از «خاچاپوری» تا «چاناخی»؛ شکم گردی در سرزمین گرجستان

گزارش روزیاتو از خوشمزه ترین غذاهای گرجستان

گرجستان، حدود یک­سال است که یکی از مقصدهای اصلی گردشگری هموطنان در کشورهای منطقه بوده و به نظر می رسد، افزایش نا امنی های ترکیه در چند ماه اخیر، که روزگاری مقصد ارزان گردی و سفر آسان ایرانیان را تشکیل می داد،‌ آرام آرام جای خود را به تفلیس گردی و باتومی گردی بدهد.

پایان سال ۹۵ و آغاز سال ۲۰۱۷ میلادی، مشتاقان سفرهای هیجانی و ارزان را به سمت و سوی بررسی فرصت­ های گردشگری این کشور زیبا و آرام شمال مرزهای ما سوق داده و به نظر می رسد، در سال آینده شاهد افزایش سفر ایرانیان به مقصدهای گردشگری این کشور باشیم.

قبلاً در گفتاری، گشتی در تفلیس، پایتخت رنگارنگ گرجستان زده و با ظرفیت های فرهنگی و گردشگری آن آشنا شدیم. در باتومی گردی نیز، شما را با پایتخت توریستی جذاب این کشور آشنا خواهیم کرد و ورزش ­های دریایی مختلف آن از دلفین سواری تا پاراشوت را به اطلاع عاشقان گردشگری های هیجانی می رسانیم.

به دلیل آنکه در هفته ­های اخیر، تورهای بسیاری از نقاط مختلف کشور به مقصد شهرهای گرجستان در حرکت هستند، سرویس گردشگری روزیاتو قصد دارد تا در سلسله گفتارهایی، شما را با غذاها، مناطق دیدنی، اقامتی، گردشگری و حتی آکادمیک این منطقه آشنا کند.

امروز، ایستگاه شکم گردی روزیاتو، تلاش می کند تا شکم گردها را، با فرصت ­های غذایی گرجستان آشنا کند. اگر به این کشور رفتید، ۱۴ غذای خوشمزه و لذیذ آن ها را در نظر داشته باشید.

به قول الکساندر پوشکین، شاعر شهیر روس ها که هر غذای گرجی را به تنهایی یک شعر می دانست، شکم گردی در گرجستان را نمی توان فراموش کرد که البته افسانه­ های شیرین گرجی نیز، به این موضوع دلالت می کند.

با شکم گردی امروز ما همراه باشید.

گردشگری غذایی: ظرفیتی فرصت آفرین

لیون فرانسه، پایتخت شکم گردهای اروپا و جهان است. هزاران رستوران این شهر دیدنی فرانسه که جشنواره­ای از غذاهای رنگارنگ با مزه­ های وسوسه انگیز را در اختیار میلیون ها گردشگر سالانه قرار می دهند، پایتخت خوراکی فرانسه را به مقصد گردشگری مهم در کشور رمانتیک ها تبدیل کرده اند.

خیلی از گردشگران، مقصدهای گردشگری را بر اساس ظرفیت های به اصطلاح شکم گردی بررسی و انتخاب می کنند و این قضیه در هر ۵ قاره جهان مشاهده می شود. شکم گردها، ارزان گرد و گردشگری خودمانی را دوست دارند. شکم گردی، شما را با غذاهای مختلف و رنگ و طعم و مواد اولیه آنها آشنا می کند.

غذای ملل، منعکس کننده ظرفیت های فرهنگی و اجتماعی و به نوعی، انعکاس سبک زندگی آنهاست. وقتی به ژاپن بروید،‌ حتما غذای دریایی، توصیه شماره ۱ آنها به شما خواهد بود. شاید راز طول عمر ژاپنی ها هم در همین مساله باشد که غذای دریایی زیاد مصرف می کنند.

این قضیه در هندوستان، پایتخت ادویه نیز مشاهده می شود. غذاهایی تند که مزاج را آتش می زند و البته، برای شکم گردها، مقصدی هیجانی در سرزمین شگفتی ها است.

شناخت کشور و فرهنگ و سبک زندگی ملل، با شناخت غذاهای آنها و طریقه پخت آن تا حدودی امکان پذیر خواهد بود. برای همین، ایران، کشور شگفت انگیز اقوام چند هزار ساله، می تواند پایتخت شکم گردی در آسیا باشد که امیدواریم در سال های آینده به این موضوع توجه بیشتری شود و فرصت های کارآفرینی بسیاری در آن شکل بگیرد.

