نشانه های هشدار دهنده خودکشی را بشناسید و یک زندگی را نجات دهید

خبر خودکشی های اخیر چهره های مشهوری مانند آنتونی بوردن، آشپز مشهور امریکایی این مسأله را در مرکز توجه قرار داده است. اگر تصور می کنید که آمار خودکشی رو به افزایش است، درست فکر می کنید. خودکشی دلایل زیادی دارد که بسته بر هر شخصی متفاوت است اما با آگاهی از نشانه های هشدار دهنده ی آن شاید بتوان زندگی انسانی را نجات داد. در ادامه به ۱۳ مورد از این نشانه ها می پردازیم.

۱- از افراد مشهور تقلید می کنند

طبق تحقیقات، طی ۴ ماه بعد از خودکشی رابین ویلیامز، بازیگر مشهور و محبوب امریکایی در سال ۲۰۱۴، آمار خودکشی ها در امریکا حدود ۱۰ درصد افزایش یافت. این آمار نشان می دهد که چنین مسأله ای تا چه حد می تواند در افراد مستعد تأثیرگذار باشد. افرادی که در تلاش هستند افسردگی خود را مدیریت کنند وقتی می بینند شخص مورد تحسین آن ها به زندگی خود پایان می دهد، خودکشی را روشی برای فرار از رنج خود قلمداد می کنند.

۲- تغییرات رفتاری زیادی دارند

هر گونه تغییر چشمگیر و غیر قابل توضیح در رفتار یک شخص، به ویژه تغییر منفی، باید مورد توجه قرار گیرد. با این حال، همه ی تغییرات رفتاری لزوما به معنای آن نیستند که شخص قصد خودکشی دارد. همدلانه و محترمانه از شخص مورد نظر سؤال کنید، مثلا برای شروع کافی است حالش را بپرسید. اگر در صحبت ها یا کارهای او چیزی وجود داشت که نشان می داد او تمایل دارد به خودش یا دیگران آسیب بزند، از او بپرسید که آیا قصد دارد به خودش یا کس دیگری آسیب بزنید یا نه.

۳- از ارتباط با دوستان یا فعالیت های اجتماعی خود دست می کشند

تصمیم به تنها ماندن و دوری کردن از دوستان و خانواده یا فعالیت های اجتماعی می تواند از نشانه های احتمالی افسردگی باشد. هر گونه نشانه ای که از بی علاقگی فرد به فعالیت هایی که سابقا از آن ها لذت می برد حکایت کند باید مورد توجه قرار گیرد. این افراد با افکار و احساسات خود درگیر هستند و مایل نیستند دیگران متوجه این موضوع شوند. به علاوه، در این صورت فرصت بیشتری برای خوابیدن و فکر کردن درباره ی وضعیت خود دارند.

۴- برنامه ریزی می کنند

این افراد معمولا برای تصمیم خود مرحله به مرحله برنامه ریزی می کنند. مثلا به دیدن دوستان، خانواده یا کسانی می روند که مدت ها است آن ها را ندیده اند. اما برخی دیگر از آن ها تلاش می کنند روابط خود را قطع کنند. ممکن است شخص وصیت نامه بنویسد، اتاق یا خانه اش را تمیز کند و یا وسایل مورد علاقه اش را به دیگران ببخشد چون فکر می کند دیگر به آن ها نیاز ندارد. بعضی افراد قبل از اقدام به خودکشی یک یادداشت می نویسند.

۵- دیگر به ظاهر خود اهمیت نمی دهند

این افراد ممکن است ناگهان نسبت به ظاهر و بهداشت شخصی خود بی توجه شوند. به علاوه، به نظرات دیگران در مورد خودشان کمتر اهمیت می دهند. آن ها رنجیده تر و تهی تر از آن هستند که به ظاهرشان اهمیت دهند.

۶- مدرسه/ دانشگاه، کار یا تفریح برای آن ها کسل کننده است

هیچ چیزی در نظر افراد افسرده خوب یا جالب نیست، بلکه آن ها احساس می کنند همه چیز سخت، طاقت فرسا و کسل کننده است. آن ها اهمیتی به موفقیت در تحصیل یا شغل خود نمی دهند چون تنها به رنج خود فکر می کنند. به علاوه، آن ها انرژی تلاش کردن ندارند و نسبت به فعالیت های خود بی علاقه می شوند.

