۱- گرگینه آمریکایی در لندن (An American Werewolf In London): صحنه تبدیل شدن به گرگینه
ریک بیکر (Rick Baker) از قبل نیز در هالیوود از اسم و رسم خاصی برخوردار بود اما بعد از این که توانست غیرممکن را ممکن سازد و با گریمی خارق العاده تصویری واقعی و دردناک از تبدیل شدن یک انسان به گرگینه را خلق کند اعتبار او دو چندان شد. تبدیل شدن یک انسان به گرگینه به صورت واقعی و قابل باور آرزویی بوده که سازندگان فیلم ها همیشه داشته اند اما ریک اولین کسی بود که توانست این آرزو را برآورده کند. این جلوه تصویری چنان سنگین بود که ضبط کردن صحنه تبدیل شدن قهرمان داستان به گرگینه خود ۶ روز به طول انجامید.
دنباله های این فیلم از ۳۵ سال پیش تاکنون نیز همین روش را دنبال می کنند و تماشاگران نیز از حس واقعی این صحنه لذت می برند.
۲- جنگ ستارگان: بازگشت جدی (Star Wars Return Of The Jedi): تصویر شخصیت جابا
شاید شخصیت Jabba the Hutt در ویرایش های دیجیتالی که جرج لوکاس به نسخه ویژه فیلم اضافه کرده است کمی مصنوعی و غیرمعقول به نظر برسد اما وقتی که برای اولین بار فیلم “بازگشت جدی” به روی پرده سینماها رفت عروسک “جابا” با جلوه های تصویری فوق العاده خود بسیار واقعی جلوه می کرد.
بدن جنبان، دم کرم مانند و دهان وزغی شخصیت “جابا” همگی به صورت دستی کنترل می شدند و تنها زبان و چشم های او به صورت رباتیک ساخته شده و کنترل آن ها نیز در دست عروسک گردان ها بود. استفاده از عروسک گردان برای به حرکت درآوردن شخصیت “جابا” باعث واقعی به نظر رسیدن آن و تاثیر آن بر روی تمام فیلم شد به طوری که این شخصیت به راحتی با دیگر بازیگران تعامل داشته و بینندگان نیز “هات ها” را باور کردند. البته خلق عروسکی با چنین جزییات پیچیده ای کار آسانی نبود و عروسک “جابا” به پرهزینه ترین عروسک تاریخ سینما تبدیل شد.
۳- ۲۰۰۱: یک اودیسه ی فضایی (۲۰۰۱ A Space Odyssey): صحنه دویدن در خلأ
فیلم “۲۰۰۱: یک اودیسه ی فضایی” از چندین جهت فیلم خلاقانه ای است اما بدون شک یکی از جلوه های تصویری واقعی که در این فیلم صورت گرفت این حوزه از جلوه های ویژه را برای همیشه تغییر داد و آن صحنه دویدن بازیگر فیلم در خلأ بود. استنلی کوبریک کارگردان فیلم به جای این که دوربین را بچرخاند تصمیم گرفت اتاقکی که فرانک پول در آن می دوید را با استفاده از قطعات متحرک بسازد در نتیجه همزمان که بازیگر در حال دویدن بود اتاقک وی نیز می چرخید.
۴- ترون (TRON): تصویر لامپ های نئونی رنگی
وقتی که تماشاگران به فیلم “ترون” نگاه می کنند یاد لامپ های نئونی دهه ۸۰ می افتند و تصور می کنند که لباس شخصیت های این فیلم با استفاده از جلوه های کامپیوتری ساخته شده است. اما در واقع این فیلم به صورت سیاه و سفید فیلم برداری شده و لباس های رنگی هر کدام از شخصیت ها به صورت دستی روی هر فریم رنگ آمیزی شده است.
۵- اسکنرها (Scanners): صحنه منفجر شدن سر
بسیاری از فیلمسازان سعی کرده اند که صحنه انفجار سری مانند فیلم ترسناک “اسکنرها” ساخته سال ۱۹۸۱ دیوید کراننبرگ خلق کنند اما گری کلر متخصص جلوه های ویژه چنان در این فیلم منفجر شدن سر بازیگر را به تصویر می کشد که تماشاگران را ترسانده و در جای خود میخکوب می کند. گری بعد از بارها امتحان کردن سیستم های بادی و فشاری به این نتیجه رسید که استفاده از چنین سازوکاری موثر نخواهد بود بنابراین تصمیم گرفت که برای واقعی به نظر رسیدن صحنه با استفاده از یک اسلحه شکاری از پشت به سر یک آدمک شلیک کند و نتیجه آن شد که تماشاگران دیدند.
۶- کریستال سیاه (The Dark Crystal): شخصیت زمین روها (Landstriders)
ترکیب تصویری جیم هنسون از انسان ها و عروسک ها در نمای راه رفتن زمین روها (Landstriders) به اوج خود رسیده بود. در این فیلم زمین روها در واقع بدل کارانی بودند که بر چوب هایی بلند سوار شده و برای اینکه در هنگام راه رفتن زمین نخورند آن ها را با استفاده از طناب به یک دکل وصل کرده بودند. شخصیت های “کیرا” و “جن” نیز به وسیله کابل کنترل می شدند. این فیلم توانست نقش عروسک ها را در فیلم های سینمایی بهبود بخشیده و آن ها را به عنوان شخصیت های اصلی به کار بگیرد.
