یکی از بسته های خبری هفتگی که در چند ماه اخیر در روزیاتو ارائه می شود، به مقولات امنیت سایبر در فضای جامعه اطلاعاتی کشور مرتبط است. در این گزارشات، تلاش می شود تا با بررسی اخبار پلیس سایبر ایران و هم چنین دیگر نهادهای فعال در عرصه امنیت و حریم خصوصی کاربران ایرانی فضای مجازی، ترفندها و شیوه های جدید در نقض حریم خصوصی و تهدید هویت کاربران در این بستر، شناسایی و تحلیل شود.
آگاهی کاربران فارسی زبان اینترنت نسبت به تهدیدات بالقوه و بالفعلی که در مسیر استفاده اثر بخش آن ها از فضای مجازی وجود دارد، زمینه را برای کاهش آسیب پذیری آنان از جهات مختلف فراهم می آورد. متاسفانه طبق آمار های موجود، شمار قابل توجهی از کاربران جامعه اطلاعاتی کشور درباره اصول حفاظت امنیتی در اینترنت به خصوص شبکه های اجتماعی، اطلاعات درست و دقیق ندارند.
به همین خاطر، شمار قابل ملاحظه ای از جرایم کلاهبرداران اینترنتی ایران، به مقوله بانکداری مجازی و سو استفاده از حریم خصوصی افراد در شبکه های اجتماعی و پیام رسان های موبایلی مرتبط است. فیشینگ، اسکیمینگ و انتقام های تلگرامی و سوء استفاده های اینستاگرامی که در چند سال اخیر فضای جامعه اطلاعاتی کشور را تحت تاثیر قرار داده، تا حدود زیادی به دانش رسانه ای ضعیف کاربران ارتباط دارد.
هدف اصلی سلسله گزارشات منظم هفتگی با مجرمان سایبر، شناسایی روش ها و ارائه راهکار هایی برای کاهش نقاط آسیب پذیر و و ارتقاء دانش مخاطبان محترم سایت نسبت به مقولاتیست که امروزه در دنیای آی تی ایرانی، بخشی از سبک زندگی دیجیتالی خیلی ها را به خود اختصاص می دهد.
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، اکنون بیش از ۲۰ میلیون ایرانی کاربر تلگرام بوده و ده ها میلیون نفر نیز، مخاطب شبکه اجتماعی اینستاگرام هستند که هیچ کدام از این دو شبکه بر خلاف فیس بوک و توییتر، در ایران فیلتر نبوده و نیستند.
آمارهای ۱۰ ماه گذشته نشان می دهد که میزان نفوذ اینترنت در ایران به ۸۲ درصد رسیده است. این رقم حتی در برخی شهرها بیشتر از ۱۰۰ درصد است. ایران اخیرا فاز نخست شبکه اطلاعات ملی را راه اندازی کرده که در نتیجه آن سرعت اینترنت به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. حداقل ۱۰ میلیون ایرانی از طریق گوشی های همراه خود از اینترنت استفاده می کنند. شهروندان ۶۰۰ شهر به اینترنت ۳G و ۲۰۰ شهر به اینترنت ۴G دسترسی دارند.
همه این آمار ها اگر چه نوید بخش توسعه آی تی در کشور است، اما از آن سو نیز تهدیدات بسیاری را فرا روی نیمی از جمعیت کشور قرار داده است که قرار است شمار دقیقش در سرشماری اینترنتی مهر ماه مشخص شود.
استفاده گسترده ایرانیان از این دو نرم افزار به واسطه کارهای تفریحی، خدماتی، اطلاع رسانی و کسب و کار سبب شده تا این بستر، جولانگاه کلاهبردارانی شود که از هر فرصتی برای ضربه زدن به قربانی های خود در سطح کشور استفاده می کنند. کاهش سن ارتکاب به جرایم رایانه ای در ایران به کم تر از ۱۵ سال و افزایش میزان پرونده جرایم سایبری کشور در ۲ سال اخیر نشان می دهد که مقوله امنیت سایبر، پدافند سایبری، حریم خصوصی دیجیتالی و هم چنین شیوه های جدید جرم اینترنتی، از مهم ترین مفاهیم در سبک زندگی دیجیتالی مردمان روزگار ما به شمار می رود که باید اشراف اطلاعاتی به آن پیدا کرد.
