پژوهشی تازه نشان می‌دهد که ربات‌های هوش مصنوعی، هنگام تولید تصویر «بدن ایده‌آل»، الگوهایی کم‌تنوع، جوان‌محور، نژادپرستانه و نزدیک به استانداردهای محدود زیبایی غربی ارائه می‌کنند.
پژوهشگران دانشگاه تورنتو سه سامانه تولید تصویر مبتنی بر هوش مصنوعی را آزمایش کردند تا دریابند این فناوری نوظهور چه الگویی از «زن ایده‌آل» و «مرد ایده‌آل» ارائه می‌دهد. در این تحقیق ۳۰۰ تصویر بررسی شد و نتایج نشان می‌دهد که هوش مصنوعی اغلب به‌جای تنوع‌بخشی، همان معیارهای محدود را بازتولید می‌کند.
زن ایده‌آل از نظر هوش مصنوعی
اندام «ایده‌آل» زنانه در صد سال گذشته بارها تغییر کرده است. با این حال زن ایده‌آل از نظر هوش مصنوعی چنین ویژگی‌هایی دارد:
پژوهشگران برای دستیابی به داده‌های دقیق، از سه پلتفرم هوش مصنوعی میدجرنی (Midjourney)، دال‌ای (DALL-E) و استیبل دیفیوشن (Stable Diffusion) خواستند تا تصویرهایی از زنان و مردان ایده‌آل، و همچنین ورزشکاران تولید کنند. در مجموع ۳۰۰ تصویر شامل ۱۲۰ تصویر زن، ۱۲۰ تصویر مرد و ۶۰ تصویر ورزشکار ایجاد شد.
تحلیل این تصاویر نشان داد که اکثریت قابل توجهی از آنها افراد سفیدپوست را نشان می‌دادند؛ ۶۶/۷ درصد تصاویر مردان و ۶۲/۵ درصد تصاویر زنان. تقریباً همه افراد نیز جوان بودند. این موضوع تأیید می‌کند که مدل‌های هوش مصنوعی، هنگام تولید تصویر، از داده‌های آموزشی محدود و تکرارشونده‌ای تأثیر می‌گیرند.
در تصاویر مربوط به زنان، موهای بلوند بیشترین تکرار را داشت و در تصاویر مردان، موهای مشکی غالب بود. نکته جالب و البته نگران‌کننده این بود که هیچ مرد طاسی در خروجی‌ها دیده نشد.
پژوهشگران تأکید کردند که این الگوها نه واقعی هستند و نه بازتابی از گستره طبیعی بدن انسان به شمار می‌آیند.
نتایج نشان داد که هم در تصاویر زنان و هم مردان، درصد چربی بدن بسیار پایین بود و هیچ نشانه‌ای از سلولیت، چربی طبیعی شکم یا فرم‌های متنوع بدن دیده نمی‌شد. به بیان دیگر، الگوریتم‌ها تصویری بسیار محدود و دور از واقعیت از بدن انسان ارائه کردند.
در زمینه پوشش نیز الگویی مشابه دیده شد. زنان بیشتر با لباس شنا یا پوشش باز نمایش داده شدند و مردان اغلب بدون پوشش بالاتنه بودند. این موضوع نشان می‌دهد که مدل‌های تصویرساز، حتی در انتخاب لباس نیز به کلیشه‌های جنسیتی رایج متکی هستند.
این پژوهش که در مجله Psychology of Popular Media منتشر شده تأکید می‌کند که هوش مصنوعی نه‌تنها این الگوهای محدود را بازتاب می‌دهد، بلکه آنها را تقویت می‌کند. به همین دلیل، طراحی الگوریتم‌ها باید با رویکردی انسان‌محور، شامل توجه به جنسیت، نژاد، سن و وضعیت جسمانی انجام شود. در غیر این‌صورت، فناوری به‌جای گسترش دیدگاه‌ها، همان کلیشه‌های سخت‌گیرانه و غیرواقعی را بازتولید می‌کند.
بدون نظر