۷- موجود (The Thing): صحنه موجود در کانال آب
فیلم “موجود” ساخته جان کارپنتر از آن فیلم هایی است که برخی از تماشاگران تحمل تماشای آن را ندارند زیرا جلوه های تصویری که توسط راب بوتین و استن وینستون ساخته شده چنان واقعی و ترسناک هستند که باعث کابوس دیدن تماشاگران می شوند. ترسناک ترین و واقعی ترین صحنه فیلم صحنه ای است که در آن “موجود در کانال آب ” خود را نشان می دهد. این موجود همزمان هم عجیب و غریب به نظر می رسد، هم ترسناک و هم رقت انگیز. اگرچه این موجود تنها در صحنه های اندکی از فیلم به تصویر کشیده می شود اما تصویر آن به عنوان یکی از ترسناک ترین صحنه های فیلم در خاطر تماشاگران می ماند.
این موجود که با استفاده از جلوه های تصویری عروسکی، حرکات روباتیک و قطعات هیدرولیک ساخته شده است به هنرمندان این حوزه ثابت کرد که در خلق شخصیت های خیالی و ترسناک هیچ محدودیتی وجود ندارد.
۸- ترمیناتور ۲: روز داوری (Terminator 2 Judgment Day): صحنه راه اندازی دوباره ترمیناتور
متخصص جلوه ای ویژه استن وینستون قصد داشت که در فیلم های ترمیناتور یک روبات مکانیکی را در یک قالب انسانی جای دهد به طوری که حرکات او نرم و قابل باور به نظر برسد و البته در این کار نیز موفق بود. در این فیلم صحنه ای وجود داشت که در نسخه نهایی فیلم حذف شده است ولی به عنوان شاهکار جلوه های ویژه در این فیلم شناخته می شود. در صحنه ای از فیلم ترمیناتور، جان و سارا کانر پوست پشت سر شخصیت رباتیک ترمیناتور را شکافته و قصد دارند که آن را مجدداً راه اندازی کنند.
در این صحنه سارا یک پیچ گوشتی الکترونیکی را در سر ترمیناتور فرو می برد و همزمان ترمیناتور در حال صحبت کردن است که صحنه ای واقعی را به تصویر می کشد. در فیلم های زیادی سعی شده است صحنه های مشابهی خلق شوند اما هیچ کدام به اندازه صحنه ای که استن وینستون در فیلم ترمیناتور خلق کرده است واقعی به نظر نمی رسد اگرچه این صحنه از نسخه نهایی فیلم حذف شده و تماشاگران نتوانستند آن را ببینند.
۹- جیسون و آرگوناوت ها (Jason and the Argonauts): صحنه مبارزه با اسکلت ها
تماشاگران در سال های دهه ۱۹۶۰ از طریق فیلم “جیسون و آرگوناوت ها” با جلوه های ویژه مدرن آشنا شدند. در این فیلم جیسون شجاع به جنگ اسکلت هایی به نام “تیب ها” (Thebes) می رود اما این اسکلت ها در واقع بازیگرانی داخل لباس های مخصوص یا عروسک هایی با کنترل توسط نخ نبودند که تماشاگران را روی صندلی های سینما میخکوب کردند. این جنگجویان اسکلتی چنان واقعی به نظر می رسیدند که ترس در چهره تماشاگران به وضوح دیده می شد.
در این فیلم از روش توقف حرکت (stop motion) استفاده شده بود و عروسک های استفاده شده در صحنه نبرد بین جیسون و تیب ها بسیار واقعی به نظر می رسند. تصویر بازیگران اصلی و اسکلت ها در دو فضای مجزا گرفته شده است اما نبوغ سازنده جلوه های ویژه و مهارت بازیگر نقش جیسون باعث می شود که تماشاگر فکر کند هر دو در یک فضا قرار دارند.
۱۰- ایندیانا جونز و مهاجمان کشتی گمشده (Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark): صحنه ذوب شدن سر
فیلم ” ایندیانا جونز و مهاجمان کشتی گمشده” صحنه های اکشن خاطره انگیز زیادی دارد اما تماشاگران صحنه ذوب شدن سر یکی از شخصیت های داستان را بیش از بقیه به یاد خواهند داشت. این صحنه چنان وحشتناک و واقعی بود که تماشاگران فکر نمی کردند از جلوه های کامپیوتری برای خلق آن استفاده نشده باشد اما در این صحنه برخلاف بسیاری از صحنه های دیگر از هیچ جلوه ویژه کامپیوتری استفاده نشده بود.
در واقع در این صحنه از یک جمجمه سنگی با پوستی ژلاتینی که روی یک نیم تنه بتنی قرار داده شده بود استفاده شد.سپس پوست با استفاده از گرم کننده هایی با سوخت پروپان از بالا گرم شده و صحنه ای واقعی از ذوب شدن صورت به تصویر درآمد.
هنوز هم وقتی که فیلم ترمیناتور ۲ : روز داوری رو نگاه می کنم. همون لذت اولیه رو داره. چه فیلم خوبی ساختن خدایی