پرستوی دریایی شمالگان سالانه تا ۹۶٬۰۰۰ کیلومتر مهاجرت میکند و عملاً دو تابستان را تجربه میکند، زیرا میان قطب شمال و جنوب جابهجا میشود و پیوسته در نور روز باقی میماند.
نهنگهای خاکستری و گوژپشت به دمای قابلپیشبینی اقیانوسها وابستهاند و برای تغذیه در آبهای سرد و سرشار از پلانکتون قطبی و برای جفتگیری در تالابهای گرمسیری، به هزاران کیلومتر دورتر مهاجرت میکنند.
مهاجرتهای بزرگ جهان از شگفتانگیزترین پدیدههای طبیعت هستند. هر سال میلیونها جانور سفرهایی انجام میدهند که اقیانوسها، قارهها و حتی نیمکرهها را در مینوردد.
این تصویرسازی مسیر برخی از طولانیترین مهاجرتهای شناختهشده جانوران روی زمین را ترسیم میکند؛ از پرواز قطببهقطب پرستوی دریایی شمالگان تا سفرهای اقیانوسی بزرگ نهنگها و لاکپشتها. این مسیرها اکوسیستمهای مختلف جهان را به هم پیوند میدهند و زنجیرههای غذایی گستردهای را شکل میدهند.
پرستوی دریایی شمالگان بیشک رکورددار مهاجرت در دنیای جانوران است. این پرنده سالانه بین ۵۰٬۰۰۰ تا ۹۶٬۰۰۰ کیلومتر پرواز میکند و به این ترتیب دو تابستان را تجربه میکند.
دانشمندان این پرنده را رهگیری کردهاند و مشخص شده که آنها پرواز خود را با نور خورشید هماهنگ میکنند تا همواره در روشنایی بمانند و فرصت تغذیه خود را افزایش دهند.
یک پرستوی دریایی شمالگان در طی عمر خود که ممکن است تا ۳۴ سال ادامه داشته باشد، معادل سه سفر رفتوبرگشت به ماه را میپیماید.
📌 جدول مهاجرت جانوران
جانور
مسافت رفتوبرگشت (کیلومتر)
نمونه مسیر مهاجرت
پرستوی دریایی شمالگان
۵۰٬۰۰۰
قطب شمال ← منطقه یخپهنه جنوبگان ← بازگشت
گیلانشاه حنایی دم میلهای
۳۰٬۰۰۰
آلاسکا ← نیوزیلند ← چین ← آلاسکا
چکچک کوهی شمالی
۳۰٬۰۰۰
آلاسکا ← شرق آفریقا
نهنگ خاکستری
۲۰٬۰۰۰
سخالین روسیه ← مکزیک
نهنگ گوژپشت
۲۰٬۰۰۰
ساموآ ← آبهای جنوبگان
لاکپشت چرمی
۲۰٬۰۰۰
اقیانوس آرام غربی ← جریان کالیفرنیا و مسیرهای مشابه
ماهی تون بلوفین
۲۰٬۰۰۰
مناطق تخمریزی مدیترانه ← آبهای تغذیه آمریکای شمالی
سنجل مهاجر (نوعی سنجاقک)
۱۵٬۰۰۰
هند ↔ شرق آفریقا (چندنسلی)
پروانه شهریار
۹٬۰۰۰
شرق آمریکای شمالی ← مکزیک ← بازگشت (چندنسلی)
گوزن کاریبو
۱٬۰۰۰
جنگل ← توندرا ← بازگشت
گورخر آفریقایی
۵۰۰
دره رود بوتسوانا ← مراتع نامیبیا
۲) مهاجران اقیانوس: نهنگها
پستانداران دریایی مانند نهنگ خاکستری و گوژپشت هزاران کیلومتر میان آبهای یخی غنی از پلانکتون برای تغذیه و تالابهای گرمسیری برای زادوولد مهاجرت میکنند.
این سفرها به چرخه تغذیه اقیانوسی، گردش انرژی و حفظ جمعیت مهاجران بستگی مستقیم دارد.
نهنگهای خاکستری سالانه تا ۲۰ هزار کیلومتر میان دریای برینگ و باخا کالیفرنیا مهاجرت میکنند، و برخی جمعیتهای نهنگ گوژپشت نیز مسیرهای مشابه رفتوبرگشت میان مناطق گرمسیری زادوولد و مناطق تغذیهای جنوبگان را طی میکنند. این مهاجرتها با بهرهوری غذایی اقیانوس و دمای آب هماهنگ هستند و نهنگها را به شاخصی کلیدی برای سلامت اکوسیستم دریایی تبدیل میکنند.
۳) پروازهای باشکوه پرندگان و حشرات مهاجر
فراتر از پرستوهای دریایی شمالگان، پرندگانی همچون گیلانشاه دممیلهای و چکچک کوهی رکوردهای پروازهای بدون توقف را ثبت کردهاند و با عبور از سراسر اقیانوسها حتی لحظهای برای تغذیه فرود نمیآیند.
بسیاری از گونههای پرنده این توانایی خارقالعاده را به کمک ذخیرهسازی چربی در بدن بهعنوان سوخت سفر و استفاده از تکنیکهای پرواز کممصرف همچون پرواز پویا به دست میآورند.
در کنار اینها، سازوکارهای فیزیولوژیک دیگری نیز در این توانایی خارقالعاده نقش دارند؛ از جمله توانایی کاهش موقت اندازه اندامهای داخلی برای کاهش وزن بدن. مشاهده شده برخی گونهها در هنگام پرواز وارد دورههای کوتاهی از کاهش فعالیت مغزی میشوند، هرچند نقش دقیق این پدیده در پروازهای بدون توقف همچنان موضوع پژوهش است.
حتی جانوران کوچکی همچون سنجاقک مهاجر «گلوباسکیمِر» میتوانند میان هند و آفریقا سفری تا ۱۸,۰۰۰ کیلومتر انجام دهند.
۴) مهاجرتهای زمینی
در خشکی، جانورانی مانند گوزن کاریبو و کل یالدار (گنوهای سرنگتی) مسیرهای باستانی مهاجرت را که با تغییرات فصلی تعیین میشوند دنبال میکنند.
برخی گلههای کاریبو سالانه میان ۱٬۶۰۰ تا ۴٬۰۰۰ کیلومتر مهاجرت میکنند که از طولانیترین مسیرهای مهاجرت زمینی جانوران در جهان است. مهاجرت دایرهای کلهای یالدار در سرنگتی که نزدیک به ۱,۶۰۰ کیلومتر را در بر میگیرد نیز یکی از تماشاییترین رویدادهای حیاتوحش روی زمین به شمار میرود.
به شکلی مشابه، گورخرها سالانه حدود ۵۰۰ کیلومتر مهاجرت میکنند و از درههای رودخانهای بوتسوانا به مراتع نامیبیا در آن سوی مرزها میروند.
بدون نظر