گردشگری هیجانی در لیون؛ شهر هزار مزه اروپا

گزارشی از لیون فرانسه، پایتخت هزار ساله خوراکی و آشپزی

فرانسه برای ما ایرانی­ ها، یعنی پژو و پاریس و شانزلیزه و لوور و ورسای و البته نخل طلای کن! گر چه مقصد اکثر ایرانیان مسافر دیار فرنگ در فرانسه، پایتخت زیبا و جذاب این کشور است، اما در فرانسه، شهرهای دیگری هم وجود دارد که به نوبه خود، شهرت فراوانی داشته و سالانه پذیرای میلیون ها گردشگر از سراسر جهان می ­شوند.

لیون فرانسه شهری است با پیشینه دوهزار ساله که هر سال نزدیک به ۶ میلیون گردشگر را به سوی خود می کِشد. حدود ۳۰ درصد از این گردشگران خارجی به شوقِ آشپزیِ این شهر، راهی آن می شوند؛ چرا که لیون، پایتختِ جهانیِ آشپزی و خوراک هم به شمار می رود. در لیون می توان طعم غذاهای اصیل را چشید و اصطلاحا: شکم گردی کرد.

گزارش امروز سرویس گردشگری روزیاتو، شما را با شهر هزار مزه فرانسه آشنا می­ کند. جایی که از آن به عنوان پایتخت جهانی آشپزی و خوراکی یاد می­ شود.

با ما در گزارش هیجانی و رنگارنگ امروز همراه باشید.

داستان لیون: داستان شهرت!

اینجا لیون، پایتخت سینما، پایتخت ابریشم، پایتخت نور و پایتخت مزه و خوراکی اروپا و جهان است.

لیون، سومین شهر بزرگ فرانسه و یکی از شهر­های معروف اروپا محسوب می ­شود، اما کمتر برای گردشگران شناخته شده است.

لیون، یک مرکز اقتصادی بزرگ بوده و اهمیت آن، به واسطه قرار گیری در میان بندر مارسی و پاریس است. گفته می شود که این شهر، در توسعه صنعت سینما، نقش بسزایی ایفا کرد و در ورزش نیز، تیم المپیک لیون، از جمله معروف­ ترین باشگاه­ های ورزشی فرانسه به شمار می رود.

گر چه لیون جذابیت های گردشگری و طبیعی بسیار دارد، اما یکی از مقصدهای علمی و تحقیقاتی فرانسه و اروپا نیز اطلاق گشته و اکنون، در زمینه های شیمیایی، دارویی و زیست شناسی و برخی از رشته­ های صنعتی، پایتخت صنعت محسوب می شود. در چند دهه اخیر، لیون جایگاه خاصی در تولید نرم افزار در فرانسه و اروپا بدست آورده و به همین خاطر، از قطب های فناوری اطلاعات فرانسه به شمار می آید.

نقش لیون در تحولات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی فرانسه بسیار گسترده است و آن را پایتخت آلپ در این کشور نیز می­ خوانند. معماری تاریخی و کهن چند هزار ساله در لیون سبب شده، تا این شهر همچون فلورانس ایتالیا و وین اتریش، یکی از مقصدهای عاشقان میراث باستانی و تاریخ هنر بوده و حتی بخش میراث تاریخی سازمان جهانی یونسکو، در آن واقع شود.

شهرت لیون، تا حد زیادی به تولید و تجارت ابریشم مربوط است و برای فعالان رسانه، جایگاه خاصی دارد چرا که مقر شبکه خبری یورونیوز و اینترپل نیز در آن قرار دارد. برای آشنایی با این شهر زیبا و ظرفیت­ های اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی اش، توصیه می کنیم که به سایت شهرداری لیون مراجعه کنید.

برخی از گردشگران، شهر لیون را با جشنواره نور که Fete des Lumieres نام دارد می شناسند که هشتم دسامبر هر سال برگزار می شود.

لیون: پایتخت خوراک شناسی جهان

داستان خوراک شناسی (gastronomy)، داستان جالبی در عرصه تغذیه و فرهنگ است. خوارک شناسی، دانش شناخت آشپزی و فرهنگ با تمرکز بر روی خوراک به شمار می رود. به شخصی که در این زمینه متخصص است، خوراک شناس می گویند. واژه گاسترونومی، از کلمه یونانی به معنای شکم است.

