میراث قدرت هوایی ایالات متحده داستانی است از نام‌های افسانه‌ای و هواپیماهای مشهوری که به دلیل مهندسی، نوآوری و عملکرد برجسته‌شان تاریخ‌ساز شده‌اند. زمانی که صحبت از هوافضای نظامی و به‌طور خاص جنگنده‌ها می‌شود، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توانایی یک هواپیما، سرعت خام آن است. در این زمینه، ایالات متحده مالک بسیاری از جنگنده‌های فوق‌العاده سریع است، اما کدام یک از آن‌ها سریع‌ترین لقب می‌گیرد؟
برای روشن شدن موضوع، صحبت ما در این مطلب درباره جنگنده‌ها است. نه نمونه‌های آزمایشی یا هواپیماهای شناسایی که گاهی یک موشک به کنارش بسته می‌شد در این مطلب مورد بحث قرار نمی‌گیرند. این فهرست تنها شامل جنگنده‌هایی است که برای مبارزه طراحی شده‌اند؛ و برای پیروزی. حال بدون هیچ مقدمه بیشتری، بیایید سریع‌ترین جنگنده‌های ساخت آمریکا را بر اساس اعداد بررسی و انتخاب کنیم.
۵. McDonnell Douglas F-4 Phantom
سرعت: ماخ ۲.۲۳
اف-۴ فانتوم معروف یکی از جنگنده‌های مافوق‌صوت واقعاً تاثیرگذار در نبردهای آمریکا و یکی از نخستین جنگنده‌های مشترک بین نیروی هوایی، نیروی دریایی و تفنگداران دریایی ایالات متحده بود. این جنگنده در هنگام معرفی خود در سال ۱۹۶۰ رکوردهای سرعت، صعود و ارتفاع را شکست و به سرعت وارد جنگ ویتنام شد. جدای از جنگنده‌های F-4 که توسط نیروی هوایی ارتش ایران در دوران پهلوی به خدمت گرفته شده و اکنون نیز نسبتاً فعال هستند، یونان نیز هنوز F-4E Phantom IIهای خود را به پرواز درآورده و منتظر جایگزین کردن آن با جنگنده Lockheed Martin F-35 Lightning II است.
کاپیتان “سالی” سالنبرگر، که به خاطر فرود آوردن هواپیمای مسافربری خطوط هوایی ایالات متحده بر روی رودخانه هادسون، به دنبال از دست دادن هر دو موتور پس از برخورد با یک دسته مرغابی، معروف است، پیش از تبدیل شدن به خلبان هواپیمای مسافربری، خلبان اف-۴ فانتوم بود. او تجربه خود از پرواز با جنگنده F-4 Phantom II در نیروی هوایی آمریکا را به‌طور خلاصه «مثل رانندگی با یک ماشین فرمول یک تحت تاثیر استروئید» توصیف کرده است. او همواره به آموزش‌هایش در ارتش و تجربه‌اش در پرواز با F-4 اشاره کرده و می‌گوید که این مهارت‌ها به او کمک کرد تا «معجزه هادسون» را به‌طور ایمن انجام دهد.
اولین پروازهای اف-۴ فانتوم به سمت میدان نبرد از روی عرشه‌های ناوهای هواپیمابر ایالات متحده در دریای چین جنوبی انجام گرفت. عملکرد استثنایی این جنگنده باعث شد که در روزهای اولیه معرفی خود با یک ضعف استراتژیک روبه‌رو شود، زیرا ایالات متحده تصمیم گرفت صرفاً آن را به موشک مسلح کند. سرعت باورنکردنی F-4 ابزار قدرتمندی برای خلبانان آن بود، اما زمانی که میگ‌های ویتنام شمالی در یک نبرد در مسیر بازگشت آن را به دام انداختند، موشک‌ها و سرعت برای پیروزی اف-۴ کافی نبود. بدین ترتیب، بسیاری از آن‌ها در جنگ ویتنام از دست رفتند.
