روابط والدین و فرزندان بر اساس یک پیوند عاطفی مستحکم بنا شده است. بدون برقراری این ارتباط، والدین ممکن است احساس کنند که صرفاً وظایفی مانند آشپزی، رانندگی و کمک به انجام تکالیف را انجام می‌دهند، نه اینکه واقعاً نقش پدر یا مادر را برای فرزندانشان ایفا کنند. اما در شلوغی‌های روزمره، گاهی اوقات این پیوند عاطفی واقعی کمرنگ می‌شود.
یکی از متناقض‌ترین تجارب برای والدین، احساس مشغله زیاد، در عین حال انجام ندادن کارهای کافی است. بسیاری از شب‌ها، بعد از خواباندن کودکان، مادر یا پدر روی کاناپه خسته و فرسوده شده، به ساعت نگاه کرده و از خود پرسیده است: «من امروز چه کاری انجام دادم؟». این احساس در دوران مراقبت از نوزاد و حتی زمانی که کودکان به سن مدرسه رسیده‌اند، وجود دارد.
در چنین شب‌هایی، مشخص است که کارهای مهمی انجام شده است؛ همه غذا خورده‌اند، در امان بوده‌اند و در یک روز خوب، حمام کرده‌اند. با این حال، فرد احساس بی‌حاصلی و حس آزاردهنده از دست دادن لحظات را دارد. حتی در روزهای تعطیل که تمام روز با کودکان سپری می‌شود، این پرسش «چه اتفاقی افتاد؟» در ذهن باقی می‌ماند.
بر هیچ‌کس پوشیده نیست که والدین کارهای زیادی انجام می‌دهند. چه در روزهای اولیه بی‌خوابی برای شیر دادن به نوزاد و عوض کردن پوشک و مراجعه به پزشک، و چه در دوران بعدی برای آماده کردن ناهار، همراهی در اردوهای مدرسه و رانندگی، همیشه مشغول هستند. اما بسیاری از آنها از خود می‌پرسند که آیا واقعاً مشغول انجام کارهای درستی هستند و ارتباط معناداری با فرزندانشان برقرار می‌کنند؟
ممکن است که یک روز کامل صرف انجام تمام وظایف شود، اما کارهایی که بیشترین اهمیت را دارند، فراموش شوند. گاهی اوقات افراد باید از شسته شدن لباس‌ها، پخته شدن شام و انجام پروژه‌های کاری مطمئن شوند. اما در پایان روز، متوجه می‌شوند که هرگز واقعاً با کودکان خود ننشسته‌اند، بازی نکرده‌اند، با دقت به حرف‌هایشان گوش نداده‌اند یا برایشان کتاب نخوانده‌اند. این شکل از ارتباط، هم برای رشد کودکان و هم برای رضایت و شادی والدین، بسیار مهم است.
چگونه با فرزند خود ارتباط برقرار کنید؟
هنگام ایجاد تعادل بین بخش‌های مختلف زندگی، چه کار و خانه، چه انجام وظایف و حضور واقعی در کنار کودکان، یک اصل اساسی وجود دارد:
زمان و انرژی باید روی مهم‌ترین کارها به حداکثر رسانده شود. زمان و انرژی باید روی بقیه کارها به حداقل رسانده شود.
این راهکار بسیار منطقی به نظر می‌رسد، و اکنون به راهکارهای عملی برای تحقق آن می‌پردازیم!
زمان و انرژی خود را روی مهم‌ترین کارها متمرکز کنید
راهکار شماره ۱: ارتباط بین اولویت‌ها و اقدامات
یکی از تناقضات رایج در میان انسان‌ها این است که ارزشمندترین چیزها، معمولاً بیشترین زمان را به خود اختصاص نمی‌دهند. این عدم تطابق اغلب به دلیل نبود برنامه‌های عملی است، نه فقدان اراده. گفتن اینکه ارتباط با کودکان ارزش بالایی دارد یک چیز است، اما بدون یک اقدام عملی که با این ارزش همخوانی داشته باشد، حرکت از «خواستن» به سوی «انجام دادن» دشوار است.
در یک لحظه به این فکر کنید که چه زمانی بیشترین حضور و ارتباط را با فرزند خود احساس کرده‌اید. آیا هنگام خواندن کتاب بوده؟ بازی در فضای باز؟ ساختن وسایل؟ یا بازی با ورق؟ به عنوان مثال، می‌توان دریافت که تمرکز و ارتباط با کودکان در محیط‌های خارج از خانه، مانند پارک یا کتابخانه، بسیار بیشتر است. این به آن معناست که اولویت‌ها را می‌توان به شکل عملی‌تری تعریف کرد: به جای گفتن اینکه «می‌خواهم وقتی با کودکانم هستم، تمرکز بیشتری داشته باشم و در لحظه باشم»، بهتر است که گفته شود: «می‌خواهم زمان بیشتری را صرف انجام فعالیت با کودکانم در خارج از خانه کنم».