گرجستان، بهشت کوچک قفقاز را باید یکی از مقصدهای هیجانی گردشگری غذایی در مرزهای شمالی کشور دانست. گرجستانی ها مثل ترک ها، توجه و دقت بسیاری در طبخ غذا دارند و تنوع غذایی آنها سبب شده تا غذای گرجی، از توکیو تا استکهلم و قاهره، مشتریان خاص خود را داشته باشد.

بخشی از برنامه گردشگری مسافران به دیار گرجستان را رستوران ها و کافه های این کشور زیبا به خود اختصاص میدهد. بنابراین برای آنکه بدانیم چه غذاهایی به عنوان غذای اصلی و مهم این کشور به شمار می آیند، موارد زیر را در نظر داشته باشید.

البته گرجستانی ها، پیش غذاهای خوشمزه ای هم دارند که در گفتاری به آن اشاره خواهیم کرد.

نان

نان، یکی از غذاهای اصلی گرج ها بوده و به همراه بسیاری از غذاها به خصوص خورشت ها، مصرف می کنند.

یکی از عناصر مهم در فرهنگی غذایی گرجستانی ها، نان سفید است. نان های گرجستان همچون نان تافتون، در مخزن هایی که tones نام دارد، پخته می شود. تونزها، شبیه فجان هستند.

شعله های آتش در زیر تونزها، سبب می شود تا خمیر نان، پس از مدت کوتاهی عمل آمده و نان خوشمزه سنتی را تولید کند.

نان شوتیس پوری (shutis puri) یکی از معروف ترین نان های گرجستان به شمار می رود.

لوبیو: انتخاب دوستداران لوبیا

لوبیا، پروتئین خالص بوده که می تواند انتخاب خوبی به جای مصرف گوشت قرمز باشد. لوبیو، نقش زیادی در فرهنگ غذایی گرجستان داشته و تنوع زیادی دارد. غذای سرد لوبیو که لوبیای له شده با سیر و گردو و پیاز و گشنیز است، عناصر تشکیل دهنده این غذای سبک و مقوی و ارزان را تشکیل می دهد.

دستور تهیه مصور این غذای مقوی را در این لینک دنبال کنید.

آجارولی: نیمرو خودمان؟

اجارولی، از جمله غذاهای  خوشمزه گرجستان است که در منطقه آجاریای این کشور، طرفداران بسیار دارد. خمیری به شکل قایق که در وسط این قایق، تخم مرغ قرار می گیرد و با خمیرهای نان مخطوط و صرف می کنند.

چورچخلا

اگر علاقمند به دسرهای گرجی هستید، آب نبات های سوسیس شکل گرج ها را فراموش نکنید. این دسر، از گردو و بادام درست شده و داخل آب انگور قرار می گیرد.

خاچاپوری

از پر طرفدار ترین غذاهای خوشمزه گرجستانی ها بود که از رسپشن هتل تا مردم عادی در شهر، شما را به تست کردن این غذا تشویق می کنند. خاچاپوری، نماد فرهنگی گرجستان بوده که با پنیر محلی طبخ می شود. در وسط آن، خمیر گذاشته و شکلی شبیه برش های پیتزا را پیدا می کند.

آرد، تخم مرغ، پنیر محلی و روغن، از جمله مواد تشکیل دهنده این غذا است. این غذا بسیار ارزان است و در بهار، مخاطبان بسیاری دارد.

خینکالی: غذای پیراشکی شکل گرج ها

عاشقان پیراشکی، احتمالاً عاشق خینکالی می شوند. غذایی که برای ما ایرانی ها،‌ نام عجیب دارد. اما در زمره غذاهای ملی و جذاب گرج ها به شمار رفته و در بین مردم این کشور، شهرت بسیاری دارد. شبیه لقمه­ های خمیری و آردی بوده و داخل آن را با گوشت و ترکیبی از ادویه های رنگارنگ پر می کنند.

توجه داشته باشید که در برخی رستوران ­ها، این غذا (Khinkali) به جای گوشت گاو با گوشت خوک طبخ می شود. البته معمولاً خینکالی را با گوشت بره که در گرجستان به وفور یافت می شود تهیه کرده و بعضا، پنیر و قارچ و پوره سیب زمینی بدون نمک هم به آن اضافه می کنند. البته برخی از رستوران­ ها،  خینکالی را با جعفری تازه تزئین می کنند که بو و طعم وسوسه کننده دارد.

