعیت آلمانی را به‌دست آورید.