سفر به چابهار؛ از جنگل های حرا تا تمساح پوزه کوتاه [قسمت دوم]

نگاهی به مقاصد گردشگری بندر همیشه بهار چابهار

در قسمت نخست معرفی بندر همیشه بهار ایران، ظرفیت های گردشگری، اقتصادی و تاریخی این منطقه جنوب شرق کشور را با روایت های مصور و ویدیویی، بررسی کردیم. در مقاله امروز، نگاهی داریم به برخی مقاصد گردشگری این شهر تا اگر سفرتان در نوروز امسال به چابهار افتاد، از آن ها دیدن کنید.

گردش به چابهار: سفر به سیستان

سیستان و بلوچستان مقصد گردشگری و تاریخی بکر کشور است که کمتر مورد توجه گردشگران داخلی قرار می گیرد و با وجود پتانسیل بالا از نظر اقتصادی، فرهنگی و گردشگری، آن طور که شایسته و بایسته است،‌ شاهد افزایش سرانه گردشگری نیستیم.

البته در سال های اخیر، افزایش سرمایه گذاری های خارجی در بندر چابهار به خصوص از سوی طرف های عمانی، پاکستانی، هندی و دیگر کشورهای تازه استقلال یافته روسیه، سبب شده که چابهار یکی از قطب های سرمایه گذاری جنوب کشور قلمداد شود.

شهرستان چابهار با دویست و شصت هزار نفر جمعیت، از توابع استان سیستان و بلوچستان بوده و در شمال این شهر، شهرستان هایی مانند نیکشهر، قصرفند و سرباز واقع شده است. در شرق این استان مرزی، کشور پاکستان قرار دارد و در جنوب نیز، دریای عمان و سواحل مکران به چشم می خورند. غرب چابهار نیز با بندر کنارک متصل شده است.

بندر زیبای چابهار در فاصله ۶۴۵ کیلومتری جنوب زاهدان قرار دارد و یکی از مناطق پر ظرفیت کشور برای افزایش سرمایه گذاری و فعالیت های اقتصادی در عرصه های مختلف به خصوص گردشگری به شمار می رود.

سیستان و بلوچستان، یکی از مناطق محروم کشور است که به واسطه قرار گیری در مرز پاکستان و افغانستان، تبادل تجاری و فرهنگی بسیاری با این دو کشور مسلمان همسایه را تجربه می کند. از بند چابهار با کراچی پاکستان، کمتر از ۹۰۰ کیلومتر فاصله است و قرار شده تا خط دریایی بین چابهار و پاکستان تا سال های آینده افتتاح شود.

چگونه از بندر چابهار به مسقط عمان برویم؟

خط دریایی بین عمان و چابهار، فرصت عالی برای گسترش ظرفیت های اقتصادی و گردشگری منطقه محسوب می شود. اگر به چابهار سفر کردید و روادید کشور عمان را داشتید، می توانید از فرصت گردشگری دریایی به سمت سرزمین لاک پشت های در حال انقراض خلیج فارس که قدمت تاریخی هزار ساله دارد، استفاده کنید.

هر هفته یک سفر ۴۰۰ نفره بین چابهار و عمان صورت می گیرد. امیدواریم در سال آینده،‌ شاهد رونق گردشگری دریایی بین چابهار و دیگر کشورهای منطقه باشیم. در بندر چابهار، امکان سفر دریایی بین این شهر و مسقط پایخت دیدنی عمان وجود دارد. این کشتی، با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت می کند.

قیمت بلیط مسیر رفت و برگشت چابهار-مسقط، بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان اعلام شده است. مدت سفر ۳ ساعت بوده و کشتی ساعت ۸:۳۰ صبح چابهار را به مقصد مسقط ترک می کند. در حال حاضر، از شناورهای کاتاماران برای این سفر دریایی استفاده می شود و قرار است در آینده، شناورهای ایرانی نیز به کار گرفته شوند.

