
امشب، یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴، آسمان ایران شاهد یکی از زیباترین و نادرترین پدیدههای نجومی خواهد بود؛ ماهگرفتگی کامل. این رویداد که به دلیل رنگ سرخ و مسی ماه در زمان گرفتگی به نام «ماه خونین» شناخته میشود، فرصتی ویژه برای علاقهمندان به آسمان شب فراهم میکند. در این رخداد، ماه برای چند ساعت در سایه زمین فرو میرود و منظرهای شگفتانگیز پیش چشم بینندگان پدید میآورد.
ماهگرفتگی کامل کجا قابل مشاهده است؟
این خسوف گستره بزرگی از جهان را پوشش میدهد. ساکنان شرق آفریقا، بخشهایی از اروپا، آسیا، استرالیا و اقیانوسیه قادر به تماشای آن هستند. خوشبختانه، در تمامی نقاط ایران ماهگرفتگی امشب از آغاز تا پایان قابل رؤیت است. این یعنی علاقهمندان در هر شهر کشور میتوانند با چشم غیرمسلح بدون نیاز به هیچ ابزار یا فیلتر ویژه شاهد این رویداد باشند.
بهترین مکان برای تماشای ماهگرفتگی

برای تماشای ماهگرفتگی جایی را انتخاب کنید که آسمان دید باز و افق گستردهای داشته باشد. فضای باز خارج از شهر یا نقاط مرتفع مثل کوهپایهها، دشتها یا ساحل گزینههای ایدهآلی هستند، چون آلودگی نوری در آنجا کمتر است و ماه با وضوح بیشتری دیده میشود.
اگر امکان خروج از شهر را ندارید، حتی حیاط، پشتبام یا پارکهای شهری هم میتوانند مکان مناسبی باشند؛ فقط کافی است دید شما به سمت شرق و جنوب شرقی آسمان باز باشد. استفاده از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک هم تجربه جذابتری به شما میدهد، هرچند برای دیدن ماه خونین با چشم غیرمسلح هم مشکلی نخواهید داشت.
زمانبندی دقیق ماهگرفتگی امشب در ایران

بر اساس محاسبات نجومی، مراحل ماهگرفتگی امشب به وقت تهران به شرح زیر است:
- آغاز ورود ماه به نیمسایه: ساعت ۱۸:۵۸
- شروع گرفتگی جزئی: ساعت ۱۹:۵۷
- آغاز گرفتگی کامل: ساعت ۲۱:۰۰
- اوج گرفتگی کامل: ساعت ۲۱:۴۱
- پایان گرفتگی کامل: ساعت ۲۲:۲۳
- پایان گرفتگی جزئی: ساعت ۲۳:۲۶
- خروج کامل از نیمسایه: ساعت ۰۰:۲۵ بامداد دوشنبه
کل این پدیده حدود سه ساعت و نیم طول میکشد و مرحله ماهگرفتگی کامل یا همان ماه خونین نزدیک به ۸۲ دقیقه ادامه خواهد داشت.
چرا ماهگرفتگی اتفاق میافتد؟

ماهگرفتگی کامل زمانی رخ میدهد که زمین دقیقاً میان خورشید و ماه قرار بگیرد و سایه خود را روی سطح ماه بیندازد. نور خورشید هنگام عبور از جو زمین پراکنده میشود؛ بخش زیادی از نور آبی و سبز فیلتر میشود و تنها پرتوهای قرمز و نارنجی به ماه میرسند. همین امر باعث میشود ماه در آسمان به رنگ سرخ یا مسی دیده شود؛ پدیدهای که در میان مردم با نام شاعرانه «ماه خونین» شناخته شده است.
ویژگیهای خاص ماهگرفتگی امشب
ماهگرفتگی کامل امشب از چند جهت اهمیت ویژهای دارد. نخست اینکه یکی از طولانیترین خسوفهای قرن محسوب میشود و بخش کامل آن بیش از ۸۰ دقیقه ادامه دارد.
دوم اینکه ماه در زمان گرفتگی در نزدیکترین فاصله مداری خود از زمین قرار دارد؛ همین امر باعث میشود ماه بزرگتر و درخشانتر از حالت معمول دیده شود.

همچنین به دلیل عبور دقیق ماه از مرکز سایه زمین، رنگ سرخ آن پررنگتر و تیرهتر از ماهگرفتگیهای معمول خواهد بود.
این ویژگیها در کنار هم سبب میشود ماه خونین شهریور ۱۴۰۴ یکی از تماشاییترین رویدادهای نجومی سالهای اخیر باشد.
چرا نباید به ماهگرفتگی نگاه کنیم؟
این پرسش در فضای مجازی و میان برخی مردم مطرح میشود، اما واقعیت چیز دیگری است. برخلاف خورشیدگرفتگی، مشاهده ماه گرفتگی هیچگونه خطری برای چشم ندارد. نور ماه در زمان گرفتگی تنها بازتاب نور خورشید است که از جو زمین عبور کرده؛ بنابراین نیازی به عینک یا فیلتر خاص نیست. به بیان ساده، شما میتوانید این رویداد را آزادانه و بدون نگرانی تماشا کنید.

چرا زن باردار نباید به ماهگرفتگی نگاه کند؟
این باور نیز یکی از خرافههای رایج در فرهنگ عامه است که هیچ پشتوانه علمی ندارد. هیچ پژوهش پزشکی یا نجومی چنین توصیهای را تأیید نکرده است. زنان باردار، همانند سایر افراد، میتوانند بدون هیچ خطری به آسمان نگاه کنند و از زیبایی ماه خونین لذت ببرند.
بدون نظر