گزارشی مشترک از آژانس خبری فرانسه و ژاپن تایمز نشان میدهد ایران تنها دو روز پیش از سقوط دمشق، بهصورت ناگهانی از سوریه خارج شده است؛ روایتی که بر اساس شهادت افسران سوری، از پرداخت سهماهه حقوق نیروهای تحت فرمان و سپس ترک شتابزده مواضع حکایت دارد.
گزارش یادشده توضیح میدهد که در طول جنگ داخلی سوریه از سال ۲۰۱۱، ایران یکی از اصلیترین حامیان دمشق بوده و با اعزام مشاوران نظامی و نیروهایی از سپاه پاسداران، نقش تعیینکنندهای در پشتیبانی از حکومت اسد ایفا کرده است. نیروهای ایرانی و گروههای متحد آنان مانند حزبالله لبنان و همچنین نیروهای عراقی و افغان، کنترل نقاط کلیدی نظامی را در دست داشتند و ستون اصلی بقای حکومت به شمار میرفتند.
با وجود سابقه طولانی حمایت، ژاپن تایمز مدعی است ایران در برابر پیشروی سریع نیروهای اسلامگرا که به سوی دمشق حرکت میکردند، بهطور غیرمنتظره عقبنشینی کرده است. این رسانه در گزارش سالگرد سقوط بشار اسد اعلام کرده افسران و سربازان سوری عملاً تحت فرماندهی نیروهای جمهوری اسلامی فعالیت میکردند و نفوذ سپاه در ارتش سوریه همزمان با تضعیف موقعیت حکومت افزایش یافته بود.
یکی از افسران سابق ارتش سوریه که در یکی از مقرهای امنیتی سپاه در دمشق فعالیت داشته، میگوید روز ۵ دسامبر سال گذشته به جلسهای «مهم» فراخوانده شده است. به گفته او، فرمانده ایرانی مشهور به «حاج ابراهیم» در جمع حدود ۲۰ افسر و سرباز سوری اعلام کرده است: «از امروز دیگر هیچ نیروی سپاه در سوریه نخواهد بود. ما میرویم. همهچیز تمام شد. از امروز دیگر مسئول شما نیستیم.» بنا به این روایت، دستور داده شد اسناد حساس سوزانده یا نابود و هارد کامپیوترها خارج شود.
این اطلاعیه ناگهانی در حالی مطرح شده که نیروهای اسلامگرا به سرعت در حال پیشروی بودند، هرچند افسران سوری انتظار چنین وضعیت بحرانی را نداشتند. همان افسر میگوید سربازان یک ماه حقوق پیشپرداخت گرفته و به خانه فرستاده شدند و دو روز بعد، دمشق بدون هیچ درگیری سقوط کرد و بشار اسد به روسیه گریخت.
دو کارمند سوری کنسولگری ایران در دمشق نیز میگویند ساختمان کنسولگری تا عصر ۵ دسامبر کاملاً تخلیه شده و دیپلماتهای ایرانی با شتاب راهی بیروت شدهاند. به گفته یکی از آنان، برخی کارکنان سوری دارای تابعیت ایران نیز همراه این گروه کشور را ترک کردهاند و افسران ارشد سپاه آنان را همراهی میکردند. همزمان گزارشهایی از گذرگاه جدیدهیابوس، اصلیترین مرز سوریه و لبنان، منتشر شد که نشان میداد صفهای طولانی و چندساعته برای ترک سوریه شکل گرفته است.
به روایت کارکنان کنسولگری، ایرانیها به نیروهای تحت حمایت خود توصیه کردهاند در خانه بمانند و برای آنان سه ماه حقوق پرداخت کردهاند. صبح ۶ دسامبر، سفارت، کنسولگری و پایگاههای امنیتی ایران در دمشق کاملاً خالی بوده است.
در سالهای جنگ، نیروهای ایرانی در نقاط حساس دمشق و حومه از جمله منطقه حرم حضرت زینب، فرودگاه دمشق و نواحی مرزی با لبنان و عراق حضور فعال داشتند و همچنین در حلب و بخشهایی از شمال سوریه مستقر بودند.
سرهنگ محمد دیبو در پایگاه سابق نیروهای ایرانی در جنوب حلب میگوید: «وقتی حلب در همان اوایل سقوط کرد، ایران جنگیدن را متوقف کرد.» او که اکنون در ارتش جدید سوریه فعالیت میکند، میافزاید با فروپاشی سریع ارتش اسد، نیروهای ایرانی ناچار به عقبنشینی ناگهانی شدند.
خبرنگار AFP گزارش داده است که بر دیوارهای تخریبشده این پایگاه، شعارهای ایرانی و حزبالله و تصویری از شمشیری دیده میشود که پرچم اسرائیل را میدَرَد. در طول جنگ، اسرائیل صدها حمله به سوریه انجام داد که هدف آنها بنا بر ادعای تلآویو، نیروهای ارتش اسد و گروههای مورد حمایت ایران بوده است.
یکی دیگر از افسران سابق سوری به آژانس خبری فرانسه میگوید ۵ دسامبر یکی از فرماندهان ارشد ایرانی با نام «حاج جواد» به همراه چند افسر و سرباز به پایگاه روسی حمیمیم منتقل و از آنجا به تهران اعزام شدهاند. سرهنگ دیبو نیز میگوید پس از سقوط حلب، حدود ۴ هزار نیروی ایرانی از طریق همین پایگاه و به دلیل شرایط بحرانی تخلیه شدند و برخی دیگر از مسیر زمینی به لبنان و عراق گریختند.
او توضیح میدهد خروج این نیروها چنان شتابزده بوده که «وقتی وارد پایگاههایشان شدیم، گذرنامهها و کارتهای شناسایی افسران ایرانی را پیدا کردیم که حتی فرصت برداشتن آنها را نداشتند.»
بدون نظر