برای دریافت روادید عمان، می بایست به سفارت این کشور در تهران مراجعه نمایید. دریافت روادید این کشور مانند امارات، ترکیه و مالزی، به راحتی صورت نمی گیرد و بایستی مدارک مورد نیاز را به سفارت ارائه کنید. اگر با پرسشی روبرو شدید، می توانید با نشانی پست الکترونیک کنسول تعامل داشته باشید. شماره تلفن نیز «۲۲۰۵۷۶۴۱-۰۲۱» به شما کمک خواهد کرد.

اگر برای سفر به عمان نیاز به اطلاعات کنسولی دارید، از سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسقط، اطلاعات مورد نیاز را بدست آورید.

درگاه مدیریت بنادر چابهار، درباره پایانه خروج از کشور مسافران دریایی، اطلاعات لازم را در اختیار مسافران چابهار به سمت مسقط قرار می دهد.

سیستان؛ دیار مرموز ایران

سیستان و بلوچستان، یکی از مناطق باستانی و گردشگری کشور است که شهر زابل آن، شهرت جهانی دارد. شهر سوخته زابل را بهشت باستان شناسان جهان می دانند، چرا که تنها درصدی از کل ظرفیت های تاریخی و باستانی آن، مورد کاوش قرار گرفته و همچنان دنیایی از ناشناخته ها در زیر این سرزمین مدفون است.

این تنها زابل سیستان نیست که جهانی از راز و رمز را در پس پرده خود دارد. چابهار، سرزمین مریخی ایران که به واسطه کوه های مینیتاتوری جذابش، یادآور پستی و بلندی های سیاره مریخ است، یکی دیگر از بخش های راز آلود اقلیم ایران به شمار می رود.

مسیر چابهار به گواتر، جشنواره ای از کوه های مینیاتوری را در معرض دیدگان شما قرار می دهد. البته با تالاب صورتی لیپار، این جذابیت های طبیعی صد چندان می شود و شما به ضیافت پلانکتون ها خواهید رفت.

بنابراین سفر به سیستان محروم، سفر به جذابیت های فراموش نشده است که نباید در نوروز نادیده گرفته شود. یکی از بهترین مناطق کشور برای سفر که همچون جیرفت دیار کریمان (کرمان)، چهار فصل بوده و آب و هوای معتدل دارد،‌ بندر همیشه بهاری چابهار است.

جنگل حرا

به عنوان یکی از ظرفیت های طبیعی جالب چابهار، می توان جنگل حرا را نام برد. در ناحیه‌ی ساحلی خلیج گواتر به ویژه در خور باهو و در نزدیکی محلی که رودخانه‌ ی باهو کلات به دریای عمان می ریزد، جنگلی بسیار زیبا و قابل توجه از گونه‌ ی حرا پدیدار می‌ شود.

حرا درختچه‌ ای است که در مرداب‌ های نواحی گرم کرانه‌ های عربستان، مصر و جنوب ایران از جمله شهرستان چابهار می‌ روید. از مشخصات حرا این است که دانه‌ اش بر روی درخت مادر رشد اولیه را طی کرده و سپس نهال جوان حاصل از درخت جدا شده و به مرداب می‌ افتد.

برگ های حرا، دوام زیادی داشته و ظاهر بیضوری دارد. هم‌ اکنون این جنگل یکی از زیباترین منظره‌ های موجود در چابهار و منطقه‌ی گواتر به شمار می رود.

مستند ۱۲ دقیقه ای زیبا از جنگل حرا را در ویدیوی زیر تماشا کنید که می تواند مشوق شما به گردش در این منطقه سیستان باشد.

جنگل های حرا، یکی از جاذبه های منحصر به فرد سیستان و بلوچستان به شمار می روند. آن ها به جز در چابهار سیستان، در بوشهر و هرمزگان نیز یافت می شوند.

اگر سفر به چابهار را در برنامه خود دارید، تنها به تماشای جنگل‌های زیبای حرا بسنده نکنید، منطقه چابهار جزو معدود مناطق کشور است جاذبه‌ های بی‌ نظیر و کم نظیر طبیعی و تاریخی دارد. به طور مثال فرش خزه‌ ها یکی از پدیده‌های طبیعی و ژئوتوریسمی منطقه است که به‌ وفور در امتداد ساحل دیده می‌ شود.

