گردشگران روس و صنعت گردشگری ایران

چرا گردشگران روس به صنعت گردشگری ایران بی توجهند؟

چرا گردشگران روس به صنعت گردشگری ایران بی توجهند؟

تقریبا دو سال از مناقشات سیاسی و نظامی بین روسیه و ترکیه بر سر موضوع سوریه می گذرد. و سرنگونی هواپیمای نظامی روسیه توسط پدافند هوایی ترکیه در سال گذشته میلادی نیز شکاف در روابط دیپلماتیک دو کشور را عمیق تر نمود.

در پی افزایش تنش میان مسکو و آنکارا‌، روابط سیاسی، گردشگری و اقتصادی این دو کشور به پایین ترین سطح در دو دهه اخیر رسید؛ به گونه ای که شمار گردشگران روس در ترکیه،‌ بیش از ۸۰ درصد کاهش یافت. ساکنان سرزمین یخی به دنبال مقصد های جایگزین سفر به ترکیه افتادند.

پس از کودتای نافرجام ترکیه و عذرخواهی مقامات ترک از روس ها به واسطه سرنگون کردن این جنگده و ترمیم مقطعی روابط دو کشور، پوتین دستور لغو سفر گردشگران به ترکیه را صادر کرد.

در زمانی که روابط مسکو و آنکار بسیار سردتر از حالا بود، فعالان گردشگری کشورمان ابراز امیدواری کرده بودند که این امر، منجر به توجه به ایران به عنوان یکی از بکرترین مناطق گردشگری دنیا برای روس ها شود. آن ها تجربه سفر به ایران نداشتند و کشور ما را از نظر موقعیت های ساحلی و گردشگری، مقصدی جذاب مانند ترکیه نمی دانستند.

(تصویر اعطای گل به گردشگران روسی که به ترکیه سفر می کنند)

بیش از ۴۵ میلیون نفر از جمعیت ۱۳۰ میلیونی روس ها، هر ساله برای فرار از سرمای روسیه، به سمت مناطقی با آب و هوای معتدل تر سفر می کنند و ثروت خود را این گونه خرج می کنند. ترکیه به عنوان کشور هم مرز روسیه، سالانه حدود ۵ میلیون گردشگر روس را میزبانی می کند. میزبانی از روس ها در ترکیه به قدری متداول است که بسیاری از فعالان گردشگری ترکیه، جز روسی و ترکی، زبان دیگری را بلد نیستند.

از ۴۰ میلیون گردشگر روس، سالانه سه ونیم میلیون نفر به سرزمین ترک ها سفر می نمودند که از این راه سه میلیارد دلار سود عاید ترک ها می شد.

ترک ها هر سال حساب ویژه ای بر روی گردشگران روس باز می کنند. و برخی از اقامت گاه های این کشور در نقاط ساحلی، اکثرا پاتوق روس ها بوده و در واقع بخشی از اقتصاد صنعت گردشگری ۲۰ میلیارد دلاری ترک ها را باید مدیون جیب گردشگران روس دانست.

روزهای سخت گردشگری ترکیه

کودتای نافرجام ترکیه که همراه با حوادثی مانند حملات تروریستی در فرودگاه آتاتورک و خیابان استقلال استانبول، جو را به شدت متشنج کرد و جان عده زیادی را گرفت، گردشگران خارجی را از این کشور فراری داد و سال ۲۰۱۶ را به سال بدی برای ترک ها تبدیل کرد. روز های سخت اقتصاد گردشگری ترکیه فرا رسیده است و بسیاری از مردم اروپا و آمریکا، فعلا ترکیه را در لیست مقاصد خود قرار نمی دهند.

به زعم کارشناسان مسائل آسیای میانه، بعید است که تنش در روابط آنکارا و مسکو به این زودی ها مرتفع شود. به هر حال آن چه مسلم است، ترکیه ظرف حداقل ۱ سال آینده، صدها میلیون دلار زیان تنها از سمت کاهش ورود گردشگران روس زیان خواهد دید و تاثیر منفی آن در صنعت گردشگری ترکیه نمود خواهد داشت. تاثیری که اگر به ضرر این کشور باشد، به نفع ایران بوده و می تواند فرصتی برای رونق گردشگری کشورمان به شمار برود.

در نیمه اول سال ۲۰۱۶ میلادی، بیش از نیم میلیون گردشگر ایرانی به ترکیه سفر کردند، اما درمقابل حدود ۱ هزار گردشگر ترک به ایران آمد که نشان می دهد ایران نه تنها برای روس ها، بلکه برای ترک ها نیز مقصد گردشگری مناسبی قلمداد نمی شود.

روس ها و ایران

ایران تا سال ۱۴۰۴ هجری شمسی (افق چشم اندازه ۲۰ ساله) می بایست پذیرای بیش از ۲۰ میلیون گردشگر باشد و از این راه ۲۵ میلیارد دلار درآمد کسب کند. دو کشور چین و روسیه با ده ها میلیون جامعه گردشگری فعال و تقریبا نزدیک به ایران‌،‌ می توانند ما را در رسیدن به این هدف یاری کنند.