تجربه خینکالی خوری در گرجستان را فراموش نکنید. البته بعضی ها عادت دارند آن را با سس قرمز میل کنند.

چاناخی

اگر خینکالی باب میل شما نبود، چاناخی، می تواند برای تاس کباب خورها، انتخاب خوبی باشد. از جمله غذاهای خوشمزه و معروف گرج­ها بوده که همچون قرمه سبزی ما، در ظروف سفالی طرح دار سرو می شود. اتفاقاً، سفال به زبان گرجی: چاناخی نام دارد و به همین خاطر، تاس کباب گرجستانی ها به چاناخی معروف شده است.

تاس کباب بره، با گوجه فرنگی و بادمجان و سیب زمینی که بر روی آن انواع و اقسام سبزیجات محلی این کشور ریخته شده است، غذای لذیذ و مقوی را تشکیل می دهد که مخاطبان بسیاری دارد و غذای تقریباً ارزانی هم به نظر می رسد. البته نوع دیگری از چاناخی وجود دارد که بادمجان را تکه تکه کرده و با گوشت، داخل آن را پر می کنند.

چاخوخبیلی: خورشت لذیذ گرجستانی ها

خورشت خورها، حتماً چاخوخبیلی این کشور را تست کنند که انتخاب لذیذی است. البته تلفظش برای ما کمی سخت است،‌ اما طرز تهیه آن به سختی تلفظ نام این غذا نیست. اگر با ترخون و سوپ گوشت گاو مشکلی نداشته باشید، این غذا را می توان به راحتی تهیه نمود. البته به زبان گرجی، خوخوبی به معنای قرقاول است و در دستور طبخ اصلی این غذا، گوشت قرقاول باید در آن مصرف شود.

بعضی از رستوران ها گرجستان، چاخوخبیلی را با گوشت بوقلمون یا اردک جایگزین می کنند. البته به واسطه ارزانی و فراوانی گوشت مرغ، خاخوخبیلی مرغ در این شهرهای مختلف گرجستان رایج است. سرو این غذا با برنج یا نان، متداول بوده و ٖآن را در بسیاری از مراکز عرضه مواد غذایی می توان تهیه کرد.

چاکاپولی: خورشت بهاری

اگر از خورشت قبلی خوشتان نیامد، چاکاپولی را به شما پیشنهاد می کنیم. خورشتی که بیشتر در فصل بهار در گرجستان طرفدار پیدا می کند، چرا که گوجه سبز تازه در طبخ آن مصرف می شود و طعم ملس آن، عاشقان غذاهای ملس را به سمت خود می کشد.

این غذا با گوشت بره یا گوشت گوساله و گوجه سبز یا سس آن طبخ می شود و در تهیه آن، از فلفل و ترخون و جعفری هم استفاده می شود. البته بعضی جاها، از نعنا و گشنیز نیز در معطر کردن چاکاپولی استفاده می کنند که به همین خاطر، خورشتی لذیذ و پر طرفدار می شود.

اگر عادت دارید همه خورشت ها را با برنج مصرف کنید،‌ این خورشت را با نان نیز تست نمایید.

شیشلیک و کباب: رمز واحد شکم گردها در دنیا

کباب یا همان KEBAB، نام آشنا برای شکم گردها در مقصدهای گردشگری مختلف دنیا به شمار می رود. غذایی که به نام ایران است و سفیر غذایی ایران در کشورهای مختلف دنیا بوده و مخاطبان بسیار دارد. در دیار گرجستان نیز، کباب و شیشلیک، بسیار پر طرفدار بوده و در فرهنگ غذایی قفقاز و آسیای میانه، معروف است.

اگر  به شرق اروپا سفر کنید مانند لهستان و لیتوانی و روسیه، شیشلیک و کباب، در رستوران های زیادی در دسترس خواهد بود. شیشلیک نوعی کباب است و بر روی سیخ در کنار فلفل و گوجه و سبزیجات، با گرمای ملایم اتش، طبخ می شود.

شیشلیک را به ندرت در گرجستان با برنج مصرف می کنند و معمولاً در کنارش، سالاد خاصی هم سرو می شود.

چیکن تاباکا

به جای شیشلیک که گوشت قرمز است، می توان کباب مرغ یا چیکن تاباکا هم مصرف کرد. در آن، تکه های مرغ سوخاری استفاده می شود که قبلاً در تابه سرخ شده و با وزنه­ ای، تکه های مرغ را فشرده می کنند. سرو آن با سیر و سس های مخصوص گرجی طعم دار می شود که برای علاقمندان به جوجه کباب،‌ انتخاب هیجانی خوبی خواهد بود و در زمره غذاهای نسبتاً ارزان محسوب می شود.