در گزارش امروز، نگاهی داریم به جدید ترین هشدار های پلیس سایبر درباره دنیای کلاهبرداران اینترنتی ایران. با ما در گزارش خواندنی این هفته همراه باشید.
از مرکز ملی پدافند سایبری چه خبر؟
خبر اول این که در راستای ارتقای امنیت کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی، سازمان فناوری اطلاعات ایران و مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهایی رایانه ای (ماهر) با همکاری موسسات تحقیقاتی و فناوری برتر کشور در حال انجام اقداماتی برای افزایش هرچه بیشتر امنیت و حفظ حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی و تسهیل ایجاد کسب و کارهای مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی در این فضا، هستند.
مرکز ملی پدافند سایبری اعلام کرد: براین اساس طرح امن سازی فعالیت شبکه های اجتماعی، به منظور آگاهی‌رسانی و آشنایی کاربران و متولیان شبکه‌های اجتماعی با دغدغه‌های امنیتی و حریم خصوصی و شیوه‌های مقابله و رفع آنها، سازمان فناوری اطلاعات در دستور کار قرار گرفته است.
گفتنی است، از مهم‌ترین اهداف این طرح، کمک به رشد و فراگیری روزافزون شبکه‌های اجتماعی بومی و داخلی کشور بوده تا اقدامات در دست انجام در این حوزه، علاوه بر امن‌سازی هرچه بیشتر فضای مجازی برای کاربران عادی، قابلیت رقابت شبکه های داخلی را با شبکه‌های اجتماعی خارجی فراهم کند.
طبق اعلام این مرکز، پیش بینی شده است که همه اسنادی که با نیاز مندی های امنیتی و حریم خصوصی کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی هم خوانی دارد، تدوین و توسعه یابد.
طبق اعلام این مرکز، قرار است ارائه راهکار جامع رایگان توسعه شبکه های اجتماعی بر پایه فناوری های متن باز و نیز راهکار مدیریت شبکه‌های اجتماعی بومی به همراه پشتیبانی دانشی از متخصصان این حوزه، دنبال شود.
خبر بعدی این که سید ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد: یکی دو هفته پیش حمله DDOS علیه کشور صورت گرفت که نهایتا دفع شد. دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود: حمله اخیر با ظرفیت ۳۰ گیگابیت بر ثانیه برای خواباندن سرویس دهی برخی سایت های داخل کشور صورت گرفت اما با اقدامات شرکت ارتباطات زیرساخت به بیرون از کشور هدایت شد.
وی با بیان اینکه از ظرفیت فضای مجازی برای تولید قدرت در دنیا استفاده می شود، گفت: این حوزه بعضا در بخش های دیپلماسی و صادرات از منظر اقتصادی قابل تعریف است. وی با بیان اینکه باید به قدرت بازدارندگی سایبری برسیم، عنوان کرد: “این موضوع در صورتی محقق می شود که شبکه ملی اطلاعات قدرتمندی داشته باشیم و حتی به فکر صادرات خدمات آن به بازارهای منطقه ای و کشورهای اسلامی باشیم.”
در پی آغاز سال تحصیلی ۹۵-۹۶، برخی از سایت های آگهی کشور به انتشار پیام های تبلیغاتی روی آورده اند که در آن، افرادی نسبت به پیدا کردن هم خانه دانشجویی اعلام آمادگی کردند. در همین راستا، پلیس فتا نسبت به ترفند جدید کلاهبرداران اینترنتی و مجرمان سایبر کشور هشدار داد.