گردشگران چینی و روس ها، در سایه روابط اقتصادی و سیاسی گسترده تاریخی دو کشور ،‌فرصت خوبی را برای تعاملات فرهنگی و گردشگری با کشورمان دارند. در این میان، خلاقیت، ظرفیت شناسی و بستر آفرینی مسئولان گردشگری برای ترغیب مردم این دو کشور بزرگ برای سفر به ایران از اهمیت خاصی برخوردار است.

طبق اعلام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در سال ۲۰۱۴ میلادی حدود ۸۵۰۰ گردشگر از روسیه به ایران سفر کردند. مدیرکل برنامه ‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری گفته است که این آمار نسبت به یک سال قبل از آن، تقریبا نصف شده است. امسال نیز اوضاع بهتر از سال های گذشته نیست و از ۴۵ میلیون گردشگر روس، کم تر از یک دهم درصد آن ها نیز به ایران سفر نمی کنند.

روس ها به تمدن و تاریخ غنی ایران بسیار علاقه مندند، اما جذابیت های گردشگری و بازاریابی صنعتی ما به انداره کافی مناسب نبوده است. در سال گذشته تنها ۲۰ هزار گردش روس به ایران سفر کرده اند. این موضوع به یکی از مسائل مهم در کمیسیون اقتصادی مشترک ایران و روسیه در سال های اخیر بدل شده و دو طرف برای افزایش سهم گردشگری در تراز تجاری تلاش می کنند.

دریافت روادید روسیه برای اتباع ایران آسان است و این قضیه برای اتباع روسیه نیز حکم فرماست. هزینه حمل و نقل از شهرهای اصلی روسی به ایران، چندان بیشتر از سفر به ترکیه نیست و به همین خاطر، می توان ادعا کرد که سفر روس ها به ایران با وجود اقلیم معتدل و ۴ فصل، جایگزینی مطلوب برای ترکیه به شمار می رود.

روس ها، عاشق آفتاب و طبیعت هستند که از این لحاظ، شرایط ایران نسبت به ترکیه بسیار بهتر قلمداد می شود.

گردشگران روس و فرصت های پیش روی ما

ما باید بتوانیم در روزگاری که گردشگران روس از سفر به شهرهای مختلف ترکیه امتناع می کنند، مقصد گردشگری جایگزین و خوبی برای آن ها باشیم. چه بسا روابط دیرینه ایران و روسیه در عرصه های مختلف، در بستر گسترش روابط گردشگری دو کشور بیش از پیش تقویت شود.

اکنون که روس ها، مناطق ساحلی ترکیه را از دست داده اند، قشم، کیش، چابهار، خوزستان و جزیره هرمز، می توانند تعطیلات خاطره انگیزی را برای روس ها رقم بزنند. حتی اگر حضور روس ها به ژانویه ۲۰۱۷ نیز نرسد، سال ۲۰۱۷ می تواند سال طلایی برای جذب گردشگران روس به سمت مناطق خوش آب و هوای کشور باشد.

ما برای جذب گردشگران روس، نیازمند بازاریابی قوی و شرکت در نمایشگاه های بین المللی و حتی پخش تیزرهای تبلیغاتی از جذابیت های گردشگری جنوب کشور در شبکه های تلویزیونی و رادیویی آن ها هستیم.

اگر می خواهیم گردشگران روس ها درباره ایران اطلاعات خوبی داشته باشند، باید مراکز اصلی گردشگری خود مانند موزه ها، کاخ ها، هتل های جنوب کشور را در فضای مجازی تبلیغ کنیم و زبان روسی را در مراکز خرید خود بگنجانیم.

روس ها از سطح زبان انگلیسی خوبی برخوردار نیستند. بنابراین اگر کشور به دنبال جذب گردشگر روس برای مناطق جنوبی کشور است، باید تلاش کند تا مترجمان و تور لیدرهایی که به زبان روسی آشنا باشند را در اختیار بگیرد.

فرصت آفرینی برای گردشگران روسی در ایران

اگر ما به دنبال دلار های گردشگران روس هستیم، باید مقتضیات فرهنگی، تجاری، اقتصادی و سرگرمی آن ها را نیز به خوبی بدانیم و برای افزایش جذابیت ها و فراهم نمودن علایق روس ها برای سفر به کشورمان برنامه ریزی کنیم.

رایزن فرهنگی ایران در روسیه  و سفارت کشورمان در مسکو ، که از دیرباز فعالیت های گسترده فرهنگی، هنری و سیاسی در این کشور را در دستور کار داشته اند، می توانند در معرفی ظرفیت های گردشگری ایران به جامعه گردشگران روسیه نقش مهمی ایفا کنند.