این هواپیما تا اوایل دهه ۱۹۹۰ همچنان در خدمت بود، با اینکه در نبردها ضعف‌هایی داشت، اما خلبانان فانتوم در طول سال‌ها پیروزی‌های زیادی را کسب کردند. چهارده کشور این جنگنده را به خدمت گرفتند، از جمله هم‌پیمانان ایالات متحده مانند آلمان، بریتانیا و اسرائیل. طراحی، مهندسی و تاکتیک‌هایی که در ساخت فانتوم به کار رفته، به توسعه جنگنده‌های آینده کمک کرده و درس‌هایی که از F-4 آموخته شد، مستقیماً به ساخت هواپیماهای حتی شگفت‌انگیزتری که امروزه می‌بینیم، منجر شد.
۴. Lockheed Martin F-22 Raptor
سرعت: ماخ ۲.۲۵
رپتور ترسناک نه تنها بهترین شکارچی در میان جنگنده‌های پنهانکار است، بلکه یکی از معدود هواپیماهای جهان به شمار می‌رود که قادر به پرواز در پروفایل کروز فوق‌صوت بدون استفاده از پس‌سوز (که به آن سوپرکروز گفته می‌شود) نیز هست. اف-۲۲ قهرمان بی‌چون و چرای قدرت هوایی است؛ این هواپیما سریع‌ترین در این فهرست نیست، اما ترکیب فناوری پنهانکاری، الکترونیک پیشرفته و توانایی مانور بالا (supermanueverability) باعث شده تا این جنگنده حرف آخر را در نبردهای هوایی بزند.
موتور توربوفن نسل پنجم اف-۲۲ با بردار نیروی رانش، Pratt & Whitney F119، قلب تپنده این ماشین پرنده فوق‌العاده است و این هواپیما دو عدد از آن‌ها را زیر بدنه خود دارد. نازل‌های اگزوز رپتور در دو بعد حرکت می‌کنند تا به این جنگنده به شدت پنهانکار کمک کنند تا مانورهایی را انجام دهد که قوانین فیزیک را به چالش می‌کشند. روزگاری این موتور، قدرتمندترین موتور جت در جهان بود، اما به تازگی موتور توربوفن F135 که برای خانواده جنگنده‌های اف-۳۵ طراحی شده، آن را پشت سر گذاشته است. با این وجود رپتور دو موتور دارد تا این نقصان را جبران کند.
اف-۲۲ در زمینه فناوری و قابلیت تاکتیکی از پیشینیان خود پیشی گرفت، اما هرگز به منظور سرعت بیشتر طراحی نشد. تحول جنگ‌های هوایی باعث شده که سرعت مطلق دیگر اهمیت و ارزش گذشته را نداشته باشد، تغییری که با ظهور سلاح‌های جدید، فناوری پنهانکاری و سایر سیستم‌های پیشرفته صورت گرفته است. قابلیت سوپرکروز و مانورپذیری رپتور در واقع ویژگی‌های عملکردی بسیار چشمگیر آن هستند که این هواپیما را به یک اندازه شگفت‌انگیز و مرگبار می‌سازد.
۳. Grumman F-14 Tomcat
سرعت: ماخ ۲.۳۴
بدون هیچ اشتباهی، معروف‌ترین نام در این فهرست، مَرکب ماوریک در فیلم «تاپ گان» است. تامکت محبوب گرومن که ستاره فیلم Top Gun بود، یک شگفتی از دوران جنگ سرد به شمار می‌آید. این جنگنده با بال‌های متغیر طراحی شده بود تا با سریع‌ترین و سرسخت‌ترین دشمنان هوایی در هر نقطه از کره زمین به مبارزه بپردازد و سپس پس از اتمام ماموریت، روی عرشه ناو جنگی خودی فرود آید. اگر چه این هواپیما هرگز مجبور به مواجهه با دشمنان پیش‌بینی شده خود در آسمان مناطق مورد مناقشه نشد، اما همچنان به عنوان پرقدرت‌ترین جنگنده در تاریخ نیروی دریایی ایالات متحده باقی مانده است.
