آشنایی با خواص خیار و نقش آن در بهبود برخی از بیماری ها

ایران، یکی از بهترین کشورهای تولید کننده خیار با کیفیت و از صادر کنندگان این محصول کشاورزی در جهان است. بسیاری از کشورهای منطقه و حتی اروپا، سالانه ده ها میلیون دلار برای واردات خیار از ایران پرداخت می کنند و این نشان از کیفیت خیار ایران دارد. خیار به دلیل آب فراوان و خواص گوناگون، می بایست در رژیم غذایی روزانه افراد مورد توجه قرار بگیرد.

خیار به دلیل برخورداری از آب فراوان، بافت منحصر به فرد و از همه مهمتر تنوع ویتامین ها و مواد مغذی، در تهیه انواع ماسک های پوست، مو و صورت مورد استفاده قرار می گیرد. رژیم غذایی اصیل ایرانی از خیار برای تهیه انواع غذاها استفاده می کند. ماست و خیار که با نعناع و گل خشک و کمی سیر همراه شده باشد، یکی از پیش غذاها و به قول متخصصان تغذیه، یک وعده غذایی کامل و مقوی است.

در تابستان ها، آب دوغ خیار که جشنواره ای از سبزیجات تازه و ماست کم چرب و خیار رنده شده و مغز بادام و گردو است، نه تنها در تامین آب بدن افراد موثر است، بلکه بسیاری از مواد مورد نیاز بدن را تامین میکند و در روزهای گرم تابستان، به عنوان پیش غذا در منو برخی از رستوران های مراکز استان ها دیده می شود.

نوشیدنی مهمی که در روزهای تابستان، معمولا با استقبال خانواده های ایرانی به خصوص در مهمانی ها مورد استفاده قرار می گیرد، معجونی خوشمزه به نام سکنجبین خیار است که نه تنها در کاهش عطش و تامین آب بدن موثر است، بلکه در شادابی پوست و حس نشاط به فرد به عنوان یک نوشیدنی مقوی، تاثیر گذار است.

خیار، با ۴ هزار سال سابقه در برنامه غذایی بشر و خاصیت آنتی اکسیدانی فراوان، یک گزینه فوق العاده به عنوان یک میان وعده برای مبتلایان  به دیابت است. چون خیار دارای عنصری است که به  تولید انسولین کمک می کند و این همان چیزی است که بیماران دیابتی به آن نیاز دارند. خیار نیز فشار خون بالا را کاهش میدهد .  منیزیم ، فیبر و پتاسیم که در تنظیم فشار بدن شما کمک میکند.

اگر می خواهید لاغر شوید خیار بهترین گزینه است. خیار دارای مقدار زیادی آب و فیبر است که اصلا چربی ندارد و بسیار کم کالری است. همچنین زمانی که  خیار می خورید، مقدار زیادی از مواد مغذی را دریافت می کنید. همچنین خیار به هضم  غذا کمک می کند.

خیار به دلیل بافتی که دارد در گروه میوه‌های پرآب تلقی می‌شود که مزایای بسیاری برای تلطیف پوست و آبرسانی به سلول‌های سطحی پوست دارد. استفاده موضعی و خوراکی از این میوه می‌تواند به بهبود آبرسانی سلول‌های پوستی کمک کند به ویژه اگر از ماسک تهیه شده از این میوه به صورت موضعی در ناحیه صورت استفاده کنید.

خواص خیار برای درمان دیابت

دیابت، بیماری خاموش قرن، میلیون ها نفر در سراسر جهان و صدها هزار نفر در سراسر کشور را به خود مشغول کرده است. اگر دیابت نوع ۲ دارید، توصیه می شود که همواره از رژیم های غذایی مملو از فیبر که بیش از ۳ وعده سبزیجات در روز است، استفاده کنید. در واقع، فیبردرمانی، فواید بسیاری دارد که از آن جمله می توان به ایجاد احساس سیری، مهار اشتها و کمک به کنترل قند خون اشاره کرد.

مواد غذایی دارای کربو هیدرات، بیشترین تاثیر را بر سطح قند خون داشته و میزان مصرف این غذاها در افراد دیابتی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا بدن این افراد توانایی تولید هورمون انسولین و کاهش سطح قند خون را ندارد. با توجه به اینکه خیار حاوی فیبر بوده و میزان کربوهیدرات موجود در آن ناچیز است، می تواند در برنامه غذایی یک فرد دیابتی قرار بگیرد.