فرش خزه‌ ها صبح زود هنگام جزر روی ساحل صخره‌ای قابل مشاهده‌ است. تلفیق رنگ سبز تند و پر رنگ با آبی دریا در تابش خورشید، بی‌ شک یکی از زیباترین تابلو های هستی است.

رودخانه‌ی باهو کلات

لرستان و کردستان، سرزمین آبشارها و رودخانه های خروشان ایران است که در ایام نوروز، مقصدی گردشگری صدها هزار تن از هموطنان از سراسر کشور می شود. اما سیستان نیز، منطقه پر آبی دارد که عامل اصلی حیات و زندگی در جنوب بلوچستان به حساب می‌ آید.

 این رودخانه آب‌ های مناطق وسیعی از صفحات جنوبی شهرستان ایرانشهر و شهرستان چابهار را جمع‌آوری و به دریای عمان سرازیر می‌ کند. اگر به چابهار رفتید، آگاه باشید که در ۹۰ کیلومتری شرق آن، ظرفیت گردشگری طبیعی به نام باهو کلات قرار دارد.

رودخانه باهوکلات در شرق چابهار به خلیج گواتر دریای عمان سرازیر می‌ شود. این رودخانه به علت آن که زیستگاه تمساح ایرانی است، از نظر گردشگری اهمیت فراوانی دارد. شرایط و عوامل زیست محیطی در این رودخانه در مقایسه با سایر اکوسیستم‌ های آبی، از ثبات و پایداری کمتری برخوردار است.

بد نیست به این نکته اشاره کنیم که در منطقه یاد شده، زیستگاه آبی به نوعی با زیستگاه خاکی در هم آمیخته است. در مورد آبگیرهای کم عمق و موقت در امتداد سرتاسر رودخانه‌ های این منطقه نیز همین مطالب صادق است. در این زیستگاه‌ ها که گاه تا چندین ماه بدون آب باقی می‌ مانند، جانورانی که حیات آنها به آب وابسته است نیز به گونه‌ای حیرت‌ انگیز خود را با شرایط محیطی وفق داده‌ اند.

دیدار با تمساح پوزه کوتاه

دیار سیستان، دیار دیدار با تمساح پوزه کوتاه است. اگر مسئولان گردشگری محلی همت کنند، این موجود می تواند به برند منطقه تبدیل شود و افراد بسیاری را به جذب نماید. این تمساح پوزه کوتاه، از جمله برجسته ترین حیوانات حیات وحش چابهار بوده و زیستگاه اصلی آن در این منطقه قرار دارد.

زیستگاه اصلی این تمساح که به نام محلی گاندو خوانده می‌شود، حدود سیصد و هشتاد هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان ایرانشهر واقع شده است.

بیشتر این تمساح‌ها در برکه‌ های میان راسک و باهو کلات و باتلاق‌ های دلگان و کلانی متمرکز هستند. این تمساح تنها گونه ایرانی است که ارزش ملی و بین‌ المللی دارد. طول این جانور تا چهار متر نیز می رسد و حدود نیمی از کل بدن آن را دمی قوی تشکیل داده است.

در حیات وحش سیستان و بلوچستان،  می توان نمونه هایی از این تمساح را مشاهده کرد.

قبلا در گزارشی، درباره نخستین بانوی ایرانی پرورش دهنده کروکودیل در جزیره قشم صبحت کرده ایم.

بزرگترین خزنده‌ی ایران، بازمانده خزندگانی است که حدود ۲۶۵ میلیون سال پیش می‌ زیسته‌ اند. نکته جالب آن است که این حیوان در طول شصت و پنج سال پیش، تغییرات اندکی را تجربه کرده است. تمساح های معروف سیستانی، پوزه‌ای پهن دارند که طرفین فک بالایی ۱۹ دندان و طرفین فک پایینی ۱۵ دندان دارد. در قسمت پشت سر و در ناحیه گردن نیز دو جفت صفحات شاخی بزرگ دیده می‌ شود.

تمساح سیستانی، پاهای کوتاهی دارد و پنج انگشت منتهی به ناخن های بلند در پاهای جلوئی و چهار انگشت منتهی به ناخن‌های کوتاه‌تر در پاهای عقبی دیده می‌ شوند. رنگ بدن این تمساح، زیر تابش آفتاب به شکل زیتونی تا قهوه ای رنگ است و شکمی بدون فلس و به رنگ سفید متمایل به زرد دارد.

