گشتی در هنگ کنگ ایران

گزارش روزیاتو از بندر کنگ، تنها شهر بندری خلیج همیشه فارس

سرویس گردشگری روزیاتو در ادامه معرفی مقصد های گردشگری، امروز به جایی رفته است که خیلی از هموطنان، نه تنها با آن اقلیم آشنایی ندارند، بلکه بعضا نامی از آن نیز تا کنون نشنیده اند. البته در ایران پهناور چهار فصل، نقاط بی شماری وجود دارد که مقصد های گردشگری بی نظیری هستند (مانند جنگل ابر)، اما شاید شمار زیادی از جمعیت ۸۰ میلیونی امروز ایران زمین، از وجود آن ها بی خبر باشند.

گردشگری امروز روزیاتو، شما را به بندر کنگ در مناطق گرم و سوزان جنوب این کهن دیار ده هزار ساله می برد. جایی که از آن به عنوان هنگ کنگ ایران یاد می کنند و به نظر می رسد، ظرفیت های اقتصادی، فرهنگی و گردشگری بسیاری در خود جای داده که متاسفانه ناشناخته مانده است و امیدواریم در آینده ای نه چندان دور، این منطقه نیز به جرگه مقصدهای گردشگری استان تاریخی و زیبای هرمزگان بپیوندد.

با هنگ کنگ گردی امروز ما همراه باشید.

داستان کنگ: داستان هرمزگان

هرمزگان، جایی است که گفتنی های بسیاری در خود نهفته دارد و تاریخ پر فراز و نشیب پر افتخاری را در چند سده اخیر، پشت سر گذاشته و یکی از برترین مقصدهای تجاری و گردشگری ایران زمین به شمار می رود. استان هرمزگان با مردم خونگرم و دلاورش، بخشی از تاریخ پر افتخار این مرز و بوم را تشکیل می دهند و منطقه ای پر ظرفیت و فرصت آفرین از جنبه های مختلف قلمداد می گردد.

هرمزگان را خیلی ها یکی از مناطق استراتژیک ایران و حتی جهان می دانند. چرا که تنگه هرمز، در این استان واقع شده است و کرانه های این استان در شرق بر دریای عمان و در غرب، بر خلیج همیشه فارس استوار است. وقتی از هرمزگان صحبت می شود، نگاه ها به سمت جزیره مرجانی کیش می رود که در ۳ دهه اخیر، بخشی از ظرفیت های گردشگری ایران را جهانی کرد و اکنون با هتل آبی، یادآور برخی از هتل های سوپرلوکس سلطان نشین کشور همسایه (دبی) است.

به جز کیش، هرمزگان،‌ طلاهای دیگری دارد که قشم و ابوموسی و لاوان و هرمز و لارک و سیری نیز از آن جمله هستند. در گفتارهای قبلی،‌ درباره کهتویه، ماسوله ایران و هم چنین درباره اسرار آمیز ترین جزیره ایران (جزیره هرمز)، مطالب خواندنی ارائه شد و درباره خوردنی ترین خاک جزیره ای در ایران صحبت کردیم.

در این جزیره که در استان هرمزگان واقع شده است، بزرگ ترین موزه هنر محیطی ایران قرار دارد که به نام موزه دکتر احمد نادعلیان شناخته می شود و در سرویس گردشگری روزیاتو، درباره آن نیز سخن گفتیم. به هر حال،‌ هرمزگان، یکی از برترین مقصد های گردشگری کشور است که در ایام سرد سال در پایتخت و دیگر استان های شمالی کشور، فرصت خوبی برای گردش پاییزی و زمستانی در آن فراهم می شود.

زمستان گردی در استان زیبا و جذاب آب و آفتاب (هرمزگان)، تجربه های فراموش نشدنی را به همراه خواهد داشت که می توانید تا پیش از پایان سال ۹۵، از آن استفاده کنید و کمی، از مقصد های گردشگری همیشگی و خسته کننده داخلی و همسایه، دور شوید.