توجه داشته باشید که خیار مانند سایر میوه ها و سیزیجات، حاوی مواد مغذی و ترکیبات شیمیایی خاصی است که ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت مفید باشند و به همین خاطر می بایست همه افراد به خصوص مبتلایان به دیابت،‌ در استفاده از آن پیش قدم شوند.

بر اساس مطالعات محدود صورت گرفته روی حیوانات، عصاره خیار با کاهش سطح قند خون در ارتباط است؛ با این وجود، اثبات تاثیرگذاری خیار در بهبود قند خون مبتلایان به دیابت نیازمند انجام مطالعات و پژوهش بیشتر و گسترده تر است.

بهبود گوارش و رفع یبوست با خیار

سیستم گوارش خیلی از مردم به دلیل غذاهای فست فودی و نوشابه های قندی گاز دار و بد غذا خوردن، دچار آسیب شده و مراجعه به پزشکان داخلی به دلیل مشکلات گوارشی روز به روز در حال افزایش است. برای کاهش ابتلا به بیماری های گوارشی، می بایست در مصرف میوه ها و سبزیجات، پیش قدم شویم. یکی از اکسیرهای شفا بخش گوارش، خیار است.

همانطور که می دانید، خیار سرشار از آب و فیبر است؛ در واقع دو عنصر: آب و فیبر، مهم ترین عناصر برای برخورداری از فرآیند هضم سالم مواد غذایی هستند. میزان بالای آب و فیبرهای غذایی موجود در خیار باعث می‌شود که بدنتان از شر سموم موجود در سیستم گوارشی خلاص شود و هضم غذا هم با راحتی بیشتری صورت بگیرد.

برای کسانی که دچار یبوست می شوند، توصیه شده است که هر روز خیار میل کنند. چرا که مصرف منظم خیار یک درمان طبیعی برای یبوست محسوب می‌شود. خیار را می توان به عنوان میان وعده یا به همراه غذا خورد یا در تهیه سالادها و نوشیدنی های مختلف از آن استفاده نمود. خوشبختانه رژیم غذایی سنتی و اصیل ایرانی، ارتباط خوبی با خیار دارد و برای تغییر سبک غذایی خود، خیار را وارد وعده های مختلف بکنید.

نکته مهمی که باید توجه داشته باشید آن است که پوست خیار را نباید دور ریخت. چرا که پوست خیار حاوی فیبر نامحلول است که باعث افزایش حجم مدفوع شده و با افزایش سرعت حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش به دفع بهتر و سریع تر مواد زائد از بدن کمک می کند.

تاثیر مصرف خیار در حفظ سلامت مغز

خیار سبز رنگی که به سادگی از کنارش می گذریم، برای سلامت مغز، تاثیر بسزایی دارد. در واقع خیار حاوی نوعی فلاونول ضد التهاب به نام فیستین است که به نظر می رسد نقش مهمی در سلامت مغز ایفا می کند. فیستین در بهبود حافظه و حفاظت از سلول های عصبی در برابر زوال ناشی از افزایش سن موثر است.

علاوه بر این، نتایج پژوهشی که روی موش های مبتلا به آلزایمر صورت گرفت نشان می دهد که فیستین مانع از اضمحلال حافظه و قدرت یادگیری می شود. بنابراین اگر به فکر سلامت مغزتان هستید بهتر است خیار را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

آبرسانی به بدن و رفع تشنگی

در تابستان، هندوانه، خربزه، طالبی و خیار اکسیر رفع عطش و تشنگی به شمار می روند.

همچنین باید گفت، آب برای تشکیل بزاق و خنک کردن بدن از طریق تعریق بسیار مهم است. کم بودن میزان آب دریافتی می تواند منجر به کم آبی بدن شود؛ کم آبی بدن نیز در موارد حاد موجب بروز خستگی، لرز و گرفتگی عضلانی می شود. نود و شش درصد وزن خیار را آب تشکیل می دهد، بنابراین باید آبرسانی به بدن و پیشگیری از کم آبیرا از جمله خواص خیار دانست.