همانطور که می دانید، تمساح حیوانی بسیار خجالتی، محتاط و ترسو بوده و به سختی می‌توان آن را از نزدیک مشاهده کرد. اما در عین حال، حیوانی باهوش و زیرک است و به محض احساس خطر و با حضور مزاحم در آب فرو رفته و مخفی می‌ شود، اما برای تنفس باید سریعا به سطح آب برگردد. غذایش را عموما ماهیان، پرندگان و پستانداران تشکیل می‌دهند و معمولا شب‌ ها شکار می‌ کند.

مسجد جامع دزک

یکی از مناطق دیدنی مذهبی چابهار، مسجد جامع دزک است. این مسجد در روستای دزک در ۳ کیلومتری شرق سراوان واقع شده است. سراوان جایی است که پاسگاه مرزی آن، تا کنون بارها مورد حمله اشرار مسلح از آنسوی مرز قرار گرفته.

احتمال داده می شود که این مسجد به دوران صفویه تعلق داشته باشد. مصالح به کار رفته در دیوارها و ستون ها، از خشت و چینه و پوشش سقف، از فرآورده های نخل و خرما و گز و کنار هستند.

موزه محلی چابهار

موزه محلی چابهار، محفلی برای دیدن سبک زندگی مردم و آداب و سنت های آنان است. این محل ۶۰۰ متر مربعی، قبلا فرمانداری چابهار در دوران قاجار بود.

غارهای سه گانه و معبدیان  مسیتی

غارهای بان مسیتی، مجموعه غارهایی در ۵ کیلومتری شمال باختری روستای تیس در دامنه کوه شهبازبند در چابهار هستند و یکی از شهرهای زیر زمینی در جنوب کشور قلمداد می شوند. گردشگران ایران دوست معمولا استقبال خوبی از منطقه یاد شده به عمل می آورند. این غارها، شامل سه غار هستند که یکی غار طبیعی و دو مورد دیگر، مصنوعی و دست ساز هستند.

غار اول طبیعی و به شکل نیم دایره و با استفاده از روش تراشکاری درون غار و دهانه آن توسعه پیدا کرده است.

کوه های گل افشان

یکی از دیدنی های حیرت انگیز شهرستان چابهار، کوه های گل افشان است که مهم ترین آن، در نقطه ای نزدیک به کنارک به نام بندر تنگ قرار دارد. کوه گل افشان بندر تنگ، با ارتفاع تقریبی ۱۰۰ متر و قطر قاعده کمی بیش از ۱۰۰ متر، در نود کیلومتری چابهار قرار دارد و تقریبا با یک ساعت رانندگی از مرکز چابهار، می توان به آنجا رسید.

البته از مرکز چابهار و ترمینال اصلی، به مقصد کوه های گل افشان، اتوبوس و سواری در دسترس است که در همه ساعات شبانه روز، آماده جابجایی مسافران نوروزی به نقاط مختلف چابهار به خصوص این منطقه هستند.

ویدیوی زیر در ۲ دقیقه، شما را با یکی از شگفت انگیز ترین نقاط ایران آشنا می کند.

بالا رفتن از کوه اگر فصل بارندگی نباشد، تقریبا راحت است. در بالاترین نقطه کوه چاله‌ای به قطر کمتر از یک متر و به عمق حدود نیم متر وجود دارد که با گل پوشیده شده است.

در فواصل زمانی حدود یک دقیقه، مقداری گل با صدای خاصی شبیه به ترکیدن یک حباب، از چاله خارج می شود که جذابیت خاص خود را داشته و به همین خاطر، گردشگران زیادی راهی این منطقه می شوند تا کنش و واکنش های طبیعی زمین را مشاهده کنند. در کنار این کوه، دو کوه کم‌ ارتفاع دیگر وجود دارد که به نظر می‌ رسد زمانی آن‌ ها نیز گل‌ افشان بوده‌ اند.

