پیاده روی میلیونی اربعین؛ از گینس تا یونسکو

فرصت های گردشگری ایران با بزرگ ترین پیاده روی جهان

 جاده نجف به کربلا که از دو هفته پیش، مملو از میلیون ها گردشگر مذهبی از ایران و اقصی نقاط دنیاست، همچون سال های گذشته، بزرگترین راهپیمایی خود جوش جهان را شاهد خواهد بود. جشنواره غذاهای سنتی و خیرات نیکوکاران، جذابیت های این رویداد بزرگ را دو چندان کرده است.

این واقعه مهم، از منظر گردشگری و فرهنگی اهمیت به سزایی دارد و به همین خاطر، بسیاری از فعالان فرهنگی و هنری کشور، خواستار ثبت این حرکت گسترده در فهرست میراث معنوی یونسکو هستند. در گزارش امروز، به جنبه های فرهنگی و گردشگری این رویداد می پردازیم.

اقتصاد گردشگری مذهبی را جدی بگیریم

گردشگری مذهبی، مانند گردشگری ورزشی (sport tourism)، گردشگری روستایی(rural tourism)، گردشگری شهری و گردشگری سلامت (health tourism)، یکی از ارکان درآمد زایی در صنعت توریسم کشور به شمار می رود.

سالانه میلیون ها دلار درآمد ارزی از این راه حاصل می شود. برخی قطب های گردشگری مذهبی ایران هم چون قم، شیراز و مشهد مقدس، پذیرای توریست های بسیاری از داخل و خارج از کشور هستند.

تسهیل صدور روادید ایران (visa on arrival) سبب شده است که مردم بیش از ۱۹۰ کشور دنیا بتوانند با روادید فرودگاهی ۱۰۵ روزه به کشورمان بیایند. به همین دلیل، شاهد حضور هزاران گردشگر مذهبی در شهرها هستیم. در صورت جذابیت آفرینی و تقویت بسترهای اقامتی و تفریحی، می توان از این اقتصاد رو به رشد، بیش از پیش استفاده کرد.

گردشگری مذهبی، مانند سایر بخش های گردشگری، برای کشور ایران فرصت آفرین است. اکنون با فرا رسیدن اربعین حسینی، پیاده روی پر شور زائران کربلا، بار دیگر ایران و عراق را در کانون توجهات رسانه ها قرار می دهد.

(راهپیمایی میلیونی اربعین حسینی، رسانه ای فوق العاده برای تبلیغ پتانسیل های ایران امروز است)

پیاده روی اربعین، نوعی گردشگری مذهبی است که ملیت های مختلف جهان در آن حضور دارند و هر سال نیز پرشور تر از سال های گذشته برگزار می شود. خدمات ارتباطی، اطلاعاتی، پزشکی، فرهنگی، هنری و رفاهی بین المللی که سال به سال به این رویداد افزوده می شود، اهمیت آن را بازگو می کند. بزرگ ترین پیاده روی جهان که چند سالی است بین نجف و کربلا روی می دهد و مخاطبان هفده میلیونی را از سراسر جهان به عراق می کشاند، به اوج خود نزدیک می شود.

(گزارش فرانس ۲۴ از راهپیمایی میلیونی بین مسیر نجف کربلا)

این رویداد خود جوش توسط صدها هزار زائر ایرانی، عراقی و عاشقان حسینی از کشورهای مختلف اسلامی برگزار می شود و حیرت رسانه های جهان مانند آسوشییتد پرس، فرانس ۲۴، ایندیپندنت و هافتینگتون پست را در پی داشته است. در ماه جاری، بیش از ۲ میلیون ایرانی با دریافت روادید، در این رویداد بزرگ فرهنگی، گردشگری و مذهبی شرکت کردند.

اکنون ثبت ملی این رویداد بزرگ انجام شده و فعالان فرهنگی و گردشگری کشور، منتظر ثبت جهانی آن هستند.

(گزارش آسوشییتد پرس از برگزاری راهپیمایی بزرگ اربعین در سال ۲۰۱۵ میلادی)

 در شرایطی که گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه جولان می دهد، امسال نیز مانند سال های گذشته، شاهد برگزاری آرام و باشکوه بزرگترین پیاده روی جهان خواهیم بود.