در روزهای گرمی که در فصل تابستان در سراسر کشور پیش رو داریم،‌ مقدار زیادی آب از بدن دفع می گردد. شاید جالب باشد که بدانید تاثیر خوردن یک فنجان خیار خرد شده معادل نوشیدن یک لیوان آب است.

خواص خیار در کاهش کلسترول خون

این روزها، خیلی ها با مشکل کلسترول خون مواجه هستند و همواره به دنبال راهکارهایی برای متعادل کردن کلسترول بوده و بعضا رژیم های غذایی ناسالمی در دستور کار قرار می گیرد. تحقیقات نشان داده است که گوشت خیار حاوی استرول است که برای کاهش کلسترول بد خون بسیار مفید خواهد بود.

بنابراین برای کاهش کلسترول خون نیز یک عدد سیب را به دقت بشویید و آن را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید. همین کار را با خیار انجام دهید. هر دو را به همراه کمی کرفس داخل مخلوط کن بریزید. در نهایت کمی عسل به آب میوه‌تان اضافه کنید. به طور مرتب از این آب میوه‌ی طبیعی بنوشید تا میزان کلسترول خونتان کاهش پیدا کند. روشی ارزان و طبیعی که در بلند مدت، نتایج فوق العاده آن را در شادابی پوست و روح خود درک خواهید کرد.

بهبود سلامت قلب

خیار، سرشار از پتاسیم است. پتاسیم یکی از عناصر مهم برای سلامت روح و جسم است. پتاسیم می تواند قطر عروق خونی بدن شما را افزایش دهد که زمینه کاهش فشار خون و افزایش سلامتی قلب می شود. نتایج یک مطالعه روی ۱۲۰۰۰ فرد بزرگسال نشان می دهد خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و بیماری های ایسکمیک قلب در افرادی که روزانه ۴۰۰۰ میلی گرم پتاسیم دریافت می کنند در مقایسه با کسانی که ۱۸۰۰ میلی گرم پتاسیم در روز دریافت می کنند، به ترتیب ۳۷% و ۴۹% درصد کمتر است.

هر چند یک فنجان خیار خرد شده تنها ۴% از پتاسیم مورد نیاز روزانه بدن انسان را تامین می کند، اما مزیت خیار نسبت به بسیاری از منابع تامین پتاسیم مانند موز، آووکادو و ماهی، کالری بسیار کم آن است. بنابراین اگر به دنبال پتاسیم بالا و کالری کم در روزهای گرم تابستان هستید، خیار، بهترین گزینه است.

خواص ضد سرطانی خیار

خیار، نقش ضد سرطانی دارد. مثل خیلی از میوه ها و سبزیجاتی که می خوریم. خیار، پیشگیری کننده فوق العاده ای است. این صیفی نیز مانند دیگر میوه ها و سبزیجات حاوی مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و اسیدهای آمینه است که برای تغذیه سالم لازم بوده و می تواند از بدن در برابر بسیاری از بیماری ها محافظت کند.

خیار سرشار از پلی فنول هاست که این آنتی اکسیدان ها ارتباط مستقیمی با کاهش ابتلا به سرطان های سینه، رحم، تخمدان و پروستات دارند. اگر می‌خواهید سرطان های سینه رحم، تخمدان یا سرطان پروستات از شما دور باشد خیار بیشتری میل کنید. البته آقایان برای کاهش ابتلا به پروستات، باید گوجه فرنگی را در وعده غذایی روزانه خود قرار دهند. حتی اگر خیلی میانه خوبی با گوجه فرنگی نداشته باشند!

پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص خواص ضدسرطانی خیار هنوز در مراحل اولیه قرار دارد اما محققان ابراز امیدواری کرده‌اند بتوانند از ترکیبات موجود در خیار به نام «کوکوربیتاسین‌ها» داروهای ضدسرطانی بسازند. محققان معتقدند که این ترکیبات می‌توانند جلوی ظهور و رشد سلول‌های سرطانی را بگیرند.

خیار برای سلامت مفاصل و بهبود نقرس

مشکل مفصل، یکی از مشکلات عدیده ای است که بسیاری از ایرانیان به خصوص بانوان ایرانی با آن دست به گریبان هستند. سبک زندگی نامناسب، کاهش  تحرک روزانه و رژیم غذایی نادرست، تاثیر زیادی در مشکلات مفصلی بسیاری از بانوان به خصوص در مناطق شهری دارد. اگر برای سلامت مفاصل به دنبال راه های ارزان و طبیعی هستید، خیار را جدی بگیرید.

