کامپارد، بنیانگذار IKEA سوئد درگذشت

کارآفرینی به سبک اینگوار کامپارد در دنیای فلت آیکیا

شرکت معظم تولید مبلمان و لوازم خانگی سوئد (IKEA) که از برترین برندهای صنعت لوازم خانگی جهان به شمار می رود در اطلاعیه ای اعلام کرد، اینگوار کمپارد، خالق استراتژی آیکیا و بنیانگذار این شرکت سوئدی در سن ۹۱ سالگی درگذشت.

این کارآفرین معروف اروپا که در فهرست میلیاردرهای جهان نیز قرار داشت، پس از یک دوره کوتاه بیماری در زادگاهش فوت کرد و جهان، پس از جابز که از برترین کارآفرینان خلاق فناوری اطلاعات بود، یکی دیگر از تاثیرگذار ترین مدیران نوآور و پر تلاش خود را از دست داد. شرکتی که ۷۰ سال پیش توسط این کارآفرین و مدیر برجسته سوئدی تاسیس شد، توانست استراتژی  استفاده از مبلمان ساده مبتنی بر الزامات زیست محیطی و پرهیز از تجمل را به خانه های سوئدی و پس از آن اروپا و جهان وارد کند که در قالب راهبرد FLAT (مسطح) شناخته می شود.

کامپارد را باید یکی از برترین کارآفرینان قرن بیستم میلادی به حساب آورد. کسی که زمینه کسب و کار میلیون ها نفر را به صورت مستقیم و غیر مستقیم در شصت کشور دنیا فراهم کرد و توانست سبک زندگی ساده و پرهیز از طوفان رنگ ها در طراحی دکوراسیون خانه را ترغیب و تشویق کند و به نوعی، سبک زندگی امروز خلاقانه و نواورانه محیط زیست محور سوئدی ها را میتوان ارمغانی از اندیشه های این مرد بزرگ دانست.

کامپارد در طول زندگی با اینکه با ده ها میلیارد دلار ثروت، در فهرست میلیاردرهای جهان قرار داشت، اما همچون رهبر هوندا ژاپن و خالق تویوتا، زندگی ساده و معمولی را پیشه کرد و بعضا خبر خرید ایشان از دست دوم فروشی های سوئد، بازتاب جهانی پیدا کرد. به هر حال، او یکی از جامعه خیرین سوئد بود که به توسعه علم و فناوری و توسعه پایدار، کمک های بسیاری کرد. اگر میخواهید نقش آیکیا در حوزه مسئولیت اجتماعی (CSR) را شاهد باشید به گزارش IKEA CSR ANNUAL REPORT مراجعه کنید.

حدود ده سال بعد از اینکه در دهه های نخست قرن بیستم میلادی، فروشگاه ایکیا در سوئد گشایش یافت، استقبال از این برند جذاب، ساده و ارزان که روش خاصی را در طراحی و معرفی و فروش محصولات در دستور کار قرار می دهد، جهانی شد و به دلیل ارائه مبلمان‌های ساده، شیک و نسبتا ارزان در سراسر جهان محبوبیت زیادی پیدا کرد.

سود شرکتی که کمپارد تاسیس کرده بود در سال ۲۰۱۷ میلادی بیش از ۳۰ میلیارد یورو برآورد شد که بیش از همه شرکت های سوئدی در آن سال است. اینگوار کامپراد در سال ۱۹۸۸ از سمت اجرایی کنار رفت و از آن پس به عنوان مشاور در ایکیا حضور داشت. در سال ۲۰۱۳ کامپراد از سمتش در شورای نظارتی ایکیا نیز کناره گرفت و کوچکترین پسرش رئیس این شرکت شد.

در حال حاضر این شرکت تولیدکننده اسباب و اثاثیه خانه ۴۰۰ شعبه در پنجاه کشور جهان دارد. نام ایکیا از کنار هم گذاشتن حروف ابتدایی نام (Ingvar)، نام خانوادگی (Kamprad) و اسامی مزرعه‌‌ای که اینگوار کامپراد دوران کودکی و نوجوانی‌اش را در آن‌ سپری کرد (Elmtaryd) و منطقه‌ای که این مزرعه در آن واقع شده (Agunnaryd) تشکیل شده است.