بندر کنگ، یکی از آن مقصدهای گردشگری جدید و جذاب است که سبب می شود تا مقداری با فضای جالب و جدیدی در ایران زمین آشنا شوید که نمونه اش را در کمتر جایی می توان مشاهده کرد. استان هرمزگان دارای ۱۳ شهرستان و ۲۳ شهر و ۳۳ بخش است که بندر کنگ (KONG)، یکی از شهرهای آن به شمار می رود.

بندر کنگ، از جمله شهرهای بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان است که طبق سرشماری امسال، کم تر از بیست هزار نفر سکنه دارد. کنگ را با بندر لنگه می شناسند، همان طور که خیلی ها، گیلان را با بندر انزلی و تبریز را با مسقف ترین بازار جهان در ذهن دارند.

در کنگ، مساجد و فروشگاه های بسیاری وجود دارد که بخشی از سبک زندگی مردمان خطه جنوب را در کسب و کار و عبادات و رفت و آمد اهالی خونگرم این خطه می توان مشاهده کرد. در کنگ، بیشتر مردم اهل مکتب شافعی بوده و به زبان فارسی و عربی تکلم می کنند.

البته اگر به هنگ کنگ ایران رفتید، مشاهده افرادی که اصلا قادر به صحبت کردن به زبان فارسی نیستند، موجب حیرت شما نشود. همانطور که در آذربایجان و حتی کردستان، شاید با افرادی روبرو شوید که با وجود تولد و کار و زندگی در ایران، قادر به صحبت کردن به زبان شیرینی پارسی نیستند. خوب البته معمولا این افراد، در فهرست همان ۳۰ میلیون کم سواد یا بی سواد کشور قرار دارند.

کنگ یعنی چی؟

در زبان چینی، کنگ به معنی معطر است و هُنگ کنگ در چینی به معنی بندر معطر است. از نظر تشابه لفظی، شاید این وجه تسمیه در مورد بندر کنگ ایران نیز در گذشته صادق باشد.

کنگ و پرتغالی ها

کنگ، از بنادر تاریخی و تجاری استان هرمزگان است که ما در رسانه های نوشتاری و دیداری، زیاد از آن با خبر نمی شویم. بندری زیبا در کنار ساحل نیلگون خلیج فارس با مردمانی سخت کوش و صمیمی که یادآور مبارزه به نیروهای متخاصم پرتغالی هستند.

به هرحال، کنگ گردی، مملو از جذابیت و رو به رو شدن با چیزهای جالب است. همین که در ایران با افرادی مواجه شوید که به زبان پارسی نمی توانند صحبت کنند و سبک زندگی و ادبیات گفتاری سنتی خاص خود را دارند، از ظرفیت های ایران پهناور است که بخشی از زندگی اقوام ایرانی را در این دیار قهرمان، بازگو می کند.

استان هرمزگان، روزگاری با اشغال نیروهای دریایی پرتغالی روبرو بود که مقر آن ها در بندرعباس امروزی قرار داشت. بررسی های تاریخی نشان می دهد که بندر کنگ، از مراکز مهم دولت پرتغال بوده و هنگامی که پرتغالی ها بر خلیج فارس تسلط داشتند، از این بندر برای هدایت فعالیت های سیاسی و تجاری و نظامی خود استفاده می کردند.

آن ها لنگر گاهی در کنگ ساخته بودند که کشتی های بزرگشان قادر بودند در آن لنگر انداخته و از این طریق، حمل و نقل خود را مدیریت کنند. پرتغالی ها در این منطقه قلعه بزرگی ساخته بودند که مقر فرماندهی آنان را تشکیل می داد. آثار این قلعه، اکنون در کنار دریا باقی مانده است و یکی از مقصدهای گردشگری هرمزگان همین قلعه پرتغالی ها است.

در جزر و مد دریا، دیدن بقایای این قلعه، دیدنی است. همانند کشتی یونانی در جزیره کیش!