راه اندازی سریع و گسترده دفتر نمایندگی گردشگری ایران در شهرهای مختلف روسیه و اولویت دادن به برنامه های این دفتر به خاطر شرایط خاص منطقه، بستر خوبی برای یک بازاریابی سریع و موثر خواهد بود.

اکنون امنیت ایران در کنار فرصت ها و جذابیت های گردشگری کشورمان در کنار بالاترین سطح روابط دیپلماتیک ایران و روسیه در یک دهه اخیر، شرایط خوبی برای جذب دلارهای گردشگران روس به ایران فراهم کرده که در چند دهه اخیر بی سابقه بوده است. باید به خوبی از این فرصت استفاده کرد تا ایران به عنوان یکی از مقاصد گردشگری دائم روس ها تبدیل گردد.

نباید فکر کنیم که وقتی مانند سواحل ترکیه، در سواحل جنوبی ایران امکان خوش گذرانی برای روس ها فراهم نیست، پس گردشگران روس از سفر به ایران امتناع می کنند. تجربه نشان داده است که بسیاری از المان های فرهنگی، تاریخی، اقلیمی و باستانی کشور، برای خارجی ها همتراز تجربه هایی است که در ترکیه با آن رو به رو هستند. این موارد فرصت هایی ثروت آفرین خواهد بود و باید قدر آن ها را بدانیم.

در ایران فرصت های گردشگری زیادی برای روس ها وجود دارد که مانندش را در هیچ کجای دنیا نمی توان یافت. ۲۱ اثر ثبت شده جهانی در کنار ده ها هزار فرصت گردشگری باستانی، تاریخی، فرهنگی، طبیعی، غذایی و… می تواند دلایل موجهی برای سفر روس ها به ایران باشد.

سفر گردشگران روس به ایران باید به حدی زیاد شود که مردم خطه جنوب به زبان روسی آشنا شوند. این کار زمینه را برای جذب گردشگران کشورهای دیگر نیز فراهم می کند. اگر به دنبال رسیدن به جایگاه ترکیه در گردشگری دنیا هستیم، باید از این فرصت استفاده کرده و بنای خوبی را ایجاد کنیم.

روس ها به ایران سرازیر خواهند شد، اگر و تنها اگر برای حضور حداکثری و روش های درآمد زایی از آنان، برنامه ریزی خوب و هدفمند در دستور کار قرار گیرد و زمینه های این حضور با همیاری مشاوران گردشگری، تسهیل و تسریع گردد.

چند توصیه

۱- کلیه سایت های گردشگری رسمی ایران در اینترنت، بخشی برای اطلاع رسانی به زبان روسی راه اندازی کنند.

۲- سایت تخصصی معرفی ظرفیت های گردشگری ایران به زبان روسی راه اندازی شود.

۳- در تلویزیون رسمی روسیه،‌ مقاصد گردشگری ایران به صورت مستند و آگهی های تبلیغاتی معرفی شود.

۴- نمایشگاه های فرهنگی، غذایی و صنایع دستی ایران در شهر های بزرگ روسیه با همکاری رایزن فرهنگی ایران دراین کشور برگزار شود.

۵- معاونت فرهنگی سفارت ایران در روسیه، با برگزاری همایش ها و نشست های علمی و تخصصی، ایران و ظرفیت های گردشگری کشور را به دانشجویان روسی بشناساند.

۶- سفر به ایران برای گردشگران روسی، تشویق شود. این کار با ارائه تسهیلاتی برای سفر به ایران قابل انجام است و باید در دستور کار بلند مدت مقامات گردشگری کشورمان قرار بگیرد.

۷- بن کارت سفر به ایران از طریق موسسات گردشگری روسی به گردشگرانی که مایل به سفر به کشور هستند اعطا شود تا در برند سازی مقصد های گردشگری ایران اثر گذار باشد.

۸- نمایشگاه معرفی ایران در اکثر دانشگاه های بزرگ روسیه برگزار شود.

۹- ظرفیت سازی در مقاصد گردشگری کشور بر اساس سلایق و نیاز های گردشگران روسی مورد توجه قرار بگیرد.

۱۰- در پرواز های بین المللی هواپیماهای روسی، ایران و قابلیت های گردشگری آن به صورت متنی و تصویری و ویدویی تبلیغ شود.

۱۱- راه اندازی فعال دفتر هماهنگی گردشگری ایران و روسیه در مسکو و سنت پترزبورگ، می تواند در معرفی ایران به جامعه گردشگران ۴۵ میلیونی روسیه بسیار موثر باشد.

بیایید از فرصت گردشگری روس ها در ایران استفاده کنیم. حتی اگر ۱ درصد گردشگران روس هم هر سال به ایران بیایند، رقم قابل ملاحظه ای خواهد بود.

منابع: باشگاه خبرنگاران جوان، خبرگزاری ایسنا، سفارت ایران در روسیه