آیا راهپیمایی اربعین ثبت جهانی می شود؟

برگزاری موفقیت آمیز و با شکوه پیاده روی اربعین ۱۳۹۴ سبب شد که فعالان گردشگری و دیپلماتیک ایران و عراق، به تکاپو افتاده و به ثبت این مراسم در میراث سازمان یونسکو علاقه مند شوند. درخواست های کاربران در فضای مجازی از موسسه گینس، برای بررسی و ثبت این مراسم در کتاب رکوردها نیز از دیگر موضوعاتی بود که مطرح شد.

این درخواست از سال های پیش مورئ توجه قرار داشت و امسال نیز مجددا تکرار شد. به نظر می رسد راهپیمایی باشکوه اربعین ۹۵، فرصتی طلایی برای ثبت این پیاده روی در فهرست یونسکو باشد.

(تصویری از پیاده روی اربعین ۹۴)

حضور میلیونی زائران که شمار زیادی از آن ها با پای پیاده و بعضاً بدون کفش، ده ها کیلومتر را از مرزهای عراق به سمت کربلا طی می کنند و همه با عشق و شور، این مسیر را با سختی هایش طی می نمایند، برای ناظران بین المللی نکات زیادی در بر دارد.

گر چه امسال ایران و دیگر کشورهای اسلامی تلاش می کنند بایکوت رسانه ای مراسم پیاده روی اربعین را بشکنند، اما به نظر می رسد سانسور خبری این رویداد، با وجود بازتاب گسترده آن در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، همچنان ادامه داشته باشد.

(تصویر اختصاصی IBITimes.co.uk از بین الحرمین-۲۰۱۵ میلادی)

اگر از جنبه های گردشگری به این رویداد نگاه کنیم، درخواهیم یافت که این پیاده روی، یک موقعیت و رویداد فرصت آفرین است. باید زمینه های بی نظیر این اتفاق بزرگ مذهبی و تفریحی را بررسی کرد و از پتانسیل های فوق العاده آن استفاده نمود.

تفاوت های بزرگ راهپیمایی اربعین

(موکب های پذیرایی در کربلا)

این پیاده روی، با دیگر رویدادهای مشابه، تفاوت های زیادی دارد.

در هیچ یک از پیاده روی های تاریخ معاصر، میلیون ها نفر با اهداف مذهبی و با کمترین امکانات، چنین راهپیمایی را انجام نداده اند.

در طول مسیر، غذا و نوشیدنی به طور رایگان میان مردم توزیع می شود. حتی افرادی که برداشت های مذهبی نداشته و به زبان کشور مقصد (عربی) مسلط نیستند نیز در این گردهمایی بزرگ حاضر شده و برای برگزاری شایسته آن همکاری می کنند.

این موارد، بخشی از ظرفیت های فوق العاده و جذاب راهپیمایی بزرگ اربعین به شمار می روند. مسائل مطرح شده، ما را به اهمیت این موضوع راهبردی سوق می دهد که راهپیمایی اربعین، فرصت گردشگری جدید قرن بیست و یکم است و به زودی خود را به عنوان یک جذابیت در خاورمیانه معرفی خواهد کرد. راهپیمایی بزرگ اربعین ۹۵، در دنیای گردشگری اسلامی به سمت جذب مخاطب پیش می رود.

(تصویر غرفه ایران در نمایشگاه EXPO MILAN 2015)

ما ایرانی ها، به عنوان پایه گذار این حرکت خود جوش مردمی و بزرگ مذهبی، باید برای ثبت این برند، از هیچ تلاشی فروگذار نباشیم و نباید مسائلی مانند مالکیت شاهنامه فردوسی توسط آذربایجان و تصاحب مثنوی به وسیله ترک ها رخ دهند.

(گزارش ایسنا از خیز آذربایجانی ها برای تصاحب شاهنامه فردوسی در اکسپو میلان ۲۰۱۵)

نباید فرصت را از دست داد و باید از طریق رایزنی های مربوط به یونسکو و مراکز بین المللی مسئول، نسبت به ثبت جهانی این میراث اقدام کرد. سپس، سازمان های گردشگری و مذهبی کشور، باید برای ساماندهی بهتر و بیشتر این رویداد بزرگ در سال های آینده تدابیر ویژه ای اتخاد کند.