در منطقه بندر کنگ، قلعه لشتان وجود دارد که روایت شده که از قلعه پرتغالی ها تا قلعه لشتان که بر فراز کوه های بار چاه واقع است، راهی زیر زمینی که قسمتی از آن مانند تونل بوده است،‌ ساخته شده و از کنگ به قلعه لشتان می رفتند.

مخصوصا در این جنگ و آشوب این پناهگاه طبیعی، فرصت خوبی برای دور ماندن از خسارات و صدمات احتمالی بود. در واقع، شهر های زیر زمینی ایران همچون شهر زیر زمینی نوش آباد، بخشی از قابلیت های پدافند غیر عامل در تاریخ این سرزمین است که ساختار دفاعی و طراحی جنگی را در جای جای این مرز و بوم به تصویر می کشد.

ملاحان بندر کنگ، از جمله دریا نوردان مشهور در تاریخ این سرزمین هستند که در کتاب های بسیاری از آنها نام برده شده است که یکی از آنها،‌ تاریخ لنجه نام دارد. گفته شده که در دوران قدیم، ۳۰ کشتی بزرگ در بندر کنگ قرار داشت که برای سفرهای طولانی مثل هند و آفریقا و بصره و محمره (دریای سرخ) از آن استفاده می کردند.

بندر کنگ، دارای خرما، جوز ، لوز و سجاده بود و به همین خاطر، این محصولات را به سرزمین های دور دست می بردند و از مناطق دیگر،‌ چوب و چای و پارچه وارد می کردند.

برکه دریا دولت

(سومین آب انبار بزرگ ایران در بندر کنگ قرار دارد)

اگر به بندر کنگ سفر کنید، در بیرون این شهر،‌ از سمت شمال، یک آب انبار بسیار بزرگ وجود دارد که آن را برکه دریا می نامند. به خاطر بزرگی غیر قابل تصورش، آن را دریا دولت می گویند. این برکه فقط نیم سقف دارد و مانند سایر برکه ها، سقف کامل ندارد. خانه های قدیمی کنگ همه از سنگ و گچ بنا شده و در بالای آنها بادگیرهایی که در یزد (ِشهر ترین ها) مشاهده می کنیم، وجود دارد.

این برکه در فهرست آثار ملی کشور به عنوان سومین آب انبار بزرگ ایران ثبت شده است و وقتی به تماشای آن بروید، با کتیبه زیر مواجه می شوید که اطلاعات جالبی درباره آن ارائه می کند.

خانه گلبتان

خانه گلبتان از جمله بناهای بسیار زیبای دوره قاجاریه بوده که در بندر کنگ واقع است. این خانه دارای اتاق هایی پیرامون یک حیاط مرکزی است و چند بادگیر دارد و گچبری زیبای آن، نمایانگر هنر استادکاران آن دوران است.

جالب است که بدانید این خانه در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. دیدن این خانه در سفر به بندر کنگ پیشنهاد می شود.

لنج بوم مسی

از جمله ظرفیت های گردشگری هنگ کنگ ایران می توان به لنج بوم مسی اشاره کرد.

تندیس لنج سمبلیک بوم مسی (جودالکریم) در ساحل بندر کنگ به دست ناخدایان قدیمی و ملوانان و با همکاری شورا و شهردار و مردم بندرکنگ ساخته شد و درتاریخ  ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۸۶به طور رسمی افتتاح شد.

این لنج در سال ۱۲۷۳هجری شمسی در ساحل بندر کنگ بین مسجد کزیتی و کاکا با مالکیت آقای کرچی ساخته شد که ظرفیت آن حدود ۷۰۰تن بوده است و به علت بزرگی و عظمت آن قسمت اعظم لنج که در زیر آب قرار می گرفته با ورق های مس پوشانده بود.

این لنج بارهای تجاری به مقصد کشورهای آفریقایی و هندستان و پاکستان و یمن …..حمل می نموده است. سرنشینان آن در هر سفر حدود ۶۰ نفر به علاوه ی ۲ ناخدا بوده است و ناخدایانی برجسته از جمله محمد علی عبدالله محمود (دریاگذر) و محمد حسین ناخال و حاج عبدالله کرچی و خلفان احمد خلفان شوکتی و … در این لنج مشغول بکار بودند.