پلیس فتا اعلام کرد: سودجویان با این ترفند که در حال حاضر مشتری و تقاضا برای این مورد اجاره بسیار زیاد است از طرف مقابل درخواست پیش پرداخت می‌نمایند تا ملک مورد نظر را به شخص دیگری اجاره ندهند.
این گزارش می افزاید، با آغاز سال تحصیلی جدید، شاهد این امر هستیم که تعداد زیادی از دانشجویان به علت تحصیل در شهرهایی به‌غیر از محل زندگی خود نیازمند تأمین محل سکونت برای خود هستند و از آنجا که خوابگاه‌های دانشگاه‌ها برای این امر کافی نیستند و یا به هر دلیلی دانشجویان مایل به استفاده از این فضا نیستند نیازمند اجاره و تهیه مسکنی برای خود در شهر محل تحصیلشان هستند.
این گزارش تصریح کرده است: استفاده از اینترنت در انجام کارهای روزمره به‌خصوص قشر جوان، گسترش زیادی یافته است، ازاین رو تعداد زیادی از دانشجویان به تبلیغات اینترنتی و سایت‌های نیازمندی برای اجاره مسکن در شهر موردنظر خود مراجعه می‌نمایند و با توجه به آغاز سال تحصیلی و بالا رفتن تقاضا برای اجاره مسکن، سودجویان و کلاهبرداران اقدام به قراردادن تبلیغات دروغین باقیمت‌های اغواگرایانه در صفحات نیازمندی اینترنتی می‌کنند.
گفتنی است سودجویان با این ترفند که در حال حاضر مشتری و تقاضا برای این مورد اجاره بسیار زیاد است از طرف مقابل درخواست پیش پرداخت می‌نمایند تا ملک مورد نظر را به شخص دیگری اجاره ندهند در حالی که اصلا چنین ملکی وجود خارجی ندارد و متاسفانه برخی از افراد در دام این کلاهبرداران گرفتار شده و برای این که فرصت را از دست ندهند مبالغی به عنوان پیش پرداخت به صورت اینترنتی به آنها پرداخت می‌کنند.
توصیه پلیس: توجه داشته باشید که برای اجاره خانه و تنظیم قرارداد به دفاتر املاک و دارای مجوز مراجعه نمایید. – قبل از هرگونه پرداخت وجه، حتما می‌بایست یک وقت بازدید از ملک مورد نظر هماهنگ کنید. – با نرم افزارهایی همچون Google map یا سایر برنامه‌ها آدرس موجود در آگهی را بررسی نمایید تا مشخص شود چنین آدرسی وجود دارد یا خیر؟ – قبل از مشاهده ملک و تنظیم قرارداد نیاز به پرداخت هیچ‌گونه وجهی نیست.
کنکور هم طعم کلاهبرداری مجازی گرفت!
آزمون سراسری کشور نیز، رنگ و بوی کلاهبرداری مجازی به خود گرفت. رئیس پلیس فتا استان فارس اخیرا اعلام کرد که پرونده ای با موضوع دسترسی غیر مجاز یک موسسه به اطلاعات کاربران خود در شهر شیراز در دستور کار قرار گرفت.
ماجرا از این قرار بود که در شهریور ماه که دانشجویان مشغول انتخاب رشته دانشگاه خود بوده‌اند، یک موسسه کلاس کنکوری با داشتن مشخصات کاربران خود بدون اجازه داوطلبان اقدام به رصد رتبه کنکوری آنها از طریق سامانه الکترونیکی دانشگاه‌ها کرده است.
پلیس اضافه کرد که پس از شناسایی عاملان این عمل غیر قانونی، متهمان انگیزه خود را تنها بالا بردن امتیاز موسسه خود عنوان داشته که بتوانند با به دست آوردن رتبه کنکوری داوطلبان خود و تبلیغ در این زمینه، داوطلبان بیشتری را جذب کنند.