البته، فراهم کردن زمان برای برقراری ارتباط با کودکان، حتی برای مدت زمان کوتاه، به دلیل حجم کارهای روزانه یک چالش است. به همین دلیل، فقط افزایش زمان ارتباط کافی نیست، بلکه باید راه‌هایی برای کاهش کارهایی که بیش از حد زمان و انرژی می‌گیرند، پیدا کرد.
راهکار شماره ۲: فهرست کارهای تکراری
یکی از دلایل اصلی که در برقراری ارتباط با کودکان با مشکل مواجه می‌شویم، لزوماً کمبود زمان نیست، بلکه کمبود «ظرفیت ذهنی» است. ممکن است که از لحاظ فیزیکی در کنار کودکان خود در خانه یا در زمین بازی باشیم، اما از نظر ذهنی در دنیای دیگری سیر کنیم. فهرست کارهای روزمره در ذهن ما تکرار می‌شود: یادآوری ارسال ایمیل، فکر کردن به شام یا برنامه‌ریزی برای جلسه بعدی. فهرست کارهای تکراری، راهی برای سامان دادن به این افکار است. این راهکار به این صورت عمل می‌کند:
در ابتدا تمام وظایف روزانه، هفتگی و حتی ماهانه خود را فهرست کنید. همه در خانه و محل کار چنین وظایفی دارند. به عنوان مثال، در شغل حسابداری، هفته‌های پایانی هر فصل بسیار شلوغ است. یک معلم می‌داند که باید هر روز حضور و غیاب کند و طرح درس را آماده کند، هر هفته تکالیف را تصحیح کند و هر چهار هفته نمرات را ثبت کند. در زندگی والدین نیز کارهای روزانه‌ای مانند آماده کردن ناهار، شستن ظرف‌ها و بررسی تکالیف وجود دارد.
سپس این وظایف را بر اساس روز یا هفته در یک برنامه زمانی یادداشت کنید. می‌توانید از برنامه‌های تلفن همراه یا از کاغذ و قلم استفاده کنید. با داشتن یک فهرست جامع از کارها، دیگر نیازی نیست که هر روز عصر همه کارها را به یاد بیاورید، زیرا فهرست از قبل آماده است. حتی می‌توانید موارد جدیدی را که باید امروز، فردا یا تا پایان هفته انجام دهید، به آن اضافه کنید.
این فهرست تکراری، انرژی لازم برای به خاطر سپردن و دوباره نویسی فهرست کارها را از شما می‌گیرد. در نتیجه، ظرفیت ذهنی بیشتری برای حضور در کنار فرزندتان خواهید داشت، زیرا نیازی نیست به کاری که در ادامه باید انجام دهید، فکر کنید و فهرست کارهای تکراری این کار را برای شما انجام می‌دهد.
راهکار شماره ۳: دسته‌بندی کارها
برای صرفه‌جویی در زمان، باید برخی از کارها را به روشی متفاوت انجام داد. یکی از دلایل اصلی نداشتن زمان کافی برای ارتباط آگاهانه با کودکان این است که همیشه کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارند. اما بسیاری از کارهای روزمره را می‌توان با کمی برنامه‌ریزی به صورت دسته‌ای انجام داد. به عنوان مثال، آماده کردن دو ناهار در روز دوشنبه، زمان را دو برابر نمی‌کند، اما در صبح سه‌شنبه صرفه‌جویی می‌شود. یا تهیه یک سوپ یا خورشت دو برابر، زمان را دو برابر نمی‌کند، اما یک وعده غذایی دیگر برای فریز کردن و استفاده در شبی دیگر فراهم می‌شود.
لحظه‌ای به کارهایی که زمان زیادی از شما می‌گیرند، به خصوص در زمانی که می‌خواهید با کودکان خود ارتباط برقرار کنید، فکر کنید. چگونه می‌توانید آنها را دسته‌بندی کنید تا به جای هر روز، هر دو یا سه روز یک بار آنها را انجام دهید؟ با این کار، چه زمانی برای برقراری ارتباط با کودکان، حتی به صورت یک روز در میان، آزاد می‌شود؟
بدون نظر