موزه مردم شناسی بندر کنگ

بندر کنگ نیز همچون دیگر شهرهای کشور، دارای موزه مردم شناسی است که در آن می توان بخشی از فرهنگ و سبک زندگی اهالی را مشاهده کرد. اگر به بندر کنگ رفتید، دیدار از این موزه جالب را در دستور کار خود قرار دهید.

سبک زندگی مردمان هنگ کنگ ایران

یکی از موضوعاتی که در یک دهه اخیر از این بندر بسیار به گوش می رسد، مقوله ناقص سازی برخی از دختران در این منطقه است که با سنت ختنه کردن، بازتاب های گسترده ای در داخل و خارج از کشور پیدا کرد.

بررسی های رسانه ای نشان می دهد که نوزادان دختر در این بندر، بعد از ۴۰ روزگی و برخی در سنین ۴ یا ۵ سالگی ختنه می شوند و این کار، نوعی نقض حقوق زنان به شمار می رود و به سلامتی آن ها،‌ صدمات جدی وارد می شود. اما به واسطه ویژگی های فرهنگی و سنتی این خطه، عملی موجه و مرسوم است.

اما اخیراً خبر دار شدیم که معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری،‌ در حال تدوین پیش نویس سند سیاستی، اجرایی و اشتغال پایدار زنان با اولویت مناطق محروم است. در این سند، پروژه اجرایی پیشگیری از ناقص سازی جنسی دختران و  تشکیل کمیته پیشگیری و اقدام علیه رویه های سنتی مضر برای سلامت دختران و پیگیری رفتارهای کودک آزاری، در دستور کار قرار گرفته است.

امیدواریم اجرایی شدن سند فوق الذکر، بتواند از توسعه برخی از رفتارهای پر خطر سنتی در مناطق مختلف کشور به خصوص در استان های جنوبی جلوگیری کند تا سلامت و بهداشت زنان در این مناطق، بیش از پیش مورد توجه باشد.

البته باید توجه داشت که این سنت غلط در بندر کنگ، به ندرت رخ می دهد اما به هر حال، دولت میبایست بر اساس قوانین و راهکارهای موجود، زمینه کاهش این ناهنجاری ها را فراهم کند. زنان در بندر کنگ، به مدرسه می روند و حتی یک سازمان غیر دولتی به نام انجمن شعر زنان در اختیار دارند.

اقامت گاه های بوم گردی در هنک گنگ ایران

اقامت های بوم گردی حدود یک دهه است که در ایران شکل گرفته اند و در واقع خانه های قدیمی هستند که توسط صاحب آنها مرمت شده و صاحبخانه با خوراک و نوشیدنی های محلی، از مهمانان پذیرایی می کند و در شب نشینی ها، موسیقی و آیین های سنتی به اجرا می گذارد.

یکی از این خانه های بوم گردی را در بندر کنگ شاهد هستیم. جایی که توسط شهرداری بندرکنگ مورد بازسازی قرار گرفته است و قرار شده که به عنوان یک هتل کاملاً سنتی در نوروز ۹۶، پذیرای بازدید گردشگران داخلی و خارجی باشد. قرار است تا سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، بیش از ۲ هزار واحد بوم گردی در کشور احداث شود.

هتل بوم گردی بندر کنگ، دارای شش اتاق بوده که دو اتاق بزرگ آن بادگیر است و هر کدام از اتاق ها، دارای سرویس بهداشتی مجزا است. جالب است که بدانید، بوی نان تازه از تنور نان محلی فلزین که به صورت کاملا سنتی در این هتل ساخته شده در تمامی فضای خانه می پیچد و حس و حال جالبی را در آن برقرار می کند.