کمپانی عظیم IKEA سوئد، امروزه یکی از برندهای معتبر و جهانی این کشور کوچک شمال اروپاست که در تولید و عرضه محصولات چوبی در لوازم خانگی، شهرت بین المللی دارد.

داستان کمپارد و برند معتبرش را میتوانید در این گفتار ملاحظه کنید.

با ما همراه باشید.

داستان کمپارد: روایت استراتژی تخت!

در قرن بیستم، این ذهن خلاق سوئدی، کسب و کاری را در این کشور راه اندازی کرد که به موضوع لوازم خانگی چوبی، بسته بندی مسطح (flat) و هم چنین کم جا بودن و متنوع شدن لوازم خانه های سوئدی ها، اشاره داشت. کمپارد نود و یک ساله، در حالی دنیا را ترک کرد که با غول صنایع خانگی خود، بیش از ۴۳ میلیارد دلار ثروت داشت، اما این کارآفرین بزرگ و پیشگام سوئدی، در سبک زندگی خود، همواره قانع، صبور و متفکر بوده و این سبک زندگی سبب شده تا آقای کمپارد با ان سرمایه عظیم، همچنان از مغازه های دست دوم، به خرید لباس و مایحتاج خود اقدام کند و به قول وارن بافت. اسطوره بورس بازها، از لوکس پوشی فراریست.

(کمپارد در ۸۵ سال پیش)

البته آقای میلیاردر، هیچ گاه برای برندهای مطرح لباس، پول نمی دهد و بارها گفته که برخی از لباس هایش را از لباس فروشی  های  غیر معمول مانند بساطی های خیابان ها یا لباس فروشی های روی قایق ها خریده است یا برای صرفه جویی در پول، به آرایشگاه های کشورهای در حال توسعه علاقمند بوده است!

(گزارش روزنامه تلگراف انگلیس از سبک زندگی عجیب کارآفرین بزرگ سوئدی)

راه صرفه جویی پول که از ان penny-pinching ways یاد می شود، راهی برای پول دار شدن آقای کمپارد بوده است. راهی که به نظر می رسد خیلی از میلیاردرهای خود ساخته، از این مسیر استفاده کرده اند. در سال ۲۰۰۸ میلادی، کمپارد به روزنامه سوئدی Sydvenskan گفت که بخاطر صرفه جویی در پول، در طول سفرهایش به کشورهای فقیر، در آن جا آرایشگاه می رفته است. مثل ویتنام! خوب شاید برای شما عجیب باشد. اما به هر حال، سبک زندگی آقای کمپارد، خاص خودش هست و نباید فکر کنید که سوئدی ها مردمانی خسیس هستند. اتفاقا خیلی سخاوتمند ند.  به عنوان مثال، تا ۲۰۱۱ میلادی، تحصیل همه اتباع خارجی در دانشگاه ها و موسسات اموزش عالی سوئد رایگان بود.

(تصویر خوردروی شخصی VOLVO آقای کمپارد)

آقای کمپارد مانند آقای هوندا،، خالق کمپانی خودروسازی عظیم هوندا در ژاپن، نه سرمایه خاصی داشت و نه تحصیلات آکادمیک خاصی از دانشگاه های معتبر نیم قرن پیش. او فقط تعمیر کار دوچرخه بود و دریافته بود که می توان با ارائه خدمات و ایجاد ارزش افزوده به مردم، پول خوبی بدست آورد.