تامکت الهام‌بخش نسل‌های زیادی از خلبانان نیروی دریایی بود و می‌توانست با جنگنده برتری هوایی نیروی هوایی ایالات متحده، اف-۱۵ ایگل، رقابت کند و اغلب پیروز این رقابت می‌شد. اف-۱۴ و مدرسه تاپ گان هر دو محصول درس‌هایی بودند که از زیان‌های سنگین خلبانان نیروی دریایی و تفنگداران دریایی در آسمان ویتنام آموخته شد. تامکت در طراحی خود هیچ‌گونه نقطه ضعفی نداشت و اطمینان حاصل می‌کرد که خلبانان و افسران تسلیحات آن همه ابزارهای لازم را برای کسب پیروزی را در اختیار داشته باشند، و آکادمی تاپ گان به آن‌ها دقیقا یاد داد که چگونه این کار را انجام دهند.
با این وجود شاید به دلیل علاقه عمیق بال هوایی نیروی دریایی، تامکت بسیار بیشتر از طول عمری که برایش در نظر گرفته شده بود عمر کرده باشد، اما اف-۱۴ در نهایت تنها به دلیل هزینه‌های بالای عملیات و تعمیر و نگهداری بازنشسته شد. این جنگنده به عنوان یک جنگنده برتری هوایی کلاس جهانی، یک ماشین پیچیده بود که حفظ و نگهداری آن در شرایط عالی در حین زندگی در دریا برای ماه‌ها بسیار دشوار به نظر می‌رسید. جانشین آن، Boeing F/A-18 Hornet، عملکرد بالا را فدای تکنولوژی و قابلیت اطمینان با هزینه عملیاتی پایین‌تر کرد. در حالی که جنگنده نسل ششم F/A-XX برای در حال شکل‌گیری است، نیروی دریایی ایالات متحده به زودی یک وارث واقعی برای خلأیی که نبود تامکت روی عرشه ناوها ایجاد کرده است، خواهد داشت.
اف-۱۱۱ با سرعتی بیشتر از ۲.۵ ماخ در ارتفاعات بالا، یک جنگنده بمب‌افکن با بال‌های متغیر بود که علیرغم نمایی کمتر جذاب نسبت به جنگنده‌هایی مانند اف-۱۴ و اف-۱۵ که توجه بیشتری را جلب کرده بودند، به شدت سریع‌تر بود. این جنگنده چابک ابتدا برای نیروی هوایی ایالات متحده در دوران جنگ ویتنام و به عنوان یک پلتفرمی تهاجمی ساخته شد، اما موفقیت آن باعث شد که طی پنج دهه در نقش‌های مختلف دیگری نیز خدمت کند.
EF-111A Raven یک نسخه بسیار موفق از نسخه جنگ الکترونیکی Aardvark بود که توسط گرومن تغییر یافت و حتی تنها پیروزی هوایی در تاریخ خانواده اف-۱۱۱ را به نام خود ثبت کرد. در عملیات طوفان صحرا، یک EF-111A توانست در مانوری خیره کننده، توانست از جنگنده Mirage F1نیروی هوایی عراق پیشی گرفته و باعث شد که خلبان عراقی در پی تعقیب Raven با زمین برخورد کند. هیچ‌یک از هواپیماهای ائتلاف در حین اسکورت شدن توسط Raven با حملات موشکی دشمن ساقط نشدند.
اف-۱۱۱ در سال ۱۹۹۸ به دلیل هزینه‌های نگهداری و افزایش اهمیت پنهانکاری در جنگ‌های هوایی توسط نیروی هوایی ایالات متحده بازنشسته شد. با این حال، نیروی هوایی سلطنتی استرالیا (RAAF) همچنان این جنگنده را تا سال ۲۰۱۰ به پرواز درمی‌آورد، زمانی که با Boeing F/A-18F Super Hornet جایگزین شد. استرالیا تنها اپراتور دیگر اف-۱۱۱ غیر از ایالات متحده بود و Aardvark همچنان سریع‌ترین جنگنده‌ای است که تاکنون توسط نیروی هوایی ارتش استرالیا به پرواز درآمد.