در واقع، خیار از جمله منابع  سرشار از سیلیس بوده که برای سلامت مفاصل بسیار  مفید است. خیار، تقویت کننده غضروف است و مانع از دردهای ناشی از آرتریت می شود. به علاوه، مقدار ویتامین A، B1، B6، C و D همچنین اسید فولیک، کلسیم، منیزیوم و فسفر آن با اسید اوریک و پوکی استخوان مقابله می کند. اگر از دردهای آرتروز یا نقرس رنج می برید حتما به طور منظم خیار میل کنید.

ترکیب آب خیار با آب هویج شاید خیلی جذاب نباشد و مرسوم هم نباشد، اما برای تسکین نقرس و دردهای آرتریتی مفید است زیرا میزان اسید اوریک را کاهش می‌دهد. برخی از نوشیدنی های طبیعی وقتی ترکیب می شوند، ارزش غذایی دوچندانی پیدا می کنند که باید به آن توجه داشت. مخصوصا در فصل گرما.

خوردن خیار به دفع مواد زائد بدن کمک می کند

همانطور که اشاره کردیم، خوردن خیار به خصوص با پوست، به دفع مواد زائد بدن کمک می کند. چون خیار آب فراوان دارد، مانند یک دیورتیک طبیعی عمل می‌کند یعنی اینکه ادرارآور است. برای همین هم از طریق ادرار مواد زائد بدن را دفع می‌کند. مصرف منظم خیار برای دفع سنگ کلیه نیز مفید است. اگر مشکل سنگ کلیه دارید، یعنی کلیه شما سنگ ساز است، هر چند ساعت یک بار خیار مصرف کنید.

خیار برای مقابله با بوی بد دهان و مراقبت از دندان‌ ها

خیار، فقط برای شادابی پوست نیست. برای شادابی و سلامت دهان و دندان نیز نقش فراوانی دارد. کافی است یک حلقه خیار را به سقف دهان خود بچشبانید و سی ثانیه نگهدارید. نگه داشتن خیار به مدت ۳۰ ثانیه باعث از بین رفتن بسیاری از باکتری های عامل بوی بد دهان می شود.

این باکتری‌ها به وسیله ترکیبات فیتوشیمیک موجود در خیار نابود می شوند. آب خیار هم برای افرادی که از مشکلات مربوط به لثه و دندان‌ها رنج می‌برند مفید است. بنابراین، چه در تابستان و چه در دیگر فصول سال، مصرف خیار را برای بهداشت دندان، در نظر داشته باشید.

خواص خیار در حفظ سلامت استخوان ها

بدست آوردن ویتامین K، کمی مشکل است. با توجه به این که نقش این ویتامین در سلامت و بهداشت استخوان ها بسیار مهم است، توصیه شده است که از خیار برای تامین بخشی از ویتامین کا استفاده کنیم.

هر فنجان خیار خرد شده حدود ۱۹% از ویتامین K مورد نیاز روزانه بدن را تامین می کند. بر اساس نتایج مطالعه ای که در ژورنال «تغذیه» به چاپ رسیده است، ویتامین K می تواند با افزایش تراکم استخوانی و بهبود تعادل کلسیم در بدن نرخ شکستگی استخوان را کاهش دهد.

بدن انسان در زمان ساخت استخوان ها نیز از ویتامین K استفاده می کند و این موضوع در مورد زنان از اهمیت خاصی برخوردار است. نتایج پژوهشی که در ژورنال «تغذیه بالینی» به چاپ رسیده است نشان می دهد که کمبود ویتامین K با پایین بودن میزان چگالی استخوانی در زنان (و نه مردان) مرتبط است. مطالعه دیگری که در این زمینه صورت گرفت نشان داد که پایین بودن میزان دریافت ویتامین K با افزایش خطر شکستگی لگن در زنان میانسال مرتبط است.

همانطور که گفتیم، بانوان می بایست در مصرف خیار در میان اعضای خانواده پیش گام شوند تا دیگران را نیز به خیار خوری مرتب و مکرر، ترغیب و تشویق کنند.