این منطقه و فوران های کوتاه، سبب شده تا برخی از تورهای گردشگری چابهار، اینجا را نیز در فهرست بازدیدهای روزانه خود قرار دهند. درباره این پدیده جالب، نظریات گوناگونی وجود دارد.

برخی معتقدند به دلیل نزدیکی زیاد به اقیانوس هند و همچنین شکل خاصی که پوسته زمین در این ناحیه دارد، پوسته اقیانوس با شیب بسیار تندی در منطقه به داخل زمین فرو می رود و همین امر، فشارهای زیادی را به پوسته زمین وارد می کند. در نهایت فشار به وجود آمده، سبب خروج آب و به همراه آن گل و لای می شود

مسجد جامع تیس

از مناطق دیدنی چابهار می‌توان مسجد تیس را نام برد. این مکان مذهبی، از نظر ساختار معماری و نوع طراحی، شبیه مساجد کشورهای پاکستان و هندوستان است و البته به دلیل همجواری سیستان و بلوچستان با پاکستان و تاثیر فرهنگ پاکستانی ها از هندوها در طول تاریخ، چنین مسئله ای چندان هم عجیب نیست.

همانند اکثر مساجد اهل تسنن، این مسجد نیز تک مناره است. مسجد تیس صحن زیبایی دارد و آن را باید یکی از دیدنی ترین مساجد چابهار دانست؛ چرا که گنبدهایی که به رنگ سبز و قرمز رنگ آمیزی شده اند و درب های شیشه کاری شده رنگی، جذابیت خاصی به مسجد بخشیده است. مشاهده لباس سراسر سفید مردمان بلوچ و شیوه عبادت آنان نیز در نوع خود زیبا جلوه می کند.

تیس روستایی باستانی از توابع شهرستان چابهار استان سیستان و بلوچستان ایران است که در منطقه کوهپایه‌ ای در ۵ کیلومتری شمال غربی چابهار قرار دارد. برای سفر به آن،از تاکسی هایی که نزدیک ترمینال اصلی قرار دارند می توان استفاده کرد. قابل ذکر است که پیشینه باستانی این بندر به دوران هخامنشیان باز می‌ گردد و آثار تاریخی بسیاری در این روستا وجود دارد.

در زمان حکومت هخامنشیان، تیس یکی از بنادر بسیار مهم تمدن بزرگ ایران در نواحی سواحلی مکران بوده و قبلا نیز به آن تیز گفته می شده. کالاهایی که از آسیای شرقی و هند به بندر تیس حمل می شدند، به مناطق مختلف خاورمیانه، آسیای میانه و مناطق قفقاز در شمال ایران ارسال می گردید.

تیس در سده‌های اولیه اسلامی نیز بندری مهم بوده است و فردی چون “مقدسی” که از جمله مورخین سده چهارم هجری قمری بود، از رونق بندر و کسب و کار تیس، بسیار سخن گفته است.

بندر گواتر

در آخرین نقطه مرزی شهرستان چابهار و تماس با مرز پاکستان بندری کوچک و قدیمی اما زرخیز به نام «گواتر» قرار گرفته که مقصد خوبی برای گردشگری دریایی به شمار می رود.

همانطور که در نقشه بالا مشاهده می کنید، تکه کوچکی از محدوده سیستان و بلوچستان واقع در منتهی الیه جنوب شرقی سرزمین زرخیز ایران اسلامی، چون گوهر بهشتی در ساحل دریای عمان می‌ درخشد. بندر گواتر به دلیل واقع شدن در نزدیکی جنگل های حرا، از جمله مناطق حفاظت شده سازمان حفاظت محیط زیست به شمار می رود.

مشاهده صیادان، سبک زندگی مردم، پوشش، صنایع دستی و همچنین فعالیت های کسب و کار اهالی، مقاصد گردشگری جذابی را پیش روی مسافران نوروزی چابهار قرار می دهد.

 چگونه به چابهار همیشه بهار برویم؟

سفر به چابهار، یک تیر و چند نشان است و هم امکان سفر دریایی را برای شما فراهم می کند و هم فرصت کوهنوردی و جنگل نوردی را پیش روی شما قرار می دهد. اما باید بدانید که مسی رهوایی چابهار، از مناطق شمال به خصوص از تهران طولانی است.