توصیه پلیس: طبق ماده۱ جرائم رایانه‌ای هرکس به طور غیرمجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از نود و یک روز تا یک‌سال یا جزای نقدی از ۵ میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات، محکوم خواهد شد.
باز هم انتقام جویی اینترنتی در ایران
اخیرا مطلع شدیم که بار دیگر، پیام رسان تلگرام، سبب انتقام جویی جدیدی در کشور شد. ماجرا از این قرار بود که دختری دانشجو که در پی حسادت با یکی از همکلاسی‌هایش برخی مطالب کذب را در یکی از شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده بود توسط پلیس فتا شناسایی و دستگیر شد.
پلیس اعلام کرد با دریافت مرجوعه قضایی از سوی خانمی جوان مبنی بر نشر مطالب کذب و تصاویر وی در یکی از شبکه‌های اجتماعی، مورد پیگرد تیمی از کارشناسان پلیس فتا قرار گرفت. شاکی پرونده که یکی از اساتید دانشگاهی در شهر تهران است اظهار کرد یکی از دانشجویانش با انتشار تصاویر وی و درج مطالبی کذب و ارسال آنها برای همسرش که او نیز استاد همان دانشگاه بوده موجب اختلاف بین آنها شده است.
بر همین اساس، پس از احضار این دانشجو که در تدوین یک کتاب آموزشی با همسر شاکی همکاری داشت این فرد منکر هرگونه بزه انتسابی شد. در نهایت: کارشناسان پلیس فتا پس از یک‌سری تحقیقات فنی در فضای سایبر متهم را شناسایی و با هماهنگی مقام قضایی دستگیر کردند.
پلیس تصریح کرد که متهم ۲۶ ساله به نام مرجان در بازجویی‌های به عمل آمده در مواجهه با ادله و مستندات دیجیتالی کشف شده به جرم خود اعتراف و عنوان کرد در پی حسادت نسبت به همکلاسی‌اش در خصوص همکاری با استاد در تدوین کتاب، کد کاربری تلگرام وی را با استفاده از مهندسی اجتماعی به دست آوردم و برای بدنامی وی در نزد استاد برای همسر استاد مطالبی کذب را ارسال کردم.
توصیه پلیسی: شبکه‌های اجتماعی مکان مناسبی برای تسویه حساب شخصی و اعمال مغرضانه نیست و افرادی که فکر می‌کنند می‌توانند به راحتی دست به هتک حیثیت افراد بزنند باید بدانند پلیس فتا مجرمان سایبری را در کوتاه ترین زمان ممکن شناسایی و دستگیر خواهد کرد.
فروشنده قلابی اینترنتی کرمانی شکار شد
اخیرا مطلع شدیم که یک فروشنده قلابی در فضای مجازی استان کرمان که ۱۰۰ میلیون ریال از یک هموطن کرمانی کلاهبرداری کرده بود، شناسایی و دستگیر شد.
ماجرا از این قرار بود که در پی مراجعه فردی مبنی بر کلاهبرداری ۱۰۰ میلیون ریالی از وی در فضای مجازی پرونده‌ای در این خصوص در پلیس فتا تشکیل شد. در همین راستا، شاکی با مشاهده تبلیغات فروش ماشین‌های تریلر و کامیون در یک سایت اینترنتی با توجه به شرایط مناسب و قیمت ارزان آن ترغیب به ثبت نام برای خرید می‌شود.
پلیس ادامه داد: در پی این ماجرا شاکی با فروشنده تماس گرفته و فروشنده قلابی نیز برای پیش پرداخت مبلغ ۱۰۰ میلیون را از طعمه خود درخواست می‌کند و شاکی نیز مبلغ را به حساب وی واریز می‌کند. وی اظهارکرد: بعد از گذشت مدتی شاکی چندین مرتبه برای پیگیری ادامه روند خرید ماشین با فروشنده قلابی تماس می‌گیرد اما موفق به برقراری ارتباط دوباره با وی نمی‌شود و به وقوع کلاهبرداری پی می‌برد.