۷- همه ی فکر و ذکرشان مرگ است

تفاوتی ندارد موضوع صحبت شخص با دوستش باشد یا مقاله ی او در دانشگاه؛ هرگونه صحبت مستقیم یا غیر مستقیم درباره ی مرگ باید مورد توجه قرار گیرد. به علاوه، ممکن است این افراد در اینترنت درباره ی خودکشی جستجو کنند، از دیگران درباره ی خرید مواد کشنده یا حتی اسلحه سؤال کنند و یا به فیلم ها یا موسیقی هایی با موضوع خودکشی علاقه داشته باشند.

۸- شروع به مصرف مواد یا الکل می کنند و یا مصرف آن ها را بیشتر می کنند

بسیاری از افرادی که از احساس اضطراب، پریشانی یا افسردگی رنج می برند، برای تسکین خود، فرار و احساس آرامش به مصرف مواد و مشروبات الکلی روی می آورند. مواد مخدر و مشروبات الکلی عقل و شعور فرد را تحت تأثیر قرار می دهند و احتمال زیادی وجود دارد که فرد تحت تأثیر این مواد، تصمیمات نامناسبی بگیرد و دست به کارهای فکر نشده یا خطرناک بزند.

۹- نوسانات خلقی شدیدی دارند

تغییرات خلقی شدید یکی از نشانه های افسردگی و ریسک فاکتور مهمی در خصوص خودکشی است. اشخاص افسرده ممکن است از احساس ناراحتی شدید به کجی خلقی تغییر حالت دهند. ممکن است این نوسانات خلقی شباهتی به ویژگی های شخصیتی فرد نداشته باشد و شخص رفتارهای کاملا متفاوتی از خود نشان دهد. این تغییرات از عدم ثبات عاطفی و روانی فرد حکایت می کند.

۱۰- احساس می کنند سربار دیگران هستند

این افراد احساس می کنند سربار خانواده، دوستان یا جامعه هستند. برای مثال، آن ها از اینکه نمی توانند به دیگران کمک کنند احساس گناه می کنند و چنین حرف هایی می زنند: «همه بدون من شرایط بهتری دارند، یا بدون من همه چیز راحت تر می شود». به این صحبت ها بی توجه نباشید و به آن ها بگویید که سربار نیستند.

۱۱- اخیراً  دچار بحران یا مشکلی شده اند

بسیاری از این افراد در زندگی خود با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند که غیر قابل حل به نظر می رسد. تحقیر اجتماعی، شکست های عاطفی، بیماری های سخت جسمانی، مشکلات معیشتی، بی خانمان بودن و مشکلاتی از این دست هم از انگیزه های اقدام به خودکشی هستند. به علاوه به کسانی توجه داشته باشید که احساس می کنند در مخمصه ای گیر افتاده اند (مثل یک شغل، وضعیت اقتصادی یا رابطه ی عاطفی غیر قابل تحمل) و قادر نیستند از آن خلاص شوند.

۱۲- نشانه هایی از افسردگی دارند

افسردگی نشانه های مختلفی دارد، مثلا سخت خوابیدن، کاهش یا افزایش وزن، نگرانی های غیر معمول، بدخلقی، غمگین بودن، عصبانیت و یا ناامیدی. البته این نشانه ها در میان افراد عادی هم وجود دارد و لزوما به معنای افسرده بودن شخص نیست. اما این نشانه ها اگر بیشتر از یک یا دو هفته به طول انجامد، می تواند زنگ خطری باشد که این فرد نیاز به کمک دارد. لازم به ذکر است که بسیاری از افراد افسرده اقدام به خودکشی نمی کنند. با این حال، حتی اگر آن ها قصد خودکشی هم نداشته باشند، باید به افرادی که از افسردگی شدید رنج می برند کمک شود.

۱۳- درباره ی خودکشی صحبت می کنند

همه ی کسانی که به خودکشی فکر می کنند درباره ی آن صحبت نمی کنند. با این حال، بسیاری از افرادی که دست به خودکشی می زنند سابقه ی رفتارهایی دارند که نشان دهنده ی وجود خطر آسیب به خود است. هرگونه تهدید به خودکشی را جدی بگیرید، حتی تهدیدهایی که بی ضرر، اغراق آمیز یا نمایشی به نظر می رسد.