اگر با هواپیما قصد سفر به چابهار را دارید، خودتان را برای سفری در حدود ۱۴۰ دقیقه آماده کنید. در حال حاضر روزانه چند پرواز از مسیرهای مختلف به چابهار صورت می‌ گیرد. پروازهای تهران به چابهار با توقف در شیراز، بندرعباس یا زاهدان انجام می‌ شود. در هفته فقط دو پرواز (دوشنبه و جمعه) به صورت مستقیم به این شهر می‌ رود.

برای تهیه ی بلیط پیشنهاد می شود از وب سایت پین تا پین استفاده کنید. سایت زورق نیز در این زمینه، کمک خوبی خواهد بود.

چابهار به دلیل قرار گرفتن در جنوبی ترین قسمت استان سیستان و بلوچستان، مسیر دسترسی نسبتا سختی دارد. ولی پس از رفتن به چابهار می توانید چند شهر را با هم ببینید.

آن ها که که مایل به سفر زمینی هستند، از زاهدان، کرمان و بندرعباس می‌توانند خود را به چابهار برسانند. همچنین می‌ توان با قطار به کرمان یا بندرعباس رفت و از آنجا سفر جاده‌ ای را در پیش گرفت. مسیر تهران تا چابهار دو راه دارد: راه اول از یزد، کرمان، بم و ایرانشهر می‌گذرد که تقریباً ۱۹۶۱ کیلومتر است.

مسیر دیگر، یزد، سیرجان، بندرعباس و جاسک است اما به دلیل نامناسب بودن جاده به هیچ وجه پیشنهاد نمی شود. البته مسیر زمینی به چابهار تا ایرانشهر تقریبا یکسان است و بهتر است برای صرفه جویی در وقت از مسیر عظیم شهر بروید. شما از این طریق حدود ۲ ساعت زودتر خواهید رسید.

توجه داشته باشد که به دلیل هم جواری چابهار با دریاهای آزاد ، مسیر دسترسی آبی نیز برای شما فراهم است. با وجود آن که چابهار بندری پر تردد است، جای سفر دریایی از دیگر شهرهای ساحلی مانند بوشهر و بندرعباس به این نقطه شهر در گردشگری کشور خالی به نظر می‌ رسد.

توصیه های چابهار گردی

۱- اگر بهار ۹۶ قصد چابهار گردی دارید، بلیط هواپیما و  رزرو هتل را از طریق درگاه های معرفی شده خریداری کنید تا تخفیف بیشتر برای این سفر طولانی و نسبتا گران، در اختیار داشته باشید. آرمان سفر نیز همراه خوبی خواهد بود.

۲- اداره گردشگری سیستان، اطلاعات لازم را برای سفر شما به بهاری ترین بندر ایران، ارائه می کند.

۳- در صورتی که قصد سفر دریایی به عمان را دارید، روادید سفر را در تهران تهیه کنید. هیچ فعالیت کنسولی کشور عمان در چابهار و سیستان و بلوچستان انجام نمی شود.

۴- در صورتی که روادید عمان را دریافت کردید و قصد سفر دریایی به مسقط دارید، از بنادر چابهار، اطلاعات مرزی را جویا شوید.

۵- برای بازدید از جاذبه های چابهار، به حداقل ۴ روز کامل نیاز دارید تا بتوانید آنها که در نقاط بیرونی شهر هستند را نیز ببینید.

۶- صنایع دستی چابهار، بخشی از صنعت صنایع دستی کشور به شمار می رود. برای کمک به رونق اقتصاد منطقه، بد نیست نسبت به خرید آنها اقدام کنید.

۷- اگر در روزهای آخر سال نسبت به انتخاب چابهار به عنوان مقصد نوروز گردی تصمیم گرفتید و مکان های اقامتی در دسترس شما نبود، از اداره گردشگری چابهار، اطلاعات موسسات گردشگری محلی را گرفته و نسبت به امکان رزرو ویلا و خانه های محلی اقدام نمایید.

آخرین خبرهای گردشگری از ایران و سایر نقاط جهان را در دنیای سفر دنبال کنید.