این تدابیر باید به گونه ای باشد که بسترهای لازم برای شرکت گردشگران خارجی نیز فراهم گردد. گردشگری اربعین، یک موضوع غیر قابل انکار در سال های آینده است و موقعیتی فرصت آفرین و بی نظیر برای صنعت توریسم کشورمان محسوب خواهد شد.

اگر بخواهیم به طور کلی به آن نگاه داشته باشیم، مقوله نوین و جذاب گردشگری اربعین، فواید زیر را برای کشور به ارمغان خواهد آورد:

ایران، قطب گردشگری مذهبی و ورزشی خاورمیانه

راهپیمایی خود جوش اربعین حسینی، توسط ایرانیان پایه گذاری شد. این مراسم که نوعی پیاده روی عمومی میلیونی به شمار می رود، می تواند به عنوان برندی در گردشگری ورزشی کشور ثبت شود و برنامه ریزی های گسترده ای برای معرفی آن شکل بگیرد.

از این طریق می توان ایران را به عنوان قطب گردشگری مذهبی و ورزشی خاورمیانه مطرح نمود و مخاطبان بسیاری را به مرزهای ایران کشاند.

ایران، ظرفیت های بسیاری در کوه ها، بیابان ها، جنگل ها و روستاهای خود برای راهپیمایی گروهی دارد. این بستر در صورتی که با برند سازی و بازاریابی بین المللی در عرصه توریسم همراه شود، می تواند نقطه ای درآمد زا برای اقتصاد گردشگری ایران در افق ۱۴۰۴ باشد.

راهپیمایی اربعین: نقطه ای برای جذب گردشگر مذهبی

از موکب هایی که در مسیر راهپیمایی اربعین توسط ایرانیان و ملیت های سایر کشورهای جهان بر پا می شود، می توان برای معرفی کشورمان و ظرفیت های گردشگری آن بهره برد. امیدواریم سازمان های دولتی و غیر دولتی فعال در برنامه ریزی و هدایت موکب های امسال، از ظرفیت های غیر رفاهی نیز استفاده کنند.

همچنین، حضور میلیون ها زائر ایرانی در نقاط مرزی کشور و بسترسازی برای فراهم کردن امکانات برای ارائه خدمات به آن ها، زمینه را برای رونق اقتصادی این مناطق به دنبال خواهد داشت.

راهپیمایی اربعین و رسانه ها

گردشگری اربعین، در سال های آینده رونق زیادی خواهد گرفت. ایران باید در این حوزه، پیشگام شود و برای تولید محتوا درباره این حرکت عظیم بین المللی، فعالیت های رسانه ای حرفه ای را در دستور کار قرار دهد.

پیاده روی اربعین می تواند زیرساخت های گردشگری روستایی را نیز تقویت کند.

حرف آخر

ما اکنون با برندی به نام پیاده روی بزرگ اربعین رو به رو هستیم که می تواند صنعت گردشگری کشور را از جنبه های ملی و بین المللی تحت تاثیر مستقیم و اثر بخش خود قرار بدهد. دنیا در سال های آینده قطعاً نسبت به ظرفیت های تفریحی، اقتصادی، گردشگری و هنری این رویداد، بیشتر حساس خواهد شد.

می توانیم از همین حالا، اقدامات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز را در دستور کار قرار دهیم تا فواید مادی و معنوی بیشتری از این رویداد بزرگ، برای کشورمان حاصل شود.

امنیت عراق و سوریه در سال های آینده، قطعا مخاطبان این راهپیمایی میلیونی را بیشتر خواهد کرد. می توان از این حرکت عظیم مذهبی برای رونق بخشی به اقتصاد گردشگری و ثروت ملی ایرانیان، به خوبی بهره بهرداری نمود.

راه اندازی پرتال بین المللی برای پوشش خبری و رسانه ای این برنامه گردشگری مذهبی بین المللی و انعکاس آن در شبکه های اجتماعی، حداقل انتظاریست که از سازمان ها و نهادهای فعال در این عرصه – به خصوص سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشورمان – داریم. امیدواریم در قالب برنامه جامع توسعه راهپیمایی اربعین در سال های آینده، به این گونه موارد توجه شود.

منابع: سامانه سماح، خبرگزاری ایرنا، خبرگزاری ایسنا