خوارک شناسی در کل، شامل کشف، مزه شناسی، آزمایش، تحقیق، درک و تشریح المان­ های تشکیل دهنده هر خوراک بوده و با آن، تشخیص کیفی خوراک و تغذیه و بهداشت انسان ها را در نظر دارند. در واقع، خوراک شناسی، بخشی از سبک زندگی و اندیشه و باور مردمان را در اقلیمی که زندگی می کنند، جلوه گر می ­کند.

شهر لیون فرانسه در یک قرن اخیر، به عنوان پایتخت خوراک شناسی جهان معرفی شده است و از آن به عنوان شهر هزار مزه اروپا یاد می­ شود. برخی معتقدند که لیون فرانسه، بهترین مکان برای کشف غذاهای فرانسوی است و به همین منظور، ۱۵۰۰ رستوران در آن، پذیرای بازدید شکم گردها هستند.

در لیون، به نسبت جمعیت آن، بیشترین تعداد مراکز عرضه و فروش غذا در فرانسه وجود دارد.

چرا لیون، شهر هزاره مزه اروپا است؟

موقعیت مکانی لیون، سبب شده تا این شهر، عنوان هزار مزه را به دوش بکشد. لیون، اقلیم خوش آب و هوایی دارد که در آن، انواع و اقسام مواد اولیه برای طبخ غذا از ادویه جات گرفته تا گیاهان، یافت می­ شود.

سبزیجات تابستانی از منطقه ای به نام Charolais بدست می آید و ماهی از رودخانه­ های Savoy و گوسفند و خوک های پرورش یافته در منطقه Monts dy Lyonnais و میوه­ های تازه از منطقه Drome و Ardeche، مواد اولیه لازم را برای طبخ غذای گوناگون در اختیار آشپزهای شهر قرار می دهد.

بنابراین، کشاورزی و دامداری در این شهر بزرگ فرانسه، همه ابزارهای لازم را برای پخت غذاهای متنوع و رنگارنگ فرانسوی و غذاهای ملل، در اختیار رستوران داران قرار می دهد که البته این ظرفیت ها در شهرهای دیگر این کشور به وفور یافت نمی شود.

یکی دیگر از دلایل شهرت لیون به عنوان شهر هزار مزه، بازار سرپوشیده معروف آن به نام Les Halles de lyon‌ است که در سال ۱۹۷۱ میلادی تاسیس شد که به افتخار سر آشپز معروف فرانسوی ها: Paul Bosuse، از سال ۲۰۰۶ میلادی به این نام خوانده می شود. در این بازار که مقصد شکم گردهای لوکس لیونی به شمار می رود، صدها نوع غذا آماده طبخ و تست است.

نکته جالب بازارچه له هالز لیون، این است که اینجا به نوعی، شکم لیون است؛ یعنی معبد فرآورده های گوشتی و سوسیس های دست ساز است.» تولیدکنندگان و فروشندگان محلی ممتاز، در این بازارچه تولیدات خود را ارائه می کنند از انواع گوشت های فرآوری شده و سوسیس و ژامبون تا لبنیات و انواع پنیر و شیرینی های محلی.

مشتری تولیدات گوشتی، به ویژه گوشت خوک، رستوران های محلی و اغذیه فروشی ها هستند؛ چه در لیون و چه در تمام فرانسه.

بازارهای خیابانی و غیر مسقف لیون، یکی دیگر از جذابیت های این شهر است. بازار Boulevard de la Criox و Saint Antonie از جمله بازارهای معروف این شهر بوده که زمینه را برای عرضه محصولات گسترده و تازه کشاورزی و دامداری فراهم کرده و این پتانسیل غذایی فراوان، حق انتخاب بسیاری را هم به مشتریان و هم به رستوران دار ها برای طبخ غذاهای گوناگون که سلایق مختلف را راضی کند، می دهد.

لیون را یکی از مقصدهای سرآشپزهای دنیا برای آموزش و کسب و تجربه نیز می دانند. مکانی جذاب هم برای شکم گردها و هم برای عاشقان فعالیت در زمینه های تخصصی و حرفه ای آشپزی و تزیین و رستوران داری. حتی مدارسی نیز در این زمینه در لیون مشغول به تربیت دانشجویان هستند که از آن جمله می توان به موسسه پائول بوکوسه (L’Institut Paul Bocuse) و مدرسه اکول واتل (L’Ecole Vatel) اشاره نمود.