(ایده خلاقانه آقای کمپارد: تصویر انبار یکی از مغازه های IKEA که امکان دسترسی مشتریان به کالاهایی که انتخاب کرده اند را در انبار می دهد- این موضوع در فرهنگ مدیریت حمل و نقل شرکت در جهت کاهش هزینه های سر بار صورت می گیرد که مشتری خود پس از انتخاب جنس، آن را بر اساس کد درج شده در کالای نمونه، از قفسه های انبار بر دارد)

عموی آقای کمپارد، سازنده لوازم آشپزخانه بود و کمپارد مدتی برای عمویش مشغول به کار شد. در سال ۱۹۴۳ میلادی، کمپانی IKEA را بنیان نهاد. کلمه IKEA مخفف Ingvar Kampard Elmataryd Agunnaryd هست شامل نام و نام خانوادگی آقای کمپارد و نام منطقه ای در سوئد که ایشان در آن جا متولد شد. این برند، اکنون ده ها میلیارد دلار ارزش بازاری دارد و سالانه صدها میلیون نفر از مغازه های این شرکت در سراسر جهان خرید می کنند.

تقریبا همه مغازه های بزرگ IKEA به یک شکل و در خارج شهر مستقر هستند تا هم دسترسی شهروندان به آن آسان باشد هم هزینه تمام شده استقرار فروشگاه ها کم شده و صرفه جویی برای شرکت به دنبال داشته باشد.

نشریه هفتگی Veckan Affarer سوئد، آقای کمپارد را یکیاز ثروت مند ترین افراد جهان می داند که بلومبرگ، ایشان را در فهرست ۸ ثروتمند جهان قرار داده است. کتاب A testament of a Furniture Dealer (دوران یک فروشنده مبلمان) را در سال ۱۹۷۶ میلادی نوشت و در آن، به شیوه های کسب و کار و زمینه های موفقیت خود در تولید لوازم خانگی پرداخت. کتاب مدیریت بر مبنای طراحی (leading by design) که با همکاری روزنامه نگار سوئدی Bertil Torekull نوشته شد، داستان موفقیت IKEA را به تصویر کشید. فلسفه و خصوصیت های موفقیت و برنامه ریزی آقای کمپارد در خلق کمپانی IKEA در این کتاب به تشریح ذکر شده است .

آقای کمپارد میلیاردر، بر خلاف میلیونرهای دیگر دنیا، هیچ گاه بلیط BUSINESS CLASS‌ هواپیما خریداری نکردو همواره با بلیط ECONOMY مسافرت می کرد. حتی زمان هایی که مجبور شد با قطار مسافرت کند، او بلیط SECOND CLASS را خریداری می کرد و پول زیادی بابت نشستن در جای خاص پرداخت نمیکرد. کمپارد هیچ گاه در هتل های لوکس ۵ ستاره در کشورهای مختلف جهان اقامت نکرد و همواره معتقد بود: صرفه جویی اثر بخش است .

البته همه این ها به این معنی نیست که آقای کمپارد،برای سالیان درازی، پورشه سواری نمی  کرده است و چند خانه در سوئد و سوییس و فرانسه ندارد. به هر حال آقای کمپارد، با کار و تلاش و صرفه جویی، توانسته مدیریت موثری را بر منابع پولی و غیر پولی که در اختیار داشته اعمال کرده و امروزه شاید کمپانی عریض و طویل و خلاقی به نام ایکیا باشیم که CASE STUDY هزاران دانشجو در عرصه های مدیریت و کسب و کار و کارآفرینی خلاقانه و مولد به شمار می رود و خیلی ها با مطالعه روی مدیریت خدمات و محصولات این شرکت، صاحب مدرک ارشد و دکترا می شوند.

به هر حال، زندگی آقای کمپارد و سبک رفتار سازمانی IKEA که برترین کارفرمای سوئد در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز انتخاب شده بود، سبک خاصی است که نیاز به مطالعه و موشکافی بیش تر دارد. کمپارد، تا حدودی منش سوئدی ها را در مدیریت خلاقیت، کار  گروهی و سخت کوشی در اختیار دارد و توانسته به تنهایی، برند معتبر و پر پرستیژی برای دنیای صنعت قدرتمند این کشور در خارج از مرزهای سوئد باشد.