خیار سرشار از ویتامین C

بعضی ها فکر می کنند که پرتقال و نارنگی، بمب ویتامین ث هستند. در حالی که خیار، بمب ویتامین ث نیز هست. ویتامین C یکی از مواد آنتی اکسیدانی است که از بدن ما در برابر رادیکال های آزاد محافظت کرده، خطر ابتلا به انواع سرطان و بیماری های ناشی از آسیب های سلولی را کاهش می دهد. ویتامین C در بدن انسان کارکردهای مختلفی دارد، از جمله در ساخت کلاژن و عملکرد طبیعی مغز موثر بوده و به استفاده بدن از چربی ها کمک می کند.

خیار منبع ویتامین K

همانطور که اشاره شد، ویتامین کا در خیار، یک عنصر بسیار مهم است. ویتامین K نیز همانند ویتامین A در ساخت استخوان ها و دیگر بافت های بدن نقش دارد. البته ویتامین K بیشتر مسئول ساخت برخی پروتئین ها – که کبد برای لخته نمودن خون به آنها نیاز دارد – بوده و این موضوع به خصوص برای افرادی که دچار اختلالات خونریزی هستند اهمیت دارد.

چرا که سبب می گردد تا در این افراد به هنگام بروز زخم یا جراحت، پس از چند لحظه خون منعقد شده و خونریزی متوقف گردد. نکته جالب در خصوص خیار آن است که حدود نیمی از کل ویتامین K موجود در خیار در پوست آن ذخیره شده است، به همین دلیل برای برخورداری از این خاصیت خیار در تامین ویتامین K مورد نیاز بدن، بهتر است خیار را با پوست بخورید.

برخورداری از پتاسیم

توجه داشته باشید که هر ۱۰۰ گرم خیار حدود ۱۵۰ میلی گرم پتاسیم وجود دارد. پتاسیم در فرایند سوخت و ساز در بدن یا اصطلاحا متابولیسم نقش دارد، و همچنین در تشکیل و رشد بافت های ماهیچه ای و عضلانی مفید و موثر است. از سوی دیگر وجود مقدار کافی پتاسیم برای عملکرد طبیعی قلب (از لحاظ الکتریکی) مهم است.

نکته دیگر در خصوص خواص خیار که از پتاسیم موجود در آن ناشی می شود آن است که رژیم غذایی که از لحاظ پتاسیم غنی باشد، از بروز فشار خون بالا جلوگیری می نماید.

مقابله با پیری پوست

برای بانوانی که نگران پیری پوست هستند، خیار معجزه می کند. استفاده از خواص خیار در پیشگیری از پیری زودرس می توانید ماسک صورت خیار و آلوورا را امتحان کنید. آلوورا در ترمیم پوست و محافظت از آن در برابر علائم پیری زودرس بسیار موثر است. ماسک خیار و آلوورا سرشار از آنتی اکسیدان بوده، چین و چروک و خطوط ریز روی پوست که به دلیل افزایش سن پدید آمده اند را کاهش می دهد، همچنین نقاط تیره ناشی از افزایش سن را از بین برده و بدین ترتیب از تغییر رنگ پوست جلوگیری می کند.

حداکثر از نصف قاشق چایخوری یا ۵ قطره آبلیمو در تهیه این ماسک استفاده کنید زیرا مقادیر بیش از حد آن می تواند باعث سوزش و تحریک پوست شما شود. یک برگ آلوورا را از پایه قطع کرده، آن را کاملا شسته و روی یک تخته محکم قرار دهید. پوست ضخیم بیرونی را جدا کرده و با یک قاشق ژل شفاف درون آن را خارج کنید. نصف یک خیار کوچک را پوست کنده، له کنید و با ژل آلوورا و آبلیمو به خوبی مخلوط کنید. اکنون مخلوط خیار و ژل آلوورا و آبلیمو را روی صورت خود بمالید. پس از ۲۰ دقیقه صورتتان را ابتدا با آب گرم و سپس با آب سرد بشویید.

توجه داشته باشید که ماسک خیار و آلوورا هرگز با پوست اطراف چشم و دهان تماس نداشته باشد زیرا پوست این نواحی از صورت بسیار حساس و خشک است و از آنجایی که این ماسک سفت کننده است می تواند سبب ایجاد خطوط ریز در این قسمت شود.