آچاپصندلی

باز هم نامی عجیب و غریب از یک غذای لذیذ و خوشمزه گرجی ها! عاشقان غذاهای گیاهی، این نام عجیب را به خاطر داشته باشند. آچاپصندلی، از جمله غذاهای پر طرفدار و سنتی گرج ها بود که جشنواره ای از سبزیجات رنگارنگ و زیبا را در روبروی دیدگان شما به تصویر می کشد.

بادمجان، گوجه فرنگی، فلفل دلمه، سیر، گشنیز و ادویه، از جمله مواد اولیه این غذا را تشکیل می دهد که البته در طبخ آن، بعضاً سیب زمینی هم استفاده می کنند.

متسوادی: انتخابی با رب انار

غذای خاص دیگر و هیجانی گرج ها، متسوادی (Mtsvadi)‌نام دارد. این غذای لذیذ، از تکه های کبابی  گوشت بره گوساله طبخ می شود که بعضی جاها، گوشت خوک نیز مصرف  می کنند و برای اطمینان بیشتر می توانید سوال کنید. متسوادی را در جشن های گرجستانی ها زیاد مشاهده خواهید کرد.

روش کباب کردن متسوادی در همه جاها نقریبا یکی است. وقتی کباب آماده می شود،‌ تکه های گوشت جدا شده را در ظرفی با ورقه ­های نازک پیاز و رب انار مخلوط کرده و به هم می زنند. گوشت های داغ کبابی، به آرامی پیاز را نرم و پخته می کنند، در حالی که رب انار با آب گوشت مخلوط می شود و ترکیب خوشمزه ای را ایجاد می کند.

حتماً متسوادی را در گرجستان، به خصوص در تفلیس و باتومی تست کنید.

همانطور که در شکل بالا ملاحظه می کنید، متسوادی را با نان همچون شیوه ای که کباب ترکی را سرو می کنند نیز مصرف کرده و بعضاً سس قرمز بر روی آن می ریزند. البته متسوادی خورها!، مصرف این غذای لذیذ را با سس خردل تند پیشنهاد می کنند.

چاشوشولی

اگر علاقمند به گوشت گراز هستید، یک غذای دیگر گرج ها که اسم و تلفظی عجیب دارد را فراموش نکنید: چاشوشولی. این غذا، معمولاً غذای رستورانی بوده و در طبخ آن، از سیر و فلفل قرمز و گوجه فرنگی و فلفل فرنگی نیز استفاده می کنند.

البته ماهی قزل آلایی که در رب انار خوابانده شده نیز در مناطق ساحلی گرجستان،‌ مخاطبان بسیاری دارد.

توصیه های شکم گردی

۱- بهترین مقصدهای شکم گردی در تفلیس و باتومی و سایر شهرهای گرجستان را از آژانس های معتبر و هموطنانی که به این مقصد زیبا سفر کرده اند استعلام کنید.

۲- دنیای میزبان های مهمان نواز و اینترنیشنی ها، شما را با مقصدهای هیجانی شکم گردی آشنا می کنند.

۳- توصیه­ های شکم گردی تریپ ادوایزری ها در گرجستان می تواند راهکار خوبی برای لذت بیشتر در این کشور باشد.

۴- برای طرح سوال درباره مواد غذایی غیر اسلامی در رستوران های گرجستان، حتی الامکان از کلید واژه های گرجی استفاده کنید و آن ها را در برگه ای یادداشت کنید.

۵- اگر در سفارش ۱۴ غذای لذیذ این گفتار، برخی از مواد اولیه آن را دوست ندارید، می توانید از مسئول دریافت سفارش بخواهید تا برخی از متریال را از طبخ غذای شما حذف کند.

۶- با وجود افزایش نرخ ارز در ماه های اخیر، همچنان خرید غذا در گرجستان ارزان است و سلایق و مزاج های مختلف را پشتیبانی می کند.

۷- غذاهای گرجستانی ها، تند و پر نمک نیست و این فرصت خوبی برای عادت دادن ذائقه خود به مصرف غذاهای کم نمک است.

۸- نان های گرجستانی ها، حتی با کمی پنیر هم می تواند یک وعده غذایی مقوی باشد.

۹- در این ویدئو، با دست پخت گرجی بیشتر آشنا شوید.