با این حال، در ادامه کارشناسان پلیس فتا با توجه به توان علمی و با استفاده از امکانات فنی و پلیسی موفق به شناسایی و دستگیری متهم شدند که متهم با توجه به مستندات موجود راهی جز اعتراف در مقابل خود ندید.
توصیه پلیس: هیچ‌گاه به فروشندگانی که در فضای مجازی قیمت‌هایی بسیار پایین‌تر از نرخ‌های واقعی کالاها را تبلیغ می کنند، اعتماد نکنید و حتما دقت داشته باشید که مبلغ در خواستی را پس از رویت کالا و بر اساس قراردادهای قانونی پرداخت کنید و هرگز بلافاصله وجه را به حساب فروشنده واریز نکنید.
تداوم کلاهبرداری اینترنتی با ترفند هدفمندی یارانه ها
خبر آخر این که کلاهبرداری با ترفند هدفمندی یارانه ها هم چنان ادامه دارد. رئیس پلیس فتای استان مازندران اخیرا اعلام کرد: “نوع جدید کلاهبرداری که این روزها رواج پیدا کرده که کلاهبرداری با ادعای برنده شدن در ستاد هدفمندی یارانه‌ها است.”
ماجرا از این قرار است که کلاهبرداران طبق این طرح، از قبل طعمه‌ها و قربانیان را از طریق اطلاعاتی که آنها با عضویت در گروه‌های استخدامی، انجمن‌های درسی و تفریحی، گروه‌های بازی، شبکه‌های اجتماعی و… به اشتراک گذاشته‌اند، پیدا می‌کنند و یک بررسی روی آنها انجام داده و سپس اعتماد قربانیان را به خود جلب می‌کنند.
بر همین اساس: طی این کلاهبرداری از طریق تماس تلفنی به قربانیان گفته می‌شود، که شما برنده جایزه چند میلیونی در ستاد هدفمندی یارانه‌ها شده‌اید و سپس با ترفندهای خاص آنها را به پرداخت مبلغی برای پیش برد کارهای قانونی و مراحل اداری و مالی، به حساب جعلی که ادعا می‌کنند، حساب ستاد هدفمندی یارانه‌ها است، هدایت می‌کنند و از افراد کلاهبرداری می‌کنند.
البته حتی گاهی ممکن است آنها را به سایتی جعلی هدایت و در آنجا با ترفند فیشینگ از آنها کلاهبرداری کنند.
توصیه پلیسی: کاربران باید بدانند که تماس‌های تلفنی از این قبیل جعلی بوده و از سمت سازمان خاصی نمی‌باشد و قبل از اطمینان به تماس گیرنده و دادن اطلاعات یا پرداخت وجه، حتما شماره‌های سازمان مربوطه را از ۱۱۸ یا اینترنت پیدا کرده و با سازمان مربوطه تماس بگیرند و صحت و سقم را جویا شوند. در غیر این صورت بدانید که این نوع تماس‌ها اغلب کلاهبرداری از نوع کلاهبرداری ارتباطی می‌باشد که از طریق ایمیل یا تلفن، با افراد تماس و به این شیوه کلاهبرداری انجام می‌دهند.
آخرین خبر ها از دنیای کلاهبرداری اینترنتی و مجرمان سایبر را در طول هفته در سرویس سبک زندگی دیجیتالی روزیاتو دنبال کنید.
کاهش سن ارتکاب به جرایم رایانه ای در ایران به کم تر از ۱۵ سال و افزایش میزان پرونده جرایم سایبری کشور در ۲ سال اخیر نشان می دهد که مقوله امنیت سایبر، پدافند سایبری، حریم خصوصی دیجیتالی و هم چنین شیوه های جدید جرم اینترنتی، از مهم ترین مفاهیم در سبک زندگی دیجیتالی مردمان روزگار ما به شمار می رود که باید اشراف اطلاعاتی به آن پیدا کرد.
بدون نظر