آمارها نشان میدهد میانگین سن اولین ازدواج در ایران طی سالهای اخیر با سرعت بیشتری در حال افزایش است. طبق دادههای ثبتاحوال، در چهار سال گذشته سن ازدواج زنان و مردان به طور متوسط حدود یک سال بالاتر رفته؛ روندی که پیشتر در بازههای ده ساله رخ میداد. این افزایش در کلانشهرهایی مانند تهران بیشتر از میانگین کشوری است و همزمان با رشد سن ازدواج، تعداد افرادی که هرگز ازدواج نمیکنند نیز رو به افزایش است؛ بهگونهای که برآوردها از وجود میلیونها فرد در آستانه تجرد قطعی حکایت دارد.
آیا خواستههای عجیب دختران ایرانی و مصرفگرایی باعث افزایش سن ازدواج شده است؟
یک سال دیرتر
به گزارش همشهری آنلاین، سال ۱۴۰۰ میانگین سن ازدواج برای زنان ۲۳.۶ و برای مردان ۲۷.۸ بود که بنا به اعلام سازمان ثبت احوال در ۷ ماه اول سال ۱۴۰۴ به ۲۴.۲ و ۲۸.۳ رسید. یعنی در مدت ۴ سال گذشته میانگین سن ازدواج حدود یک سال بیشتر شده است. این اتفاقی است که قبلا در طول یک دهه میافتاد ولی حالا در زمان کمتری رخ میدهد. نسل جوان برای ثبت رکوردهای «دیرتر» ازدواج کردن «عجله» بیشتری دارد.
آمارهای پایتخت با دیگر استانها و همینطور با کل کشور تفاوت دارد. در تهران جوانان چند سال دیرتر از میانگین کشوری ازدواج میکنند. در بزرگترین شهر ایران، پسرها ۲ سال و دخترها ۳ سال بیشتر مجرد میمانند.

ازدواج زیر ۲۰ سالگی
همشهری آنلاین مینویسد، ۴۹ سال قبل یعنی در سال ۱۳۵۵ و دو سال مانده به انقلاب اسلامی، دخترها قبل از ۲۰ سالگی و پسرها قبل از ۲۵ سالگی زندگی مشترک تشکیل میدادند.
اگر بخواهیم دقیق بیان کنیم دخترها در ۱۹.۷ سالگی و پسرها در ۲۴.۱ سالگی ازدواج میکردند. بیست سال طول کشید تا به این میانگینها دو سال اضافه شود. در سال ۱۳۷۵ سن ازدواج دخترها به ۲۲.۴ سال و پسرها به ۲۵.۶ سال رسید. بیست سال بعد از آن، دوباره دو سال دیگر به این میانگین افزوده شده و در سال ۱۳۹۵ سن ازدواج دختر ها به ۲۳.۲ و پسرها به ۲۷.۳ رسید.
اگر مقیاس «هر ده سال تقویمی برابر یک سال ازدواج دیرتر» را ثابت فرض کنیم، در سال ۱۴۳۰ دخترها بعد از ۲۶ سال و پسرها بعد از ۳۰ سال ازدواج میکنند. اگر شتاب فزاینده اخیر را به آن اضافه کنیم در سال ۱۴۳۰ احتمالا دخترها قبل از ۳۰ سال و پسرها قبل از ۳۵ سال ازدواج نخواهند کرد.
۱۴۳۰ همان سالی است که جمعیت ایران به ۱۰۰ میلیون نفر میرسد. یک سوم ایرانیها سالمند میشوند و جمعیت فعال و موثر کشور به شدت کاهش پیدا میکند.

۱۷ میلیون مجرد قطعی
مرضیه وحید دستجردی، دبیر ستاد ملی جمعیت، تابستان امسال گفت که درحال حاضر جمعیت دختران زیر ۲۰ سال ازدواج نکرده معادل ۱۱.۷ میلیون نفر و پسران زیر ۲۰ سال ازدواج نکرده، معادل ۱۲.۹ میلیون نفر است.
با فرهنگ اجتماعی امروزی شاید ازدواج زیر ۲۰ سال در شهرهای بزرگ اتفاق خاصی به نظر نیاید. هنوز زمان کافی وجود دارد و میتوان تشکیل خانواده داد اما سوی دیگر آمارهای جمعیتی، مشکل را نشان میدهد. علیرضا رحیمی، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان هم در تابستان گذشته گفته است که در ایران ۱۷ میلیون نفر شامل حدود ۹.۵ میلیون مرد و ۷.۵ میلیون زن ۴۵ ساله هستند که هیچوقت ازدواج نکردهاند.
۴۵ سالگی سن ناامیدی از تشکیل خانواده نیست اما در معیارهای جمعیتی، این سن را «تجرد قطعی» مینامند.
رقم دقیق تعداد جوانان مجرد در سال ۱۴۰۴؛ آیا تجرد قطعی یک بحران ملی است؟