۱. Boeing F-15 Eagle
سرعت: ماخ ۲.۵+
اف-۱۵ «ایگل» نمادین نه تنها دارای رکورد نبردی بدون شکست و بیش از ۱۰۰ پیروزی در نبردهای هوایی است، بلکه همچنان به عنوان سریع‌ترین جنگنده در نیروی هوایی ایالات متحده (USAF) شناخته می‌شود. نیروی هوایی ایالات متحده هنوز تعداد زیادی از مدل‌های قدیمی F-15C/D را که در حال بازنشسته شدن هستند، در اختیار دارد و نسخه‌های جدید و پیشرفته F-15EX Eagle II در حال تحویل هستند. با این حال، F-15E Strike Eagle، که در سال ۱۹۸۹ معرفی شد، برای سال‌ها به منظور همراهی با F-15EX در خدمت باقی خواهد ماند.
در اوایل سال ۲۰۲۴، بوئینگ اعلام کرد که Eagle II در تست‌ها به سرعت نزدیک به ماخ ۳.۰ رسیده است. F-15EX احتمالاً حتی پس از معرفیF-47 با سرعت در نظر گرفته شده حدود ماخ ۲، همچنان سلطان سرعت نیروی هوایی ایالات متحده باقی خواهد ماند. این جنگنده برتری هوایی افسانه‌ای یکی از پروژه‌های توسعه‌ای سنگین نیروی هوایی ایالات متحده در دوران جنگ سرد بود و هواپیمایی را به ارمغان آورد (به‌ویژه نمونه اولیه استریک ایگل) که رکوردهای متعددی را در زمان معرفی‌اش در سال ۱۹۷۲ شکست.
استراتژی آینده جنگنده‌های نیروی هوایی ایالات متحده تصوری از میدان نبرد دارد که در آن ایگل‌ها با حمل مهمات قابل توجه و عملکرد بالا، به عنوان مهاجمان سنگین عمل کرده و از جنگنده‌های پنهانکار گرانقیمت کلیدی و جدیدتر پشتیبانی می‌کنند. در میدان نبرد فردا، جنگنده نسل ششمی اف-۴۷ نوک نیزه خواهد بود، در حالی که جنگنده‌های نسل پنجم اف-۲۲ و اف-۳۵ با «کامیون موشکی» اف-۱۵ در حال پرواز خواهند بود تا اهدافی را که جنگنده‌های پنهانکار برایشان شناسایی کرده‌اند، هدف قرار دهند.
اف-۴۷ به طور مستقیم از نظر عملکرد یا نقش تاکتیکی جایگزین اف-۱۵ نشده، بلکه به فضایی کاملاً جدید در استراتژی جنگ هوایی وارد خواهد شد. این جنگنده با قابلیت‌های خلبان انسانی اختیاری، کنترل هواپیماهای جنگی همکاری‌کننده (CCA) یا پهپادهای Loyal Wingman را بر عهده خواهد داشت، در حالی که به عنوان یک گره ارتباطی نفوذ عمیق برای جمع‌آوری اطلاعات، نظارت و شناسایی (ISR) در پشت خطوط دشمن عمل می‌کند.
اف-۴۷ مانند اف-۲۲، با موتورهای چرخه متغیر انقلابی (VCE) سرعت بالا را فدای بهره‌وری سوخت و مانورپذیری بالا خواهد کرد و به قابلیت‌های جدید پنهانکاری انقلابی مجهز خواهد بود. بدین ترتیب، ایگل قدرتمند به عنوان سلطان بی‌رقیب سرعت، همچنان برای دهه‌ها در آسمان‌ها پرواز خواهد کرد.
بدون نظر