آیا برای سلامت پوست به مصرف مکمل نیاز داریم؟ پاسخ علم چیست؟

مهرناز زاوه چهارشنبه، ۱۵ مرداد ۱۴۰۴

مکمل برای سلامت پوست در برخی شرایط می‌تواند مفید باشد، اما برای بیشتر افراد سالم که تغذیه مناسبی دارند، ضرورتی ندارد. مطالعات نشان می‌دهد مکمل‌هایی مانند کلاژن، اسیدهای چرب امگا۳ و ویتامین C می‌توانند به بهبود برخی جنبه‌های سلامت پوست مانند چین‌وچروک، خشکی و خاصیت ارتجاعی کمک کنند، اما این تأثیرات محدود و وابسته به شرایط فردی هستند.

در ادامه، یافته‌های علمی درباره استفاده از مکمل‌ها برای سلامت پوست و چند باور نادرست رایج در مراقبت پوستی که می‌توان آن‌ها را رد کرد، ارائه شده است.

کلاژن: محبوب اما نه معجزه‌گر

کلاژن از جمله مکمل‌هایی است که بیشترین تبلیغات را برای سلامت پوست دارد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم مکمل‌های کلاژن ممکن است به کاهش عمق چین‌وچروک، افزایش رطوبت پوست و بهبود خاصیت کشسانی آن کمک کند. اما دانشمندان هشدار می‌دهند که ادعاهای رسانه‌ای اغراق‌آمیز هستند.

کلاژن می‌تواند در بهبود نسبی برخی ویژگی‌های پوست مؤثر باشد، ولی نباید آن را جایگزین سایر عوامل مهم مثل تغذیه و مراقبت روزانه دانست. با این حال خوشبختانه، مصرف آن ایمن است و عوارض خاصی گزارش نشده است.

اسیدهای چرب امگا ۳: مفید برای پوست‌های آسیب‌دیده

مکمل‌های امگا۳ به‌خاطر نقش مؤثر در سلامت قلب و مفاصل شناخته‌شده‌اند، اما تأثیر آنها بر ظاهر پوست محدود است. کمبود این اسیدهای چرب می‌تواند عملکرد پوست را مختل کند و موجب بیماری‌هایی مانند درماتیت یا پسوریازیس شود.

شواهد علمی نشان می‌دهد که امگا۳ می‌تواند در درمان برخی بیماری‌های پوستی مانند آکنه، اگزما و زخم‌های پوستی مفید باشد. اما اگر هدف تنها بهبود ظاهر پوست است و مشکل خاصی وجود ندارد، مصرف این مکمل‌ها ضرورت ندارد.

ویتامین C: برای تولید کلاژن و محافظت از پوست

ویتامین C نقش حیاتی در تولید کلاژن و محافظت پوست در برابر اشعه فرابنفش دارد. کمبود آن منجر به مشکلاتی مانند تأخیر در ترمیم زخم‌ها و کاهش کیفیت پوست می‌شود.

در حالی که اغلب افراد از سرم‌های موضعی ویتامین C استفاده می‌کنند، شواهدی نیز وجود دارد که مصرف خوراکی این ویتامین، به‌ویژه همراه با سایر مواد مغذی مانند روی و کلاژن، ممکن است باعث کاهش چین‌وچروک و خشکی پوست شود. با این حال، مطالعات بیشتری برای تأیید این تأثیرات لازم است.

بیوتین: باور عمومی، شواهد ضعیف

بیوتین یا ویتامین B7، یکی از عناصر اصلی مکمل‌های پوست، مو و ناخن است. با این حال، شواهد علمی تأثیر آن بر بهبود پوست را تأیید نمی‌کنند، مگر در موارد نادر کمبود بیوتین.

این ویتامین در بسیاری از غذاها مانند تخم‌مرغ و جو دوسر یافت می‌شود و حتی توسط باکتری‌های روده نیز تولید می‌شود. علاوه بر این، بیوتین ممکن است با برخی آزمایش‌های خون، مانند عملکرد تیروئید، تداخل داشته باشد و نتایج نادرست ایجاد کند. بنابراین، در صورت نداشتن کمبود مشخص، نیازی به مصرف این مکمل نیست.

مولتی‌ویتامین‌ها: تأثیر محدود اما قابل‌توجه

مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌هایی شامل ترکیبی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب و سایر ترکیبات ممکن است در بهبود خشکی، کدری و رنگ پوست، به‌ویژه در افراد میانسال، مؤثر باشند. در مطالعه‌ای که بر روی زنان ۳۵ تا ۶۵ سال انجام شد، مصرف این مکمل‌ها به مدت ۱۲ هفته موجب بهبود ملموس در ظاهر پوست شد.

همچنین، در صورت کمبود ویتامین‌هایی مانند A، C، B و عنصر روی، مصرف مکمل چندماده‌ای می‌تواند مفید باشد. مشاوره با پزشک پیش از مصرف چنین مکمل‌هایی توصیه می‌شود.

پروبیوتیک‌ها: مفید برای عده‌ای

پروبیوتیک‌ها می‌توانند با بهبود تعادل میکروبی روده در برخی بیماری‌های پوستی مانند آکنه و درماتیت مؤثر باشند. با این حال، تأثیر آن‌ها بر ظاهر پوست در افراد سالم مشخص نیست.

عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی، کیفیت خواب و سطح استرس نیز بر سلامت روده و پوست اثر می‌گذارند. مصرف بی‌رویه پروبیوتیک‌ها برای همه مناسب نیست و ممکن است در افراد دارای مشکلات گوارشی یا ضعف سیستم ایمنی، مضر باشد.

جمع‌بندی: آیا مکمل برای پوست ضروری است؟

برای بیشتر افراد، تغذیه سالم، آب‌رسانی کافی، خواب با کیفیت و پرهیز از دخانیات و غذاهای فرآوری‌شده، مؤثرترین راه برای حفظ سلامت پوست است. مکمل برای سلامت پوست تنها در موارد خاص مانند کمبودهای تغذیه‌ای یا بیماری‌های پوستی می‌تواند مفید باشد. در موارد دیگر، نه‌تنها تأثیر محسوسی ندارد، بلکه ممکن است موجب عوارضی مانند آکنه یا درماتیت شود.