چندین روز است که اعتراضات، گرجستان را پس از تصمیم بحث‌برانگیز پارلمان این کشور برای به تأخیر انداختن مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا، به لرزه درآورده است.
ماه‌هاست که تنش‌ها در این کشور ۳.۷ میلیون نفری در حال افزایش هستند. منتقدان، حزب حاکم «رؤیای گرجستان» را متهم کرده‌اند که سیاست‌های اقتدارگرایانه و طرفدار روسیه را دنبال می‌کند. این چرخش از غرب، امیدها را برای پیوستن گرجستان به اتحادیه اروپا کمرنگ کرده است.
اعتراضات مردم گرجستان با سرکوب خشونت‌آمیز پلیس روبه‌رو شده؛ در حالی که حزب حاکم و هزاران معترض، درگیر نبردی عمیق بر سر آینده این کشور هستند.
دلیل آغاز اعتراضات
تنش‌ها زمانی تشدید شد که حزب رؤیای گرجستان در یک انتخابات موردمناقشه که به‌عنوان یک همه‌پرسی برای پیوستن به اتحادیه اروپا تلقی می‌شد، اعلام پیروزی کرد.
گرجستان که در سال ۱۹۹۱ از اتحاد جماهیر شوروی استقلال یافت، سال‌هاست که هدف عضویت در اتحادیه اروپا را دنبال می‌کند و این هدف در قانون اساسی این کشور نیز ثبت شده است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که اکثر گرجی‌ها از این سیاست حمایت می‌کنند و سال گذشته که این کشور نامزدی اتحادیه اروپا را کسب کرد، به نظر می‌رسید که همه‌چیز در مسیر درستی قرار دارد.
اما در تاریخ ۲۸ نوامبر، دولت با حرکتی که خشم عمومی را برانگیخت، سیگنالی مبنی بر فاصله گرفتن از اروپا را داد. ایراکلی کوباخیدزه، نخست‌وزیر گرجستان، اعلام کرد که پس از رد نتایج انتخابات این کشور توسط پارلمان اروپا به دلیل «تخلفات ادعایی»، گرجستان مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا را به مدت چهار سال به تعلیق درخواهد آورد.
ائتلاف حاکم رؤیای گرجستان، اتحادیه اروپا را متهم کرده که از موضوع مذاکرات الحاق برای «باج‌گیری» از گرجستان و «سازماندهی یک انقلاب در کشور» استفاده می‌کند.
ما تصمیم گرفته‌ایم که تا پایان سال ۲۰۲۸، موضوع آغاز مذاکرات با اتحادیه اروپا را در دستور کار قرار ندهیم. همچنین، هرگونه کمک مالی بودجه‌ای از سوی اتحادیه اروپا را تا پایان سال ۲۰۲۸ نمی‌پذیریم.
موضع رئیس‌جمهور گرجستان در قبال روسیه و مشروعیت حزب رویای گرجستان
سالومه زورابیشویلی، رئیس‌جمهور گرجستان که حامی اتحادیه اروپاست، در سال ۲۰۱۸ با رأی مستقیم مردم برای یک دوره ۶ ساله انتخاب شد، اما دوره ریاست‌جمهوری او همین ماه به پایان می‌رسد. زورابیشویلی آخرین رئیس‌جمهور گرجستان است که با رأی مستقیم مردم انتخاب شد.
گرجستان در سال ۲۰۱۷ تغییراتی را در قانون اساسی این کشور تصویب کرد که سیستم انتخاب مستقیم رئیس‌جمهور را لغو می‌کند. رئیس‌جمهور بعدی برای یک دوره ۵ ساله توسط یک کالج انتخاباتی ۳۰۰ نفره انتخاب خواهد شد. این کالج که شامل نمایندگان مجلس است، تحت سلطه حزب رؤیای گرجستان قرار دارد. قرار است که رأی‌گیری برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید در تاریخ ۱۴ دسامبر برگزار شود.
حزب رؤیای گرجستان، میخائیل کاولاشویلی، بازیکن سابق فوتبال را به‌عنوان نامزد خود برای این مقام که بیشتر جنبه تشریفاتی دارد، معرفی کرده است. با این حال، رئیس‌جمهور فعلی به دلیل تردیدها درباره مشروعیت انتخابات اکتبر، از استعفا امتناع کرده است. او در روز شنبه در یک پیام ویدیویی اعلام کرد:
پارلمان مشروعی وجود ندارد؛ بنابراین، یک پارلمان نامشروع نمی‌تواند رئیس‌جمهور جدیدی را انتخاب کند.
وضعیت کنونی اعتراضات
تصمیم دولت گرجستان، هزاران شهروند طرفدار اروپا را به خیابان‌های تفلیس کشانده و آنها با وجود واکنش خشونت‌آمیز پلیس، شب‌های متوالی تجمع کرده‌اند.
ویدیوهای خبرگزاری رویترز نشان می‌دهند که معترضان، پرچم‌های گرجستان و اتحادیه اروپا را به اهتزاز درمی‌آورند و در مقابل پلیس‌هایی که از ساختمان پارلمان محافظت می‌کنند، علیه «بردگان روسیه» شعار سرمی‌دهند. پلیس با ماشین‌های آب‌پاش و گاز اشک‌آور به معترضان حمله کرده، در حالی که مردانی با نقاب دیده شده‌اند که در میان جمعیت می‌دوند و افراد را کتک می‌زنند.
به گزارش رویترز، اعتراضات در گرجستان فراتر از پایتخت این کشور گسترش یافته و رسانه‌های گرجستان از تظاهرات در حداقل ۸ شهر و شهرک گزارش داده‌اند. شهروندان از واکنش خشونت‌آمیز پلیس صحبت کرده‌اند که در سطح بین‌المللی نیز به طور گسترده محکوم شده است.
گرجستان چگونه به این نقطه رسید؟
بر اساس یک نظرسنجی که ماه دسامبر سال گذشته توسط مؤسسه ملی دموکراتیک انجام شد، نزدیک به ۸۰ درصد از گرجی‌ها از همبستگی با اروپا حمایت می‌کنند.
همچنین، بسیاری از گرجی‌ها خصومت عمیقی نسبت به روسیه دارند؛ کشوری که در سال ۲۰۰۸ به گرجستان حمله کرد و امروزه حدود ۲۰ درصد از قلمروهای بین‌المللی به رسمیت شناخته شده آن را اشغال کرده است.
از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، هزاران مرد روس برای فرار از سربازی به گرجستان گریخته‌اند. این موضوع، ساختار اجتماعی کشور را تحت فشار قرار داده است.
حزب رؤیای گرجستان که توسط یک فرد میلیاردر که ثروتش را در روسیه به دست آورده تأسیس شده، در سال‌های اخیر چرخش اقتدارگرایانه شدیدی داشته است. در اوایل سال جاری، این حزب یک قانون جدید را به سبک روسیه به تصویب رساند که به دولت اجازه می‌دهد بر نهادهای نظارتی سخت‌گیری کند. این اقدام باعث نگرانی اتحادیه اروپا، ایالات متحده و مخالفان سیاسی داخلی گرجستان شده است.
کارشناسان هشدار داده‌اند که تعلیق مذاکرات اتحادیه اروپا، نشانه دیگری است مبنی بر اینکه کشور تحت حاکمیت رؤیای گرجستان، در حال حرکت به سوی مسیر غیردموکراتیک است.
بدون نظر