آموزش خدمات رستوران داری. طبخ غذا، تزئینات، خوراک شناسی، مهارت­ های آشپزی از جمله مواردی است که در این مدارس به علاقمندان ارائه می شود که البته ماحصل آن را می توانید در رستوران های شهر با غذاهای وسوسه انگیز رنگارنگ مشاهده نمایید.

جالب است که بدانید یکی از دلایل شهرت لیون به عنوان پایتخت مزه در اروپا، وجود رستورانی به نام Bouchon است که غذاهای سنتی لیونی (Lyonnais cuisine) را عرضه می کند. مانند سس های مخصوص. تفاوت سبک آشپزی لیونی با رسم سنتی متداول آشپزی فرانسوی که Nouvellu cuisine نام دارد، ظرف های بزرگ غذای لیونی و مخلفات آن است.

یکی دیگر از دلایل شهرت لیون در زمینه غذا در فرانسه و اروپا، غذایی به نام Machon است که در صبحانه صرف می شود و غذایی سنگین به شمار می رود. مغز گوسفند با پنیر و سس فرانسوی، بخشی از این غذا را تشکیل می دهد. حتی سازمانی بشر دوستانه با این نام در لیون به آموزش و فعالیت ­های خیرخواهانه مشغول است.

رستوران چز لس گونز، از جمله رستوران های معروف لیون است که در این زمینه فعالیت دارد.

لیون را با سرآشپز معروفش آقای Bocuse می شناسد. کسی که با دست پخت و مهارت تزیینات، سبک غذای لیون را جهانی تر کرد. در بین ۱۵۰۰ رستورانی که در لیون وجود دارد، ۱۳ رستوران نشانی معتبر Michelin Stars دارند که بیشترین تعداد رستوران معروف فرانسه در یک شهر محسوب می شود.

مدرسه او، اکنون در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، رشته های مرتبط با رستوران داری و پخت غذا را برگزار می کند که مخاطب بسیاری دارد.

لاکرمریه لیون و سابیلیا از جمله رستوران های معروف لیون هستند.

گردشگری غذایی در لیون

اگر پاریس، مقصد موزه گردی فرانسه است، لیون، مقصد گردشگری غذایی این کشور به شمار می رود.

گوشت مرغ و اُردک و مرغ شاخدارِ اینجا عالی است. می بینید که مثلا مرغ شاخدار تازه با دست پاک شده، و بعد بسته بندی و دوخته شده است، وقتی بازش کنید خواهید دید که چه چرب و خوش گوشت است. اینجا پرالین هم پیدا می شود. پرالین، کیکی است که خمیرش را با نقل بادامی سرخ رنگ مخلوط می کنند و فقط مخصوص لیون است.

رستوران های سنتی لیون به همت گروهی از زنان که به مادرانِ لیون معروف بودند در قرن هجدهم پا گرفت. غذاهای عجیبی در لیون پیدا می شود. مثلا غذایی دارد که ترکیبی است از سوسیس های مخصوص لیون (آندویت)، صدف های نُرماندی و نان آرد سیاه بروتانی. اینجا مرسوم است که می گویند آب به غذا اضافه نمی کنیم، هر چه هست یا کره است یا خامه، آشپزی در لیون اینطوری است!

بیست و پنج سال پیش بود که سرآشپز بزرگ فرانسه پل بکوز یک مدرسه آشپزی را در زادگاهش یعنی لیون به راه انداخت. هر سال علاقمندان آشپزی فرانسوی از سرتاسر جهان به اینجا می آیند و زیر نظر سرآشپزها کارآموزی می کنند.

این مدرسه معروف آشپزی و رستوران آن در مرکز لیون قرار دارد. همیشه یکی از غذاهای رستورانِ مدرسه، تماما دستپخت دانشجویان است. در این مدرسه، دانش آموزان با روش های ترییت هم آشنا می شوند.

مثلاً با سبزیجات فصل و تولیدات محلی به خوراک سنتی گوشت گوساله مزه دیگری می دهند. در این منطقه بهترین انواع گوشت مرغ و پرنده وجود دارد، همچنین انواع قارچ های جنگلی در این ناحیه پیدا می شود؛ نظیر سِپ، موری و گیرول؛ در کل، ناحیه پربار و حاصلخیزی است.