۶۰۰ میلیون تومان وام مسکن کافی نیست
همشهری آنلاین در گزارش خود مینویسد، وام ۳۰۰ میلیون تومانی به هر یک از زوجین مجموعاً ۶۰۰ میلیون تومان میشود که برابر رهن یک خانه در شهر است اما با تورم فعلی معلوم نیست تا آخر سال بتوان با این رقم خانه اجاره کرد.
علی اکبر محزون، پژوهشگر جمعیت درباره وامهای ازدواج میگوید:
اگر مشوقهای مثل وام ازدواج، معضل جامعه هدف را نشانهگیری نکند به نتیجه نمیرسد و میانگین سن ازدواج با این کار پایین نمیآید. هزینههای تشکیل خانواده اکنون شامل مسکن، غذا، حمل و نقل، سلامت، آموزش و … است. باید آمار به دست آورد که مسکن چقدر برای جوانانی که میخواهند خانواده تشکیل دهند، هزینه دارد و بودجه محدود دولت و منابع بانکها را به سمت آن هدایت کرد وگرنه وامهایی که مقصد مشخص نداشته باشند به نتیجه نمیرسند. به محض اینکه وام به بازار برسد، اجاره خانه هم بیشتر میشود.
میانگین سن مردان و زنان در اولین ازدواج اعلام شد
نکته دیگر این است که در مشاهده کلی از وضعیت تجرد در شهرها میتوان دید، میانگین سن ازدواج خیلی بیشتر از آمارها ثبت احوال است. این کارشناس آمار بیان میکند:
شاخص سن ازدواج در کلانشهرها متفاوت با سطح هر استان و مخصوصا کشور است. جوامعی که به سرعت شهرنشین شدند سن ازدواج بالاتری دارند و نباید تعجب کنید که در اطراف خود ازدواجهای بالاتر از ۳۰ – ۳۵ سال میبینید. در ارزیابی مناطق بیست و دو گانه تهران مشخص شد که میانگین مناطق برخوردار به وضوح بیشتر از میانگین شهر و کشور است.





پشت پرده رو ببینین. چرا به یه قشر خاص ..از هرجا پول میرسه یا میدن که ازدواج کنن؟ تو ایکس دیدم طرف میگه ما هیچی نداشتیم به برکت …بودنمون ازدواج کردیم ۴ تا بچه داریم. من چون یکم کنجکاوم دیدم عه شوهرش طلبه. خانومش طلبه. و ساکن قم. دیگه میگیرین دیگه. تو قم و تو حوزه ها برای ازدواج این … پول مفت میدن. ۱۰۰ میلیون برای ازدواج. بن کمکی خرید لوازم خانه و جهیزیه. ۵۰ میلیون برای هر فرزند. اینا فقط پول مفت هست. وام ها رو که دیگه نگو. فقط باید .. باشی.
الانم…. من خودم ۳۰ سالمه دیگه. اصلا یادم نیست تو سالی اینقدر دهه و غیره داشته باشیم. همین ۱۰ سال گذشته هست که این مداح ها و سازمانهای مذهبی هی تو گوش و ذهن مردم کردن. وگرنه قبلش حتی یک روز هم کسی برای این…
من کودکی یه دوستی داشتم منو برد یه جلسه ایی من کوچیک بودم. ۱۰ ساله. یعنی اینا تو سرشون میزدن گریه میکردن به کل عالم و ادم فحش میدادن. که حقوشونو خوردیم. که به …. یعنی فقط فحش ها. مثل مراسم ..که فحش میدن. این ..هم یه مراسمی دارن همینطوریه. حالا بگم وقتی چایی اوردن منو بیرون کردن. حالا میفهمم چون …نبودم. خداروشکر ها. یعنی خداروشکر که …نیستم . الان میفهمم اینا چه قشری هستن که از کودکی اینطور بزرگ میشن.
مملکت به دست اینا افتاده. برید ببینین چرا از افغانستان مهاجر میارن؟ و ببینین چرا ..افغانی اینجا ماندگار شدن؟ برین سر به بازار بزنین. بگین تولیدی لباس بهتون معرفی کنن. همشون …. بعد تهرانو به خاطر بی ابی میخوان تخلیه کنن ولی ۵ میلیون افغانی رو تخلیه نکنن.
با این کله پوکی که داری خدا رحم کرده ازدواج نکردی کسیو بدبخت کنی
خودت فهمیدی چی گفتی؟!
ما دلمان می خواهد ازدواج کنیم اولا پسرها پول ندارند دنبال یک دختر می کردند کارمند باشه هزینه اش بدهند، ثانیا پول نداریم ، تورم بالا است تو خرج خودمون ماندیم، پول جهیزیه نداریم، پسرها هم خونه و کار ندارند
تا وقتی که تسهیلات درستی لااقل برای خانه دار شدن در مغز مسئولین نیست طبیعتا ازدواج کردن یه اشتباه بزرگ هستش…من شخصا هیچ عجله ای برای ازدواج ندارم قبلا شاید امیدی بود به خاطر وام و تسهیلات که باعث میشد لااقل با اون تسهیلات یا کار درست راه بندازم یا کمترین چیز یه خانه بخرم و آرامشی داشته باشم…ولی الان با اون تسهیلات که فقط میشه بهاش تشت خرید بهتره صبر کنم تا مسئولین سر عقل بیان اگه هم عقلی نداشتن از وضعیتی که دارم مراقبت کنم..