به واسطه این که بندر کنگ از قدیمی ترین بنادر ایران است، مسافر به این منطقه بسیار گذر می کند. به همین خاطر، توسعه خانه های بوم گردی در دستور کار اداره کل گردشگری استان هرمزگان قرار دارد و امیدواریم تا نوروز امسال، شاهد افزایش ظرفیت های گردشگری و اقامتی این منطقه باشیم.

خانه یونسی با مساحت حدود ۴۵۰ متر مربع در کوی مهره در بافت قدیمی بندرکنگ واقع شده است. این بنا به مانند دیگر خانه‌های بندرکنگ درونگرا است (نیمه درونگرا) و بنایی سه ایوانه می‌باشد.

پلان این خانه تقریبأ مربع شکل و دارای شش اتاق، شامل دو اتاق بادگیر در دو ضلع غربی و شرقی، یکی مجلسی در هشتی (فضای ورودی)، یک انباری، راه پله و سه اتاق دیگر می‌باشد. هم‌چنین بادگیر و ستار علاوه بر عملکرد مکش باد، زیبایی خاصی به حجم و کالبد بنا بخشیده است.

این خانه به همت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردگشری استان هرمزگان در سال ۹۱ مورد تملک قرار گرفت و در زمستان ۹۴ با انعقاد تفاهم نامه‌ای فی مابین این اداره کل و شهرداری کنگ این خانه در اختیار شهرداری قرار گرفت. مدیریت هتل بوم گردی شهر کنگ گفت: این هتل معروف به خانه یونسی و متعلق به یکی از تجار معروف این شهر به نام عبدالحمن گلبت است که در این خانه زندگی می‌کرد.

چگونه به بندر کنگ برویم؟

بندر کنگ، در فاصله ۵ کیلومتری مرکز شهرستان بندر لنگه در ۵۴ درجه و ۵۴ دقیقه طول شرقی و ۲۴ درجه و ۳۳ دقیقه عرض شمالی قرار دارد. از طریقی خطی ها می توان از مرکز بندر لنگه به بندر کنگ رفت.

برای سفر به این خطه، اطلاع رسانی تخصصی پرتال بندر کنگ را نیز در نظر داشته باشید که راهنمای گردشگری خوبی است.

توصیه های روزیاتویی در بندر کنگ

۱- هنگ کنگ ایران برای جهانی شدن، نیازمند سایت اطلاع رسانی چند زبانه چند رسانه است.

۲- سواحل مجاور پارک جنگلی بندر کنگ و قرار داشتن لنج های قدیمی به عنوان موزه های کوچک دریانوردی در این پارک اکوتوریستی، از جمله مکان هایی است که در آن گردشگری آبی می تواند نقش مهمی ایفا کند.

۳- با احداث بلوار ساحلی توسط شهرداری بندرکنگ در دو سال اخیر، مسیر برای گردشگری آبی و دریایی بندرکنگ هموار تر شده است. و با پر نمودن قسمت های کوچکی از دریا که دارای سواحل کم عمق می باشد، و ایجاد مکان های بهتری جهت قایق سواری تفریحی و ماهیگیری تفننی در سواحل بندر کنگ می توان گردشگری آبی و نقش آن را دو چندان کرد.

۴- قایق سواری و ماهیگیری از قدیمی ترین اشکال فعالیت های آبی به شمار می رود که باید در این بندر برای جذب گردشگر، در دستور کار دولت و کارآفرینان گردشگری قرار بگیرد.

۵- بندر کنگ، بخشی از میراث سرزمین بزرگ ایران است. حفظ محیط زیست و فرهنگ و احترام به سنت مردمانش، وظیفه همه هموطنان به شمار می رود.

۶- بندر کنگ برای نوروز گردی ۹۶، یک فرصت ایده آل است و شما را با بخش از ظرفیت های پنهان گردشگری و فرهنگ اقوام ایرانی آشنا خواهد کرد.

اگر به این بندر زیبا رفتید، تصاویر خود را برای روزیاتو ارسال کنید.

[ منابع: خبرگزاری تسنیم، خبرگزاری ایسنا، شهرداری بندر کنگس]