خوارک کنل: مخصوص لیونی ها

دستور اصلی خوراکِ کِنِل از فلورانس آمده است. یعنی از ایتالیا، این غذا در اصل با گوشت گوساله درست می شده، اما در لیون آن را با میگو درست می کنند و برای حفظ سنت آشپزی لیون، آن را با پوره پفکی ماهی می پوشانند که بسیار سبک و لذیذ است.»

یکی از سرآشپزها قبلاً به یورو نیوز گفته بود که همه چیز متحول شده، مردم غذاهای چرب نمی خواهند، بیشتر خواهان چیزهای سبک و لذیذ اند. ما هم (به جای حجم غذا) بیشتر روی (کشف و ابداع) طعم ها و مزه های تازه تمرکز داریم.»

لیون که در سال ۲۰۱۶“بهترین مقصد گردشگری اروپا” بوده است، بناست در سال ۲۰۱۸ از محوطه ای به نام «شهرک جهانیِ آشپزی» رونمایی کند.

آلبر کنستانتین معمار این پروژه درباره آن گفته بود که  این شهرک را در بخش تاریخی لیون و در محل یکی از بناهای عظیم و قدیمی شهر برپا خواهیم کرد. از این شهرک، نمایشگاهی دائمی خواهد بود و نمایشگاه های موقتی نیز با موضوعاتی نظیر آشپزی و سلامت در آن برپا خواهد شد.

مراسم مختلفی برای چشیدن غذاها و استفاده از زیربنای ۳۶۰۰ متری این بنا در کار خواهد بود. در نهایت این مجموعه، فضایی عمومی خواهد بود برای سرگرمی، آموزش و در کنار هم بودن.

درس­هایی از لیون

لیون را در دنیا به عنوان مقصد غذاگردی و رستوران­ هایی با خوراکی های وسوسه انگیز و هیجانی می شناسند و همانطور که دیدیم، میلیون ها مخاطب در سال دارد. از الگوهای گردشگری غذایی این شهر می توان برای رونق گردشگری در ایران عصر ۱۴۰۰ نیز استفاده کرد:

۱- ادارات کل گردشگری استان­ ها، رستوران­ هایی برای عرضه غذاهای سنتی و محل ایرانی در همان خطه، تعبیه و به گردشگران داخلی و خارجی معرفی کنند.

۲- نقشه گردشگری غذایی نیز به زبان های مختلف تهیه شود و در کنار نقشه شهری و نقشه گردشگری هر استان، در اختیار گردشگران داخلی و بین المللی قرار بگیرد.

۳- ظرفیت های غذایی مناطق مختلف کشورمان در پرتال جامع چند زبانه و چند رسانه معرفی شود.

۴- اپ نویس ها و فعالان کارآفرینی دیجیتالی، دنیای غذاهای خوشمزه و رنگارنگ ایرانی را در بستر مجازی، معرفی و فرصت آفرینی کنند. لیون گردی در اپ استور، تجربه های جالبی دارد.

۵- آبگوشت و برخی از غذهای سنتی ایرانیان، مخاطبان بسیاری در سراسر جهان دارد و برای معرفی و بازاریابی و تبلیغات آن، سازمان گردشگری با همکاری رایزن های فرهنگی و سفارتخانه های ایران در جهان و پتانسیل ده ها هزار دانشجوی ایرانی شاغل به تحصیل در ۷۰ کشور دنیا، وارد عمل شوند.

۶- جشنواره های بین المللی طعم ایرانی (Persian Taste) با ابتکار سازمان ها و موسسات فعال در عرصه گردشگری و صنعت غذایی ایران در مقصدهای گردشگری خارج از کشور برگزار شود تا طیف های وسیعی از شهروندان آسیایی و اروپایی، با ظرفیت های ناب غذایی سرزمین ایران آشنا شوند.

۷- سازمان سینمایی کشورمان از هنرمندان و سینماگران برای معرفی غذای ایرانی در فیلم ها و سریال ها، همکاری و مشوق هایی ارائه دهد.

امیدواریم ایران، در سال هایی نه چندان دور، یکی از مقصدهای گردشگری غذایی خاورمیانه و آسیا شود.