کمپارد از کبریت فروشی و تعمیر دوچرخه، به کسب و کاری در اشل جهانی رسید که صدها هزار نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم توسط ان مشغول به کار هستند. صدها شعبه در بیش از ۳۰ کشور دنیا، مدیریتی جهانی می طلبد که سبک مدیریت خلاقانه سوئدی توانسته از عهده این کار با کیفیت برآید.

نکته مهمی که درباره توسعه کسب و کار این شرکت باید به آن اشاره داشت این است که آقای کمپارد، ابتدا وسایل کوچک مانند قاب عکس چوبی، کیف پول، رومیزی، میز تحریر را در فروشگاه خود می فروخت . اماپس از آن که شعب خود را به کشورهای همجوار سوئد مانند نروژ، فنلاند و دانکارک برد، تلاش کرد تا به لوازمی که مردم در خانه به آن ها نیاز زیادی دارند نیز بپردازد. اکنون در بخش لوازم آشپزخانه، اگر به ایکیا سری بزنید، برای هر چیزی وسیله خاص آن طراحی شده است. مثلا برای هم زدن سوپ، ملاقه خاصی ایکیا دارد یا برای این که متوجه بشوید آیا کیک شما در عرض ۲۰ دقیقه پخته است، ساعت زنگی مخصوص پخت و پز ایکیا در خدمت شماست.

بررسی ها نشان می دهد که آقای کمپارد در اواسط دهه هفتاد میلادی، به سمت فروش لوازم خانگی روی آورد. در اوایل دهه نود میلادی، موفقیت محصولات کمپارد سبب شد تا انگلیسی ها و به موزات آن ها، آمریکایی هم علاقمند به خرید محصولات این شرکت شوند. طراحی نوآورانه و مدل های خاصی که در طراحی و تولید محصولاات مختلف از میز تحریر گرفته تا شمع و میز تلویزیون و وسایل آشپرخانه و اداری ارائه می شود، ساده اما در نهایت ظرافت است.

مونتاژ آسان،  سیاست اصلی و ابدی کمپارد بوده که این شرکت را در موفقیت های جهانیش یاری داده است. همان طور که گفتیم، بسته بندی فلت،  از یک سو باعث کاهش هزینه و خسارات حمل و نقل می‌‌شود و از سوی دیگر موجب کارآیی بیشتر انبار فروشگاه می‌شود. همچنین اگر مشتریان بخواهند خودشان مبلمان‌شان را به خانه ببرند به جای تحویل توسط شرکت، این کار برای‌شان ساده‌تر خواهد بود. گردانندگان این شرکت از نظر تنوع محصولات، خود را مشتری‌مدار می‌دانند، چرا که بر این عقیده هستند که محصولات این شرکت برای مردم هر سرزمین و فرهنگ سازگار است‌ و می‌توان از این محصولات در تمامی ‌منازل، چه بزرگ و چه کوچک، به طور مناسب استفاده کرد.

اگر زمانی وارد یکی از فروشگاه های این شرکت شدید، درخواهید یافت که چیدمان فروشگاه به گونه ای هست که مجبورید از همه وسایل، بازدید کرده و بدون آن که نیاز به خرید آن باشید، از کنار آن ها گذر کنید. ده ها هزار جنس از ۱۰ کرون تا ۱۰۰ هزار کرون (حتی فرش دستبافت ایرانی) در فروشگاه های ایکیا عرضه شده است که شعار: هیچ کس از IKEA دست خالی باز نمی گردد  را در ذهن متصور می کند.

کمپارد سوئدی ها رفت. اما روش های خلاقانه او در مدیریت کسب و کار محیط زیست محور و روش های جالب در مدیریت زنجیره تامین هوشمند که سبک زندگی مدرن و ساده سوئدی ها را همچون دنیای رنگارنگ H&M به ارمغان آورد، موضوعات خوبی برای دانشجویان و دانش اموختگان رشته های مدیریت، بازاریابی، حمل و نقل و فناوری اطلاعات خواهد بود.